Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəmməd Əmani (1536 – 1610) — XVI əsrin ikinci yarısı — XVII əsrin əvvəllərində yaşamış azərbaycanlı şair.
| Məhəmməd Əmani | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1536 |
| Vəfat tarixi | 1610 |
| Fəaliyyəti | şair |
 Məhəmməd Əmani Vikimənbədə | |
Həyatı
İngilis şərqşünası Ç.Riyo iddia edir ki, Əmani I Şah Təhmasib və I Şah Abbas dövründə yaşamış, türk əmiri olmuş, Səfəvi sarayına yaxın şair kimi tanınmışdır. M.Əmani Təbriz (1603-1604), Mərv (1599-1600), Bəlx (1602-1603) üzərinə hərbi yürüşlərin iştirakçısı kimi öz şeirlərinin bir qismini bu yürüşlərə həsr etmişdir. Həm Azərbaycan, həm də fars dilində poetik əsərlər yazmışdır.
Əmani yaradıcılığında qəzəl əsas yer tutmuşdur. Dövrün bir sıra sairləri klassik Şərq poeziyası ənənələrini davam etdirirdilər. Məhəmməd Əmani Məhəmməd Füzulinin ədəbi məktəbinin davamçılarındandır. Əmani lirikasının bir sıra xüsusiyyətləri Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində ona qiymətli mövqe qazandırmışdır. Şairin bədii irsi onun yazıb-yaratdığı dövrdə Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatını, ədəbi-mədəni mühitini öyrənmək üçün müəyyən imkanlar yaradır. İctimai həyata aktiv münasibət, dilin sadəliyi, ifadə tərzinin aydınlığı onun qəzəllərinin əsas səciyyəsini təşkil edir.
Yaradıcılığı
Məhəmməd Əmaninin yazıb-yaratdığı dövrdə Azərbaycan ədəbiyyatı əsasən ana dilində inkişaf edirdi. Bu dövrdə yaranan ədəbiyyat bir tərəfdən öz qidasını yazılı klassik ədəbiyyatdan alırdısa, digər tərəfdən şifahi xalq ədəbiyyatından təsirlənməkdə idi. Məhəmməd Əmaninin bir şair kimi inkişaf edib formalaşmasında dövrün, ədəbi mühitin və mədəniyyətin təsirilə yanaşı özündən əvvəlki mədəniyyət və ədəbiyyatın nailiyyətlərinin də böyük və mühüm rolu olmuşdur. Əmani öz şeirlərini yazarkən ondan qabaqkı söz ustalarının mütərəqqi ənənələrindən qidalanmışdır.
M.Əmaninin bir lirik şair olaraq Füzuli ənənələrinə bağlı olmuşdur. Onun lirikası əsasən həyata və insanın məhəbbətinə həsr olunmuşdur. Bu lirikanın əsası şairin mənsub olduğu xalqın həyatının gözəlliyindən, Azərbaycan ədəbiyyatının ənənələrindən və xalq yaradıcılığından alınmışdır. Əmaninin yaradıcılığı istər məzmun, istərsə də forma cəhətdən cox zəngindir. O, divanlarının əsasını təşkil edən qəzəllərində də, rübai, qoşma, bayatı və məsnəvilərində də dövrünün görkəmli bir şairi kimi özünü göstərməkdədir.
Əmaninim lirikasında insan məhəbbəti əsas yer tutur. Bu şeirlərdə onun eşq və məşuq haqqında fikirləri və lirik hissləri verilir. Bu da yüksək fikir, təmiz insani münasibət, daxili paklıq və ülvi mənəviyyatın təbliği üçün o zaman sənətin qarşıya qoyduğu əsas məsələ idi.
İstinadlar
- Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.22
- Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.35
- Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.38
Mənbə
- Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. "Elm" nəşriyyatı-1977, 129 s.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Emani 1536 1610 XVI esrin ikinci yarisi XVII esrin evvellerinde yasamis azerbaycanli sair Mehemmed EmaniDogum tarixi 1536Vefat tarixi 1610Fealiyyeti sairMehemmed Emani VikimenbedeHeyatiIngilis serqsunasi C Riyo iddia edir ki Emani I Sah Tehmasib ve I Sah Abbas dovrunde yasamis turk emiri olmus Sefevi sarayina yaxin sair kimi taninmisdir M Emani Tebriz 1603 1604 Merv 1599 1600 Belx 1602 1603 uzerine herbi yuruslerin istirakcisi kimi oz seirlerinin bir qismini bu yuruslere hesr etmisdir Hem Azerbaycan hem de fars dilinde poetik eserler yazmisdir Emani yaradiciliginda qezel esas yer tutmusdur Dovrun bir sira sairleri klassik Serq poeziyasi enenelerini davam etdirirdiler Mehemmed Emani Mehemmed Fuzulinin edebi mektebinin davamcilarindandir Emani lirikasinin bir sira xususiyyetleri Azerbaycan edebiyyati tarixinde ona qiymetli movqe qazandirmisdir Sairin bedii irsi onun yazib yaratdigi dovrde Azerbaycanin ictimai siyasi heyatini edebi medeni muhitini oyrenmek ucun mueyyen imkanlar yaradir Ictimai heyata aktiv munasibet dilin sadeliyi ifade terzinin aydinligi onun qezellerinin esas seciyyesini teskil edir YaradiciligiMehemmed Emaninin yazib yaratdigi dovrde Azerbaycan edebiyyati esasen ana dilinde inkisaf edirdi Bu dovrde yaranan edebiyyat bir terefden oz qidasini yazili klassik edebiyyatdan alirdisa diger terefden sifahi xalq edebiyyatindan tesirlenmekde idi Mehemmed Emaninin bir sair kimi inkisaf edib formalasmasinda dovrun edebi muhitin ve medeniyyetin tesirile yanasi ozunden evvelki medeniyyet ve edebiyyatin nailiyyetlerinin de boyuk ve muhum rolu olmusdur Emani oz seirlerini yazarken ondan qabaqki soz ustalarinin mutereqqi enenelerinden qidalanmisdir M Emaninin bir lirik sair olaraq Fuzuli enenelerine bagli olmusdur Onun lirikasi esasen heyata ve insanin mehebbetine hesr olunmusdur Bu lirikanin esasi sairin mensub oldugu xalqin heyatinin gozelliyinden Azerbaycan edebiyyatinin enenelerinden ve xalq yaradiciligindan alinmisdir Emaninin yaradiciligi ister mezmun isterse de forma cehetden cox zengindir O divanlarinin esasini teskil eden qezellerinde de rubai qosma bayati ve mesnevilerinde de dovrunun gorkemli bir sairi kimi ozunu gostermekdedir Emaninim lirikasinda insan mehebbeti esas yer tutur Bu seirlerde onun esq ve mesuq haqqinda fikirleri ve lirik hissleri verilir Bu da yuksek fikir temiz insani munasibet daxili pakliq ve ulvi meneviyyatin tebligi ucun o zaman senetin qarsiya qoydugu esas mesele idi IstinadlarBalas Azeroglu Mehemmed Emani Elm nesriyyati 1977 s 22 Balas Azeroglu Mehemmed Emani Elm nesriyyati 1977 s 35 Balas Azeroglu Mehemmed Emani Elm nesriyyati 1977 s 38MenbeBalas Azeroglu Mehemmed Emani Elm nesriyyati 1977 129 s Xarici kecidlerVikimenbede elaqeli metnler