Replantasiya və ya yenidən yapışma — Amerika Ortopedik Cərrahlar Akademiyası tərəfindən bədəndən tamamilə kəsilmiş bədən hissəsinin (məsələn, barmaq, əl və ya ayaq barmağı kimi) cərrahi yolla birləşdirilməsi.
Replantasiya | |
---|---|
![]() | |
MeSH | D012092 |
![]() |
Nümunələr qismən və ya tam amputasiya edilmiş barmağın yenidən birləşdirilməsi və ya avulsion tipli zədələnmiş böyrəyin yenidən birləşdirilməsi ola bilər.
Amputasiya olunmuş hissələrin replantasiyası barmaqlarda, əllərdə, qollarda, çiyində, ayaq barmaqlarında, ayaqlarda, topuqda, qulaqlarda, baş dərisində, üzdə, dodaqda, cinsiyyət üzvündə və dildə aparılmışdır.
Replantasiya uşaqların bədəninin demək olar ki, hər hansı bir hissəsində həyata keçirilə bilər.
Tibbi istifadə
Replantasiya travmatik amputasiyaya cavab olaraq həyata keçirilir. Nisbətən bütöv ətraf toxumaları olan kəskin gilyotin tipli zədələr replantasiyadan sonra 77% müvəffəqiyyət nisbəti ilə ən yaxşı proqnoza malikdir.
Şiddətli əzilmə zədələri, kəsici zədələr tez-tez yumşaq toxumaları o dərəcədə təhrif edir ki, əsas qan damarlarının birləşməsi qeyri-mümkün olur, bu da replantasiyanı qeyri-mümkün edir. Belə hallarda revizion amputasiyası tələb oluna bilər.
Texnikası
Replantasiya mikrocərrahiyyə tələb edir və hissənin amputasiyasından sonra bir neçə saat ərzində xüsusi avadanlıq, cərrahlar və yardımçı heyəti olan mərkəzdə aparılmalıdır. Uğurlu replantasiya şansını artırmaq üçün amputantı mümkün qədər tez sərin (təxminən donma temperaturu, lakin donma nöqtəsindən aşağı olmayan) və steril və ya təmiz mühitdə saxlamaq vacibdir. Hissələr nəm nazik parçaya bükülməli və buzlu suda üzən təmiz və ya steril torbaya qoyulmalıdır. Quru buzdan istifadə etmək olmaz, çünki bu, toxumaların donmasına səbəb ola bilər. Quru, sərin və steril saxlamağa kömək etmək üçün steril "amputasiya çantaları" mövcuddur.
Əsas əzələ qrupları olmayan hissələr, məsələn, barmaqlar, 94 saat sonra yenidən əkilmişdir, baxmayaraq ki, 12 saat adətən icazə verilən maksimum işemik vaxtdır. Qollar kimi əsas əzələ qruplarını ehtiva edən hissələrin canlı bir əzaya sahib olması üçün 6-8 saat ərzində yenidən əkilməsi lazımdır.
Mikrocərrah kötükdəki yaranı bağlamaq və daha da qısalmasının qarşısını almaq üçün insan toxumasının bütün mövcud hissələrinə ehtiyac duyur. Çoxsaylı amputasiyalar zamanı replantasiya olunmayan hissənin sinirləri və damarları replantasiya materialı kimi istifadə oluna bilər.
Bədənin kəsilmiş hissəsinin sinir və damarlarının (arteriya və venaların) bərpası replant edilmiş bədən hissəsinin yaşaması və fəaliyyəti üçün vacibdir. Replantasiya üçün əməliyyat mikroskopundan istifadə mikrovaskulyar replantasiya adlanır. Bununla belə, böyük amputasiya edilmiş hissələrin (məsələn, qollar və çiyin) damarları və sinirləri lupa ilə və ya böyütmədən bərpa edilə bilər.
Bərpası
Xəstələr replantasiyadan sonra 24-48 saat ərzində reanimasiya şöbəsində qalmalıdılar, çünki replantasiya uğursuzluğu əlamətlərini izləmək üçün tez-tez klinik müayinələrə ehtiyac var. Ən çox yayılmış və praktiki klinik qiymətləndirmə vasitəsi replantasiya edilən hissənin temperaturudur ki, bu temperatur ən azı 31 °C olmalıdır.
Fiziki müayinənin digər əlamətlərinə kapilyarların doldurulması və rənglənməsi daxildir. Replantasiya edilən hissədə arterial qan axınının qiymətləndirilməsi üçün hər saatda Doppler ultrasəs müayinəsindən istifadə edilməlidir. Adekvat venadaxili nəmləndirmənin saxlanması replant edilmiş hissənin perfuziyasını təmin edir.
Qan damarlarının anastomoz yerində qan laxtalanması riskini azaltmaq üçün replantasiyadan sonra 3 həftəyə qədər hər gün aspirin qəbul edilməlidir. Zəli terapiyası venoz tıxanma əlamətləri varsa, replant edilmiş hissədən qanı çıxarmaq üçün istifadə edilə bilər.
Tarixi
Dünyada həyata keçirilən ilk replantasiya braxial arteriyanın bərpasını əhatə edirdi və 1962-ci ildə ABŞ-nin Massaçusets ştatının Boston şəhərindəki Massaçusets Ümumi Xəstəxanasında Ronald Moltun başçılıq etdiyi bir qrup rezident tərəfindən həyata keçirilmişdir. Proksimal çiyin sümüyünün səviyyəsində parçalanmış 12 yaşlı uşağın qolu yenidən tikilmişdir.
"Təvazökar böyütmə və kəskin görmə" adlı replantasiya haqqında ilk məqalə 1963-cü ildə Çin tibb jurnalı üçün Şanxaydakı Altıncı Xalq Xəstəxanasından Şonq-Vei Şen-in rəhbərlik etdiyi bir qrup tərəfindən yazılmışdır. Sürücünün qolu yenidən birləşdirilmişdir. O dövrdə çinlilərin yaxşı mikro tikişləri olmadığı üçün damarlar üçün damar bağlayıcıları istifadə edilmişdir.
- Qismən amputasiya olunmuş barmağın ilk revaskulyarizasiyası: Kleinert (1963)
- İlk barmağın replantasiyası: Komatsu və Tamai, Yaponiya (1965)
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Replantation - OrthoInfo - AAOS". 2023-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-30.
- Current diagnosis & treatment in orthopedics. Skinner, Harry B., McMahon, Patrick J. (Physician) (5th). New York: McGraw-Hill Medical. 2014. ISBN . OCLC 820106991.
- Current diagnosis & treatment emergency medicine. Stone, C. Keith., Humphries, Roger L. (7th). New York: McGraw-Hill Medical. 2011. ISBN . OCLC 711520941.
- Win, Thet Su; Henderson, James. "Management of traumatic amputations of the upper limb". BMJ (Clinical Research Ed.). 348. 2014-02-10: g255. doi:10.1136/bmj.g255. ISSN 1756-1833. PMID 24516069.
- Janis, Jeffrey E., redaktorEssentials of Plastic Surgery. CRC Press. 2014-03-05. doi:10.1201/b16610. ISBN .
- Malt RA, Remensnyder JP, Harris WH. "Long-term utility of replanted arms". Ann Surg. 176 (3). 1972: 334–42. doi:10.1097/00000658-197209000-00009. PMC 1355402. PMID 4672460.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Replantasiya ve ya yeniden yapisma Amerika Ortopedik Cerrahlar Akademiyasi terefinden bedenden tamamile kesilmis beden hissesinin meselen barmaq el ve ya ayaq barmagi kimi cerrahi yolla birlesdirilmesi ReplantasiyaMeSH D012092 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Numuneler qismen ve ya tam amputasiya edilmis barmagin yeniden birlesdirilmesi ve ya avulsion tipli zedelenmis boyreyin yeniden birlesdirilmesi ola biler Amputasiya olunmus hisselerin replantasiyasi barmaqlarda ellerde qollarda ciyinde ayaq barmaqlarinda ayaqlarda topuqda qulaqlarda bas derisinde uzde dodaqda cinsiyyet uzvunde ve dilde aparilmisdir Replantasiya usaqlarin bedeninin demek olar ki her hansi bir hissesinde heyata kecirile biler Tibbi istifadeReplantasiya travmatik amputasiyaya cavab olaraq heyata kecirilir Nisbeten butov etraf toxumalari olan keskin gilyotin tipli zedeler replantasiyadan sonra 77 muveffeqiyyet nisbeti ile en yaxsi proqnoza malikdir Siddetli ezilme zedeleri kesici zedeler tez tez yumsaq toxumalari o derecede tehrif edir ki esas qan damarlarinin birlesmesi qeyri mumkun olur bu da replantasiyani qeyri mumkun edir Bele hallarda revizion amputasiyasi teleb oluna biler TexnikasiReplantasiya mikrocerrahiyye teleb edir ve hissenin amputasiyasindan sonra bir nece saat erzinde xususi avadanliq cerrahlar ve yardimci heyeti olan merkezde aparilmalidir Ugurlu replantasiya sansini artirmaq ucun amputanti mumkun qeder tez serin texminen donma temperaturu lakin donma noqtesinden asagi olmayan ve steril ve ya temiz muhitde saxlamaq vacibdir Hisseler nem nazik parcaya bukulmeli ve buzlu suda uzen temiz ve ya steril torbaya qoyulmalidir Quru buzdan istifade etmek olmaz cunki bu toxumalarin donmasina sebeb ola biler Quru serin ve steril saxlamaga komek etmek ucun steril amputasiya cantalari movcuddur Esas ezele qruplari olmayan hisseler meselen barmaqlar 94 saat sonra yeniden ekilmisdir baxmayaraq ki 12 saat adeten icaze verilen maksimum isemik vaxtdir Qollar kimi esas ezele qruplarini ehtiva eden hisselerin canli bir ezaya sahib olmasi ucun 6 8 saat erzinde yeniden ekilmesi lazimdir Mikrocerrah kotukdeki yarani baglamaq ve daha da qisalmasinin qarsisini almaq ucun insan toxumasinin butun movcud hisselerine ehtiyac duyur Coxsayli amputasiyalar zamani replantasiya olunmayan hissenin sinirleri ve damarlari replantasiya materiali kimi istifade oluna biler Bedenin kesilmis hissesinin sinir ve damarlarinin arteriya ve venalarin berpasi replant edilmis beden hissesinin yasamasi ve fealiyyeti ucun vacibdir Replantasiya ucun emeliyyat mikroskopundan istifade mikrovaskulyar replantasiya adlanir Bununla bele boyuk amputasiya edilmis hisselerin meselen qollar ve ciyin damarlari ve sinirleri lupa ile ve ya boyutmeden berpa edile biler BerpasiXesteler replantasiyadan sonra 24 48 saat erzinde reanimasiya sobesinde qalmalidilar cunki replantasiya ugursuzlugu elametlerini izlemek ucun tez tez klinik muayinelere ehtiyac var En cox yayilmis ve praktiki klinik qiymetlendirme vasitesi replantasiya edilen hissenin temperaturudur ki bu temperatur en azi 31 C olmalidir Fiziki muayinenin diger elametlerine kapilyarlarin doldurulmasi ve renglenmesi daxildir Replantasiya edilen hissede arterial qan axininin qiymetlendirilmesi ucun her saatda Doppler ultrases muayinesinden istifade edilmelidir Adekvat venadaxili nemlendirmenin saxlanmasi replant edilmis hissenin perfuziyasini temin edir Qan damarlarinin anastomoz yerinde qan laxtalanmasi riskini azaltmaq ucun replantasiyadan sonra 3 hefteye qeder her gun aspirin qebul edilmelidir Zeli terapiyasi venoz tixanma elametleri varsa replant edilmis hisseden qani cixarmaq ucun istifade edile biler TarixiDunyada heyata kecirilen ilk replantasiya braxial arteriyanin berpasini ehate edirdi ve 1962 ci ilde ABS nin Massacusets statinin Boston seherindeki Massacusets Umumi Xestexanasinda Ronald Moltun basciliq etdiyi bir qrup rezident terefinden heyata kecirilmisdir Proksimal ciyin sumuyunun seviyyesinde parcalanmis 12 yasli usagin qolu yeniden tikilmisdir Tevazokar boyutme ve keskin gorme adli replantasiya haqqinda ilk meqale 1963 cu ilde Cin tibb jurnali ucun Sanxaydaki Altinci Xalq Xestexanasindan Sonq Vei Sen in rehberlik etdiyi bir qrup terefinden yazilmisdir Surucunun qolu yeniden birlesdirilmisdir O dovrde cinlilerin yaxsi mikro tikisleri olmadigi ucun damarlar ucun damar baglayicilari istifade edilmisdir Qismen amputasiya olunmus barmagin ilk revaskulyarizasiyasi Kleinert 1963 Ilk barmagin replantasiyasi Komatsu ve Tamai Yaponiya 1965 Hemcinin baxAmputasiya MikrocerrahiyyeIstinadlar Replantation OrthoInfo AAOS 2023 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 30 Current diagnosis amp treatment in orthopedics Skinner Harry B McMahon Patrick J Physician 5th New York McGraw Hill Medical 2014 ISBN 978 0071590754 OCLC 820106991 Current diagnosis amp treatment emergency medicine Stone C Keith Humphries Roger L 7th New York McGraw Hill Medical 2011 ISBN 978 0071701075 OCLC 711520941 Win Thet Su Henderson James Management of traumatic amputations of the upper limb BMJ Clinical Research Ed 348 2014 02 10 g255 doi 10 1136 bmj g255 ISSN 1756 1833 PMID 24516069 Janis Jeffrey E redaktorEssentials of Plastic Surgery CRC Press 2014 03 05 doi 10 1201 b16610 ISBN 978 0 429 17319 6 Malt RA Remensnyder JP Harris WH Long term utility of replanted arms Ann Surg 176 3 1972 334 42 doi 10 1097 00000658 197209000 00009 PMC 1355402 PMID 4672460 Xarici kecidler