Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mikrocərrahiyyə — optik vasitələrdən və mikrocərrahi alətlərdən istifadə etməklə kiçik anatomik strukturlara cərrahi müdaxilələri əhatə edən müasir operativ cərrahiyyənin bir sahəsi. Ən bariz inkişaflar, toxumanın bədənin bir hissəsindən digərinə köçürülməsinə və kəsilmiş hissələrin yenidən yapışmasına imkan verən ardıcıl olaraq kiçik qan damarlarının və sinirlərin (adətən 1 mm diametrdə) anastomozuna (bir-birindən ayrılan və ya budaqlanan damarlar) imkan verən prosedurlardır.
| Mikrocərrahiyyə | |
|---|---|
 İnsan saçından keçən mikrocərrahi iynə | |
| MeSH | D008866 |
Bu gün mikrocərrahiyyə üsulları ümumi cərrahiyyə, ayaqların damarlarının okklyuziv zədələnmələrində, limfostazlarda, periferik sinirlərin zədələnmələrində, ətraf seqmentlərinin replantasiyasında, toxumaların avtotransplantasiyasında, oftalmologiya, ortopedik cərrahiyyə, ginekoloji cərrahiyyə, otolarinqologiya, neyrocərrahiyyə, üz-çənə cərrahiyyəsi, plastik cərrahiyyə və uşaq cərrahiyyəsi kimi bir neçə ixtisas tərəfindən istifadə olunur.
Tarixi
Otolarinqoloqlar mikrocərrahi üsullardan istifadə edən ilk həkimlərdir. İsveçli otorinolarinqoloq Karl-Olof Siggesson Nilén (1892-1978) mikrocərrahiyyənin banisi sayılır. 1921-ci ildə Stokholm Universitetində o, ilk cərrahi mikroskopu - dəyişdirilmiş monokulyar Brinell-Leitz mikroskopunu yaratdı. Əvvəlcə heyvanlarda əməliyyatlar üçün istifadə etdi. Həmin ilin noyabrında o, xroniki otit olan xəstəni əməliyyat etmək üçün ondan istifadə etdi. Tezliklə Nilenin mikroskopu 1922-ci ildə həmkarı Qunnar Holmqren (1875-1954) tərəfindən hazırlanmış binokulyar mikroskopla əvəz olundu. Sonra Nilenin mikroskopu 1922-ci ildə həmkarı Qunnar Holmqren (1875–1954) tərəfindən hazırlanmış binokulyar mikroskopla əvəz olundu.
Bu gün neyrocərrahlar öz əməliyyatlarında mikroskoplardan istifadə etməkdən böyük qürur duyurlar. Lakin bu, həmişə belə olmayıb: bir çox nüfuzlu mərkəzlər bu ideyanı qəbul etmirdilər və o, nisbi təcrid olunmuş şəkildə inkişaf etdirilməli idi.
Cərrahi mikroskopdan istifadə edən ilk neyrocərrah türk mühacir Qazi Yaşargil olmuşdur. 1967-ci ildə Sürixdə Yaşargil öz yeni ixtiralarının klinik tətbiqlərini kəşf etməyə başladı. Mövzu ilə bağlı nəşrlər: "Mikrodamar cərrahiyyəsi" və "Neyrocərrahiyyəyə tətbiq edilən mikrocərrahiyyə" ona beynəlxalq tanınma gətirdi. Onun mikrocərrahiyyə ilə bağlı çoxillik təcrübəsi “Mikroneyrocərrahiyyə” adlı dörd cildlik dərslikdə ümumiləşdirilmişdir.
Mikrocərrahiyyəni populyarlaşdıran üsul və texnologiyaların inkişafı 1960-cı illərin əvvəllərində başlamış və tibbin digər sahələrinə də yayılmışdır. Qan damarlarını bərpa etmək üçün mikroskopdan istifadə edilən ilk mikrovaskulyar əməliyyat 1960-cı ildə Vermont Universitetinin damar cərrahı Julius H. Jacobson II tərəfindən təsvir edilmişdir. Əməliyyat mikroskopundan istifadə edərək, ölçüsü 1,4-ə mm. qədər olan damarların birləşməsini tamamladı və mikrocərrahiyyə terminini təqdim etdi.
Louisville Universitetində əl üzrə cərrahlar Harold Kleinert və Mort Kasdan 1963-cü ildə barmaqların qismən amputasiyasının ilk revaskulyarizasiyasını həyata keçirdilər.
Sərbəst toxuma köçürülməsi
Sərbəst toxuma transplantasiyası mikrocərrahiyyədə istifadə edilən cərrahi rekonstruktiv prosedurdur. "Donor" toxumasının bir hissəsi seçilir, onu tədarük edən arteriya və venada təcrid edilir; bu toxuma adətən bir neçə toxuma növünün (məsələn, dəri, əzələ, yağ, sümük) qarışığıdır.
Ümumi donor bölgələrə qarın əzələsi, kürək əzələsi, baldırın arxa hissəsi, çiyin sümüyü və dərisi və qolun yan səthinin dərisi daxildir.
Replantasiya
Replantasiya bədəndən tamamilə kəsilmiş bədən hissəsinin (məsələn, barmaq, əl və ya ayaq barmağı kimi) cərrahi yolla birləşdirilməsi. Barmaqlar və baş barmaqlar ən çox yayılmışdır, lakin qulaq, baş dərisi, burun, üz, qol və penisin hamısı replantasiya edilir. Ümumiyyətlə replantasiya arteriyalar və venalar vasitəsilə qan axınının bərpasını, sümük skeletinin bərpasını və tələb olunduqda vətərləri və sinirləri birləşdirməyi əhatə edir.
Robert Malt və Çarlz Makhann 1964-cü ildə mikrovaskulyar vasitələrlə insanın iki yuxarı ətrafının ilk replantasiyasını, 1962-ci ildə Bostonda qatar zədəsindən sonra uşaqda ilk qolu replantasiya etdiyini bildirdi.
Transplantasiya
Mikrocərrahi üsullar transplantasiyanın immunoloji tədqiqatlarının inkişafında mühüm rol oynamışdır, çünki bu, transplantasiya tədqiqatları üçün daha uyğun olan gəmirici modellərdən istifadə etməyə imkan vermişdir. Tətbiq edilməzdən əvvəl, damarsız olması ilə məhdudlaşan dəri transplantasiyası modelindən istifadə edərək gəmiricilərdə transplant immunologiyası öyrənilmişdir. Beləliklə mikrocərrahiyyə — cərrahiyyə və transplant immunoloji tədqiqatlar arasında əlaqəni təmsil edir.
Mikrocərrahiyyə insanlar üzərində həyata keçiriləcək yeni transplantasiya üsullarının inkişafı üçün vacibdir. Bundan əlavə, kliniki orqan transplantasiyasında kiçik arteriyaların rekonstruksiyasına imkan verir (məsələn, meyitdən qaraciyər transplantasiyasında köməkçi arteriyalar, böyrək transplantasiyasında qütb arteriyaları və canlı donor qaraciyər transplantasiyasında).
Mikrocərrahi müalicənin, əvvəllər qeyri-mikrocərrahi müalicələrə məruz qalmış təkrarlayan varikoselli xəstələrdə də keyfiyyətin dərəcəsini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırdığı göstərilmişdir.
Sonsuzluğun müalicəsində
Mikrocərrahiyyə sonsuzluğa səbəb olan bir neçə patoloji vəziyyətin, məsələn, uşaqlıq borusunun tıxanması, vas deferenslərin tıxanması və kişi sonsuzluğunun ən çox yayılmış səbəblərindən biri olan varikoselin müalicəsində istifadə olunur.
İstinadlar
- Бокерия Л.А., Спиридонов А.А., Абалмасов К.Г., Морозов К.М. Микрохирургия при поражении артерий дистального русла нижних конечностей. Москва: Научный центр сердечно-сосудистой хирургии им. А.Н. Бакулева РАМН. 2004. ISBN .
- Tew, John M. Jr M. Gazi Yasargil:Neurosurgery's Man of the Century. Neurosurgery 45(5):1010, November 1999
- Donaghy RMP, Yasargil MG (eds) Micro-Vascular Surgery: Report of First Conference, October 6–7, 1966, Mary Fletcher Hospital, Burlington, Vermont. Stuttgart, Georg Thieme, 1967
- Yasargil MG Microsurgery Applied to Neurosurgery. Stuttgart, Georg Thieme, 1969.
- Yasargil MG: Microneurosurgery Stuttgart, Georg Thieme, 1984-1996, volumes I-IVB
- Hebert JC. "The history of surgery in Vermont". Arch Surg. 136 (4). April 2001: 467–72. doi:10.1001/archsurg.136.4.467. PMID 11296121.
- Kleinert HE, Kasdan ML. "Restoration of Blood Flow in Upper Extremity Injuries". J Trauma. 3 (5). September 1963: 461–76. doi:10.1097/00005373-196309000-00007. PMID 14062037.
- "Replantation - OrthoInfo - AAOS". 2023-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-30.
- Malt RA, Remensnyder JP, Harris WH. "Long-term utility of replanted arms". Ann Surg. 176 (3). 1972: 334–42. doi:10.1097/00000658-197209000-00009. PMC 1355402. PMID 4672460.
- Porowska; və b. "Improvement in the fertility rate after placement of microsurgical shunts in men with recurrent varicocele". Fertil Steril. 82 (6). December 2004: 1527–31. doi:10.1016/j.fertnstert.2004.04.063. PMID 15589854. (#missing_name)
- Porowska; və b. "Microsurgical treatment of varicocele: selecting most appropriate shunt". Urology. 35 (2). February 1990: 121–6. doi:10.1016/0090-4295(90)80057-t. PMID 2305534. (#missing_name)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mikrocerrahiyye optik vasitelerden ve mikrocerrahi aletlerden istifade etmekle kicik anatomik strukturlara cerrahi mudaxileleri ehate eden muasir operativ cerrahiyyenin bir sahesi En bariz inkisaflar toxumanin bedenin bir hissesinden digerine kocurulmesine ve kesilmis hisselerin yeniden yapismasina imkan veren ardicil olaraq kicik qan damarlarinin ve sinirlerin adeten 1 mm diametrde anastomozuna bir birinden ayrilan ve ya budaqlanan damarlar imkan veren prosedurlardir MikrocerrahiyyeInsan sacindan kecen mikrocerrahi iyneMeSH D008866 Bu gun mikrocerrahiyye usullari umumi cerrahiyye ayaqlarin damarlarinin okklyuziv zedelenmelerinde limfostazlarda periferik sinirlerin zedelenmelerinde etraf seqmentlerinin replantasiyasinda toxumalarin avtotransplantasiyasinda oftalmologiya ortopedik cerrahiyye ginekoloji cerrahiyye otolarinqologiya neyrocerrahiyye uz cene cerrahiyyesi plastik cerrahiyye ve usaq cerrahiyyesi kimi bir nece ixtisas terefinden istifade olunur TarixiOrtoped mikrocerrahiyyeye hazirlasir Otolarinqoloqlar mikrocerrahi usullardan istifade eden ilk hekimlerdir Isvecli otorinolarinqoloq Karl Olof Siggesson Nilen 1892 1978 mikrocerrahiyyenin banisi sayilir 1921 ci ilde Stokholm Universitetinde o ilk cerrahi mikroskopu deyisdirilmis monokulyar Brinell Leitz mikroskopunu yaratdi Evvelce heyvanlarda emeliyyatlar ucun istifade etdi Hemin ilin noyabrinda o xroniki otit olan xesteni emeliyyat etmek ucun ondan istifade etdi Tezlikle Nilenin mikroskopu 1922 ci ilde hemkari Qunnar Holmqren 1875 1954 terefinden hazirlanmis binokulyar mikroskopla evez olundu Sonra Nilenin mikroskopu 1922 ci ilde hemkari Qunnar Holmqren 1875 1954 terefinden hazirlanmis binokulyar mikroskopla evez olundu Bu gun neyrocerrahlar oz emeliyyatlarinda mikroskoplardan istifade etmekden boyuk qurur duyurlar Lakin bu hemise bele olmayib bir cox nufuzlu merkezler bu ideyani qebul etmirdiler ve o nisbi tecrid olunmus sekilde inkisaf etdirilmeli idi Cerrahi mikroskopdan istifade eden ilk neyrocerrah turk muhacir Qazi Yasargil olmusdur 1967 ci ilde Surixde Yasargil oz yeni ixtiralarinin klinik tetbiqlerini kesf etmeye basladi Movzu ile bagli nesrler Mikrodamar cerrahiyyesi ve Neyrocerrahiyyeye tetbiq edilen mikrocerrahiyye ona beynelxalq taninma getirdi Onun mikrocerrahiyye ile bagli coxillik tecrubesi Mikroneyrocerrahiyye adli dord cildlik derslikde umumilesdirilmisdir Mikrocerrahiyyeni populyarlasdiran usul ve texnologiyalarin inkisafi 1960 ci illerin evvellerinde baslamis ve tibbin diger sahelerine de yayilmisdir Qan damarlarini berpa etmek ucun mikroskopdan istifade edilen ilk mikrovaskulyar emeliyyat 1960 ci ilde Vermont Universitetinin damar cerrahi Julius H Jacobson II terefinden tesvir edilmisdir Emeliyyat mikroskopundan istifade ederek olcusu 1 4 e mm qeder olan damarlarin birlesmesini tamamladi ve mikrocerrahiyye terminini teqdim etdi Louisville Universitetinde el uzre cerrahlar Harold Kleinert ve Mort Kasdan 1963 cu ilde barmaqlarin qismen amputasiyasinin ilk revaskulyarizasiyasini heyata kecirdiler Serbest toxuma kocurulmesiSerbest toxuma transplantasiyasi mikrocerrahiyyede istifade edilen cerrahi rekonstruktiv prosedurdur Donor toxumasinin bir hissesi secilir onu tedaruk eden arteriya ve venada tecrid edilir bu toxuma adeten bir nece toxuma novunun meselen deri ezele yag sumuk qarisigidir Umumi donor bolgelere qarin ezelesi kurek ezelesi baldirin arxa hissesi ciyin sumuyu ve derisi ve qolun yan sethinin derisi daxildir ReplantasiyaReplantasiya bedenden tamamile kesilmis beden hissesinin meselen barmaq el ve ya ayaq barmagi kimi cerrahi yolla birlesdirilmesi Barmaqlar ve bas barmaqlar en cox yayilmisdir lakin qulaq bas derisi burun uz qol ve penisin hamisi replantasiya edilir Umumiyyetle replantasiya arteriyalar ve venalar vasitesile qan axininin berpasini sumuk skeletinin berpasini ve teleb olunduqda veterleri ve sinirleri birlesdirmeyi ehate edir Robert Malt ve Carlz Makhann 1964 cu ilde mikrovaskulyar vasitelerle insanin iki yuxari etrafinin ilk replantasiyasini 1962 ci ilde Bostonda qatar zedesinden sonra usaqda ilk qolu replantasiya etdiyini bildirdi TransplantasiyaMikrocerrahi usullar transplantasiyanin immunoloji tedqiqatlarinin inkisafinda muhum rol oynamisdir cunki bu transplantasiya tedqiqatlari ucun daha uygun olan gemirici modellerden istifade etmeye imkan vermisdir Tetbiq edilmezden evvel damarsiz olmasi ile mehdudlasan deri transplantasiyasi modelinden istifade ederek gemiricilerde transplant immunologiyasi oyrenilmisdir Belelikle mikrocerrahiyye cerrahiyye ve transplant immunoloji tedqiqatlar arasinda elaqeni temsil edir Mikrocerrahiyye insanlar uzerinde heyata kecirilecek yeni transplantasiya usullarinin inkisafi ucun vacibdir Bundan elave kliniki orqan transplantasiyasinda kicik arteriyalarin rekonstruksiyasina imkan verir meselen meyitden qaraciyer transplantasiyasinda komekci arteriyalar boyrek transplantasiyasinda qutb arteriyalari ve canli donor qaraciyer transplantasiyasinda Mikrocerrahi mualicenin evveller qeyri mikrocerrahi mualicelere meruz qalmis tekrarlayan varikoselli xestelerde de keyfiyyetin derecesini ehemiyyetli derecede yaxsilasdirdigi gosterilmisdir Sonsuzlugun mualicesindeMikrocerrahiyye sonsuzluga sebeb olan bir nece patoloji veziyyetin meselen usaqliq borusunun tixanmasi vas deferenslerin tixanmasi ve kisi sonsuzlugunun en cox yayilmis sebeblerinden biri olan varikoselin mualicesinde istifade olunur IstinadlarBokeriya L A Spiridonov A A Abalmasov K G Morozov K M Mikrohirurgiya pri porazhenii arterij distalnogo rusla nizhnih konechnostej Moskva Nauchnyj centr serdechno sosudistoj hirurgii im A N Bakuleva RAMN 2004 ISBN 5 7982 0125 2 Tew John M Jr M Gazi Yasargil Neurosurgery s Man of the Century Neurosurgery 45 5 1010 November 1999 Donaghy RMP Yasargil MG eds Micro Vascular Surgery Report of First Conference October 6 7 1966 Mary Fletcher Hospital Burlington Vermont Stuttgart Georg Thieme 1967 Yasargil MG Microsurgery Applied to Neurosurgery Stuttgart Georg Thieme 1969 Yasargil MG Microneurosurgery Stuttgart Georg Thieme 1984 1996 volumes I IVB Hebert JC The history of surgery in Vermont Arch Surg 136 4 April 2001 467 72 doi 10 1001 archsurg 136 4 467 PMID 11296121 Kleinert HE Kasdan ML Restoration of Blood Flow in Upper Extremity Injuries J Trauma 3 5 September 1963 461 76 doi 10 1097 00005373 196309000 00007 PMID 14062037 Replantation OrthoInfo AAOS 2023 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 30 Malt RA Remensnyder JP Harris WH Long term utility of replanted arms Ann Surg 176 3 1972 334 42 doi 10 1097 00000658 197209000 00009 PMC 1355402 PMID 4672460 Porowska ve b Improvement in the fertility rate after placement of microsurgical shunts in men with recurrent varicocele Fertil Steril 82 6 December 2004 1527 31 doi 10 1016 j fertnstert 2004 04 063 PMID 15589854 missing name Porowska ve b Microsurgical treatment of varicocele selecting most appropriate shunt Urology 35 2 February 1990 121 6 doi 10 1016 0090 4295 90 80057 t PMID 2305534 missing name Xarici kecidler