Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Molekulyar biologiya — biologiyanın bir bölməsi olub canlı orqanizmlərdə baş verən dəyişiklikləri molekulyar səviyyədə öyrənir. Digər bioloji elmlər xüsusilə də hüceyrə biologiyası, genetika, biokimya ilə sıx əlaqəlidir və bu sahələrin inkişafı nəticəsində meydana çıxmışdır. Molekulyar biologiya DNT, RNT, zülal biosintezi də daxil olmaqla bir hüceyrənin müxtəlif sistemləri arasında qarşılıqlı təsiri və tənzimləməni öyrənir. Molekulyar biologiya haqqında ilk rəsmi qeyd (ing. Warren Weaver; 1894–1978) məxsusdur.
| Molekulyar biologiya | |||||||
| Elm sahəsi → öyrənir | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Yarımbölmə → öyrənir | |||||||
Tarixi
Digər bioloji elmlərlə əlaqəsi
Molekulyar biologiyada tədqiqatçılar bir sıra xüsusi metodlardan istifadə edirlər, amma zaman keçdikcə bu metodlar biokimya və genetikanın metodları ilə birləşirlər. Bu səbəbdən molekulyar biologiya, biokimya və genetika elmləri arasında dövrü asılılıq mövcuddur.
Biokimya – canlı orqanizmlərdə kimyəvi maddələri və həyati əhəmiyyətli prosesləri öyrənir. Biokimyaçıların diqqət mərkəzində biomolekulların quruluşu və funksiyaları dayanır. Kimyəvi tədqiqatların əsasında duran bioloji proseslər və bioloji aktiv maddələrin sintezi biokimyaya misal ola bilər.
Genetika – canlıların iki əsas xassəsini – irsiyyət və dəyişkənliyi öyrənən bir elmdir. Müasir genetika irsiyyət və dəyişkənlik hadisəsini – biokimya, biofizika, sitologiya, embriologiya, mikrobiologiya, zoologiya, botanika, seleksiya kimi bioloji elmlərin nailiyyətlərinə əsaslanaraq öyrənir.
Molekulyar biologiya – replikasiya, transkripsiya və genetik materialların translyasiyasının molekulyar əsaslarını öyrənir.
Molekulyar biologiyanın əsas tədqiqat metodları
Molekulyar biologiya – da bioloji, fiziki və kimyəvi metodların geniş arsenalından istifadə edir. Bu metodların bəziləri biokimya, sitologiya, genetika elmlərindən irsən qalmış, digərləri isə elmin özünün inkişafı zamanı molekulyar obyektlərlə işləmək üçün yaradılmışdır. Aşağıda molekulyar biologiyanın ən çox istifadə olunan metodları haqqında qısa məlumatlar verilmişdir:
Elektroforez
Elektroforez metodunun əsasını "+" və "-" yükə malik olan zülalların və ya DNT və RNT nin elektrik sahəsində molekulun yükünün əhəmiyyətinə, ölçüsünə və formasına uyğun olaraq yerini dəyişməsi qabiliyyəti təşkil edir. Elektroforez sulu məhlulda (bufer), lakin bir qayda olaraq məsaməli daşıyıcılarda: nişasta, aqaroza və ya poliakrilamid gelində aparılır. Sellüoza təbəqəsində ən sadə elektroforez metodu 1956-cı ildə İnqrem tərəfindən insanın hemoqlobulin zülalının tripsinlə parçalanmasından alınan fraqmentlərin fraksiyalara ayrılmasında istifadə olunmuşdur. Bu metodla peptid xəritəsi — fingerprintlər (azərb. barmaq izləri) alınmış və müəyyən olunmuşdur ki, oraqvari hüceyrə anemiyası xəstəliyi hemoqlobulin-β zəncirində cəmi bir amin turşusunun əvəz olunması ilə əlaqədardır. Hal-hazırda isə zülalların ayrılması üçün poliakrilamid gelində aparılan elektroforezdən geniş istifadə olunur.
Western blotting
Müəyyən anticisimləri birləşdirmə qabiliyyəti olan zülalları təyin etmək və qruplaşdırmaq üçün istifadə edilən bir metoddur. Western Blot sizi maraqlandıran proteini çoxlu miqdarda protein qarışığından müəyyən edə bilir. Bu metod proteinin ölçüsü (kDa ilə ifadə olunmuş standart ilə müqayisədə) və həmçinin protein ekspresiyası (müalicə olunmamış nümunə və ya digər hüceyrə/toxuma ilə müqayisədə) haqda məlumat verə bilər.
Nəticə: Western Blot sizə aşağıdakı məlumatları verir:
- Proteininizin ölçüsü
- Proteininizin ekspresiya dərəcəsi
Western Blot istər hüceyrə, istərsə də toxumada olan proteinləri, həmçinin in vitro sintez edilmiş protein kombinasiyalarını da analiz edə bilir. Western Blot sizi maraqlandıran zülal üçün seçdiyiniz anticisimlərin keyfiyyətindən və bu protein üçün nə dərəcədə spesifik olmasından asılıdır. İndi anticisimləri kommersiya mənbələrindən asanlıqla əldə etmək olar və siz sizi maraqlandıran protein üçün sifariş edə bilərsiniz. Əgər sizin protein yenidirsə onda anticismi özünüz emal etməli və ya bu işlə məşğul olan xüsusi kompaniya ilə əlaqə saxlamalısınız. Bu halda sizə az miqdarda hüceyrə ekstarktlarından əldə edilmiş və ya rekombinat şəklində proteinə ehtiyacınız olacaq. Sizin proteininizə spesifik anticisimlər Western Blot-da olan minlərlə protein əvəzinə yalnız sizi maraqlandıran proteinə birləşir.
Southern blotting
(sauzern blot analizi) Bu metoddan fiziki xəritədə xromosom yerdəyişmələrinin xəritələşməsi, genlərin yerlərinin müəyyən olması, təkrarların aşkar olunması və s. üçün istifadə edilir.1975-ci ildə E. Sauzern tərəfindən kəşf olunub. Bu metodda DNT fraqmentlərini əsasən aqaroza gelində ayırırlar. Geldə DNT-ni denaturasiya edir və gelin üzərinə nitrosellüloza filtri qoyurlar. DNT filtrə köçürülür, orada yüksək temperaturun və ya ultrabənövşəyi şüaların təsiri ilə fiksə olunur. Müəyyən əlavə mərhələlərdən sonra geldə ayrılan DNT-nin bütün fraksiyaları filtrə köçürülmüş olur. Filtri sonradan radioaktiv izotopla və ya kimyəvi yolla nişanlanmış zond yerləşən hibridləşmə buferinə yerləşdirirlər. Bu zond DNT-nin komplementar sahələri ilə birləşir. Filtri yuduqdan sonra siqnalın aşkar olunmasına keçmək olar. Əgər zond radioaktivdirsə filtrə rentgen təbəqəsi qoyulur və işıqlanan sahə aşkar olunur. Əgər kimyəvi modifikatorlardan istifadə olunubsa, deteksiya həmin filtrdə aparılır.
Northern blotting
(nozern blot analizi) – southern blota oxşar bir metoddur, lakin bu metod RNT-nin analizi üçün istifadə olunur. Bu metod 1977-ci ildə D. Olvin, D. Kelen və D. Starkom tərəfindən müəyyən olunmuşdur. Bu zaman hüceyrədən ayrılmış RNT molekulları gel elektroforezin köməyilə ölçülərinə uyğun olaraq ayrılıb filtrə köçürülür. Nişanlanmış bir zəncirli zondla hibridizasiyadan sonra elektroforeqramın müəyyən sahələrində siqnal ayırd olunur ki, orada RNT ilə DNT zondu arasında homologiya var.
Molekulyar markerlərdən istifadə etməklə hər hansı bir genin transkriptinin ölçüsünü müəyyən etmək olar. Bu analiz metodu aşağıdakılar üçün istifadə olunur:
- Müəyyən genlə kodlaşan spesifik məlumat RNT-nin ölçüsünü müəyyənləşdirmək;
- Müəyyən genlə oxunan məlumat RNT-nin müəyyən hüceyrədə olmasını aydınlaşdırmaq;
- Bu RNT-nin miqdarının təyini və eyni hüceyrənin inkişafı zamanı onun dəyişməsi .
PZR
Polimeraz zəncir reaksiyası genomun müəyyən bir hissəsinin bu metodla artırılması 1983-cü ildə K. Myullis tərəfindən kəşf olunub. İlkin DNT molekulunu qızdırmaqla komplementar zənciri birləşdirən hidrogen rabitələri qırılır. Sonra qarışığı DNTnin iki kiçik fraqmentinin iştirakı ilə soyudurlar. Bunlardan birincisi öyrənilən lokusdan solda yerləşən DNT sahəsinə, ikincisi isə lokusdan sağda digər zəncirdəki sahəyə komplementardır. Bu fraqmentlər praymer adlanır və DNT-nin uyğun sahələri ilə birləşərək DNT matrisi üzərində yeni komplementar zəncirin sintezini başladırlar. Sintez DNT polimeraza fermentinin iştirakı ilə gedir. Növbəti tsikldə DNT-nin yaranan zəncirləri ilə birgə reaksiya qarışığını yenidən qızdırır və yeni sintez olunan DNT zəncirlərini matris kimi istifadə edirlər. Praymerlərin yeni miqdarı uyğun sahələrlə birləşir və yeni sintezi həyata keçirir. PZR analizi zamanı yalnız iki praymer arasında olan kiçik fraqment (əvvəlcədən qeyd edilmiş lazımi sahə) sintez olunur, dəfələrlə artırılır. Bu metod şəxsiyyətin, insanların qohumluq dərəcəsinin müəyyən olunmasında, məhkəmə təbabətində geniş istifadə olunur.
Hüceyrədəki kompleks quruluş və sistemlər
Məqalənin bu bölməsinin şübhə doğurur. Tərəf tutmaq və ya pisləmək məqsədi daşıyan və doğruluğu sübut edilməyən fikirlər olduğu iddia edilir. Xahiş olunur bu məsələ ilə əlaqədar iştirak edəsiniz. |
Canlıları ən kiçik təfərrüatına qədər tədqiq edən XX əsrin texnologiyası hüceyrənin bəşəriyyətin qarşılaşdığı ən kompleks sistemlərdən biri olduğunu üzə çıxarmışdı. Bu gün hüceyrənin içində enerji hazırlayan sistemlər, həyat üçün lazımlı ferment və hormonları istehsal edən fabriklər, istehsal ediləcək bütün məhsullarla bağlı məlumatların qeyd olunduğu məlumat bankı, bir yerdən digərinə xam maddələri və məhsulları daşıyan kompleks daşıma sistemləri, boru xətləri, kənardan gələn xam maddələri işə yararlı hissələrə parçalayan təkmilləşmiş laboratoriyalar və saflaşdırma zavodları, hüceyrəyə daxil olan və ya hüceyrədən xaric edilən məmulatların giriş-çıxışına nəzarət edən peşəkar hüceyrə qılafı zülalları olduğu müəyyən olmuşdur. Bu sadalananlar hüceyrədəki mürəkkəb quruluşun sadəcə bir hissəsini təşkil edir.
Elm adamı olan U. H.: "Canlı hüceyrələrinin ən bəsitinin malik olduğu mexanizm belə insanın indiyə qədər hazırladığı, hətta xəyalını qurduğu bütün cihazlardan daha kompleksdir", -deyə yazır.
Hüceyrə o qədər kompleksdir ki, bu gün insanın nail olduğu yüksək texnologiya belə bir hüceyrə hazırlaya bilmir. Süni hüceyrə əmələ gətirmək üçün aparılan bütün elmi fəaliyyətlər uğursuzluqla nəticələnmişdir. Belə ki, bu gün hüceyrənin əmələ gətirilməsi hədəfindən əl çəkilmişdir və artıq bu istiqamətdə heç bir elmi fəaliyyət aparılmır.
İngilis riyaziyyatçısı və astronom Ser Fred Hoyl 12 noyabr, 1981-ci ildə "Təbiət" (Nature) jurnalına verdiyi bir müsahibəsində bu cür bənzətmə etmişdir. Özünün materialist olmasına baxmayaraq, Hoyl təsadüflər nəticəsində bir canlı hüceyrənin meydana gəlməsiylə bir dəmir yığınının qasırğa ilə sovrulması nəticəsində təsadüfən Boeing 747 təyyarəsinin əmələ gəlməsi arasında bir fərq olmadığını bildirir. Yəni hüceyrənin öz-özünə təsadüflər nəticəsində əmələ gəlməsi qeyri-mümkündür.
Hüceyrənin necə mövcud olması sualının açıqlana bilməməsinin ən əsas səbəblərindən biri hüceyrədəki "mürəkkəb komplekslik" xüsusiyyətidir. Bir canlı hüceyrəsi çox sayda kiçik orqanoidin ahəng içində işləməsiylə yaşayır. Bu hissələrdən biri belə olmasa, hüceyrə məhv olar. Ona görə də yer üzündə əmələ gələn ilk hüceyrə həyat üçün lazımlı bütün orqanoid və funksiyalara malik, tam hüceyrə olmalıdır.
İstinadlar
- W. R. Bird, The Origin of Species Revisited, Thomas Nelson Co., Nashville, 1991, səh. 298–99.
- "Hoyle on Evolution", Nature, cild 294, 12 noyabr 1981, səh. 105.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Molekulyar biologiya biologiyanin bir bolmesi olub canli orqanizmlerde bas veren deyisiklikleri molekulyar seviyyede oyrenir Diger bioloji elmler xususile de huceyre biologiyasi genetika biokimya ile six elaqelidir ve bu sahelerin inkisafi neticesinde meydana cixmisdir Molekulyar biologiya DNT RNT zulal biosintezi de daxil olmaqla bir huceyrenin muxtelif sistemleri arasinda qarsiliqli tesiri ve tenzimlemeni oyrenir Molekulyar biologiya haqqinda ilk resmi qeyd ing Warren Weaver 1894 1978 mexsusdur Molekulyar biologiyaElm sahesi oyrenirBiologiya Canli tebietiUmumi biologiya Canli sistemlerin umumi xususiyyetleriniMolekulyar biologiya BiopolimerleriYarimbolme oyrenirTarixiEsas meqale Molekulyar biologiyanin tarixiDiger bioloji elmlerle elaqesiMolekulyar biologiyada tedqiqatcilar bir sira xususi metodlardan istifade edirler amma zaman kecdikce bu metodlar biokimya ve genetikanin metodlari ile birlesirler Bu sebebden molekulyar biologiya biokimya ve genetika elmleri arasinda dovru asililiq movcuddur Biokimya canli orqanizmlerde kimyevi maddeleri ve heyati ehemiyyetli prosesleri oyrenir Biokimyacilarin diqqet merkezinde biomolekullarin qurulusu ve funksiyalari dayanir Kimyevi tedqiqatlarin esasinda duran bioloji prosesler ve bioloji aktiv maddelerin sintezi biokimyaya misal ola biler Genetika canlilarin iki esas xassesini irsiyyet ve deyiskenliyi oyrenen bir elmdir Muasir genetika irsiyyet ve deyiskenlik hadisesini biokimya biofizika sitologiya embriologiya mikrobiologiya zoologiya botanika seleksiya kimi bioloji elmlerin nailiyyetlerine esaslanaraq oyrenir Molekulyar biologiya replikasiya transkripsiya ve genetik materiallarin translyasiyasinin molekulyar esaslarini oyrenir Molekulyar biologiyanin esas tedqiqat metodlariMolekulyar biologiya da bioloji fiziki ve kimyevi metodlarin genis arsenalindan istifade edir Bu metodlarin bezileri biokimya sitologiya genetika elmlerinden irsen qalmis digerleri ise elmin ozunun inkisafi zamani molekulyar obyektlerle islemek ucun yaradilmisdir Asagida molekulyar biologiyanin en cox istifade olunan metodlari haqqinda qisa melumatlar verilmisdir Elektroforez Elektroforez metodunun esasini ve yuke malik olan zulallarin ve ya DNT ve RNT nin elektrik sahesinde molekulun yukunun ehemiyyetine olcusune ve formasina uygun olaraq yerini deyismesi qabiliyyeti teskil edir Elektroforez sulu mehlulda bufer lakin bir qayda olaraq mesameli dasiyicilarda nisasta aqaroza ve ya poliakrilamid gelinde aparilir Selluoza tebeqesinde en sade elektroforez metodu 1956 ci ilde Inqrem terefinden insanin hemoqlobulin zulalinin tripsinle parcalanmasindan alinan fraqmentlerin fraksiyalara ayrilmasinda istifade olunmusdur Bu metodla peptid xeritesi fingerprintler azerb barmaq izleri alinmis ve mueyyen olunmusdur ki oraqvari huceyre anemiyasi xesteliyi hemoqlobulin b zencirinde cemi bir amin tursusunun evez olunmasi ile elaqedardir Hal hazirda ise zulallarin ayrilmasi ucun poliakrilamid gelinde aparilan elektroforezden genis istifade olunur Western blotting Mueyyen anticisimleri birlesdirme qabiliyyeti olan zulallari teyin etmek ve qruplasdirmaq ucun istifade edilen bir metoddur Western Blot sizi maraqlandiran proteini coxlu miqdarda protein qarisigindan mueyyen ede bilir Bu metod proteinin olcusu kDa ile ifade olunmus standart ile muqayisede ve hemcinin protein ekspresiyasi mualice olunmamis numune ve ya diger huceyre toxuma ile muqayisede haqda melumat vere biler Netice Western Blot size asagidaki melumatlari verir Proteininizin olcusu Proteininizin ekspresiya derecesi Western Blot ister huceyre isterse de toxumada olan proteinleri hemcinin in vitro sintez edilmis protein kombinasiyalarini da analiz ede bilir Western Blot sizi maraqlandiran zulal ucun secdiyiniz anticisimlerin keyfiyyetinden ve bu protein ucun ne derecede spesifik olmasindan asilidir Indi anticisimleri kommersiya menbelerinden asanliqla elde etmek olar ve siz sizi maraqlandiran protein ucun sifaris ede bilersiniz Eger sizin protein yenidirse onda anticismi ozunuz emal etmeli ve ya bu isle mesgul olan xususi kompaniya ile elaqe saxlamalisiniz Bu halda size az miqdarda huceyre ekstarktlarindan elde edilmis ve ya rekombinat seklinde proteine ehtiyaciniz olacaq Sizin proteininize spesifik anticisimler Western Blot da olan minlerle protein evezine yalniz sizi maraqlandiran proteine birlesir Southern blotting sauzern blot analizi Bu metoddan fiziki xeritede xromosom yerdeyismelerinin xeritelesmesi genlerin yerlerinin mueyyen olmasi tekrarlarin askar olunmasi ve s ucun istifade edilir 1975 ci ilde E Sauzern terefinden kesf olunub Bu metodda DNT fraqmentlerini esasen aqaroza gelinde ayirirlar Gelde DNT ni denaturasiya edir ve gelin uzerine nitroselluloza filtri qoyurlar DNT filtre kocurulur orada yuksek temperaturun ve ya ultrabenovseyi sualarin tesiri ile fikse olunur Mueyyen elave merhelelerden sonra gelde ayrilan DNT nin butun fraksiyalari filtre kocurulmus olur Filtri sonradan radioaktiv izotopla ve ya kimyevi yolla nisanlanmis zond yerlesen hibridlesme buferine yerlesdirirler Bu zond DNT nin komplementar saheleri ile birlesir Filtri yuduqdan sonra siqnalin askar olunmasina kecmek olar Eger zond radioaktivdirse filtre rentgen tebeqesi qoyulur ve isiqlanan sahe askar olunur Eger kimyevi modifikatorlardan istifade olunubsa deteksiya hemin filtrde aparilir Northern blotting nozern blot analizi southern blota oxsar bir metoddur lakin bu metod RNT nin analizi ucun istifade olunur Bu metod 1977 ci ilde D Olvin D Kelen ve D Starkom terefinden mueyyen olunmusdur Bu zaman huceyreden ayrilmis RNT molekullari gel elektroforezin komeyile olculerine uygun olaraq ayrilib filtre kocurulur Nisanlanmis bir zencirli zondla hibridizasiyadan sonra elektroforeqramin mueyyen sahelerinde siqnal ayird olunur ki orada RNT ile DNT zondu arasinda homologiya var Molekulyar markerlerden istifade etmekle her hansi bir genin transkriptinin olcusunu mueyyen etmek olar Bu analiz metodu asagidakilar ucun istifade olunur Mueyyen genle kodlasan spesifik melumat RNT nin olcusunu mueyyenlesdirmek Mueyyen genle oxunan melumat RNT nin mueyyen huceyrede olmasini aydinlasdirmaq Bu RNT nin miqdarinin teyini ve eyni huceyrenin inkisafi zamani onun deyismesi PZR Polimeraz zencir reaksiyasi genomun mueyyen bir hissesinin bu metodla artirilmasi 1983 cu ilde K Myullis terefinden kesf olunub Ilkin DNT molekulunu qizdirmaqla komplementar zenciri birlesdiren hidrogen rabiteleri qirilir Sonra qarisigi DNTnin iki kicik fraqmentinin istiraki ile soyudurlar Bunlardan birincisi oyrenilen lokusdan solda yerlesen DNT sahesine ikincisi ise lokusdan sagda diger zencirdeki saheye komplementardir Bu fraqmentler praymer adlanir ve DNT nin uygun saheleri ile birleserek DNT matrisi uzerinde yeni komplementar zencirin sintezini basladirlar Sintez DNT polimeraza fermentinin istiraki ile gedir Novbeti tsiklde DNT nin yaranan zencirleri ile birge reaksiya qarisigini yeniden qizdirir ve yeni sintez olunan DNT zencirlerini matris kimi istifade edirler Praymerlerin yeni miqdari uygun sahelerle birlesir ve yeni sintezi heyata kecirir PZR analizi zamani yalniz iki praymer arasinda olan kicik fraqment evvelceden qeyd edilmis lazimi sahe sintez olunur defelerle artirilir Bu metod sexsiyyetin insanlarin qohumluq derecesinin mueyyen olunmasinda mehkeme tebabetinde genis istifade olunur Huceyredeki kompleks qurulus ve sistemler Meqalenin bu bolmesinin neytralligi subhe dogurur Teref tutmaq ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Canlilari en kicik teferruatina qeder tedqiq eden XX esrin texnologiyasi huceyrenin beseriyyetin qarsilasdigi en kompleks sistemlerden biri oldugunu uze cixarmisdi Bu gun huceyrenin icinde enerji hazirlayan sistemler heyat ucun lazimli ferment ve hormonlari istehsal eden fabrikler istehsal edilecek butun mehsullarla bagli melumatlarin qeyd olundugu melumat banki bir yerden digerine xam maddeleri ve mehsullari dasiyan kompleks dasima sistemleri boru xetleri kenardan gelen xam maddeleri ise yararli hisselere parcalayan tekmillesmis laboratoriyalar ve saflasdirma zavodlari huceyreye daxil olan ve ya huceyreden xaric edilen memulatlarin giris cixisina nezaret eden pesekar huceyre qilafi zulallari oldugu mueyyen olmusdur Bu sadalananlar huceyredeki murekkeb qurulusun sadece bir hissesini teskil edir Elm adami olan U H Canli huceyrelerinin en besitinin malik oldugu mexanizm bele insanin indiye qeder hazirladigi hetta xeyalini qurdugu butun cihazlardan daha kompleksdir deye yazir Huceyre o qeder kompleksdir ki bu gun insanin nail oldugu yuksek texnologiya bele bir huceyre hazirlaya bilmir Suni huceyre emele getirmek ucun aparilan butun elmi fealiyyetler ugursuzluqla neticelenmisdir Bele ki bu gun huceyrenin emele getirilmesi hedefinden el cekilmisdir ve artiq bu istiqametde hec bir elmi fealiyyet aparilmir Ingilis riyaziyyatcisi ve astronom Ser Fred Hoyl 12 noyabr 1981 ci ilde Tebiet Nature jurnalina verdiyi bir musahibesinde bu cur benzetme etmisdir Ozunun materialist olmasina baxmayaraq Hoyl tesadufler neticesinde bir canli huceyrenin meydana gelmesiyle bir demir yigininin qasirga ile sovrulmasi neticesinde tesadufen Boeing 747 teyyaresinin emele gelmesi arasinda bir ferq olmadigini bildirir Yeni huceyrenin oz ozune tesadufler neticesinde emele gelmesi qeyri mumkundur Huceyrenin nece movcud olmasi sualinin aciqlana bilmemesinin en esas sebeblerinden biri huceyredeki murekkeb komplekslik xususiyyetidir Bir canli huceyresi cox sayda kicik orqanoidin aheng icinde islemesiyle yasayir Bu hisselerden biri bele olmasa huceyre mehv olar Ona gore de yer uzunde emele gelen ilk huceyre heyat ucun lazimli butun orqanoid ve funksiyalara malik tam huceyre olmalidir IstinadlarW R Bird The Origin of Species Revisited Thomas Nelson Co Nashville 1991 seh 298 99 Hoyle on Evolution Nature cild 294 12 noyabr 1981 seh 105 Hemcinin baxGen Genetika Genetik kod