Damar sistemi — orqanizm daxilində qan və limfa adlanan maye toxumaları başlıyan boru sisteminə deyilir. Bu sistem iki şöbəyə bölünür:
- Ürək (İnsan ürəyi);
- Arterial sistem;
- Venoz sistem.
Qan damar sistemi bəhsinə angiologiya — angiologia (yun. angejon — damar və lego oyrənirəm) və limfa sistemi bəhsinə limfologiya — lat. limfologiya deyilir. Adətən bu iki sistem angiologiya adı ilə qeyd olunur.
Hüceyrələrin əsas həyati vəzifələri, yəni qidalanma, tənəffüs və ifrazat prosesləri orqanizm daxilində müəyyən maddələri (qida maddələri, oksigeni, karbon qazını) xüsusi sistem vasitəsilə daşınmasından asılıdır. Ali sinif heyvanlarda və insanda həmin maddələri daşıyan sistemə damar sistemi deyilir.QAPALI VE ACIQ OLUR.TWO TIPS:OPEN AND QAPALIED
Bağırsaqboşluqlarda
Bağırsaqboşluqlarda şaxəli kanal sisteminə təsadüf olunur: bunların ümumi həzm kanalı boşluğu yan tərəflərə bir çox şaxələr verir və ora daxil olan maddələr kirpikli epitelin titrəməsi nəticəsində həmin şaxələr vasitəsilə heyvanın vicuduna yayılır. Heyvanlar yaşayış şəraitinə müvafiq olaraq diferensisiya etdikcə onların kütləsi və vicudda gedən mübadilə artdıqca, yuxarıdakı mexanizmlər kifayət etmir; odur ki tələbatın artması nəticəsində xüsusi mexanizm — damar sistemi əmələ gəlir. Əvvəlcə damar sistemi diğər sistemlərlə sıx rabitədə olur, yəni mühiti ucları açıq qalır; lakin sonralar qapalı damar sisteminə çevrilir.
Nemertinlərdə
Qam-damar sisteminə ən əvvəl sadə halda yastı qurdlarda — nemertinlərdə təsadüf olunur. Yastı qurdlarda damar sistemi üç boylama damardan təşkil olunur; bunlardan birici arxada, ikisi isə yanlarda yerləşir. arxa damar ilə qan başa doğru axaraq beyini əhatə edən şaxə vasitəsilə yan damarlara keçir və bunlar ilə yenə geriyə qayıdır.
Annelidlərdə
Həlqəvi qurdlarda — annelidlərdə qan damar sistemi qanlı olub iki ümumi boylama damardan (arxa və qarın damarlarından) təşkil olunur. qan arxa damar ilə başa doğru və qarın damarı ilə əksinə, quyruğa doğru axır. Bu damarlar bir çox köndələn şaxələr vasitəsilə bir- birilə birləşir; həmin şaxələr bağırsaq və bədən divarlarına məxsus visseral və parietal şaxəciklər verir. Arxa damar ürəyi əvəz edərək pulsasiya edir və qanı vücuda vurur. qan damar sistemi ilk olaraq neştərçədə meydana çıxmışdır. Bunu hələ ürəyi olmur və rəngsiz qan ancaq damarların ritmik və peristaltik yığılması nəticəsində cərəyan edir. qanın damarlarda cərəyan etməsinə xüsusi qapaqlar kömək edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Damar sistemi orqanizm daxilinde qan ve limfa adlanan maye toxumalari basliyan boru sistemine deyilir Bu sistem iki sobeye bolunur Qan damar sistemi Lansetin damar sistemiZelinin damar sistemiIki kamerali urek baliqda Urek Insan ureyi Arterial sistem Venoz sistem Limfa sistemi Qan damar sistemi behsine angiologiya angiologia yun angejon damar ve lego oyrenirem ve limfa sistemi behsine limfologiya lat limfologiya deyilir Adeten bu iki sistem angiologiya adi ile qeyd olunur Huceyrelerin esas heyati vezifeleri yeni qidalanma teneffus ve ifrazat prosesleri orqanizm daxilinde mueyyen maddeleri qida maddeleri oksigeni karbon qazini xususi sistem vasitesile dasinmasindan asilidir Ali sinif heyvanlarda ve insanda hemin maddeleri dasiyan sisteme damar sistemi deyilir QAPALI VE ACIQ OLUR TWO TIPS OPEN AND QAPALIED Bagirsaqbosluqlarda Bagirsaqbosluqlarda saxeli kanal sistemine tesaduf olunur bunlarin umumi hezm kanali boslugu yan tereflere bir cox saxeler verir ve ora daxil olan maddeler kirpikli epitelin titremesi neticesinde hemin saxeler vasitesile heyvanin vicuduna yayilir Heyvanlar yasayis seraitine muvafiq olaraq diferensisiya etdikce onlarin kutlesi ve vicudda geden mubadile artdiqca yuxaridaki mexanizmler kifayet etmir odur ki telebatin artmasi neticesinde xususi mexanizm damar sistemi emele gelir Evvelce damar sistemi diger sistemlerle six rabitede olur yeni muhiti uclari aciq qalir lakin sonralar qapali damar sistemine cevrilir Nemertinlerde Qam damar sistemine en evvel sade halda yasti qurdlarda nemertinlerde tesaduf olunur Yasti qurdlarda damar sistemi uc boylama damardan teskil olunur bunlardan birici arxada ikisi ise yanlarda yerlesir arxa damar ile qan basa dogru axaraq beyini ehate eden saxe vasitesile yan damarlara kecir ve bunlar ile yene geriye qayidir Annelidlerde Helqevi qurdlarda annelidlerde qan damar sistemi qanli olub iki umumi boylama damardan arxa ve qarin damarlarindan teskil olunur qan arxa damar ile basa dogru ve qarin damari ile eksine quyruga dogru axir Bu damarlar bir cox kondelen saxeler vasitesile bir birile birlesir hemin saxeler bagirsaq ve beden divarlarina mexsus visseral ve parietal saxecikler verir Arxa damar ureyi evez ederek pulsasiya edir ve qani vucuda vurur qan damar sistemi ilk olaraq nestercede meydana cixmisdir Bunu hele ureyi olmur ve rengsiz qan ancaq damarlarin ritmik ve peristaltik yigilmasi neticesinde cereyan edir qanin damarlarda cereyan etmesine xususi qapaqlar komek edir Hemcinin baxBurqer xesteliyi Asherson sindromuIstinadlarXarici kecidler