Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan-Çağatay ədəbi əlaqələri (az-əbcəd. آزربایجان–چاغاتای ادبی الاقلری) — Azərbaycan və Çağatay (qədim özbəkçə) dilləri və ədəbiyyatlarının bir-biri ilə əlaqəsi və bir-birinə təsiri.
Dil
Azərbaycan və Çağatay dilləri arasındakı şivə yaxınlıqları Təbriz, Şirvan və digər Azərbaycan mədəniyyət mərkəzləri ilə, başda Herat olmaq üzərə Orta Asiya mədəniyyət mərkəzləri arasında cərəyan edən təmaslar nəticəsində yaranmışdır. Azərbaycan türkcəsi vasitəsilə Çağatay yazı dilinə bir çox qərb oğuz türkcəsi ünsürünün daxil olduğunun tədqiqatlarla sübut olunması mümkündür.
Teymuri dövrü şairi Əlişir Nəvainin Azərbaycan ədəbiyyatına təsirini göstərən ən vacib xüsusiyyət Çağatay dili lüğətləridir. Tarixdə mövcud olan Çağatay dili lüğətlərinin çoxu İran və Azərbaycanda yazılmışdır. Bunlardan biri olan "Bədayi'u'l-Lüğət"də çağatayca ilə birlikdə Azərbaycan və İraq türkçəsi haqqında da qısaca məlumat verilir. Sənglah lüğəti isə Füzuli dilindən nümunələr verir. XIX əsrdə yazılmış Fətəli Qacar lüğəti Azərbaycan və Çağatay dillərini müqayisə etmiş, bəzi qrammatik nəticələr çıxartmış, Azərbaycan dilinin onda birinin çağatayca ilə bir olduğu qənaətinə gəlmişdir.
Bəzi Azərbaycan dialektlərində -imci, -imimci, -iminci şəkilçi formalarına rast gəlinir. Bunun tarixi "Baburnamə" əsərinə qədər gedib çıxır: ikimci(si), ücümci(si), törtümci(si), beşümci(si), altimci(si), yetimci(si) və sekizimci.
Ədəbiyyat
XVI əsrə qədər Azərbaycan, Çağatay və Osmanlı ədəbiyyatları coğrafi olaraq bağlı olduğu ərazidə qalmır, bu ədəbiyyatları sevənlər də ancaq ədəbiyyatın ortaya çıxdığı bölgədən olmurdu. Azərbaycan ədəbiyyatı Osmanlı, Türkmən və Çağatay ədəbiyyatları arasında körpü rolunu oynamışdır. Osmanlı dövlətində paytaxtdan uzaq regionlarda, həcc və ticarət yollarında hərəkət edən karvanlar vasitəsilə Osmanlı şairləri ilə Azərbaycan və Şərqi türk şairləri arasında qəzəl və digər nəzm növlərinin bir növ "mübadilə"si aparılmışdır.
Yazılı ədəbiyyat
— Fərhad və Şirin, Çağatay (özbək) şairi Əlişir Nəvai.
Sanki bir peyk-i Nəvayidir Xorasandan gəlib.
— Azərbaycan şairi Kişvəri.
XIV-XV əsr Çağatay Şairi Lütfinin təsiri digər linqvistik ərazilərin, xüsusilə Azərbaycan və Osmanlı mühitlərinin şairlərində hiss edilirdi. Klassik türk ədəbiyyatına məxsus olan tuyuq adlı dördlüklərin meydana gəlməsi başlanğıcda Azəri ərazisində xalq ədəbiyyatının təsiri altında olmuş və sonradan Çağatay və Osmanlı ədəbiyyatlarına keçmişdir.
XV əsrdə Azərbaycanda böyük inkişaf yolu keçən ədəbiyyatın nümayəndələrinin bir qismi Orta Asiyada Əlişir Nəvai çağatay məktəbinin şagirdləri olmuşdur. Səfəvilər dövləti qurulandan sonra Təbriz Azərbaycanın mədəniyyət mərkəzinə çevriləndə, onlar öz ölkələrinə qayıtmış və Nəvainin təsiri altında, təhsil gördükləri məktəbin dil və üslubuna sadiq qalaraq ədəbi fəaliyyətlərini davam etdirmişlər. Azərbaycan şairləri Osmanlı və Çağatay ədəbiyyatlarının inkişaf etdikləri ərazilərin ortasında yerləşdiyi üçün həm öz dillərini, həm bu dilləri istifadə etmiş, hətta onlarda iki yazı dilini təbii və təsadüfi bir şəkildə birləşdirən qarışıq dil müşahidə edilmişdir. Nəsimi, Kişvəri, Xətai və Əmani kimi şairlərin əsərlərində çağatay-qıpçaq elementləri görülür.
Əbdüləzəl Dəmirçizadə Azərbaycan yazı dilində şərqi türk ləhcələri ünsürlərinin mövcud olduğunu qeyd edir. Bu xüsusiyyətlər daha çox dini əsərlərdə vardır. Bunun səbəbləri uyğur dilindəki "Bəxtiyarnamə" və "Rübabnamə" əsərlərinin, həmçinin Əlişir Nəvainin əsərlərinin təsiri, Səfəvilər dövlətində qeyri-azərbaycanlı türk boylarının yaşamasıdır. Roza Eyvazova XV əsr Azərbaycan şairləri Bəsiri, Kişvəri, Ziyayi, Hülqi, Allahı, daha sonra Şah Qulu bəy, Süsəni bəy, Pəri Peykər və digər başqa şairlərdə görülən çağatay təsirini, bu şairlərin Əlişir Nəvai və Hüseyn Bayqara liderliyindəki Herat ədəbi məktəbində yetişmələri ilə əlaqələndirir.
Nəvai və Çağatay təsiri ilə yazmış şəxslər arasında Şamaxı qazısı Yusif Ziya Məhdum, Nəqşibəndiyəyə məxsus Baba Nemətullah Mahmud Naxçıvani, təbib Məmməd Dilşad Şirvani, din alimi Şirvanlı Seyid Yəhya Cəmaləddin, Şirvanlı Fəthullah, Nəvai məclislərində olmuş Hülqi, Allahi, Ziya vardır. Bundan başqa Şah İsmayıl Xətai sarayına yaxın şəxslər arasında Şərq türk ləhcəsi təsiri görülür. Həmçinin Sadıq bəy Əfşar "Məcməül-Xəvas" adlı təzkirəsini Nəvai dilinə yaxın bir dil ilə yazmışdır.
Əlişir Nəvainin İmadəddin Nəsimini tərifləməsi Mərkəzi Asiyanın Türk dünyasında onun vacib şəxs hesab edildiyini göstərir. Azərbaycan şairi Füzulinin yaradıcılığı həm Anadolu, həm də Çağatay ədəbiyyatına təsir göstərmişdir. Hər iki ənənəyə mənsub olan, sonrakı dövrlərdə yaşamış yazıçılar Füzulinin yaradıcılığından onun öz poeziyası vasitəsilə ənənəvi mövzu və ideyaları yenidən şərh etmək bacarığına görə istifadə etmişdilər. Bu, iki ədəbi ənənəni bir-birinə yaxınlaşdırmışdır.
Şifahi ədəbiyyat
Səfəvi dövründə Azərbaycan xalq dastanları — "Şah İsmayıl", "Əsli və Kərəm", "Aşıq Qərib", "Koroğlu" dastanları yarandı. Yerli dialektlər və klassik dil arasında körpü rolunu oynayan bu dastanlar zamanla Osmanlı, özbək və fars ədəbiyyatlarına nüfuz edir. Bu lirik və epik romansların türk ədəbiyyatının Osmanlı və Çağatay qolları ilə müqayisədə Azərbaycan ədəbiyyatının xarakterik bir xüsusiyyəti hesab edilə bilər.
İrsin qorunması
Nəvai əlyazmaları
AMEA Əlyazmalar İnstitutunda bir çox Nəvai əlyazması qorunur:
- M-274. 1644-1645-ci illərə aiddir, Mərvdə köçürülmüşdür, Füzuli və Nəvainin əsərləri daxildir.
- M-114/3010. 1484-cü ildə köçürülmüşdür. Naxçıvanlı Məhəmmədqulu ibn Həsənə məxsus Nəvai divanı əlyazmasıdır.
- M-107-2996. Şairin “Məcalisün–nəfais” əsərinin ən qədim əlyazmasıdır (1557-ci il).
- 1632-ci ilə aid əlyazma. Şair Mirzə Xəlilə məxsusdur. Nəvainin “Nəvadirün-nihayə” divanı “Bədayeül-bidayə” əsəri ilə birlikdə cildlənmişdir.
- 1642-ci ilə aid əlyazma. Mirzə Adıgözəl bəyə məxsusdur (1821-ci ilə aid qeyd).
- 1537 və 1694-cü ilə aid əlyazmalar. AMEA-da qorunan bu 2 əlyazma Abbasqulu ağa Bakıxanovun kitabxanasında olmuşdur. Nəvainin “Leyli və Məcnun” poemasının da Bakıxanovun kitabxanasında olması haqqında məlumatlar vardır.
Qeydlər
- özb. Ozarbayjon-chag‘atoy adabiy aloqalari
İstinadlar
- Demirci, 1998. səh. 8-9
- Caferoğlu, A. (1948). ÇAĞATAY TÜRKÇESİ VE NEVAÎ . Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi , 2 (3-4) , 141-154 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17038/177874 2023-06-30 at the Wayback Machine (page 152)
- KEMAL ERASLAN. "ÇAĞATAY EDEBİYATI". İslam ansiklopedisi. 2023-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-27.
- Demirci, 1998. səh. 6-7
- Rona-Tas, 1976. səh. 176
- Berengian, 1988. səh. 15-16
- Akpınar, 1994. səh. 17
- AY, Ümran. “KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE ‘GİDELÜM BÂRİ ŞEHRÜŊDEN’ REDİFLİ GAZELLER ÜZERİNE BİR İNCELEME”. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches], c. 6, sy. 4, 2023, ss. 902-23, doi:10.58659/estad.1389967.
- Togan, 1981. səh. 88
- Birnbaum, E., “Luṭfī”, in: Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Consulted online on 10 December 2023. First published online: 2012. First print edition: ISBN: 9789004161214, 1960-2007
- Köprülü, 2000. səh. 28
- Demirci, 1998. səh. 3-4
- Bilgin, Üzüm, 2007
- Macit, 2014; Encyclopædia Iranica, 2000.
- Berengian, 1988. səh. 20
- Kərimov, Paşa. Əlişir Nəvai əlyazmaları AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun fondlarında. Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu.
Ədəbiyyat
- Akpınar, Yavuz. Azeri edebiyatı araştırmaları. Istanbul: Dergah yayınları, 1994.
- Berengian, Sakina. Azeri and Persian Literary Works in Twentieth Century Iranian Azerbaijan. K. Schwarz. 1988. ISBN .
- Bilgin, Azmi & Üzüm, İlyas (2007). "NESÎMÎ". TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 33 (Nesi̇h – Osmanlilar) (in Turkish). Istanbul: Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies. .
- Demirci, J. (1998). NEVAVİ'NİN AZERBAVCAN SAHASINA ETKİSİ . Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi , 38 (1–2) , 1–12 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/66761/1043985 2023-04-13 at the Wayback Machine
- Yarshater, Ehsan, redaktorFożūlī, Moḥammad // Encyclopædia Iranica (ingilis). Volume X/2: Forūḡī–Fruit. London and New York: Routledge & Kegan Paul. 2000. 121–122. ISBN . 2022-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-29.
- M. F. Köprülü. Azəri. Bakı, "Elm", 2000, 115 səh.
- Macit, Muhsin. Fuzuli, Mehmed b. Süleyman // Kate, Fleet; Gudrun, Krämer; Denis, Matringe; John, Nawas; Everett, Rowson (redaktorlar ). Encyclopaedia of Islam (ingilis) (3rd ed.). Brill Online. 2014. doi:10.1163/1573-3912_ei3_COM_27220. ISSN 1873-9830. 2023-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-29.
- Togan, Zeki Velidi. Ümumi türk tarihine giriş (cilt I). İstanbul: Enderun Kitabevi. 1981. səh. 538.
- RÓNA-TAS, A. (1976). A VOLGA BULGARIAN INSCRIPTION FROM 1307. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 30(2), 153–186. http://www.jstor.org/stable/23657270 2022-12-25 at the Wayback Machine
Əlavə oxu
- Demirci, J. "Azerbaycan şairi Kişverî'nin Nevâyî şiirlerine yazdığı tahmisler" . Türkoloji Dergisi 17 (2010): 47–55 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkoloji/issue/43331/527083 2023-04-09 at the Wayback Machine>
- Kerimov, P. (2009). ALİ ŞİR NEVAYİ VE XVII. YÜZYIL AZERBAYCAN LİRİK ŞİİRİ . Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD) , 10 (10) , 57–67 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkiyat/issue/16654/521652 2023-04-11 at the Wayback Machine
- Musalı, N. (2019). FETH ALİ ŞAH KAÇAR’IN ÇAĞATAY TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR YARLIĞI ÜZERİNE . Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 14 (1) , 83-109 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gopsbad/issue/46703/514040 2023-04-12 at the Wayback Machine
- Sertkaya, O. (2011). AZERBAYCAN ŞÂİRLERİNİN ÇAĞATAYCA ŞİİRLERİ (3) Nİ'METULLÂH KİŞVERÎ'NİN DOĞU(ÇAĞATAYCA) TÜRKÇESİ VE BATI(OSMANLI) TÜRKÇESİ İLE NAZİRELERİ . Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi , 0 (41) , 69–90 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17027/177784 2023-04-09 at the Wayback Machine
- Sertkaya, O. (2012). AZERBAYCAN ŞAİRLERİNİN ÇAĞATAYCA ŞİİRLERİ (I) . Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi , 29 (0) , 263–266 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17068/178339 2023-04-09 at the Wayback Machine
- Sultanov, T. (2018). Ali Şir Nevaî Şiirinin Sadık Bey Sadıkî Sanatına Etkisi . Dil ve Edebiyat Araştırmaları , 18 (18) , 277–285 . DOI: 10.30767/diledeara.472646
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Cagatay edebi elaqeleri az ebced آزربایجان چاغاتای ادبی الاقلری Azerbaycan ve Cagatay qedim ozbekce dilleri ve edebiyyatlarinin bir biri ile elaqesi ve bir birine tesiri Elisir Nevainin portreti Elmira SahtaxtinskayaTeymuri Sultan Huseyn Bayqaranin portreti Elisir Nevai ile bir yerde Herat edebi mektebinin onderidir Azerbaycan sairi Kisveri onun kimi bir hami tapa bilmemesinden sikayetlenirdi DilAzerbaycan ve Cagatay dilleri arasindaki sive yaxinliqlari Tebriz Sirvan ve diger Azerbaycan medeniyyet merkezleri ile basda Herat olmaq uzere Orta Asiya medeniyyet merkezleri arasinda cereyan eden temaslar neticesinde yaranmisdir Azerbaycan turkcesi vasitesile Cagatay yazi diline bir cox qerb oguz turkcesi unsurunun daxil oldugunun tedqiqatlarla subut olunmasi mumkundur Teymuri dovru sairi Elisir Nevainin Azerbaycan edebiyyatina tesirini gosteren en vacib xususiyyet Cagatay dili lugetleridir Tarixde movcud olan Cagatay dili lugetlerinin coxu Iran ve Azerbaycanda yazilmisdir Bunlardan biri olan Bedayi u l Luget de cagatayca ile birlikde Azerbaycan ve Iraq turkcesi haqqinda da qisaca melumat verilir Senglah lugeti ise Fuzuli dilinden numuneler verir XIX esrde yazilmis Feteli Qacar lugeti Azerbaycan ve Cagatay dillerini muqayise etmis bezi qrammatik neticeler cixartmis Azerbaycan dilinin onda birinin cagatayca ile bir oldugu qenaetine gelmisdir Bezi Azerbaycan dialektlerinde imci imimci iminci sekilci formalarina rast gelinir Bunun tarixi Baburname eserine qeder gedib cixir ikimci si ucumci si tortumci si besumci si altimci si yetimci si ve sekizimci EdebiyyatXVI esre qeder Azerbaycan Cagatay ve Osmanli edebiyyatlari cografi olaraq bagli oldugu erazide qalmir bu edebiyyatlari sevenler de ancaq edebiyyatin ortaya cixdigi bolgeden olmurdu Azerbaycan edebiyyati Osmanli Turkmen ve Cagatay edebiyyatlari arasinda korpu rolunu oynamisdir Osmanli dovletinde paytaxtdan uzaq regionlarda hecc ve ticaret yollarinda hereket eden karvanlar vasitesile Osmanli sairleri ile Azerbaycan ve Serqi turk sairleri arasinda qezel ve diger nezm novlerinin bir nov mubadile si aparilmisdir Yazili edebiyyat Men hec bir ordu gondermeden Cin olkesinden Xorasana qeder butun turkleri oz fermanim altina aldim Tekce Xorasan deyil Siraz ve Tebriz turklerinin de dovrunu qelemim qend token bir sekilde sirin eledi Ferhad ve Sirin Cagatay ozbek sairi Elisir Nevai Kisveri Divaninin her beyti ehl i derd ucun Sanki bir peyk i Nevayidir Xorasandan gelib Azerbaycan sairi Kisveri XIV XV esr Cagatay Sairi Lutfinin tesiri diger linqvistik erazilerin xususile Azerbaycan ve Osmanli muhitlerinin sairlerinde hiss edilirdi Klassik turk edebiyyatina mexsus olan tuyuq adli dordluklerin meydana gelmesi baslangicda Azeri erazisinde xalq edebiyyatinin tesiri altinda olmus ve sonradan Cagatay ve Osmanli edebiyyatlarina kecmisdir XV esrde Azerbaycanda boyuk inkisaf yolu kecen edebiyyatin numayendelerinin bir qismi Orta Asiyada Elisir Nevai cagatay mektebinin sagirdleri olmusdur Sefeviler dovleti qurulandan sonra Tebriz Azerbaycanin medeniyyet merkezine cevrilende onlar oz olkelerine qayitmis ve Nevainin tesiri altinda tehsil gordukleri mektebin dil ve uslubuna sadiq qalaraq edebi fealiyyetlerini davam etdirmisler Azerbaycan sairleri Osmanli ve Cagatay edebiyyatlarinin inkisaf etdikleri erazilerin ortasinda yerlesdiyi ucun hem oz dillerini hem bu dilleri istifade etmis hetta onlarda iki yazi dilini tebii ve tesadufi bir sekilde birlesdiren qarisiq dil musahide edilmisdir Nesimi Kisveri Xetai ve Emani kimi sairlerin eserlerinde cagatay qipcaq elementleri gorulur Ebdulezel Demircizade Azerbaycan yazi dilinde serqi turk lehceleri unsurlerinin movcud oldugunu qeyd edir Bu xususiyyetler daha cox dini eserlerde vardir Bunun sebebleri uygur dilindeki Bextiyarname ve Rubabname eserlerinin hemcinin Elisir Nevainin eserlerinin tesiri Sefeviler dovletinde qeyri azerbaycanli turk boylarinin yasamasidir Roza Eyvazova XV esr Azerbaycan sairleri Besiri Kisveri Ziyayi Hulqi Allahi daha sonra Sah Qulu bey Suseni bey Peri Peyker ve diger basqa sairlerde gorulen cagatay tesirini bu sairlerin Elisir Nevai ve Huseyn Bayqara liderliyindeki Herat edebi mektebinde yetismeleri ile elaqelendirir Nevai ve Cagatay tesiri ile yazmis sexsler arasinda Samaxi qazisi Yusif Ziya Mehdum Neqsibendiyeye mexsus Baba Nemetullah Mahmud Naxcivani tebib Memmed Dilsad Sirvani din alimi Sirvanli Seyid Yehya Cemaleddin Sirvanli Fethullah Nevai meclislerinde olmus Hulqi Allahi Ziya vardir Bundan basqa Sah Ismayil Xetai sarayina yaxin sexsler arasinda Serq turk lehcesi tesiri gorulur Hemcinin Sadiq bey Efsar Mecmeul Xevas adli tezkiresini Nevai diline yaxin bir dil ile yazmisdir Elisir Nevainin Imadeddin Nesimini teriflemesi Merkezi Asiyanin Turk dunyasinda onun vacib sexs hesab edildiyini gosterir Azerbaycan sairi Fuzulinin yaradiciligi hem Anadolu hem de Cagatay edebiyyatina tesir gostermisdir Her iki eneneye mensub olan sonraki dovrlerde yasamis yazicilar Fuzulinin yaradiciligindan onun oz poeziyasi vasitesile enenevi movzu ve ideyalari yeniden serh etmek bacarigina gore istifade etmisdiler Bu iki edebi eneneni bir birine yaxinlasdirmisdir Sifahi edebiyyat Sefevi dovrunde Azerbaycan xalq dastanlari Sah Ismayil Esli ve Kerem Asiq Qerib Koroglu dastanlari yarandi Yerli dialektler ve klassik dil arasinda korpu rolunu oynayan bu dastanlar zamanla Osmanli ozbek ve fars edebiyyatlarina nufuz edir Bu lirik ve epik romanslarin turk edebiyyatinin Osmanli ve Cagatay qollari ile muqayisede Azerbaycan edebiyyatinin xarakterik bir xususiyyeti hesab edile biler Irsin qorunmasiNevai elyazmalari AMEA Elyazmalar Institutunda bir cox Nevai elyazmasi qorunur M 274 1644 1645 ci illere aiddir Mervde kocurulmusdur Fuzuli ve Nevainin eserleri daxildir M 114 3010 1484 cu ilde kocurulmusdur Naxcivanli Mehemmedqulu ibn Hesene mexsus Nevai divani elyazmasidir M 107 2996 Sairin Mecalisun nefais eserinin en qedim elyazmasidir 1557 ci il 1632 ci ile aid elyazma Sair Mirze Xelile mexsusdur Nevainin Nevadirun nihaye divani Bedayeul bidaye eseri ile birlikde cildlenmisdir 1642 ci ile aid elyazma Mirze Adigozel beye mexsusdur 1821 ci ile aid qeyd 1537 ve 1694 cu ile aid elyazmalar AMEA da qorunan bu 2 elyazma Abbasqulu aga Bakixanovun kitabxanasinda olmusdur Nevainin Leyli ve Mecnun poemasinin da Bakixanovun kitabxanasinda olmasi haqqinda melumatlar vardir Qeydlerozb Ozarbayjon chag atoy adabiy aloqalariIstinadlarDemirci 1998 seh 8 9 Caferoglu A 1948 CAGATAY TURKCESI VE NEVAI Turk Dili ve Edebiyati Dergisi 2 3 4 141 154 Retrieved from https dergipark org tr tr pub iutded issue 17038 177874 2023 06 30 at the Wayback Machine page 152 KEMAL ERASLAN CAGATAY EDEBIYATI Islam ansiklopedisi 2023 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 27 Demirci 1998 seh 6 7 Rona Tas 1976 seh 176 Berengian 1988 seh 15 16 Akpinar 1994 seh 17 AY Umran KLASIK TURK SIIRINDE GIDELUM BARI SEHRUŊDEN REDIFLI GAZELLER UZERINE BIR INCELEME Eski Turk Edebiyati Arastirmalari Dergisi Journal Of Old Turkish Literature Researches c 6 sy 4 2023 ss 902 23 doi 10 58659 estad 1389967 Togan 1981 seh 88 Birnbaum E Luṭfi in Encyclopaedia of Islam Second Edition Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel W P Heinrichs Consulted online on 10 December 2023 First published online 2012 First print edition ISBN 9789004161214 1960 2007 Koprulu 2000 seh 28 Demirci 1998 seh 3 4 Bilgin Uzum 2007 Macit 2014 Encyclopaedia Iranica 2000 Berengian 1988 seh 20 Kerimov Pasa Elisir Nevai elyazmalari AMEA Mehemmed Fuzuli adina Elyazmalar Institutunun fondlarinda Nizami Gencevi adina Edebiyyat Institutu EdebiyyatAkpinar Yavuz Azeri edebiyati arastirmalari Istanbul Dergah yayinlari 1994 Berengian Sakina Azeri and Persian Literary Works in Twentieth Century Iranian Azerbaijan K Schwarz 1988 ISBN 978 3 922968 69 6 Bilgin Azmi amp Uzum Ilyas 2007 NESIMI TDV Encyclopedia of Islam Vol 33 Nesi h Osmanlilar in Turkish Istanbul Turkiye Diyanet Foundation Centre for Islamic Studies ISBN 978 975 389 455 5 Demirci J 1998 NEVAVI NIN AZERBAVCAN SAHASINA ETKISI Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi 38 1 2 1 12 Retrieved from https dergipark org tr tr pub dtcfdergisi issue 66761 1043985 2023 04 13 at the Wayback Machine Yarshater Ehsan redaktorFozuli Moḥammad Encyclopaedia Iranica ingilis Volume X 2 Foruḡi Fruit London and New York Routledge amp Kegan Paul 2000 121 122 ISBN 978 0 933273 41 2 2022 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 29 M F Koprulu Azeri Baki Elm 2000 115 seh Macit Muhsin Fuzuli Mehmed b Suleyman Kate Fleet Gudrun Kramer Denis Matringe John Nawas Everett Rowson redaktorlar Encyclopaedia of Islam ingilis 3rd ed Brill Online 2014 doi 10 1163 1573 3912 ei3 COM 27220 ISSN 1873 9830 2023 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 29 Togan Zeki Velidi Umumi turk tarihine giris cilt I Istanbul Enderun Kitabevi 1981 seh 538 RoNA TAS A 1976 A VOLGA BULGARIAN INSCRIPTION FROM 1307 Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 30 2 153 186 http www jstor org stable 23657270 2022 12 25 at the Wayback MachineElave oxuDemirci J Azerbaycan sairi Kisveri nin Nevayi siirlerine yazdigi tahmisler Turkoloji Dergisi 17 2010 47 55 lt https dergipark org tr tr pub turkoloji issue 43331 527083 2023 04 09 at the Wayback Machine gt Kerimov P 2009 ALI SIR NEVAYI VE XVII YUZYIL AZERBAYCAN LIRIK SIIRI Hacettepe Universitesi Turkiyat Arastirmalari HUTAD 10 10 57 67 Retrieved from https dergipark org tr tr pub turkiyat issue 16654 521652 2023 04 11 at the Wayback Machine Musali N 2019 FETH ALI SAH KACAR IN CAGATAY TURKCESIYLE YAZILMIS BIR YARLIGI UZERINE Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi 14 1 83 109 Retrieved from https dergipark org tr tr pub gopsbad issue 46703 514040 2023 04 12 at the Wayback Machine Sertkaya O 2011 AZERBAYCAN SAIRLERININ CAGATAYCA SIIRLERI 3 NI METULLAH KISVERI NIN DOGU CAGATAYCA TURKCESI VE BATI OSMANLI TURKCESI ILE NAZIRELERI Turk Dili ve Edebiyati Dergisi 0 41 69 90 Retrieved from https dergipark org tr tr pub iutded issue 17027 177784 2023 04 09 at the Wayback Machine Sertkaya O 2012 AZERBAYCAN SAIRLERININ CAGATAYCA SIIRLERI I Turk Dili ve Edebiyati Dergisi 29 0 263 266 Retrieved from https dergipark org tr tr pub iutded issue 17068 178339 2023 04 09 at the Wayback Machine Sultanov T 2018 Ali Sir Nevai Siirinin Sadik Bey Sadiki Sanatina Etkisi Dil ve Edebiyat Arastirmalari 18 18 277 285 DOI 10 30767 diledeara 472646