Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ortopedik cərrahiyyə və ya ortopediya, həmçinin ortopedik yazı, dayaq-hərəkət sistemi ilə əlaqəli şərtlərlə əlaqədar cərrahiyyə şöbəsidir. Ortopedik cərrahlar əzələ-sümük travma, bel ağrıları, idman xəsarətləri, degenerativ xəstəliklər, infeksiyalar, şişlər və doğuşdan gələn xəstəliklərə müalicə etmək üçün həm cərrahi, həm də qeyri-cərrahi vasitələrdən istifadə edirlər. Nicholas Andry ortopedi olaraq Fransız sözünü, Orthopedie (Orthopædia: Tərcümə və ya İncəsənət və ya İncəsənət Tərcümə İnstitutu) nəşr etdiyi Yunan sözləri ὀρθός orthos ("düzgün", "düz") və παιδίον ödəniş ("uşaq" 1741-ci ildə Uşaqlarda deformitenin qarşısının alınması). Sözü ortopediklər kimi ingilis dilinə uyğunlaşdırılıb; yunanca və latınca əsaslanan sözlər üçün dövrdə yayılmağa başladı. Adın nəzərdə tutulduğu kimi, intizam ilk növbədə uşaqlara diqqət yetirir, həyatın bütün mərhələlərində onurğa və sümük deformitələrinin düzəldilməsi ortopedik təcrübənin təməl daşına çevrildi.
"Æ" ligatı ilə əldə edilən bir çox sözlərlə olduğu kimi, "a" ya da sadəcə "e" ye sadələşdirilməsi, xüsusilə də Şimali Amerikada yaygındır. ABŞ-də kollec, universitet və rezident proqramların əksəriyyəti və hətta Ortopediya Cərrahları Akademiyası hələ də xəstəxanalarda qısaldılmış formanı istifadə etsə də, hələ də digraph ae ilə imla istifadə edir. Başqa yerdə istifadə istifadəsizdir: Kanadada hər iki yazım məqbuldur; Ortopediya adətən Böyük Britaniyanın qalan hissəsində, xüsusən Böyük Britaniyada üstünlük təşkil edir.
Ortopediya əməliyyatlarında baş verən bir çox hadisələr müharibə dövründə baş verən hadisələrlə nəticələndi. Orta əsrlərin döyüş sahələrində yaralananlar atların qanında batırılmış bantlar ilə müalicə olundular, lakin bu, sağlam, lakin qeyri-sanitar, splint yaratmaq üçün quruduldu.
Başlanğıcda ortopediya termini uşaqlarda əzələ-skelet deformitenin düzəldilməsini nəzərdə tuturdu. Paris Universitetinin tibb professoru Nicolas Andry 1741-ci ildə mövzu ilə əlaqədar yazılmış ilk dərslikdə termini hazırladı. O, uşaqlarda deformiteleri müalicə etmək üçün məşq, manipulyasiya və splintinqdən istifadə etməyi müdafiə etdi. Onun kitabı valideynlərə yönəldilmişdir və bəzi mövzular bu gün ortopedlərə tanış olarkən, "ovuç içərilərinin həddindən artıq tərləmə" və çil çənləri də daxil edilmişdir.
Jean-André Venel 1780-ci ildə ilk ortopediya institutunu qurdu və bu, uşaqların iskelet deformitelerinin müalicəsinə həsr olunmuş ilk xəstəxana idi. O, ayağın deformitləri ilə doğulmuş uşaqlar üçün və ayağın əyri şəkildə müalicəsi üçün müxtəlif üsullarla klub-ayaq ayaqqabısını inkişaf etdirdi.
18-ci əsrdə cərrahi texnika ilə hazırlanan inkişaflar, John Hunter'un tendon şəfa və Percival Pott'un spinal deformiteyə çalışması kimi tədqiqatları, təsirli müalicə üçün mövcud olan yeni üsulların ardıcıl dərəcəsini artırdı. Hollandiyalı hərbi cərrah Antonius Mathijsen, 1851-ci ildə Parisin gipsini ixtira etdi. Ancaq 1890-cı ilə qədər ortopediya hələ uşaqlarda deformitenin düzəldilməsi ilə məhdud bir iş idi. İnkişaf edilən ilk cərrahi üsullardan biri perkutanöz tenotomiya idi. Bu tendensiyanı, ilk növbədə Axilles tendonunun kəsilməsinə və möhkəmləndirilmə və məşqlərə yanaşma ilə yanaşı, deformiteyi müalicə etməyə kömək etdi. 1800-cü illərin sonlarında və 1900-cü illərin ilk onluğunda ortopediyada cərrahiyyə prosedurlarının da daxil olmağına dair əhəmiyyətli mübahisələr var idi.
Müasir ortopedik cərrahiyyə inkişafına kömək edən insanların nümunələri Hugh Owen Tomas, Uelsdən bir cərrah və onun qardaşı oğlu Robert Jones idi. Tomas gənc yaşda ortopedik və sümük quruluşuna maraq göstərdi və öz təcrübəsini qurduqdan sonra sahəni sınıq və digər kas-beyin problemlərinin ümumi müalicəsinə genişləndirdi. O, qırıqlar və vərəm xəstəliyi üçün ən yaxşı vasitə kimi qüvvəyə mindilər və kasıb femuru sabitləşdirmək və infeksiya qarşısını almaq üçün sözdə "Tomas Splint" yaratdı. O, həmçinin onun adı daşıyır ki, bir çox digər tibbi yeniliklər üçün məsuliyyət daşıyır: 'Tomasın yaxası', servikal bel ürək çatışmazlığını müalicə etmək, 'Tomasın manevrası', hip birgə qırılması üçün ortopedik araşdırma, Tomas testi, hip xəstənin yatağın düz yatdığı, qırıqları azaltmaq üçün "Tomasın açarı" və sümükləri qırmaq və sıfırlamaq üçün bir osteoklast tərəfindən deformasiya və s.
Tomasın işi öz ömrü boyu tam başa düşülməmişdir. Birinci Dünya müharibəsi dövründə onun texnikaları döyüş sahəsindəki yaralı əsgərlər üçün istifadə olunduğunu söylədi. Onun qardaşı Sir Robert Jones artıq 1888-ci ildə "Manchester Ship Canal" ın tikintisinə görə Surgeon-Superintendent vəzifəsində ortopediya sahəsində böyük irəliləyişlər etmişdi. O, 20.000 işçi arasında yaralananlardan məsuliyyət daşıyırdı və ilk geniş qəza 36 mil sahəsi üç hissəyə bölünərək, hər bir bölmədə bir xəstəxananın və bir sıra ilk yardımçı postlar qurulmasını təmin edir. Cırıqların idarə olunmasında təlim keçən tibb işçiləri var idi. Şəxsən 3,000 hadisəni idarə etdi və öz xəstəxanasında 300 əməliyyat reallaşdırdı. Bu mövqe ona yeni texnika öyrənməyə və sınıq idarəetmə standartını artırmağa imkan verdi. Dünyadakı həkimlər onun texnikalarını öyrənmək üçün Jones klinikasına gəldi. Alfred Tubby ilə yanaşı, Jones 1894-cü ildə İngilis Ortopedik Cəmiyyətini qurdu.
Birinci Dünya müharibəsi dövründə Jones Territorial Army surgeon idi. O, həm cəbhədə, həm də evdə xəstəxanalarda qırıqların müalicəsinin qeyri-kafi olduğunu müşahidə etdi və onun səyləri hərbi ortopedik xəstəxanaların tətbiqinə gətirib çıxardı. 30 min yataqdan artıq məsuliyyətlə hərbi ortopediya müfəttişi təyin edildi. Ducane Yolu'nda olan xəstəxana, Hammersmith, həm İngilis, həm də ABŞ hərbi ortopedik xəstəxanalar üçün nümunə oldu. Femoral qırıqların ilkin müalicəsi üçün Tomas Splintin istifadə edilməsi onun femurun qırılmalarının 87% -dən 1916-dan 1918-ci ilə qədər olan dövrdə 8% -dən aşağı düşməsinə səbəb olmuşdur.
Femur və tibiyanın qırıqlarının müalicəsində intramedullar çubuqların istifadəsi Almaniyanın Gerhard Küntscher tərəfindən aparılıb. Bu, II Dünya müharibəsi zamanı yaralanan alman əsgərlərinin bərpası sürətinə fərqli bir fərq etdi və dünyanın digər bölgələrindəki qırıqların intramedullaryar fiksasiya edilməsinin daha geniş yayılmasına gətirib çıxardı. Lakin, traktasiya 1970-ci illərin sonuna qədər Seattle qrupundakı Harborview Tibb Mərkəzinin qırılma açmadan intramedullaryar fiksasiya edildiyi zaman bud sümüyü qırıqlarının müalicəsinin standart üsuludur.
Müasir ümumi hip əvəzi 1960-cı illərdə İngiltərənin Wrightington Xəstəxanasında tribologiya üzrə mütəxəssis Sir John Charnley tərəfindən aparılıb. O, birgə səthlərin sümüyə səth edilmiş implantlarla əvəz edilə biləcəyini təsbit etdi. Onun dizaynı paslanmayan polad bir parçalı femoral kök və başdan ibarət idi və hər ikisi PMMA (akril) sümük sementi ilə sümüyə düzəldilmiş bir polietilen, asetabulyar komponentdən ibarət idi. İki onillikdən artıqdır ki, Charnley Low Friction Arthroplasty və onun törəmə dizaynları dünyanın ən çox istifadə edilən sistemləri idi. Bu, bütün müasir hip implantlarının əsasını təşkil etmişdir.
Exeter hip əvəz sistemi (bir qədər fərqli kök geometriyası ilə) eyni zamanda inkişaf etmişdir. Charnley, Harvardda implantın sümük quruluşu ilə sümük quruluşu ilə zəmanətsiz arthroplastika texnikasına öncülük edən R. I. Harris oğlu W. H. Harris, o cümlədən bir çox iştirakçıları ilə birgə dəyişdirmə (artroplastika) dizayn və texnika ilə davamlı inkişaflar olmuşdur.
Bənzər texnologiyanı istifadə edən diz dəyişdirmələri, romatoid artrit xəstələrində McIntosh tərəfindən, sonra da Newtonda həkim John Insall tərəfindən hazırlanmış 1970-ci illərdə sabit bir yataklama sistemindən istifadə edərək, osteoartrit üçün Gunston və Marmor tərəfindən başladı və Dr. Frederick Buechel və Dr Michael Pappas mobil daşıyıcı sistemdən istifadə edir.
Vyetnam müharibəsi dövründə qırılmaların xarici yerləşdirilməsi amerikan cərrahları tərəfindən yaxşılaşdırılıb, SSRİ-də isə Qavril Abramoviç İlizarovun böyük rolu olmuşdur. 1950-ci illərdə Sibirdə yaralanan rus əsgərlərinə baxmaq üçün çox ortopedik təlim almadan göndərildi. Heç bir avadanlıqla o, sağlam olmayan, yoluxmuş və zədələnməmiş qırıqlarla qarşı-qarşıya qaldı. Yerli velosiped dükanının köməyi ilə o, bir velosipedin spikeri kimi gərginləşən ring kənar fiksatorları hazırlamışdır. Bu avadanlıqla o, şəfa, rezonans və başqa yerə sarsılmaz dərəcədə uzanmışdı. Onun İlizarov aparatı hələ də yayılma osteogenez üsullarından biri olaraq istifadə olunur.
Müasir ortopedik cərrahiyyə və kas-iskelet tədqiqatları cərrahiyyə daha az invaziv etmək və implantasiya edilmiş komponentləri daha yaxşı və davamlı etmək üçün axtarışa çıxdı.
Birləşmiş Ştatlarda ortopedik cərrahlar adətən dörd illik lisenziya təhsili və dörd il tibbi məktəbi bitirdilər. Sonradan bu tibb fakültəsinin məzunları ortopedik cərrahiyyədə rezidenturaya hazırlaşırlar. Beş yaşındakı rezidensiya ortopedik bir cərrahiyyə təhsili.
Ortopediya əməliyyatlarında rezidentlik təhsili seçimi çox rəqabətlidir. ABŞ-də təxminən 700 həkim hər il ortopedik residency təhsilini tamamlayır. Cari ortopedik cərrahı sakinlərinin təxminən 10 faizi qadındır; təxminən 20 faizi azlıq qruplarının üzvləridir. ABŞ-də ortopedik cərrah və sakinlərin təxminən 20.400 faizi aktiv olaraq fəaliyyət göstərir. Birləşmiş Ştatların Əmək Nazirliyi tərəfindən nəşr olunan Son İşəgötürmə Əlaqəsi El Kitabına (2011–2012) görə, bütün praktiki həkimlərin 3–4% -i ortopediya cərrahlarıdır. Artroskopik üsullardan istifadə yaralı xəstələr üçün xüsusilə vacibdir. Artroskopiya 1950-ci illərin əvvəllərində Yaponiyada həkim olan Masaki Watanabe tərəfindən minimal invaziv qığırdaq əməliyyatı və yırtıq bağların rekonstruksiyası üçün qabaqcadan təyin olunmuşdur. Arthroscopy, xəstələrə normal, 'açıq' cərrahiyyə ilə tələb olunan həftələrdən aylara deyil, bir neçə gün ərzində əməliyyatdan qurtarmağa imkan verir. Bu çox məşhur texnikadır. Diz artroskopiyası bu gün ortopedik cərrahların ən çox görülən əməliyyatlarından biridir və tez-tez menisektomiya və ya xondroplastika ilə birləşir. Üst ekstremite ambulatoriya ortopedik proseduralarının əksəriyyəti artroskopik olaraq həyata keçirilir.
Arthroplastika, bir əzələ-skelet kompleksinin artikulyar səthinin osteotomiya və ya digər prosedurlarla dəyişdirildiyi, yenidən qurulduğu və ya reallaşdırıldığı ortopedik cərrahiyyədir. Bu, ağrıları aradan qaldırmaq və artirit (rheumasirurgiya) və ya başqa bir növ travmanın zədələnməsindən sonra birgə funksiyasını bərpa etmək üçün seçilmiş bir prosedurdur. Standart total diz əvəzi əməliyyatı ilə yanaşı, artritik dizin yalnız bir ağırlıqlı səthinin yerini dəyişdirən birləşmiş komponentli diz dəyişdirilməsi məşhur alternativdir.
Birgə əvəzlər, xüsusən də diz, hip, çiyin, dirsək, bilək, ayaq biləyi, bel və barmaq eklemlerinde məhdud olaraq digər oynaqlar üçün mövcuddur.
Son illərdə oynaqların, xüsusilə də kalça ekleminin səthinin dəyişdirilməsi daha gənc və daha aktiv xəstələr arasında daha çox populyarlaşdı. Bu tip əməliyyat, daha çox ənənəvi və daha az sümüyə qənaət edən ümumi kalça əvəzetmə ehtiyacını gecikdirir, lakin sınıq və sümük ölümündən erkən müvəffəqiyyətsizlik riskini daşıyır.
Birgə dəyişdirmə ilə bağlı əsas problemlərdən biri də komponentlərin daşıyıcı səthinin aşınmasıdır. Bu, ətrafdakı sümüyə zərər verə bilər və implantın nəhayət çatışmazlığına kömək edə bilər. Alternativ daşıyıcı səthlərin istifadə edilməsi son illərdə, xüsusilə gənc xəstələrdə, birgə əvəz komponentlərinin aşınma xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırmaq cəhdi ilə artmışdır. Bunlara keramika və bütün metal implantlar daxildir (orijinal metal-plastikdən fərqli olaraq). Plastik (əsl ultra yüksək molekulyar ağırlıqlı polietilen) aşınma xüsusiyyətlərini artıra biləcək şəkildə dəyişə bilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ortopedik cerrahiyye ve ya ortopediya hemcinin ortopedik yazi dayaq hereket sistemi ile elaqeli sertlerle elaqedar cerrahiyye sobesidir Ortopedik cerrahlar ezele sumuk travma bel agrilari idman xesaretleri degenerativ xestelikler infeksiyalar sisler ve dogusdan gelen xesteliklere mualice etmek ucun hem cerrahi hem de qeyri cerrahi vasitelerden istifade edirler Nicholas Andry ortopedi olaraq Fransiz sozunu Orthopedie Orthopaedia Tercume ve ya Incesenet ve ya Incesenet Tercume Institutu nesr etdiyi Yunan sozleri ὀr8os orthos duzgun duz ve paidion odenis usaq 1741 ci ilde Usaqlarda deformitenin qarsisinin alinmasi Sozu ortopedikler kimi ingilis diline uygunlasdirilib yunanca ve latinca esaslanan sozler ucun dovrde yayilmaga basladi Adin nezerde tutuldugu kimi intizam ilk novbede usaqlara diqqet yetirir heyatin butun merhelelerinde onurga ve sumuk deformitelerinin duzeldilmesi ortopedik tecrubenin temel dasina cevrildi AE ligati ile elde edilen bir cox sozlerle oldugu kimi a ya da sadece e ye sadelesdirilmesi xususile de Simali Amerikada yaygindir ABS de kollec universitet ve rezident proqramlarin ekseriyyeti ve hetta Ortopediya Cerrahlari Akademiyasi hele de xestexanalarda qisaldilmis formani istifade etse de hele de digraph ae ile imla istifade edir Basqa yerde istifade istifadesizdir Kanadada her iki yazim meqbuldur Ortopediya adeten Boyuk Britaniyanin qalan hissesinde xususen Boyuk Britaniyada ustunluk teskil edir Ortopediya emeliyyatlarinda bas veren bir cox hadiseler muharibe dovrunde bas veren hadiselerle neticelendi Orta esrlerin doyus sahelerinde yaralananlar atlarin qaninda batirilmis bantlar ile mualice olundular lakin bu saglam lakin qeyri sanitar splint yaratmaq ucun quruduldu Baslangicda ortopediya termini usaqlarda ezele skelet deformitenin duzeldilmesini nezerde tuturdu Paris Universitetinin tibb professoru Nicolas Andry 1741 ci ilde movzu ile elaqedar yazilmis ilk derslikde termini hazirladi O usaqlarda deformiteleri mualice etmek ucun mesq manipulyasiya ve splintinqden istifade etmeyi mudafie etdi Onun kitabi valideynlere yoneldilmisdir ve bezi movzular bu gun ortopedlere tanis olarken ovuc icerilerinin heddinden artiq terleme ve cil cenleri de daxil edilmisdir Jean Andre Venel 1780 ci ilde ilk ortopediya institutunu qurdu ve bu usaqlarin iskelet deformitelerinin mualicesine hesr olunmus ilk xestexana idi O ayagin deformitleri ile dogulmus usaqlar ucun ve ayagin eyri sekilde mualicesi ucun muxtelif usullarla klub ayaq ayaqqabisini inkisaf etdirdi 18 ci esrde cerrahi texnika ile hazirlanan inkisaflar John Hunter un tendon sefa ve Percival Pott un spinal deformiteye calismasi kimi tedqiqatlari tesirli mualice ucun movcud olan yeni usullarin ardicil derecesini artirdi Hollandiyali herbi cerrah Antonius Mathijsen 1851 ci ilde Parisin gipsini ixtira etdi Ancaq 1890 ci ile qeder ortopediya hele usaqlarda deformitenin duzeldilmesi ile mehdud bir is idi Inkisaf edilen ilk cerrahi usullardan biri perkutanoz tenotomiya idi Bu tendensiyani ilk novbede Axilles tendonunun kesilmesine ve mohkemlendirilme ve mesqlere yanasma ile yanasi deformiteyi mualice etmeye komek etdi 1800 cu illerin sonlarinda ve 1900 cu illerin ilk onlugunda ortopediyada cerrahiyye prosedurlarinin da daxil olmagina dair ehemiyyetli mubahiseler var idi Logo Muasir ortopedik cerrahiyye inkisafina komek eden insanlarin numuneleri Hugh Owen Tomas Uelsden bir cerrah ve onun qardasi oglu Robert Jones idi Tomas genc yasda ortopedik ve sumuk qurulusuna maraq gosterdi ve oz tecrubesini qurduqdan sonra saheni siniq ve diger kas beyin problemlerinin umumi mualicesine genislendirdi O qiriqlar ve verem xesteliyi ucun en yaxsi vasite kimi quvveye mindiler ve kasib femuru sabitlesdirmek ve infeksiya qarsisini almaq ucun sozde Tomas Splint yaratdi O hemcinin onun adi dasiyir ki bir cox diger tibbi yenilikler ucun mesuliyyet dasiyir Tomasin yaxasi servikal bel urek catismazligini mualice etmek Tomasin manevrasi hip birge qirilmasi ucun ortopedik arasdirma Tomas testi hip xestenin yatagin duz yatdigi qiriqlari azaltmaq ucun Tomasin acari ve sumukleri qirmaq ve sifirlamaq ucun bir osteoklast terefinden deformasiya ve s Tomasin isi oz omru boyu tam basa dusulmemisdir Birinci Dunya muharibesi dovrunde onun texnikalari doyus sahesindeki yarali esgerler ucun istifade olundugunu soyledi Onun qardasi Sir Robert Jones artiq 1888 ci ilde Manchester Ship Canal in tikintisine gore Surgeon Superintendent vezifesinde ortopediya sahesinde boyuk irelileyisler etmisdi O 20 000 isci arasinda yaralananlardan mesuliyyet dasiyirdi ve ilk genis qeza 36 mil sahesi uc hisseye bolunerek her bir bolmede bir xestexananin ve bir sira ilk yardimci postlar qurulmasini temin edir Ciriqlarin idare olunmasinda telim kecen tibb iscileri var idi Sexsen 3 000 hadiseni idare etdi ve oz xestexanasinda 300 emeliyyat reallasdirdi Bu movqe ona yeni texnika oyrenmeye ve siniq idareetme standartini artirmaga imkan verdi Dunyadaki hekimler onun texnikalarini oyrenmek ucun Jones klinikasina geldi Alfred Tubby ile yanasi Jones 1894 cu ilde Ingilis Ortopedik Cemiyyetini qurdu Birinci Dunya muharibesi dovrunde Jones Territorial Army surgeon idi O hem cebhede hem de evde xestexanalarda qiriqlarin mualicesinin qeyri kafi oldugunu musahide etdi ve onun seyleri herbi ortopedik xestexanalarin tetbiqine getirib cixardi 30 min yataqdan artiq mesuliyyetle herbi ortopediya mufettisi teyin edildi Ducane Yolu nda olan xestexana Hammersmith hem Ingilis hem de ABS herbi ortopedik xestexanalar ucun numune oldu Femoral qiriqlarin ilkin mualicesi ucun Tomas Splintin istifade edilmesi onun femurun qirilmalarinin 87 den 1916 dan 1918 ci ile qeder olan dovrde 8 den asagi dusmesine sebeb olmusdur Femur ve tibiyanin qiriqlarinin mualicesinde intramedullar cubuqlarin istifadesi Almaniyanin Gerhard Kuntscher terefinden aparilib Bu II Dunya muharibesi zamani yaralanan alman esgerlerinin berpasi suretine ferqli bir ferq etdi ve dunyanin diger bolgelerindeki qiriqlarin intramedullaryar fiksasiya edilmesinin daha genis yayilmasina getirib cixardi Lakin traktasiya 1970 ci illerin sonuna qeder Seattle qrupundaki Harborview Tibb Merkezinin qirilma acmadan intramedullaryar fiksasiya edildiyi zaman bud sumuyu qiriqlarinin mualicesinin standart usuludur Muasir umumi hip evezi 1960 ci illerde Ingilterenin Wrightington Xestexanasinda tribologiya uzre mutexessis Sir John Charnley terefinden aparilib O birge sethlerin sumuye seth edilmis implantlarla evez edile bileceyini tesbit etdi Onun dizayni paslanmayan polad bir parcali femoral kok ve basdan ibaret idi ve her ikisi PMMA akril sumuk sementi ile sumuye duzeldilmis bir polietilen asetabulyar komponentden ibaret idi Iki onillikden artiqdir ki Charnley Low Friction Arthroplasty ve onun toreme dizaynlari dunyanin en cox istifade edilen sistemleri idi Bu butun muasir hip implantlarinin esasini teskil etmisdir Exeter hip evez sistemi bir qeder ferqli kok geometriyasi ile eyni zamanda inkisaf etmisdir Charnley Harvardda implantin sumuk qurulusu ile sumuk qurulusu ile zemanetsiz arthroplastika texnikasina onculuk eden R I Harris oglu W H Harris o cumleden bir cox istirakcilari ile birge deyisdirme artroplastika dizayn ve texnika ile davamli inkisaflar olmusdur Benzer texnologiyani istifade eden diz deyisdirmeleri romatoid artrit xestelerinde McIntosh terefinden sonra da Newtonda hekim John Insall terefinden hazirlanmis 1970 ci illerde sabit bir yataklama sisteminden istifade ederek osteoartrit ucun Gunston ve Marmor terefinden basladi ve Dr Frederick Buechel ve Dr Michael Pappas mobil dasiyici sistemden istifade edir Vyetnam muharibesi dovrunde qirilmalarin xarici yerlesdirilmesi amerikan cerrahlari terefinden yaxsilasdirilib SSRI de ise Qavril Abramovic Ilizarovun boyuk rolu olmusdur 1950 ci illerde Sibirde yaralanan rus esgerlerine baxmaq ucun cox ortopedik telim almadan gonderildi Hec bir avadanliqla o saglam olmayan yoluxmus ve zedelenmemis qiriqlarla qarsi qarsiya qaldi Yerli velosiped dukaninin komeyi ile o bir velosipedin spikeri kimi gerginlesen ring kenar fiksatorlari hazirlamisdir Bu avadanliqla o sefa rezonans ve basqa yere sarsilmaz derecede uzanmisdi Onun Ilizarov aparati hele de yayilma osteogenez usullarindan biri olaraq istifade olunur Muasir ortopedik cerrahiyye ve kas iskelet tedqiqatlari cerrahiyye daha az invaziv etmek ve implantasiya edilmis komponentleri daha yaxsi ve davamli etmek ucun axtarisa cixdi Birlesmis Statlarda ortopedik cerrahlar adeten dord illik lisenziya tehsili ve dord il tibbi mektebi bitirdiler Sonradan bu tibb fakultesinin mezunlari ortopedik cerrahiyyede rezidenturaya hazirlasirlar Bes yasindaki rezidensiya ortopedik bir cerrahiyye tehsili Ortopediya emeliyyatlarinda rezidentlik tehsili secimi cox reqabetlidir ABS de texminen 700 hekim her il ortopedik residency tehsilini tamamlayir Cari ortopedik cerrahi sakinlerinin texminen 10 faizi qadindir texminen 20 faizi azliq qruplarinin uzvleridir ABS de ortopedik cerrah ve sakinlerin texminen 20 400 faizi aktiv olaraq fealiyyet gosterir Birlesmis Statlarin Emek Nazirliyi terefinden nesr olunan Son Isegoturme Elaqesi El Kitabina 2011 2012 gore butun praktiki hekimlerin 3 4 i ortopediya cerrahlaridir Artroskopik usullardan istifade yarali xesteler ucun xususile vacibdir Artroskopiya 1950 ci illerin evvellerinde Yaponiyada hekim olan Masaki Watanabe terefinden minimal invaziv qigirdaq emeliyyati ve yirtiq baglarin rekonstruksiyasi ucun qabaqcadan teyin olunmusdur Arthroscopy xestelere normal aciq cerrahiyye ile teleb olunan heftelerden aylara deyil bir nece gun erzinde emeliyyatdan qurtarmaga imkan verir Bu cox meshur texnikadir Diz artroskopiyasi bu gun ortopedik cerrahlarin en cox gorulen emeliyyatlarindan biridir ve tez tez menisektomiya ve ya xondroplastika ile birlesir Ust ekstremite ambulatoriya ortopedik proseduralarinin ekseriyyeti artroskopik olaraq heyata kecirilir Arthroplastika bir ezele skelet kompleksinin artikulyar sethinin osteotomiya ve ya diger prosedurlarla deyisdirildiyi yeniden quruldugu ve ya reallasdirildigi ortopedik cerrahiyyedir Bu agrilari aradan qaldirmaq ve artirit rheumasirurgiya ve ya basqa bir nov travmanin zedelenmesinden sonra birge funksiyasini berpa etmek ucun secilmis bir prosedurdur Standart total diz evezi emeliyyati ile yanasi artritik dizin yalniz bir agirliqli sethinin yerini deyisdiren birlesmis komponentli diz deyisdirilmesi meshur alternativdir Birge evezler xususen de diz hip ciyin dirsek bilek ayaq bileyi bel ve barmaq eklemlerinde mehdud olaraq diger oynaqlar ucun movcuddur Son illerde oynaqlarin xususile de kalca ekleminin sethinin deyisdirilmesi daha genc ve daha aktiv xesteler arasinda daha cox populyarlasdi Bu tip emeliyyat daha cox enenevi ve daha az sumuye qenaet eden umumi kalca evezetme ehtiyacini gecikdirir lakin siniq ve sumuk olumunden erken muveffeqiyyetsizlik riskini dasiyir Birge deyisdirme ile bagli esas problemlerden biri de komponentlerin dasiyici sethinin asinmasidir Bu etrafdaki sumuye zerer vere biler ve implantin nehayet catismazligina komek ede biler Alternativ dasiyici sethlerin istifade edilmesi son illerde xususile genc xestelerde birge evez komponentlerinin asinma xususiyyetlerini yaxsilasdirmaq cehdi ile artmisdir Bunlara keramika ve butun metal implantlar daxildir orijinal metal plastikden ferqli olaraq Plastik esl ultra yuksek molekulyar agirliqli polietilen asinma xususiyyetlerini artira bilecek sekilde deyise biler Hemcinin baxTraksiyaIstinadlarXarici kecidler