Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Təkamül biologiyası Yer kürəsindəki canlı həyatın müxtəlifliyini yaradan təkamül proseslərini (təbii seçmə, ortaq əcdad, növəmələgəlmə) öyrənən biologiyanın sahəsidir. 1930-cu illərdə, təkamül biologiyası dərsi Yulyan Huksley-in müasir təkamül sintezi adlandırdığı üsulla ortaya çıxdı.
Mövcud araşdırmalar molekulyar təkamül, cinsi seçmə, genetik dreyf və biocoğrafiya kimi təkamülə kömək edən fərqli qüvvələri əhatə etmək üçün genişlənmişdir. Bundan əlavə, təkamüllü inkişaf biologiyasının yeni sahəsi ("evo-devo") embriogenezin, embrionun inkişafının necə idarə olunduğunu araşdırır və beləliklə, inkişaf biologiyasını daha erkən təkamül sintezinin əhatə etdiyi tədqiqat sahələri ilə birləşdirən daha geniş bir sintez ortaya çıxarır.
Təkamül biologiyasını tədqiq edən insana təkamülçü bioloq deyilir.[]Filosof Kim Sterelninin fikrinə görə, inkişaf edən təkamül biologiyası 1858-ci ildən bəri elmdə ən böyük intellektual uğurlardan biri olmuşdur.
Tərifi
Təkamül biologiyası həm geniş sahə tədqiqatlarından, həm də laboratoriya yönümlü fənlərdən alimlərin iştirak etdiyi fənlərarası sahədir. Məsələn, ümumiyyətlə , ornitologiya və ya kimi müəyyən növlər üzrə ixtisaslaşmış, eyni zamanda təkamüllə əlaqəli ümumi suallara cavab tapmaq üçün bu canlılardan hal təhlili və ya nümunə araşdırmaları üçün istifadə edən alimlər daxildir. Təkamül biologiyasına, populyasiya genetikası və kimi sahələrdən olan nəzəriyyəçilər də daxildir. Məsələn, təkamül sürəti və təkamül modelləri ilə bağlı suallara cavab vermək üçün tez-tez fosillərdən istifadə edən paleontoloqlar və geoloqlar.
İnkişaf biologiyası əvvəlcə müasir təkamül sintezindən ayrı olsa da, sonralar, 1990-cı illərdə təkamül inkişaf biologiyası tədqiqatları nəticəsində yenidən təkamül biologiyasına daxil edildi.
Tarix
Təbii seçmə yolu ilə təkamül ideyası Çarlz Darvin tərəfindən 1859-cu ildə irəli sürüldü, lakin təkamül biologiyası, akademik bir fənn olaraq 1930-1940-cı illərdə müasir sintez dövründə meydana gəldi.1980-ci illərə qədər bir çox universitetlərdə təkamül biologiyası şöbələri yox idi. ABŞ-də bir çox universitetdə köhnə botanika və zoologiya kafedralarının yerində molekulyar və hüceyrə biologiyası və ya ekologiya və təkamül biologiyası şöbələri yaradıldı. Paleontologiya çox vaxt yer elmi ilə qruplaşdırılır.
Mikrobiologiya da təkamül elm sahəsinə çevrilib.Əslində, mikrobiologiya əvvəlcə morfoloji xüsusiyyətlərin azlığı və mikrobiologiyada növ anlayışının olmaması səbəbindən nəzərə alınmırdı. Yaxın zamanlarda təkamül tədqiqatları, mikrob fiziologiyası, mikrob genomikasının asanlığı və s. kimi suallara cavab verir. Hal-hazırda mikrob fiziologiyası və genomikası daha yaxşı başa düşülür. kimi bakteriya və virusların sürətli nəsil vaxtı təkamül suallarını araşdırmağa imkan verir.
Təkamül biologiyasındakı tapıntılar, insanların sosial-mədəni təkamülünü və təkamül davranışlarını araşdıran yeni sahələri gücləndirdi. Hal hazırda təkamül biologiyasının intellektual çərçivəsi və konseptual vasitələri kompüter hesablamasından nanotexnologiyaya qədər geniş sahələrdə tətbiqini tapmışdır. Təkamül həm də tibb sahəsinə öz töhfəsini verir.
Bir çox bioloq təkamül biologiyasının müasir intizamının formalaşmasına öz töhfələrini vermişdir. Theodosius Dobzhansky və E. B. Ford bir empirik tədqiqat proqramı qurdu. Ronald Fişer, Seval Rayt və J. S. Haldan sağlam nəzəri bir çərçivə yaratdılar. Sistematikada Ernst Mayr, paleontologiyada və botanikada G. Ledyard Stebbins müasir sintezin formalaşmasına kömək etdi. Ceyms Kru, Riçard Levontin, Riçard Levontin, Dan Hartl, Markus Feldman, and Bryan Çarlzvort bir qrup təkamül bioloqu yetişdirdi.
Alt sahələri
Təkamül biologiyada mərkəzi birləşdirici anlayışdır. Biologiyanı müxtəlif yollarla bölmək olar. Biri bioloji quruluşa əsaslanan bir kateqoriyadır. Bununla, molekulyar biologiya, , histologiya, , sistem biologiyası səviyyəsindən başlayaraq və ekologiya kimi addımlardan keçərək yuxarı səviyyələrə çıxa bilər. Təsnifatın başqa bir üsulu taksonomiyaya əsaslanan fərqdir. Bu vəziyyətdə, zoologiya kimi daha böyük qruplarda çalışan elmlərdən ornitologiya və ya kimi daha spesifik elmlərə bir fərq edilə bilər. Üçüncü bir metod isə , nəzəri biologiya, eksperimental biologiya və paleontologiya kimi sahələr ilə ortaya çıxır. Bu alternativ təsnifat metodları, təkamül biologiyası ilə birlikdə, təkamül ekologiyası və təkamül inkişaf biologiyası kimi sahələrin meydana çıxmasına imkan yaratdı.
Bu yaxınlarda əsas elmlərin və tətbiqi elmlərin birləşməsi nəticəsində təkamül robototexnikası , təkamül mühəndisliyi , təkamül alqoritmləri , təkamül iqtisadiyyatı və təkamül memarlığı kimi sahələr meydana çıxdı. Bu elm sahələri, təkamül biologiyanın təməl prinsiplərindən və riyazi infrastrukturundan faydalanırlar. Təkamülün əsas mexanizmləri birbaşa və ya dolayı yolla tətbiq olunur, nəticədə yeni dizaynlar və ya həll etmək çətin olan problemlər həll olunur. Bu sahələrdə istehsal olunan tədqiqat nəticələri, xüsusən kompüter elmləri və maşınqayırma kimi müxtəlif mühəndislik sahələrinin məlumatları təkamül nəzəriyyəsinin inkişafına kömək edir.
Cari tədqiqat mövzuları
Təkamül biologiyasındakı cari tədqiqatlar müxtəlif mövzuları əhatə edir və molekulyar genetika, kompüter elmləri kimi müxtəlif sahələrdən gələn fikirləri özündə cəmləşdirir.
Birincisi, təkamül tədqiqatlarının bəzi sahələri müasir təkamül sintezində zəif hesab olunan hadisələri izah etməyə çalışır. Bunlara spesifikasiya , cinsi çoxalma təkamülü, əməkdaşlıq təkamülü, yaşlanma təkamülü və təkamül qabiliyyəti daxildir.
İkincisi, bioloqlar ən sadə təkamül sualını verirlər: "nə oldu və nə vaxt?". Buraya , eləcə də sistematika və filogenetika kimi sahələr daxildir.
Üçüncüsü, müasir təkamül sintezi heç kim genlərin molekulyar əsaslarını anlamadığı bir vaxtda tərtib edilmişdir. Bu gün təkamülçü bioloqlar uyğunlaşma və spesifikasiya kimi maraqlı təkamül hadisələrinin genetik arxitekturasını təyin etməyə çalışırlar. Neçə genin iştirak etdiyi, hər bir genin təsirinin nə qədər olduğunu, müxtəlif genlərin təsiri nə qədər bir-birindən asılıdır, genlər nə edir və onlarda hansı dəyişikliklər olur (məsələn, nöqtə mutasiyaları, gen cütləşməsi və ya hətta genomun çoxaldılması) kimi suallara cavab axtarırlar.
Genetik arxitekturanı öyrənməyin çətinliyi, müasir təkamül sintezini kataliz edən klassik populyasiya genetikası müasir molekulyar bilikləri nəzərə almaq üçün yenilənməli olmasıdır. Bu, molekulyar təkamül nəzəriyyəsinin bir hissəsi kimi DNT ardıcıllığı məlumatlarını təkamül nəzəriyyəsinə aid etmək üçün çoxlu riyazi inkişaf tələb edir. Məsələn, bioloqlar selektiv süpürgələri aşkar edərək hansı genlərin güclü seçmə altında olduğunu qiymətləndirməyə çalışırlar.
Dördüncüsü, müasir təkamül sintezi, nisbi əhəmiyyəti haqqında deyil, təkamülü şərtləndirən qüvvələr barədə razılığa gəlmişdir. Cari tədqiqatlar bunu müəyyənləşdirməyə çalışır. Təkamül qüvvələrinə təbii seçmə, cinsi seçim, genetik sürüşmə, genetik qaralma, inkişaf məhdudiyyəti, mutasiya qərəzi və biocoğrafiya daxildir.
Təkamül yanaşması, həyat tarixi nəzəriyyəsi kimi, orqanizm biologiyası və ekologiyasında bir çox cari tədqiqatların açarıdır. Genlərin və onların funksiyalarının annotasiyası müqayisəli yanaşmalara çox güvənir. Təkamüllü inkişaf biologiyası sahəsi ("evo-devo") inkişaf proseslərinin necə işlədiyini araşdırır və necə inkişaf etdiyini müəyyən etmək üçün müxtəlif orqanizmlərdə müqayisə edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ernst Mayr, Peter Bowler, Douglas Futuyma. "Yulyan Huksley ve Müasir Təkamül Sintezi" (türk. ). evrimteorisionline.com. 2019-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- Gerd B. Müller. "Niyə genişləndirilmiş təkamül sintezi lazımdır ?/Why an extended evolutionary synthesis is necessary ?" (ing. ). royalsocietypublishing.org. 18 avqust 2017. 2019-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- "Təkamül Biologiyası: Darvindən Dawkins-ə/Evolutionary Biology: From Darwin to Dawkins" (ing. ). Target Health Blog. 26 noyabr 2016. 2019-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- Collin Allen, Garland Allen, Ron Amundson, Charles F. Baer, Steven J. Arnold, Ana Barahona. Təkamül: İlk dörd milyard il/Evolution: The First Four Billion Years. Harvard University Press. 2009. səh. 313. ISBN .
- Con Aviz/John C. Avise. Təbiət eskizləri/Sketcher of Nature. Kembric, Massaçusets: Academic Press. 2015. ISBN .
- Brian K. Hall. "Təkamül İnkişaf Biologiyası (Evo-Devo): Keçmişdə, indi və gələcəkdə/Evolutionary Developmental Biology (Evo-Devo): Past, Present, and Future" (ing. ). researchgate.net. İyun 2012. 2019-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.
- Vassiliki Betty Smocovitis. Birləşdirici Biologiya: Təkamül Sintezi və Təkamül Biologiyası/Unifying Biology: The Evolutionary Synthesis and Evolutionary Biology (PDF). 1996. ISBN .
- Randolph M. Nesse, George Christopher Williams. Evolution and Healing: The New Science of Darwinian Medicine (PDF). Nayrobi: Phoenix. 1996. ISBN .
- Michael Ruse. Təkamül: İlk dörd milyard il. Kembric, Massaçusets: Harvard University Press. 2009. 281–298. ISBN .
- Francisco J. Ayala. In memoriam: Theodosius Dobzhansky 1900-1975 (PDF). Washington d.c.: national academy of sciences washington d.c. 1985. səh. 166. ISBN .
- "The Academic Genealogy of Evolutionary Biology: James F. Crow" (ing. ). academictree.org. 14 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- "The Academic Genealogy of Evolutionary Biology:Richard Lewontin" (ing. ). academictree.org. 14 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- ""The Academic Genealogy of Evolutionary Biology: Daniel Hartl"" (ing. ). academictree.org. 14 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- . Department of Biology, Stanford University, (ing. ). academictree.org. 2019-11-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- "The Academic Genealogy of Evolutionary Biology: Marcus Feldman" (ing. ). academictree.org. 14 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- "The Academic Genealogy of Evolutionary Biology: Brian Charlesworth" (ing. ). academictree.org. 14 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2019.
- Amal Attia El-Morsy Ibrahim. Pictured Glossary in Biology. ABŞ: Scientific Research Publishing. 2017. səh. 70-71. ISBN .
- Andrew Lincoln Nelson. "Təkamül Robototexnikası" (ing. ). evolutionaryrobotics.org. 2017-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.
- "Təkamül Mühəndisliyi" (ing. ). ls.toyaku.ac.jp/. 2016-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.
- "Təkamül Alqoritləri" (PDF) (ing. ). www.cs.vu.nl. 2016-03-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.
- Paul Krugman. "İqtisadiyyatçılar Təkamül nəzəriyyəçilərindən nə öyrənə bilər ?/WHAT ECONOMISTS CAN LEARN FROM EVOLUTIONARY THEORISTS ?" (ing. ). web.mit.edu. Noyar 1996. 2016-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.
- Neal Ford. "Memarlıq və dizaynın araşdırılması/Investigating architecture and design" (ing. ). ibm.com. 24 fevral 2009. 2 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib (#archive_missing_url). (#cite_web_url); (#accessdate_missing_url)
- John J. Wiens. Xüsusiyyət nədir və bunu necə öyrənməliyik?/ What Is Speciation and How Should We Study It?. The American Naturalist. 2004 . səh. 914-923.
- Sarah P. Otto. The Evolutionary Enigma of Sex. The American Naturalist. səh. 914-923.
- Jesse Love Hendrikse, Trish Elizabeth Parsons, Benedikt Hallgrímsson. Evolvability as the proper focus of evolutionary developmental biology. 2007. səh. 914-923.
- Manolio TA; Collins FS; Cox NJ; Goldstein DB; Hindorff LA; Hunter DJ; McCarthy MI; Ramos EM; Cardon LR; Chakravarti A; Cho JH; Guttmacher AE; Kong A; Kruglyak L; Mardis E; Rotimi CN; Slatkin M; Valle D; Whittemore AS; Boehnke M; Clark AG; Eichler EE; Gibson G; Haines JL; Mackay TFC; McCarroll SA; Visscher PM. Finding the missing heritability of complex diseases. Nature. 2009. səh. 747-753.
- Sabeti PC, Reich DE, Higgins JM, Levine HZ, Richter DJ, Schaffner SF, Gabriel SB, Platko JV, Patterson NJ, McDonald GJ, Ackerman HC, Campbell SJ, Altshuler D, Cooper R, Kwiatkowski D, Ward R, Lander ES. İnsan genomundakı son müsbət seçimi haplotip quruluşundan aşkarlamaq./Detecting recent positive selection in the human genome from haplotype structure. Nature. 2002. səh. 832–837.
- Timoti şanahan/Timothy Shanahan. Evolutionary Progress?. 1962. səh. 451-452.
- Dennis Holley. Ümumi Zoologiya: Heyvanlar aləmini araşdırmaq/General Zoology: Investigating the Animal World. İndianapolis (İndiana): Dog Ear Publishing. 2016. səh. 149. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tekamul biologiyasi Yer kuresindeki canli heyatin muxtelifliyini yaradan tekamul proseslerini tebii secme ortaq ecdad novemelegelme oyrenen biologiyanin sahesidir 1930 cu illerde tekamul biologiyasi dersi Yulyan Huksley in muasir tekamul sintezi adlandirdigi usulla ortaya cixdi Movcud arasdirmalar molekulyar tekamul cinsi secme genetik dreyf ve biocografiya kimi tekamule komek eden ferqli quvveleri ehate etmek ucun genislenmisdir Bundan elave tekamullu inkisaf biologiyasinin yeni sahesi evo devo embriogenezin embrionun inkisafinin nece idare olundugunu arasdirir ve belelikle inkisaf biologiyasini daha erken tekamul sintezinin ehate etdiyi tedqiqat saheleri ile birlesdiren daha genis bir sintez ortaya cixarir Tekamul biologiyasini tedqiq eden insana tekamulcu bioloq deyilir menbe gosterin Filosof Kim Sterelninin fikrine gore inkisaf eden tekamul biologiyasi 1858 ci ilden beri elmde en boyuk intellektual ugurlardan biri olmusdur TerifiTekamul biologiyasi hem genis sahe tedqiqatlarindan hem de laboratoriya yonumlu fenlerden alimlerin istirak etdiyi fenlerarasi sahedir Meselen umumiyyetle ornitologiya ve ya kimi mueyyen novler uzre ixtisaslasmis eyni zamanda tekamulle elaqeli umumi suallara cavab tapmaq ucun bu canlilardan hal tehlili ve ya numune arasdirmalari ucun istifade eden alimler daxildir Tekamul biologiyasina populyasiya genetikasi ve kimi sahelerden olan nezeriyyeciler de daxildir Meselen tekamul sureti ve tekamul modelleri ile bagli suallara cavab vermek ucun tez tez fosillerden istifade eden paleontoloqlar ve geoloqlar Inkisaf biologiyasi evvelce muasir tekamul sintezinden ayri olsa da sonralar 1990 ci illerde tekamul inkisaf biologiyasi tedqiqatlari neticesinde yeniden tekamul biologiyasina daxil edildi TarixTebii secme yolu ile tekamul ideyasi Carlz Darvin terefinden 1859 cu ilde ireli suruldu lakin tekamul biologiyasi akademik bir fenn olaraq 1930 1940 ci illerde muasir sintez dovrunde meydana geldi 1980 ci illere qeder bir cox universitetlerde tekamul biologiyasi sobeleri yox idi ABS de bir cox universitetde kohne botanika ve zoologiya kafedralarinin yerinde molekulyar ve huceyre biologiyasi ve ya ekologiya ve tekamul biologiyasi sobeleri yaradildi Paleontologiya cox vaxt yer elmi ile qruplasdirilir Mikrobiologiya da tekamul elm sahesine cevrilib Eslinde mikrobiologiya evvelce morfoloji xususiyyetlerin azligi ve mikrobiologiyada nov anlayisinin olmamasi sebebinden nezere alinmirdi Yaxin zamanlarda tekamul tedqiqatlari mikrob fiziologiyasi mikrob genomikasinin asanligi ve s kimi suallara cavab verir Hal hazirda mikrob fiziologiyasi ve genomikasi daha yaxsi basa dusulur kimi bakteriya ve viruslarin suretli nesil vaxti tekamul suallarini arasdirmaga imkan verir Tekamul biologiyasindaki tapintilar insanlarin sosial medeni tekamulunu ve tekamul davranislarini arasdiran yeni saheleri guclendirdi Hal hazirda tekamul biologiyasinin intellektual cercivesi ve konseptual vasiteleri komputer hesablamasindan nanotexnologiyaya qeder genis sahelerde tetbiqini tapmisdir Tekamul hem de tibb sahesine oz tohfesini verir Bir cox bioloq tekamul biologiyasinin muasir intizaminin formalasmasina oz tohfelerini vermisdir Theodosius Dobzhansky ve E B Ford bir empirik tedqiqat proqrami qurdu Ronald Fiser Seval Rayt ve J S Haldan saglam nezeri bir cercive yaratdilar Sistematikada Ernst Mayr paleontologiyada ve botanikada G Ledyard Stebbins muasir sintezin formalasmasina komek etdi Ceyms Kru Ricard Levontin Ricard Levontin Dan Hartl Markus Feldman and Bryan Carlzvort bir qrup tekamul bioloqu yetisdirdi Alt saheleriTekamul biologiyada merkezi birlesdirici anlayisdir Biologiyani muxtelif yollarla bolmek olar Biri bioloji qurulusa esaslanan bir kateqoriyadir Bununla molekulyar biologiya histologiya sistem biologiyasi seviyyesinden baslayaraq ve ekologiya kimi addimlardan kecerek yuxari seviyyelere cixa biler Tesnifatin basqa bir usulu taksonomiyaya esaslanan ferqdir Bu veziyyetde zoologiya kimi daha boyuk qruplarda calisan elmlerden ornitologiya ve ya kimi daha spesifik elmlere bir ferq edile biler Ucuncu bir metod ise nezeri biologiya eksperimental biologiya ve paleontologiya kimi saheler ile ortaya cixir Bu alternativ tesnifat metodlari tekamul biologiyasi ile birlikde tekamul ekologiyasi ve tekamul inkisaf biologiyasi kimi sahelerin meydana cixmasina imkan yaratdi Bu yaxinlarda esas elmlerin ve tetbiqi elmlerin birlesmesi neticesinde tekamul robototexnikasi tekamul muhendisliyi tekamul alqoritmleri tekamul iqtisadiyyati ve tekamul memarligi kimi saheler meydana cixdi Bu elm saheleri tekamul biologiyanin temel prinsiplerinden ve riyazi infrastrukturundan faydalanirlar Tekamulun esas mexanizmleri birbasa ve ya dolayi yolla tetbiq olunur neticede yeni dizaynlar ve ya hell etmek cetin olan problemler hell olunur Bu sahelerde istehsal olunan tedqiqat neticeleri xususen komputer elmleri ve masinqayirma kimi muxtelif muhendislik sahelerinin melumatlari tekamul nezeriyyesinin inkisafina komek edir Cari tedqiqat movzulariTekamul biologiyasindaki cari tedqiqatlar muxtelif movzulari ehate edir ve molekulyar genetika komputer elmleri kimi muxtelif sahelerden gelen fikirleri ozunde cemlesdirir Birincisi tekamul tedqiqatlarinin bezi saheleri muasir tekamul sintezinde zeif hesab olunan hadiseleri izah etmeye calisir Bunlara spesifikasiya cinsi coxalma tekamulu emekdasliq tekamulu yaslanma tekamulu ve tekamul qabiliyyeti daxildir Ikincisi bioloqlar en sade tekamul sualini verirler ne oldu ve ne vaxt Buraya elece de sistematika ve filogenetika kimi saheler daxildir Ucuncusu muasir tekamul sintezi hec kim genlerin molekulyar esaslarini anlamadigi bir vaxtda tertib edilmisdir Bu gun tekamulcu bioloqlar uygunlasma ve spesifikasiya kimi maraqli tekamul hadiselerinin genetik arxitekturasini teyin etmeye calisirlar Nece genin istirak etdiyi her bir genin tesirinin ne qeder oldugunu muxtelif genlerin tesiri ne qeder bir birinden asilidir genler ne edir ve onlarda hansi deyisiklikler olur meselen noqte mutasiyalari gen cutlesmesi ve ya hetta genomun coxaldilmasi kimi suallara cavab axtarirlar Genetik arxitekturani oyrenmeyin cetinliyi muasir tekamul sintezini kataliz eden klassik populyasiya genetikasi muasir molekulyar bilikleri nezere almaq ucun yenilenmeli olmasidir Bu molekulyar tekamul nezeriyyesinin bir hissesi kimi DNT ardicilligi melumatlarini tekamul nezeriyyesine aid etmek ucun coxlu riyazi inkisaf teleb edir Meselen bioloqlar selektiv supurgeleri askar ederek hansi genlerin guclu secme altinda oldugunu qiymetlendirmeye calisirlar Dorduncusu muasir tekamul sintezi nisbi ehemiyyeti haqqinda deyil tekamulu sertlendiren quvveler barede raziliga gelmisdir Cari tedqiqatlar bunu mueyyenlesdirmeye calisir Tekamul quvvelerine tebii secme cinsi secim genetik surusme genetik qaralma inkisaf mehdudiyyeti mutasiya qerezi ve biocografiya daxildir Tekamul yanasmasi heyat tarixi nezeriyyesi kimi orqanizm biologiyasi ve ekologiyasinda bir cox cari tedqiqatlarin acaridir Genlerin ve onlarin funksiyalarinin annotasiyasi muqayiseli yanasmalara cox guvenir Tekamullu inkisaf biologiyasi sahesi evo devo inkisaf proseslerinin nece islediyini arasdirir ve nece inkisaf etdiyini mueyyen etmek ucun muxtelif orqanizmlerde muqayise edir Hemcinin baxTekamul Genetika Paleontologiya Filogenetika Suni secme Novlerin menseyiIstinadlarErnst Mayr Peter Bowler Douglas Futuyma Yulyan Huksley ve Muasir Tekamul Sintezi turk evrimteorisionline com 2019 11 22 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 Gerd B Muller Niye genislendirilmis tekamul sintezi lazimdir Why an extended evolutionary synthesis is necessary ing royalsocietypublishing org 18 avqust 2017 2019 11 22 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 Tekamul Biologiyasi Darvinden Dawkins e Evolutionary Biology From Darwin to Dawkins ing Target Health Blog 26 noyabr 2016 2019 11 22 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 Collin Allen Garland Allen Ron Amundson Charles F Baer Steven J Arnold Ana Barahona Tekamul Ilk dord milyard il Evolution The First Four Billion Years Harvard University Press 2009 seh 313 ISBN 9780674031753 Con Aviz John C Avise Tebiet eskizleri Sketcher of Nature Kembric Massacusets Academic Press 2015 ISBN 978 0128019450 Brian K Hall Tekamul Inkisaf Biologiyasi Evo Devo Kecmisde indi ve gelecekde Evolutionary Developmental Biology Evo Devo Past Present and Future ing researchgate net Iyun 2012 2019 11 24 tarixinde Istifade tarixi 24 noyabr 2019 Vassiliki Betty Smocovitis Birlesdirici Biologiya Tekamul Sintezi ve Tekamul Biologiyasi Unifying Biology The Evolutionary Synthesis and Evolutionary Biology PDF 1996 ISBN 9780691033433 Randolph M Nesse George Christopher Williams Evolution and Healing The New Science of Darwinian Medicine PDF Nayrobi Phoenix 1996 ISBN 9781857995060 Michael Ruse Tekamul Ilk dord milyard il Kembric Massacusets Harvard University Press 2009 281 298 ISBN 978 0674031753 Francisco J Ayala In memoriam Theodosius Dobzhansky 1900 1975 PDF Washington d c national academy of sciences washington d c 1985 seh 166 ISBN 978 0674031753 The Academic Genealogy of Evolutionary Biology James F Crow ing academictree org 14 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 The Academic Genealogy of Evolutionary Biology Richard Lewontin ing academictree org 14 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 The Academic Genealogy of Evolutionary Biology Daniel Hartl ing academictree org 14 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 Department of Biology Stanford University ing academictree org 2019 11 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 noyabr 2019 The Academic Genealogy of Evolutionary Biology Marcus Feldman ing academictree org 14 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 The Academic Genealogy of Evolutionary Biology Brian Charlesworth ing academictree org 14 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2019 Amal Attia El Morsy Ibrahim Pictured Glossary in Biology ABS Scientific Research Publishing 2017 seh 70 71 ISBN 9781618963680 Andrew Lincoln Nelson Tekamul Robototexnikasi ing evolutionaryrobotics org 2017 06 15 tarixinde Istifade tarixi 24 noyabr 2019 Tekamul Muhendisliyi ing ls toyaku ac jp 2016 12 16 tarixinde Istifade tarixi 24 noyabr 2019 Tekamul Alqoritleri PDF ing www cs vu nl 2016 03 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 24 noyabr 2019 Paul Krugman Iqtisadiyyatcilar Tekamul nezeriyyecilerinden ne oyrene biler WHAT ECONOMISTS CAN LEARN FROM EVOLUTIONARY THEORISTS ing web mit edu Noyar 1996 2016 12 17 tarixinde Istifade tarixi 24 noyabr 2019 Neal Ford Memarliq ve dizaynin arasdirilmasi Investigating architecture and design ing ibm com 24 fevral 2009 2 mart 2017 tarixinde arxivlesdirilib archive missing url cite web url accessdate missing url John J Wiens Xususiyyet nedir ve bunu nece oyrenmeliyik What Is Speciation and How Should We Study It The American Naturalist 2004 seh 914 923 Sarah P Otto The Evolutionary Enigma of Sex The American Naturalist seh 914 923 Jesse Love Hendrikse Trish Elizabeth Parsons Benedikt Hallgrimsson Evolvability as the proper focus of evolutionary developmental biology 2007 seh 914 923 Manolio TA Collins FS Cox NJ Goldstein DB Hindorff LA Hunter DJ McCarthy MI Ramos EM Cardon LR Chakravarti A Cho JH Guttmacher AE Kong A Kruglyak L Mardis E Rotimi CN Slatkin M Valle D Whittemore AS Boehnke M Clark AG Eichler EE Gibson G Haines JL Mackay TFC McCarroll SA Visscher PM Finding the missing heritability of complex diseases Nature 2009 seh 747 753 Sabeti PC Reich DE Higgins JM Levine HZ Richter DJ Schaffner SF Gabriel SB Platko JV Patterson NJ McDonald GJ Ackerman HC Campbell SJ Altshuler D Cooper R Kwiatkowski D Ward R Lander ES Insan genomundaki son musbet secimi haplotip qurulusundan askarlamaq Detecting recent positive selection in the human genome from haplotype structure Nature 2002 seh 832 837 Timoti sanahan Timothy Shanahan Evolutionary Progress 1962 seh 451 452 Dennis Holley Umumi Zoologiya Heyvanlar alemini arasdirmaq General Zoology Investigating the Animal World Indianapolis Indiana Dog Ear Publishing 2016 seh 149 ISBN 9781457542121