Onlayn ensiklopediya — informasiyanın internet üzərindən axtarışı üçün istifadə olunan platformadır. İnformasiyanın növündən asılı olmayaraq axtarıldığı vəsaitin dəqiq və etibarlı olması ən vacib şərtdir. Bu səbəbdən də informasiya axtarışı zamanı müraciət olunan ən böyük mənbə ensiklopediyalardır. Ensiklopediyalar sorğu kitabı olub insan biliyinin bütün sahələrini ardıcıl şəkildə və ətraflı əhatə edirlər. Elm və texnologiyada müşahidə olunan sürətli inkişaf real cəmiyyətin virtual cəmiyyətlə əvəz olunmasına gətirib çıxarır. Bu əvəzlənmə nəinki digər sahələrə həmçinin informasiya axtarışına da təsir edir. İnternet üzərindən pulsuz bir ensiklopediya yaratmaq fikri Inerpedia tərəfindən 1994-cü ildə təklif etmişdir, təklifdə hər kəsin material qatqı edəbiləcəyi qeyd olunmuşdu.
Nümunələri
Vikipediya
Vikipediya (ing. Wikipedia) — ümumi internet vasitəsilə azad yayımlanan ensiklopediyadır və dünyanın bir çox dillərində viki texnologiyasının tətbiq edilməsi nəticəsində könüllü istifadəçilər tərəfindən yaradılır. Viki havay dilində "nə qədər mümkünsə daha tez" mənasını verir. Məhz yerli sakinlər Qonolulu aeroportundan şəhərə gedən avtobusları belə adlandırırlar. Viki texnologiyası əsasında qurulan virtual ensiklopediya bir axtarış sistemi kimi istifadəçilərin sorğuları əsasında tez bir zamanda informasiya xidməti göstərmək məqsədini daşıyır. Sistemdə verilən informasiyalar konkret olmaqla, yalnız hər hansı obyekt haqqında qısa informasiya verilir. Vikipediya virtual ensiklopediyası 15 yanvar 2001-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. Onun yaradıcıları Oqayo universitetinin Fəlsəfə doktoru Larri Sanqer və amerikalı sahibkar Cimmi Uelsdir. Onlar əvvəlcə ― Nupediya — İnternet ensiklopediyasını yaratdılar. Bu virtual ensiklopediya öz sahəsinin mütəxəssisləri olan könüllü müəlliflər tərəfindən yazılırdı. Lakin iş uzanırdı, məqalələrin sayı isə yüzdən də az idi və Senqerlə Uels ikinci layihəni – Vikipediyanı buraxmaq qərarına gəldilər. Onlar fəlsəfəsi tamamilə fərqli olan, biliklərini paylaşan insanlar sayəsində meydana gələcək, dünyanın ən dolğun onlayn ensiklopediyasını yaratmaq istəyirdilər. Bu təşəbbüs özünü doğrultmuş və Vikipediyanı dünyanın ən populyar 10 saytı sırasına daxil etmişdir. Viki proqramının köməyi ilə yaradılan ensiklopediya sayta daxil olan hər bir kəsə istənilən informasiyanı dəyişmək imkanı verməklə, bu dəyişikliyi digər İnternet istifadəçilərində görünməsini təmin edir.
Vikipediyanın əhəmiyyətliliyi
- Vikipediya müxtəlif dillərə malik olduğundan, məqalələrə hipermətnlər daxil edildiyindən, hər kəs virtual ensiklopediyanın təşkilində iştirak edə bilər. Hər bir məqalə digər dillərdə analoqa malik olduğundan beynəlxalq istinadlardan istifadə etməklə onlara əsaslanmaq mümkündür.
- Vikipediyada məqalələr azad istifadəyə və düzəlişə malikdirlər. Məqalələr GNU FDL lisenziyası altında nəşr olunduqlarından, bu məqalələrdən götürülmüş hər-hansı mətn də həmin lisenziyaya malik olmalıdır.
- Vikipediyada müəyyən edilmiş "neytral mövqe" qaydası hadisələrin və fikirlərin plüralizmə uyğun və qərəzsiz işıqlandırılmasına nail olmaq imkanı verir.
- Vikipediyaya daxil edilmiş informasiya tədricən dəyişilmək malikdir.
- Xüsusiləşdirilmiş informasiyanı Vikipediyada çəkinmədən saxlamaq olar.
- Mübahisəli məqalələr və konflikt yaradacaq informasiyalar Vikipediyada çox azdır və müraciət olunduqda onların fəaliyyətini dayandırmaq mümkündür. Vikipediyada neytral məqalələr daha davamlıdırlar.
Vikipediyada periodik olaraq bu və ya digər məqalənin götürülməsi haqqında tələblər təqdim olunur. Vikipediyanın redaktorları dərc olunan informasiyaları izləyirlər və bəzi hallarda mübahisəyə səbəb olan məqalələrdə müvəqqəti olaraq azad redaktəyə qadağa qoyur, bəzən isə məqaləni tamamilə bağlayırlar.
Encarta
Encarta — Microsoft şirkətinin yayımladığı rəqəmsal-multimedia ensiklopediyasıdır. 1993-cü ildə yaradılmış və 2009-cu ilə kimi istifadə olunmuşdur. Digər onlayn ensiklopediyalardan yüksək dərəcəli interaktivliyi ilə fərqlənirdi. Ensiklopediyaya müraciət pulsuz idi. Lakin saytın daha geniş imkanlarından istifadə etmək istəyən internet istifadəçiləri pul ödəməklə "Encarta"-dan qeydiyyatdan keçə bilərlər. Ensiklopediya ingilis dilindədir və tarixi sənədlərin kopyaları, məşhur adamların çıxışlarının audio və video fraqmentləri, çoxlu sayda unikal yazılarla zəngindir. Ən əsası isə digər ensiklopediyalarda rast gəlinməyən virtual atlasa malikdir. Axırıncı Encarta ensiklopediyasında 68 mindən artıq məqalə, cürbəcür statistik məlumat, video, tarixi kartlar, lüğətlər və xeyli digər lazimlı və maraqlı məlumatlar yerləşdirilmişdir.
EOLSS
EOLSS (ing. Encyclopedia of Life Support Systems) — Həyat təminatı sistemlərinin ensiklopediyası. Ensiklopediya YUNESKO-nun himayəsi ilə yaradılmışdır. Ensiklopediyanın elektron variantı 50 milyon sözdən ibarət 180 cild təşkil edir. Sistem ödənişlidir, lakin qısamüddətli müraciət və təhsil müəssisələri üçün xüsusi icazələr əldə etmək mümkündür.
Ensiklopediyaları
- Yer və atmosfer
- Riyaziyyat
- Biologiya, psixologiya və təbabət
- Kimya elmləri və texnologiyaları
- Fizika elmləri və texnologiyaları
- Sosial və humanitar elmlər
- Su resursları və texnologiyaları
- Energetika
- Ekologiya və ətraf mühit
- Kənd təsərrüfatı və ərzaq
- İnsan resursu
- Təbii resurslıarın idarə edilməsi
- İqtisadiyyat və istehsalat
- Təşkilat və infrastruktur
- Texnologiya, informasiya və sistemli idarəçilik
- Regional sabit inkişaf
Everything2
Everything2 (E2) — Vikipediya texnologiyasına oxşar texnologiya vasitəsilə insan biliyinin bütün sahələrindən informasiyaları toplayan veb-sayt və onlayn cəmiyyətdir. İnternetdə fəaliyyət göstərən ən böyük ensiklopediyalardan biridir. Everything2 (E2)-dən əvvəl, Neyt Oostendorp, tərəfindən 1998-ci ildə Everything (E1) saytı yaradıldı. Sayt Slashdot bloqu ilə sıx bağlı idi və bloq tərəfindən reklam olunurdu. E2 Proqram təminatı E1 proqramına nisbətən daha funksionaldır. 13 noyabr 1999 və 2000-ci illərdə E1 saytındakı bütün informasiyalr E2-yə köçürülmüşdür. E2'nin qabaqcılı, mart 1998-ci ildə Nathan Oostendorp tərəfindən başladılan və başlanğıcda texnologiya ilə əlaqədar xəbər veb-saytı Slashdot'la yaxından əlaqəli olan və inkişaf edilən "Everything" (daha sonra "Everything2" və ya "E2" olaraq adlandırılan) adlı bənzər bir veb-sayt idi.
IBList
IBList (ing. Internet Book List) – İnternetdə ədəbiyyat üzrə verilənlər bazasıdır (VB). 2003-cü ildə Patrik Ros tərəfindən yaradılmışdır. 2007-ci ilin noyabr ayının axırlarına olan məlumata görə IBList onlayn ensiklopediyasında 60 min kitab, 18 min müəllif və 4400 kitab seriyaları haqqında məqalə vardır. Ensiklopediyaya həm də çoxlu sayda müxtəlif hekayələr, kitablar haqqında müxtəlif müəlliflərin fikirləri və s. daxil edilmişdir. Obyektlərin strukturlaşdırılması reytinqə, janra, kitab və ya əsərin adına, müəllifin ad və soyadına görə aparılır. Qeydiyyatdan keçmiş istifadəçilər ensiklopediyada hər hansı əsər haqqında fikirlərini yaza bilərlər. Eyni zamanda IBListin verilənlər bazasına yeni kitabların, müəlliflərin və məqalələrin daxil edilməsi haqqında təkliflərini verə bilərlər. Bu təkliflər saytın idarəçiləri tərəfindən öyrənilir. IBList saytında ədəbiyyat mövzusunda formlar da keçirilir. Ensiklopediya ingilis dilində fəaliyyət göstərdiyindən məqalələrin çoxu indilis dilində bədii ədəbiyyat haqqındadır.
Sitizendium
Sitizendium (ing. Citizendium – citizens compendium of everything) – universal vətəndaş xəzinəsi. Vikipediyanın yaradıcılarından biri olan Larri Sanqer 2007-ci il martın 26-da virtual ensiklopediyaya alternativ olan Sitizendium onlayn ensiklopediyasını yaratdığı barədə xəbər verdi. Senqer təkcə ingilis dilində 2,4 mln. məqaləyə malik olan Vikipediyanın müvəffəqiyyətini etiraf edir. Vikipediyada olduğu kimi Sitizendium da pulsuzdur və istifadəçilər tərəfindən doldurulur. Lakin burada müəllifin göstərilməsi vacibdir, məqalələr isə ekspertlər tərəfindən təsdiq olunmalıdırlar. Məqsəd isə Vikipediyada olan problemin Sitizendiumda qarşısını almaqla çoxsaylı səhvlərdən və ziyankarlıqlardan ensiklopediyanın qorunmasıdır.
Hal-hazırda mətnlərin düzəlişində iştirak üçün təqribən 900 müəllif və 200 redaktor cəlb edilmişdir. Saytda artıq 7000-dən çox məqalə yerləşdirilmişdir ki, onlardan çoxu ekspertlər tərəfindən təsdiqlənmış, diğərlərinin dəqiqlik dərəcələri yaşıl işarə ilə bildirilmişdir. Sitizendium layihəsi birinci növbədə Vikipediyada olan nöqsanların aradan qaldırılmasına istiqamətlənmişdir. Vikipediyanın bütün müsbət keyfiyyətlərini saxlamaqla əsas problem sayılan anonim istifadəçilərin səhv və ziyankarlıqlarından xilas olmaq Sitizendiumda öz həllini tapmışdır. Senger bildirmişdir:
“Əgər yeni pulsuz ensiklopediya buraxılırsa, o zaman o, hiss olunacaq qədər daha yaxşı olmalıdır. İstifadəçilərin bütün səlahiyyətlərə malik olduqları halda Vikiyə ziyan vurmaqları məni məyus etdi. Odur ki, mən onun inkişaf etdirilməsində bir növ mümkünlük görmürəm” |
Avtorizasiyanın mütləq olması Sitizendium ensiklopediyada qalmaqalların qarşısını alacaqdır. Necə ki, bu yaxınlarda Vikipediyada anonim ― "ekspertlərin" yaratdıqları bəzi məqalələr üzündən məhkəmələrə müraciətlər olunmuşdur. Senqer hesab edir ki, Vikipediyanın "normal" istifadəçiləri Sitizendiuma uyğun kontentlər daxil etməklə, onun zənginləşdirilməsini təmin edəcəklər. Burada da hər kəs məqalədə düzəliş və əlavələr edə bilər ki, bu düzəlişlər sonradan redaktorlar tərəfindən nəzərdən keçiriləcəklər. Senqer əmindir ki, Sitizendiumun professional və əlyetərli olması Vikipediyadan fərqli olaraq daha çox cəlb edəcəkdir.
Nupediya
Nupediya (ing. Nupedia) — ingilis dilində fəaliyyət göstərmiş ensiklopediya layihəsidir. Ensiklopediyada məqalələr ekspertlər tərəfindən yaradılaraq internetdə azad yayılırdı. Ensiklopediya layihəsinin baş redaktoru və təşkilatçısı Lourens Senqer və Bomis şirkətinin icraçı direktoru Cimmi Uels tərəfindən yaradılmış Nupediya 2000-ci ilin mart ayından 2003-cü ilin sentyabr ayına qədər fəaliyyət göstərmişdir. Nupediya ensiklopediyasını viki-sayt hesab etmək olmazdı. Onun əsasını alim və mütəxəsislər tərəfindən məqalələrin dəqiq yoxlanması təşkil edirdi. Lakin Nupediyada məqalələrin daxil olunması prosesi çox ləng getdiyindən onun bağlanması haqqında qərar qəbul edildi. Nupediya ensiklopediyası bağlanarkən orada 25 tamamlanmış, 74 yoxlama prosesində olan məqalə var idi. Vikipediya açıq ensiklopediyası Nupediya ensiklopediyası əsasında yaradılmışdır. Lakin Nupediyadan fərqli olaraq, burada məqalələr könüllü İnternet istifadəçiləri tərəfindən yoxlanılır.
PlanetMath
PlanetMath — ingilis dilində fəaliyyət göstərən, azad onlayn riyazi ensiklopediyadır. PlanetMath virtual ensiklopediyası da Vikipediya kimi GFDL lisenziyası ilə işləyir. Layihə Virciniya Texniki Kollecinin Rəqəmsal Tədqiqat laboratoriyasının kitabxanasında yerləşir. Layihə MathWorld azad ensiklopediyasının məhkəmə tərəfindən 12 aylıq bağlanmasına cavab olaraq yaradılmışdır. PlanetMath ensiklopediyasının yaradılmasında və idarə edilməsində Perl proqram təminatından istifadə olunur. Layihənin əhatəli olması məqsəd qoyulmuşdur. Hal-hazırda Waterloo Universiteti serverlərində yerləşdirilib.
Scholarpedia
Scholarpedia — İngilis dilində, onlayn, ümumiyyətlə xüsusiyyətli bir məzmuna sahib olmağı məqsəd qoyan hərkəsə əl çatan olan akademik jurnalları ehtiva edən viki əsaslı bir ensiklopediyadır. Scholarpedia məqalələri, dəvət edilən mütəxəssis yazarlar tərəfindən yazılır və bənzər qiymətləndirməyə tabedir. Scholarpedia bir məqaləyə daxil olan bütün yazarlarının, kurator və redaktorların gerçək adlarını və əlaqələrini izah edir. Ancaq bənzər qiymətləndirmə prosesi anonimdir. Scholarpedia məqalələri hərkəsə əldə edə biləcəyi bir məlumat hovuzunda saxlanılır və ənənəvi jurnal məqalələri olaraq istinad istifadə edilə bilir (Scholarpedia ISSN nömrəsi: 1941–6016). Scholarpedia'nın istinad sistemində revizyon ədədlərinə dəstək daxildir.
Bu layihə fevral 2006 Eugene M. İzhikeviç tərəfindən, sinir elmi İnstitutu , San Diego, Kaliforniyalı bir tətqiqatcı olduğu vaxt yaradıldı. İzhikeviç eyni zamanda bu ensiklopediyanın baş redaktorudur. Məqalələrin mütəxəssislər tərəfindən yazıldığına əmin olmaq məqsədiylə, Scholarpedia'daki müxtəlif məqalə yazarları ya baş redaktor və ya kurator tərəfindən dəvət edilir ya da xalqa açıq seçkilərlə seçilir. Məsələn, Cimi Vals və Larri Sanger Vikipedia ilə əlaqədar məqalənin yazılması üçün namizəd göstərilmişdir. may 2009-dan etibarən, yazar siyahısı dörd Fields medal sahibi və on altı Nobel mükafatı sahibi yazıçısı ehtiva etməkdədir. Scholarpedia Vikipediya, MediaViki ilə eyni ancaq revizyon səs verməni dəstəkləyici dəyişikliklər ehtiva edən viki mühərrikini istifadə edir. Proqramın inkişaf etdirilməsi gizli olaraq həyata keçirilir.
ScienceWorld
ScienceWorld — Eric Weisstein'in Elm Dünyası olaraq tanınan bir onlayn ensiklopediyadır. 2002-ci ilin yanvar ayından 2007-ci ilin noyabr ayına kimi fəaliyyət göstərmiş bu ensiklopediya özündə 4000-dən çox istifadəçini əhatə edirdi. Özündə elmin bir çox sahələri haqda məlumatları daşıyan ensiklopediyada astronomiya, fizika, kimya və biologiya üzrə yüzlərlə elm adamlarının yazıları saxlanılırdı.
Siyasi Əlaqə SAGE Əl Kitabı
Siyasi Əlaqə SAGE Əl Kitabı (ing. SAGE Handbook of Political Communication) — Siyasi Əlaqə SAGE El Kitabı siyasət, media və rabitə, sosiologiya və tədqiqat metodları sahələrində irəli səviyyədəki şagirdlər, araşdırmaçılar və praktikantlar üçün əhəmiyyətli bir meyar nəşridir.
Hissələri:
- Media sənayesi, yeni media, texnologiya və siyasi sistemlər kimi siyasi rabitə makro səviyyədə təsirlər araşdırılır.
- Gerçək və Online — ictimai şəbəkələrin təsirləri və siyasi rabitə.
- Siyasi rabitə araşdırmalarında metodoloji inkişaflar ələ alır.
- Siyasi rabitə necə qavranılır və aydınlaşdırılır.
- Müxtəlif kontekstlərdə siyasi bir rabitə, beynəlxalq, regional və müqayisəli anlaşılmayı necə imkan verir.
Encyclopedia of Journalism
Encyclopedia of Journalism — Jurnalist və elm adamlarının ehtiyaclarına uyğun olacaq şəkildə açıq və əlçatan bir tərzdə yazılmış, bu ensiklopediya son dərəcə böyük xəbər təşkilatları tərəfindən və jurnalistika təhsili verən bütün məktəblər üçün tövsiyə edilir. Axtarılan informasiya növündən asılı olaraq, kütlə prinsiplərinə əsasən axtarılan məlumatlar həmin ensiklopediyada tapmaq olar.
Ədəbiyyat
- Aydın Əbilov. İnternet. Sosial media. Blogerlik. Bakı 2013.
- İnternet. Azərbaycan respublikasında inkişaf naminə İKT-ın tətbiqi və inkişaf etdirilməsinin milli strategiyası (İKTMS). Bakı 2003.
- Mazanova S.B. “Kompüter şəbəkələri və işlənən informasiyanin paylanması”. Bakı 2008.
- Kərimov S.Q. “İnformasiya sistemləri”. Bakı 2008.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Onlayn ensiklopediya informasiyanin internet uzerinden axtarisi ucun istifade olunan platformadir Informasiyanin novunden asili olmayaraq axtarildigi vesaitin deqiq ve etibarli olmasi en vacib sertdir Bu sebebden de informasiya axtarisi zamani muraciet olunan en boyuk menbe ensiklopediyalardir Ensiklopediyalar sorgu kitabi olub insan biliyinin butun sahelerini ardicil sekilde ve etrafli ehate edirler Elm ve texnologiyada musahide olunan suretli inkisaf real cemiyyetin virtual cemiyyetle evez olunmasina getirib cixarir Bu evezlenme neinki diger sahelere hemcinin informasiya axtarisina da tesir edir Internet uzerinden pulsuz bir ensiklopediya yaratmaq fikri Inerpedia terefinden 1994 cu ilde teklif etmisdir teklifde her kesin material qatqi edebileceyi qeyd olunmusdu NumuneleriVikipediya Vikipediya ing Wikipedia umumi internet vasitesile azad yayimlanan ensiklopediyadir ve dunyanin bir cox dillerinde viki texnologiyasinin tetbiq edilmesi neticesinde konullu istifadeciler terefinden yaradilir Viki havay dilinde ne qeder mumkunse daha tez menasini verir Mehz yerli sakinler Qonolulu aeroportundan sehere geden avtobuslari bele adlandirirlar Viki texnologiyasi esasinda qurulan virtual ensiklopediya bir axtaris sistemi kimi istifadecilerin sorgulari esasinda tez bir zamanda informasiya xidmeti gostermek meqsedini dasiyir Sistemde verilen informasiyalar konkret olmaqla yalniz her hansi obyekt haqqinda qisa informasiya verilir Vikipediya virtual ensiklopediyasi 15 yanvar 2001 ci ilde fealiyyete baslamisdir Onun yaradicilari Oqayo universitetinin Felsefe doktoru Larri Sanqer ve amerikali sahibkar Cimmi Uelsdir Onlar evvelce Nupediya Internet ensiklopediyasini yaratdilar Bu virtual ensiklopediya oz sahesinin mutexessisleri olan konullu muellifler terefinden yazilirdi Lakin is uzanirdi meqalelerin sayi ise yuzden de az idi ve Senqerle Uels ikinci layiheni Vikipediyani buraxmaq qerarina geldiler Onlar felsefesi tamamile ferqli olan biliklerini paylasan insanlar sayesinde meydana gelecek dunyanin en dolgun onlayn ensiklopediyasini yaratmaq isteyirdiler Bu tesebbus ozunu dogrultmus ve Vikipediyani dunyanin en populyar 10 sayti sirasina daxil etmisdir Viki proqraminin komeyi ile yaradilan ensiklopediya sayta daxil olan her bir kese istenilen informasiyani deyismek imkani vermekle bu deyisikliyi diger Internet istifadecilerinde gorunmesini temin edir Vikipediyanin ehemiyyetliliyi Vikipediya muxtelif dillere malik oldugundan meqalelere hipermetnler daxil edildiyinden her kes virtual ensiklopediyanin teskilinde istirak ede biler Her bir meqale diger dillerde analoqa malik oldugundan beynelxalq istinadlardan istifade etmekle onlara esaslanmaq mumkundur Vikipediyada meqaleler azad istifadeye ve duzelise malikdirler Meqaleler GNU FDL lisenziyasi altinda nesr olunduqlarindan bu meqalelerden goturulmus her hansi metn de hemin lisenziyaya malik olmalidir Vikipediyada mueyyen edilmis neytral movqe qaydasi hadiselerin ve fikirlerin pluralizme uygun ve qerezsiz isiqlandirilmasina nail olmaq imkani verir Vikipediyaya daxil edilmis informasiya tedricen deyisilmek malikdir Xususilesdirilmis informasiyani Vikipediyada cekinmeden saxlamaq olar Mubahiseli meqaleler ve konflikt yaradacaq informasiyalar Vikipediyada cox azdir ve muraciet olunduqda onlarin fealiyyetini dayandirmaq mumkundur Vikipediyada neytral meqaleler daha davamlidirlar Vikipediyada periodik olaraq bu ve ya diger meqalenin goturulmesi haqqinda telebler teqdim olunur Vikipediyanin redaktorlari derc olunan informasiyalari izleyirler ve bezi hallarda mubahiseye sebeb olan meqalelerde muveqqeti olaraq azad redakteye qadaga qoyur bezen ise meqaleni tamamile baglayirlar Encarta Encarta Microsoft sirketinin yayimladigi reqemsal multimedia ensiklopediyasidir 1993 cu ilde yaradilmis ve 2009 cu ile kimi istifade olunmusdur Diger onlayn ensiklopediyalardan yuksek dereceli interaktivliyi ile ferqlenirdi Ensiklopediyaya muraciet pulsuz idi Lakin saytin daha genis imkanlarindan istifade etmek isteyen internet istifadecileri pul odemekle Encarta dan qeydiyyatdan kece bilerler Ensiklopediya ingilis dilindedir ve tarixi senedlerin kopyalari meshur adamlarin cixislarinin audio ve video fraqmentleri coxlu sayda unikal yazilarla zengindir En esasi ise diger ensiklopediyalarda rast gelinmeyen virtual atlasa malikdir Axirinci Encarta ensiklopediyasinda 68 minden artiq meqale curbecur statistik melumat video tarixi kartlar lugetler ve xeyli diger lazimli ve maraqli melumatlar yerlesdirilmisdir EOLSS EOLSS ing Encyclopedia of Life Support Systems Heyat teminati sistemlerinin ensiklopediyasi Ensiklopediya YUNESKO nun himayesi ile yaradilmisdir Ensiklopediyanin elektron varianti 50 milyon sozden ibaret 180 cild teskil edir Sistem odenislidir lakin qisamuddetli muraciet ve tehsil muessiseleri ucun xususi icazeler elde etmek mumkundur Ensiklopediyalari Yer ve atmosfer Riyaziyyat Biologiya psixologiya ve tebabet Kimya elmleri ve texnologiyalari Fizika elmleri ve texnologiyalari Sosial ve humanitar elmler Su resurslari ve texnologiyalari Energetika Ekologiya ve etraf muhit Kend teserrufati ve erzaq Insan resursu Tebii resursliarin idare edilmesi Iqtisadiyyat ve istehsalat Teskilat ve infrastruktur Texnologiya informasiya ve sistemli idarecilik Regional sabit inkisafEverything2 Everything2 E2 Vikipediya texnologiyasina oxsar texnologiya vasitesile insan biliyinin butun sahelerinden informasiyalari toplayan veb sayt ve onlayn cemiyyetdir Internetde fealiyyet gosteren en boyuk ensiklopediyalardan biridir Everything2 E2 den evvel Neyt Oostendorp terefinden 1998 ci ilde Everything E1 sayti yaradildi Sayt Slashdot bloqu ile six bagli idi ve bloq terefinden reklam olunurdu E2 Proqram teminati E1 proqramina nisbeten daha funksionaldir 13 noyabr 1999 ve 2000 ci illerde E1 saytindaki butun informasiyalr E2 ye kocurulmusdur E2 nin qabaqcili mart 1998 ci ilde Nathan Oostendorp terefinden basladilan ve baslangicda texnologiya ile elaqedar xeber veb sayti Slashdot la yaxindan elaqeli olan ve inkisaf edilen Everything daha sonra Everything2 ve ya E2 olaraq adlandirilan adli benzer bir veb sayt idi IBList IBList ing Internet Book List Internetde edebiyyat uzre verilenler bazasidir VB 2003 cu ilde Patrik Ros terefinden yaradilmisdir 2007 ci ilin noyabr ayinin axirlarina olan melumata gore IBList onlayn ensiklopediyasinda 60 min kitab 18 min muellif ve 4400 kitab seriyalari haqqinda meqale vardir Ensiklopediyaya hem de coxlu sayda muxtelif hekayeler kitablar haqqinda muxtelif muelliflerin fikirleri ve s daxil edilmisdir Obyektlerin strukturlasdirilmasi reytinqe janra kitab ve ya eserin adina muellifin ad ve soyadina gore aparilir Qeydiyyatdan kecmis istifadeciler ensiklopediyada her hansi eser haqqinda fikirlerini yaza bilerler Eyni zamanda IBListin verilenler bazasina yeni kitablarin muelliflerin ve meqalelerin daxil edilmesi haqqinda tekliflerini vere bilerler Bu teklifler saytin idarecileri terefinden oyrenilir IBList saytinda edebiyyat movzusunda formlar da kecirilir Ensiklopediya ingilis dilinde fealiyyet gosterdiyinden meqalelerin coxu indilis dilinde bedii edebiyyat haqqindadir Sitizendium Sitizendium ing Citizendium citizens compendium of everything universal vetendas xezinesi Vikipediyanin yaradicilarindan biri olan Larri Sanqer 2007 ci il martin 26 da virtual ensiklopediyaya alternativ olan Sitizendium onlayn ensiklopediyasini yaratdigi barede xeber verdi Senqer tekce ingilis dilinde 2 4 mln meqaleye malik olan Vikipediyanin muveffeqiyyetini etiraf edir Vikipediyada oldugu kimi Sitizendium da pulsuzdur ve istifadeciler terefinden doldurulur Lakin burada muellifin gosterilmesi vacibdir meqaleler ise ekspertler terefinden tesdiq olunmalidirlar Meqsed ise Vikipediyada olan problemin Sitizendiumda qarsisini almaqla coxsayli sehvlerden ve ziyankarliqlardan ensiklopediyanin qorunmasidir Hal hazirda metnlerin duzelisinde istirak ucun teqriben 900 muellif ve 200 redaktor celb edilmisdir Saytda artiq 7000 den cox meqale yerlesdirilmisdir ki onlardan coxu ekspertler terefinden tesdiqlenmis digerlerinin deqiqlik dereceleri yasil isare ile bildirilmisdir Sitizendium layihesi birinci novbede Vikipediyada olan noqsanlarin aradan qaldirilmasina istiqametlenmisdir Vikipediyanin butun musbet keyfiyyetlerini saxlamaqla esas problem sayilan anonim istifadecilerin sehv ve ziyankarliqlarindan xilas olmaq Sitizendiumda oz hellini tapmisdir Senger bildirmisdir Eger yeni pulsuz ensiklopediya buraxilirsa o zaman o hiss olunacaq qeder daha yaxsi olmalidir Istifadecilerin butun selahiyyetlere malik olduqlari halda Vikiye ziyan vurmaqlari meni meyus etdi Odur ki men onun inkisaf etdirilmesinde bir nov mumkunluk gormurem Avtorizasiyanin mutleq olmasi Sitizendium ensiklopediyada qalmaqallarin qarsisini alacaqdir Nece ki bu yaxinlarda Vikipediyada anonim ekspertlerin yaratdiqlari bezi meqaleler uzunden mehkemelere muracietler olunmusdur Senqer hesab edir ki Vikipediyanin normal istifadecileri Sitizendiuma uygun kontentler daxil etmekle onun zenginlesdirilmesini temin edecekler Burada da her kes meqalede duzelis ve elaveler ede biler ki bu duzelisler sonradan redaktorlar terefinden nezerden kecirilecekler Senqer emindir ki Sitizendiumun professional ve elyeterli olmasi Vikipediyadan ferqli olaraq daha cox celb edecekdir Nupediya Nupediya ing Nupedia ingilis dilinde fealiyyet gostermis ensiklopediya layihesidir Ensiklopediyada meqaleler ekspertler terefinden yaradilaraq internetde azad yayilirdi Ensiklopediya layihesinin bas redaktoru ve teskilatcisi Lourens Senqer ve Bomis sirketinin icraci direktoru Cimmi Uels terefinden yaradilmis Nupediya 2000 ci ilin mart ayindan 2003 cu ilin sentyabr ayina qeder fealiyyet gostermisdir Nupediya ensiklopediyasini viki sayt hesab etmek olmazdi Onun esasini alim ve mutexesisler terefinden meqalelerin deqiq yoxlanmasi teskil edirdi Lakin Nupediyada meqalelerin daxil olunmasi prosesi cox leng getdiyinden onun baglanmasi haqqinda qerar qebul edildi Nupediya ensiklopediyasi baglanarken orada 25 tamamlanmis 74 yoxlama prosesinde olan meqale var idi Vikipediya aciq ensiklopediyasi Nupediya ensiklopediyasi esasinda yaradilmisdir Lakin Nupediyadan ferqli olaraq burada meqaleler konullu Internet istifadecileri terefinden yoxlanilir PlanetMath PlanetMath ingilis dilinde fealiyyet gosteren azad onlayn riyazi ensiklopediyadir PlanetMath virtual ensiklopediyasi da Vikipediya kimi GFDL lisenziyasi ile isleyir Layihe Virciniya Texniki Kollecinin Reqemsal Tedqiqat laboratoriyasinin kitabxanasinda yerlesir Layihe MathWorld azad ensiklopediyasinin mehkeme terefinden 12 ayliq baglanmasina cavab olaraq yaradilmisdir PlanetMath ensiklopediyasinin yaradilmasinda ve idare edilmesinde Perl proqram teminatindan istifade olunur Layihenin ehateli olmasi meqsed qoyulmusdur Hal hazirda Waterloo Universiteti serverlerinde yerlesdirilib Scholarpedia Scholarpedia Ingilis dilinde onlayn umumiyyetle xususiyyetli bir mezmuna sahib olmagi meqsed qoyan herkese el catan olan akademik jurnallari ehtiva eden viki esasli bir ensiklopediyadir Scholarpedia meqaleleri devet edilen mutexessis yazarlar terefinden yazilir ve benzer qiymetlendirmeye tabedir Scholarpedia bir meqaleye daxil olan butun yazarlarinin kurator ve redaktorlarin gercek adlarini ve elaqelerini izah edir Ancaq benzer qiymetlendirme prosesi anonimdir Scholarpedia meqaleleri herkese elde ede bileceyi bir melumat hovuzunda saxlanilir ve enenevi jurnal meqaleleri olaraq istinad istifade edile bilir Scholarpedia ISSN nomresi 1941 6016 Scholarpedia nin istinad sisteminde revizyon ededlerine destek daxildir Bu layihe fevral 2006 Eugene M Izhikevic terefinden sinir elmi Institutu San Diego Kaliforniyali bir tetqiqatci oldugu vaxt yaradildi Izhikevic eyni zamanda bu ensiklopediyanin bas redaktorudur Meqalelerin mutexessisler terefinden yazildigina emin olmaq meqsediyle Scholarpedia daki muxtelif meqale yazarlari ya bas redaktor ve ya kurator terefinden devet edilir ya da xalqa aciq seckilerle secilir Meselen Cimi Vals ve Larri Sanger Vikipedia ile elaqedar meqalenin yazilmasi ucun namized gosterilmisdir may 2009 dan etibaren yazar siyahisi dord Fields medal sahibi ve on alti Nobel mukafati sahibi yazicisi ehtiva etmekdedir Scholarpedia Vikipediya MediaViki ile eyni ancaq revizyon ses vermeni destekleyici deyisiklikler ehtiva eden viki muherrikini istifade edir Proqramin inkisaf etdirilmesi gizli olaraq heyata kecirilir ScienceWorld ScienceWorld Eric Weisstein in Elm Dunyasi olaraq taninan bir onlayn ensiklopediyadir 2002 ci ilin yanvar ayindan 2007 ci ilin noyabr ayina kimi fealiyyet gostermis bu ensiklopediya ozunde 4000 den cox istifadecini ehate edirdi Ozunde elmin bir cox saheleri haqda melumatlari dasiyan ensiklopediyada astronomiya fizika kimya ve biologiya uzre yuzlerle elm adamlarinin yazilari saxlanilirdi Siyasi Elaqe SAGE El Kitabi Siyasi Elaqe SAGE El Kitabi ing SAGE Handbook of Political Communication Siyasi Elaqe SAGE El Kitabi siyaset media ve rabite sosiologiya ve tedqiqat metodlari sahelerinde ireli seviyyedeki sagirdler arasdirmacilar ve praktikantlar ucun ehemiyyetli bir meyar nesridir Hisseleri Media senayesi yeni media texnologiya ve siyasi sistemler kimi siyasi rabite makro seviyyede tesirler arasdirilir Gercek ve Online ictimai sebekelerin tesirleri ve siyasi rabite Siyasi rabite arasdirmalarinda metodoloji inkisaflar ele alir Siyasi rabite nece qavranilir ve aydinlasdirilir Muxtelif kontekstlerde siyasi bir rabite beynelxalq regional ve muqayiseli anlasilmayi nece imkan verir Encyclopedia of Journalism Encyclopedia of Journalism Jurnalist ve elm adamlarinin ehtiyaclarina uygun olacaq sekilde aciq ve elcatan bir terzde yazilmis bu ensiklopediya son derece boyuk xeber teskilatlari terefinden ve jurnalistika tehsili veren butun mektebler ucun tovsiye edilir Axtarilan informasiya novunden asili olaraq kutle prinsiplerine esasen axtarilan melumatlar hemin ensiklopediyada tapmaq olar EdebiyyatAydin Ebilov Internet Sosial media Blogerlik Baki 2013 Internet Azerbaycan respublikasinda inkisaf namine IKT in tetbiqi ve inkisaf etdirilmesinin milli strategiyasi IKTMS Baki 2003 Mazanova S B Komputer sebekeleri ve islenen informasiyanin paylanmasi Baki 2008 Kerimov S Q Informasiya sistemleri Baki 2008 Hemcinin baxEnsiklopediya