Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinir (lat. nervus qısa N.; cəmdə nervi; qısa Nn.) sinir liflərinin mərkəzi sinir sistemi xaricində toplanmasından əmələ gəlir. Müəyyən miqdar sinir lifləri bir yerə toplaşaraq sinir dəstələri əmələ gətirir; binlar xaricdən lat. endoneurium adlanan nazik birləşdirici toxuma qişası ilə örtülü olur. Kiçik sinir dəstələri də bir yerə toplaşıb böyük sinir dəstələri təşkil edir; bunlar da lat. perineurium deyilən birləşdirici toxuma qişası ilə əhatə olunmuşdur. Böyük sinir dəstələri öz növbəsində bir yerə toplaşaraq sinir – lat. nervus, ya sinir kötüyü – lat. truncus nervosus əmələ gətirir. Hər bir sinir xaricdən lat. epineurium deyilən sərt birləşdirici qişa ilə örtülü olur. Sinirlərin daxilində olan birləşdirici toxuma qatları onların istinad elementini təşkil etməklə bərabər, eyni zamanda qan və limfa damarlarını (lat. vasa nevrosum) və sinir kötüyünü innervasiya edən sinir liflərini (lat. nervi nervosum) müşayiət edir. Adətən kiçik sinirlər bir dəstədən, böyük sinirlər isə bir neçə dəstədən əmələ gəlir. Sinirlər şaxələndikcə onları təşkil edən dəstələrin miqdarı azalır.
| Sinir | |
|---|---|
 | |
| Latınca | Nervus |
| Sistem | Sinir |
| Üzv | Beyin, |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sinir lifləri
Sinirləri təşkil edən sinir lifləri fizioloji cəhətdən müxtəlif olur; hər bir sinir lifi müəyyən qıcığı nəqletmə qabiliyyətinə malikdir. Sinir lifləri vəzifə etibarilə aşağıdakı növlərə bölünür:
- Reseptor və afferent liflər;
- Effektor ya efferent liflər;
- Qapayıcı liflər;
- Bitişmə ya komissural liflər – mərkəzi sinir sisteminin simmetrik nahiyələrini bir-birilə birləşdirən liflər;
- Damardaraldıcı hərəki liflər (lat. nn. vasoconstrictores).
- Damargenəldici hərəki liflər (lat. nn. vasodilatatores).
- Damardaraldıcı hissi pressor liflər (lat. nn. pressores).
- Damargenəldici issi depressor liflər (lat. nn. depressores).
- Sürətləndirici liflər (lat. nn. accelerantes)
- Tormozlayıcı liflər.
- Sekretor və ya ifrazetdirici liflər
- Trofik və ya qidalandırıcı liflər.
Sinir liflərinin mərkəzi sinir sistemindən çıxan hissəsinə kök – lat. radix deyilir. Bir çox nahiyələrdə sinrlər bir birinə şaxələr verir; bəzi yerlərdə bu rabitələrin sayı o qədər çox olur ki, nəticədə kələf – lat. plexus nervosus əmələ gəlir. Buraya onurğa beyni sinirlərinin ön şaxələrinin əmələ gətirdiyi kələflər (boyun kələfi, bazu kələfi və s.) daxildir.
Mənbə
- Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, III cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı – 1982
- Atlas of Human Cardiac Anatomy – Endoscopic views of beating hearts – Cardiac anatomy
- Р.Д.Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
Xarici keçidlər
- Anatomy: Embryologie[ölü keçid]
- Neuroscience for Kids
- The Human Brain Project Homepage 2017-07-08 at the Wayback Machine
- Kimball's Biology Pages, CNS 2010-01-03 at the Wayback Machine
- Kimball's Biology Pages, PNS 2010-01-03 at the Wayback Machine
- elektronenmikroskopische Bilder von Nerven
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sinir lat nervus qisa N cemde nervi qisa Nn sinir liflerinin merkezi sinir sistemi xaricinde toplanmasindan emele gelir Mueyyen miqdar sinir lifleri bir yere toplasaraq sinir desteleri emele getirir binlar xaricden lat endoneurium adlanan nazik birlesdirici toxuma qisasi ile ortulu olur Kicik sinir desteleri de bir yere toplasib boyuk sinir desteleri teskil edir bunlar da lat perineurium deyilen birlesdirici toxuma qisasi ile ehate olunmusdur Boyuk sinir desteleri oz novbesinde bir yere toplasaraq sinir lat nervus ya sinir kotuyu lat truncus nervosus emele getirir Her bir sinir xaricden lat epineurium deyilen sert birlesdirici qisa ile ortulu olur Sinirlerin daxilinde olan birlesdirici toxuma qatlari onlarin istinad elementini teskil etmekle beraber eyni zamanda qan ve limfa damarlarini lat vasa nevrosum ve sinir kotuyunu innervasiya eden sinir liflerini lat nervi nervosum musayiet edir Adeten kicik sinirler bir desteden boyuk sinirler ise bir nece desteden emele gelir Sinirler saxelendikce onlari teskil eden destelerin miqdari azalir SinirLatinca NervusSistem SinirUzv Beyin Vikianbarda elaqeli mediafayllarSinir lifleriSinirleri teskil eden sinir lifleri fizioloji cehetden muxtelif olur her bir sinir lifi mueyyen qicigi neqletme qabiliyyetine malikdir Sinir lifleri vezife etibarile asagidaki novlere bolunur Reseptor ve afferent lifler Effektor ya efferent lifler Qapayici lifler Bitisme ya komissural lifler merkezi sinir sisteminin simmetrik nahiyelerini bir birile birlesdiren lifler Damardaraldici hereki lifler lat nn vasoconstrictores Damargeneldici hereki lifler lat nn vasodilatatores Damardaraldici hissi pressor lifler lat nn pressores Damargeneldici issi depressor lifler lat nn depressores Suretlendirici lifler lat nn accelerantes Tormozlayici lifler Sekretor ve ya ifrazetdirici lifler Trofik ve ya qidalandirici lifler Sinir liflerinin merkezi sinir sisteminden cixan hissesine kok lat radix deyilir Bir cox nahiyelerde sinrler bir birine saxeler verir bezi yerlerde bu rabitelerin sayi o qeder cox olur ki neticede kelef lat plexus nervosus emele gelir Buraya onurga beyni sinirlerinin on saxelerinin emele getirdiyi kelefler boyun kelefi bazu kelefi ve s daxildir MenbeProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi III cild MAARIF Nesriyyati Baki 1982 Atlas of Human Cardiac Anatomy Endoscopic views of beating hearts Cardiac anatomy R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma Xarici kecidlerAnatomy Embryologie olu kecid Neuroscience for Kids The Human Brain Project Homepage 2017 07 08 at the Wayback Machine Kimball s Biology Pages CNS 2010 01 03 at the Wayback Machine Kimball s Biology Pages PNS 2010 01 03 at the Wayback Machine elektronenmikroskopische Bilder von NervenHemcinin baxSinir sistemiIstinadlar