Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Mirzə Adıgözəl bəy Qarabaği (?-1848) – tarixçi.
| MİRZƏ ADIGÖZƏL BƏY QARABAĞİ | |
|---|---|
| Mirzə Adıgözəl bəy Haqverdi bəy oğlu Qarabaği | |
| Doğum tarixi | 1780-ci illər |
| Doğum yeri | Şuşa, Qarabağ xanlığı |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Rəhimli |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | tarixçi |
Həyatı
Əslən Qazax mahalından olan Mirzə Adıgözəl bəy Qarabaği 1780-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. O, ibtidai təhsilini bu şəhərdə alıb. Uşaqlıq dövrü köçkünlükdə keçib. Ağaməhəmməd xan Qacarın Qarabağa yürüşü zamanı ailəsi ilə birlikdə qaçıb Gürcüstana sığınıb. Gürcüstanda işğalçılıq əməllərini həyata keçirən rus ordusunda qulluğa başlayıb. Savadlı olduğuna görə "Mirzə" ünvanı daşıyırdı.
Qarabağa qayıdan Mirzə Adıgözəl bəy Mehdiqulu xan Cavanşirə xidmət edib. Xan İrana qaçandan sonra komendant tərəfindən mahala naib təyin edilib. Bioqrafiyasında yazır: "Məzkur xan sərhəddin o tərəfinə getdikdə dövlət başçıları məni İyirmidörd mahalına naib təyin etdilər". Mirzə Adıgözəl bəy və qardaşlarının əsas mülkləri İyirmidörd mahalının ərazisində yerləşirdi. Onların mal-mülkləri Rus-İran savaşlarında talan olunmuşdu. Qardaşlar özlərini barışdan sonra düzəldə bildilər. Mirzə Adıgözəl bəy isə əsirlik həyatı yaşamışdı. Qayıdandan sonra naib vəzifəsini yenidən icra etməyə başladı.
1828-ci ildən sonra Mirzə Adıgözəl bəyin mahal ərazisində xeyli mülkü vardı. Bayəhmədli, Cinli-Boluslu, Qazaq-Nəsibli obaları, Varvara, Alpout, Rəhimli və başqa kəndlər onun özəl mülkü sayılırdı. Bunlardan başqa Balçılı obası, Manik, Şamabad, Divararxı mülkləri ona məxsus idi. Kabablı, Şütur, Baldaşin, Goran, Talış, Qaraçinar, Sarov kəndlərində torpaqları vardı. Goran çayı boyunca bütün yataqlar onun idi. O, xeyli yaylaqlara, qışlaqlara, ayrı-ayrı yerlərdə yataqlara, zavod ərazisinə və saysız torpaq sahələrinə yiyələnmişdi.
Mirzə Adıgözəl bəy rus ordusunda podporuçik, poruçik və kapitan rütbələrində xidmət etmişdi. Təqaüdə çıxandan sonra əyalət məhkəməsində çalışmışdı.
O, 1736-cı ildən 1828-ci ilədək Qarabağın siyasi olaylarına güzgü tutan "Qarabağnamə" adlı tarixi əsər yazmışdır.
Mirzə Adıgözəl bəy 1848-ci ildə sentyabrın 9-da vəfat etmiş, özəl mülkü Rəhimlidə dəfn olunmuşdur.
Yaradıcılığı
Mirzə Adıgözəl bəy Azərbaycan dilindən başqa o, rus, fars, erməni və gürcü dillərini bilir, Şərq poeziyasını sevir, şeirlər yazırdı. Nizamin yaradıcılığının pərəstişkarı olan Mirzə Adıgözəl bəy böyük şairin 1826-cı ildə Gəncə döyüşü zamanı dağıdılmış sərdabəsini öz vəsaiti hesabına bərpa etdirmişdi. 1845-ci ildə Mirzə Adıgözəl bəy Azərbaycan dilində 1736-cı ildən 1828-ci ilə qədər Qarabağın siyasi tarixini şərh edən salnaməsini görmə qabiliyyətinin zəiflədiyindən, diktə edərək yazdırmışdır. Əsər 1950-ci ildə nəşr olunmuşdur.
Ailəsi
Mirzə Adıgözəl bəyin Hüseyn bəy, Haqverdi bəy, Məmmədqasım bəy və Həsənqulu bəy adlı oğulları, Balaxanım xanım, Sayalı xanım adlı qızları vardı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Qarabağnamələr. 1-ci kitab. səh. 91.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Mirze Adigozel bey Qarabagi 1848 tarixci MIRZE ADIGOZEL BEY QARABAGIMirze Adigozel bey Haqverdi bey oglu QarabagiDogum tarixi 1780 ci illerDogum yeri Susa Qarabag xanligiVefat tarixi 9 sentyabr 1848Vefat yeri RehimliDefn yeri Goranboy rayonuFealiyyeti tarixciHeyatiEslen Qazax mahalindan olan Mirze Adigozel bey Qarabagi 1780 ci ilde Susa seherinde anadan olmusdu O ibtidai tehsilini bu seherde alib Usaqliq dovru kockunlukde kecib Agamehemmed xan Qacarin Qarabaga yurusu zamani ailesi ile birlikde qacib Gurcustana siginib Gurcustanda isgalciliq emellerini heyata keciren rus ordusunda qulluga baslayib Savadli olduguna gore Mirze unvani dasiyirdi Qarabaga qayidan Mirze Adigozel bey Mehdiqulu xan Cavansire xidmet edib Xan Irana qacandan sonra komendant terefinden mahala naib teyin edilib Bioqrafiyasinda yazir Mezkur xan serheddin o terefine getdikde dovlet bascilari meni Iyirmidord mahalina naib teyin etdiler Mirze Adigozel bey ve qardaslarinin esas mulkleri Iyirmidord mahalinin erazisinde yerlesirdi Onlarin mal mulkleri Rus Iran savaslarinda talan olunmusdu Qardaslar ozlerini barisdan sonra duzelde bildiler Mirze Adigozel bey ise esirlik heyati yasamisdi Qayidandan sonra naib vezifesini yeniden icra etmeye basladi 1828 ci ilden sonra Mirze Adigozel beyin mahal erazisinde xeyli mulku vardi Bayehmedli Cinli Boluslu Qazaq Nesibli obalari Varvara Alpout Rehimli ve basqa kendler onun ozel mulku sayilirdi Bunlardan basqa Balcili obasi Manik Samabad Divararxi mulkleri ona mexsus idi Kababli Sutur Baldasin Goran Talis Qaracinar Sarov kendlerinde torpaqlari vardi Goran cayi boyunca butun yataqlar onun idi O xeyli yaylaqlara qislaqlara ayri ayri yerlerde yataqlara zavod erazisine ve saysiz torpaq sahelerine yiyelenmisdi Mirze Adigozel bey rus ordusunda podporucik porucik ve kapitan rutbelerinde xidmet etmisdi Teqaude cixandan sonra eyalet mehkemesinde calismisdi O 1736 ci ilden 1828 ci iledek Qarabagin siyasi olaylarina guzgu tutan Qarabagname adli tarixi eser yazmisdir Mirze Adigozel bey 1848 ci ilde sentyabrin 9 da vefat etmis ozel mulku Rehimlide defn olunmusdur YaradiciligiMirze Adigozel bey Azerbaycan dilinden basqa o rus fars ermeni ve gurcu dillerini bilir Serq poeziyasini sevir seirler yazirdi Nizamin yaradiciliginin perestiskari olan Mirze Adigozel bey boyuk sairin 1826 ci ilde Gence doyusu zamani dagidilmis serdabesini oz vesaiti hesabina berpa etdirmisdi 1845 ci ilde Mirze Adigozel bey Azerbaycan dilinde 1736 ci ilden 1828 ci ile qeder Qarabagin siyasi tarixini serh eden salnamesini gorme qabiliyyetinin zeiflediyinden dikte ederek yazdirmisdir Eser 1950 ci ilde nesr olunmusdur AilesiMirze Adigozel beyin Huseyn bey Haqverdi bey Memmedqasim bey ve Hesenqulu bey adli ogullari Balaxanim xanim Sayali xanim adli qizlari vardi Hemcinin baxQarabagnamelerIstinadlarQarabagnameler 1 ci kitab seh 91