Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti nazirlikləri — Dövlət idarəsinin hər hansı bir sahəsinə rəhbərlik edən mərkəzi hökumət orqanı, həmçinin həmin idarənin yerləşdiyi bina.
Poçt və Teleqraf Nazirliyi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Poçt və Teleqraf Nazirliyi ölkənin rabitə müəssisələrinin yaradılmasına və rabitə işinin təşkilinə rəhbərlik edən ali hakimiyyət orqanıdır. Əsası 1918-ci il mayın 28-də qoyulmuşdur. Azərbaycan Milli Şurasının tapşırığı ilə Fətəli xan Xoyskinin yaratdığı 1-ci müvəqqəti hökumət kabinəsində təsis edilmiş ilk poçt və teleqraf naziri vəzifəsinə, eyni zamanda, yollar naziri olan Xudadat bəy Məlik-Aslanov təyin edilmişdi. Həmin il iyunun 17-də F.Xoyskinin Gəncədə təşkil etdiyi 2-ci hökumət kabinəsində də hər iki vəzifənin icrası ona tapşırılmışdı. 1918 ilin sentyabrında Azərbaycan və Türkiyə hərbi hissələrindən ibarət olan Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdikdən sonra F.Xoyski hökuməti Bakıya köçdü və 1918 il oktyabrın 6-da onun 2-ci hökumət kabinəsində dəyişikliklər edilərkən, poçt və teleqraf naziri vəzifəsinin icrası Ağa bəy Aşurova həvalə olundu. Azərbaycan Cümhuriyyəti Parlamenti fəaliyyətə başlayandan sonra parlamentin tapşırığı ilə 1918 il dekabrın 26-da F.Xoyskinin yaratdığı üçüncü hökumət kabinəsində poçt və teleqraf naziri vəzifəsi sosialist Aslan bəy Səfikürdskiyə tapşırıldı. 1919 il aprelin 14-də və dekabrın 24-də Nəsib bəy Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü və 5-ci hökumət kabinələrində isə poçt və teleqraf naziri vəzifəsini sosialist Camo Hacınski tutdu.
Xalq Maarifi Nazirliyi
1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasının tapşırığı ilə Fətəli xan Xoyskinin yaratdığı Müvəqqəti Hökumət kabinəsi tərəfindən təsis edilmişdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1–3-cü kabinələrində maarif naziri Nəsib bəy Yusifbəyli idi. N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü Hökumət kabinəsində bu vəzifəyə Rəşid bəy Qaplanov, 5-ci Hökumət kabinəsində isə əvvəlcə Həmid bəy Şahtaxtinski, sonra isə Nurməmməd bəy Şahsuvarov təyin olunmuşdu.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yarandığı ilk gündən xalqın maarifləndirilməsinə birinci dərəcəli əhəmiyyət verirdi. XMN öz fəaliyyətinə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasına qədərki dövrdə xalq maarifinin vəziyyətinin öyrənilməsi və bu sahədə həyata keçiriləcək vəzifələrin müəyyənləşdirilməsi ilə başladı. Nazirlik xalq təhsilini sürətlə inkişaf etdirmək məqsədilə islahatlar keçirmək üçün qısa müddət ərzində təkliflər hazırlayıb Hökumətə təqdim etdi. Xalq məktəbləri və tədris dairələrinin direktoru vəzifələri ləğv olunaraq, məktəb və təhsil işinin idarə olunması XMN-nin və xalq məktəbləri təlimatçılarının sərəncamına verildi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Yollar Nazirliyi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə vətəndaşların və nəqliyyatını hərəkətini, yüklərin daşınmasını təmin edən yollar şəbəkəsinin fəaliyyətinə rəhbərlik edən ali icra hakimiyyəti orqanı.
1918-ci il mayın 28-də — Tiflisdə Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən Azərbaycanın müstəqilliyinin elan olunduğu gün Fətəli xan Xoyskinin təşkil etdiyi hökumət kabinəsində ilk nazirliklərdən idi. İlk yollar naziri vəzifəsinə hələ Zaqafqaziya Cümhuriyyəti hökumətində yollar naziri işləmiş, dəmir yol işləri sahəsində böyük təcrübəsi olan məşhur ixtiraçı-mühəndis Xudadat bəy Məlik-Aslanov təyin olunmuşdu. Sonrakı dörd hökumət kabinələrində də Yollar Nazirliyi vəzifəsini X.Məlik-Aslanov tutmuşdur. 1919-cu ilin sonuna yaxın Yollar Nazirliyinin strukturuna işlər idarəsi, dəmir yol idarəsi, su və şose yolları idarəsi daxil idi. Bakı Dənizçilik Məktəbi, Azərbaycan dəmir yolunun mühafızəsi idarəsi və Bibiheybət buxtasının torpaqla doldurulması idarəsi də nazirliyin tabeliyində idi.
Azərbaycanın müstəqilliyi elan edildikdən sonra Gəncədə Azərbaycan Dəmir Yolu İdarəsi yaradıldı. İdarənin ştatları milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, keçmiş Zaqafqaziya dəmir yolu işçilərinin hesabına komplektləşdirilirdi. Bu dövrdə ölkədə yaranmış anarxiya, xüsusilə Türkiyə ilə müharibə cəbhəsindən qayıdan Rusiya hərbi hissələri ilə baş vermiş münaqişə nəticəsində dəmir yol stansiyalarının yandırılması, texniki avadanlıqların dağıdılması, dəmir yol teleqraf və telefon xətlərinin, cihazlarının zədələnməsi və dağıdılması, buxar qazanlarının, armaturlarının oğurlanması, elektrik işığı vermək üçün lazım olan dinamo maşınlarının, onların avadanlıqlarının oğurlanması və s. işi çətinləşdirirdi. Yalnız Tiflis-Gəncə şəhərləri arasında sərnişin qatarları işləyirdi. Yük qatarları işləmir, Gəncədən Kürdəmirədək ərazi cəbhə xətti hesab edilirdi. Kürdəmirdən Bakıya qədərki dəmir yol xəttində nə baş verdiyindən xəbər yox idi. Hökumət Gəncədə olarkən onun sərəncamında cəmi 651 yük vaqonu (335-i bağlı, 110-u platforma, 206-sı isə sistern), 86 sərnişin vaqonu (çoxunun təmirə ehtiyacı var idi) olmuşdur. Hökumətin sərəncamında acınacaqlı vəziyyətdə olan 77 parovoz var idi. Gəlirin yox dərəcəsində olduğu belə bir şəraitdə hətta, işçilərə əmək haqqı ödəmək belə mümkün deyildi.
1918-ci il sentyabrın 15-də Azərbaycan və Türkiyə hərbi hissələrindən ibarət Qafqaz İslam Ordusu tərəfındən Bakı azad olunduqdan sonra Yollar Nazirliyi ilə bərabər dəmir yolu idarəsi də Bakıya köçürüldü. Dəmir yol vaqonlarmın sayı 1152 açıq, 965 platforma, 820 sistern, 194 sərnişin və 153 parovoz hesabına artsa da, sərnişin və yük vaqonlarının yarısından çoxu, parovozların isə 60 faizə qədəri tam yararsız halda idi. Lakin Bakıda emalatxana və lazımi materialların olması dəmir yolunda çatışmayan vəsaitləri və materialları əldə etməyə imkan verirdi. Bakıya köçdükdən sonra nazirliyin neft məhsullarını Türkiyə komandanlığının ünvanına Batuma və Aleksandropola göndərməsi işi intensivləşdirildi. Eyni zamanda, Bakı - Batum neft kəməri bərpa edilərək, onunla neft nəql olunması işi bərpa olundu.
Daxili İşlər Nazirliyi
Ölkədə ictimai asayişi, qanunçuluqu və hüquq normalarını qoruyan dövlət orqanı. 918 il mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasının qərarı ilə Fətəli xan Xoyski tərəfindən Tiflisdə təşkil edilmiş birinci Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətində F.x.Xoyskinin Nazirlər Şurasının sədri vəzifəsi ilə yanaşı, həm də daxili işlər naziri vəzifəsini icra edirdi. Həmin il Hökumət Gəncəyə köçdükdən sonra iyunun 17-də F.x.Xoyskinin burada təşkil etdiyi ikinci Hökumətdə daxili işlər naziri vəzifəsini Behbud xan Cavanşir tutdu. Noyabr-dekabr aylarında isə Behbud xan Cavanşirin sənaye və ticarət naziri vəzifəsinə təyin olunması ilə əlaqədar daxili işlər naziri vəzifəsini müvəqqəti olaraq general-mayor Məmməd Sadıq bəy Ağabəyov icra etmişdir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti fəaliyyətə başladıqdan sonra Parlamentin tapşırığı ilə 1918 il dekabrın 26-da F.x.Xoyskinin təşkil etdiyi üçüncü Hökumət kabinəsində daxili işlər naziri vəzifəsi Xəlil bəy Xasməmmədova həvalə olundu. 1919 ilin aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəylinin dördüncü Hökumət kabinəsində o özü Hökumətin sədri vəzifəsi ilə yanaşı, həm də daxili işlər naziri vəzifəsini icra etdi. 1919 ilin dekabrında N.Yusifbəylinin yaratdığı beşinci Hökumət kabinəsində daxili işlər naziri vəzifəsini əvvəlcə Məmməd Həsən Hacınski, sonra isə Mustafa bəy Vəkilov tutmuşdur.
DİN mürəkkəb tarixi dövrdə ölkədə hökm sürən anarxiyanın qarşısının alınması, qanunçuluğun və hüquq normalarının bərqərar edilməsi, ölkə vətəndaşlarının şəxsi və əmlak təhlükəsizliklərinin təmin olunması, cinayətkarlıqla mübarizə aparılması bununla ölkədə sabitlik yaradılmasında mühüm rol oynamışdır.
Dini Etiqad Nazirliyi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dini etiqad məsələləri ilə məşğul olan icra hakimiyyəti orqanı. Milli ənənələrə qayıtmaq, əhalinin dini ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə yaradılmışdı. 1918 il iyunun 19-da Fətəli xan Xoyskinin Gəncədə təşkil etdiyi 2-ci Hökumət kabinəsində Azərbaycan Cümhuriyyəti Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi adı ilə formalaşdırılmış və Nəsib bəy Yusifbəyli nazir təsdiq olunmuşdu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti 1918 il sentyabrın 17-də Bakıya köçdükdən sonra oktyabrın 6-da Fətəli xan Xoyskinin 2-ci Hökumət kabinəsində dəyişiklik aparılmış, himayədarlıq və dini etiqad nazirliyi yaradılmış, Musa bəy Rəfiyev nazir təyin edilmişdi. 1918 il dekabrın 26-da Fətəli xan Xoyski 3-cü Hökumət kabinəsini təşkil edərkən himayədarlıq nazirliyi müstəqil nazirlik kimi təsis olunmuş, dini etiqad məsələləri yenə də xalq maarifi nazirliyinə həvalə olunaraq, xalq maarifi və dini etiqad nazirliyi yaradılmış, Nəsib bəy Yusifbəyli nazir təyin olunmuşdu. Nəsib bəy Yusifbəylinin 1919-cu il aprelin 14-də və dekabrın 22-də təşkil etdiyi 4-cü və 5-ci Hökumət kabinələrində də Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi birlikdə olmuş, nazir vəzifəsini 4-cü Hökumət kabinəsində Rəşid bəy Qaplanov, 5-ci Hökumət kabinəsində isə əvvəlcə Həmid bəy Şahtaxtinski, sonra Nurməmməd bəy Şahsuvarov icra etmişdilər. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 1920-ci il üçün buraxılmış Ünvan-təqvimində başqa nazirliklərin fəaliyyəti haqqında məlumatlar verildiyi halda, dini etiqad nazirliyi barədə yalnız bunlar deyilmişdir: dini etiqad naziri (o, həm də xalq maarifi naziri idi) Həmid bəy Şahtaxtinski, nazirliyin katibləri Rza Şahbazbəyov və Q.A.Çerqeştov, xüsusi tapşırıqlar məmuru Yusif əfəndi Əfəndizadə və qeydiyyatçı Mahmud Mahmudovdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Dövlət Nəzarəti Nazirliyi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə ölkədə icra strukturlarının qərarlarının yerinə yetirilməsi üzərində dövlət nəzarətini təmin edən orqan. 1918-ci il mayın 28-də Tiflisdə Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən Azərbaycanın müstəqilliyi elan edildikdən sonra Fətəli xan Xoyskinin təşkil etdiyi Cümhuriyyətin birinci müvəqqəti Hökumətində dövlət nəzarəti naziri vəzifəsinə sosialist Camo bəy Hacınski təyin olunmuşdu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Tiflisdən Gəncəyə köçdükdən sonra 1918-ci il iyunun 17-də F.X.Xoyskinin təşkil etdiyi ikinci Hökumət kabinəsində dövlət nəzarəti naziri vəzifəsinin icrası müvəqqəti olaraq xarici işlər naziri Məmməd Həsən Hacınskiyə həvalə olundu. 1918-ci ilin sentyabrında Bakı Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən azad edildikdən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Gəncədən Bakıya köçdü və oktyabrın 6-da F.X.Xoyskinin ikinci Hökumətinin tərkibində dəyişikliklər edilərkən bu vəzifənin icrası Əbdüləli bəy Əmircanova tapşırıldı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti fəaliyyətə başladıqdan (1918, dekabr) sonra Parlamentin tapşırığı ilə Fətəli xan Xoyskinin təşkil etdiyi üçüncü Hökumət kabinəsində dövlət nəzarəti naziri vəzifəsi M.Hacınskiyə həvalə olundu. 1919-cu ilin yanvarında M.Hacınskinin Paris Sülh Konfransına (1919–1920) göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində xaricə getməsi ilə əlaqədar bu vəzifənin icrası Əliağa Həsənov tapşırıldı. 1919-cu il aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəylinin dördüncü Hökumət kabinəsində dövlət nəzarəti naziri vəzifəsinə "Müsavat" partiyasından Nəriman bəy Nərimanbəyli, 1919-cu il dekabrın 24-də yenə N.Yusifbəylinin beşinci Hökumət kabinəsində isə "İttihad" partiyasının üzvü Heybətqulu Məmmədbəyov təyin olundu.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Maliyyə Nazirliyi
Ölkənin maliyyə sisteminin təşkilinə və tənzimlənməsinə bilavasitə rəhbərlik edən hakimiyyət orqanı.1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasnın qərarı ilə Fətəli Xan Xoyski tərəfındən Tiflisdə yaradılmış 1-ci hökumət kabinəsində ilk maliyyə naziri və xalq maarifi naziri vəzifələrinin icrası Nəsib bəy Yusifbəyliyə tapşırılmışdı. Həmin il iyunun 17-də F.X.Xoyskinin Gəncədə təşkil etdiyi 2-ci hökumət kabinəsində maliyyə naziri vəzifəsinə Əbdüləli bəy Əmircanov təyin olunmuşdu. 1918-ci ilin sentyabrında Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdikdən və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti Bakıya köçdükdən sonra oktyabrın 6-da F.X.Xoyskinin 2-ci hökumət kabinəsində dəyişikliklər edilərkən maliyyə naziri vəzifəsi Məmməd Həsən Hacınskiyə tapşırıldı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti yaradıldıqdan (1918, dekabr) sonra F.X.Xoyskinin dekabrın 26-da Parlamentin tapşırığı ilə təşkil etdiyi 3-cü hökumət kabinəsində maliyyə naziri vəzifəsini Slavyan-Rus Cəmiyyətindən olan İ.Protasov tutdu. F.X.Xoyskinin kabinəsi istefa verdikdən sonra 1919-cu il aprelin 14-də N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü hökumət kabinəsində bu vəzifəyə Əliağa Həsənov, 1919-cu ilin dekabrın 24-də N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi beşinci hökumət kabinəsində isə Rəşid bəy Qaplanov təyin olundular.
| № | Nazir | Şəkil | Fəaliyyət Dövrü | Partiya | Hökumət kabinələri |
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
 | |||||
 | |||||
 | |||||
 |
Səhiyyə Nazirliyi
Səhiyyə Nazirliyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində ölkənin səhiyyə sisteminin yaradılmasına və fəaliyyətinə rəhbərlik edən ali icra orqanıdır.1918-ci il iyunun 17-də Fətəli xan Xoyski tərəfındən Gəncədə təşkil edilmiş Xalq Səhiyyəsi və Himayədarlıq Nazirliyi adı ilə təsis edilmişdir. Doktor Xudadat bəy Rəfibəyli Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin ilk səhiyyə və himayədarlıq naziri təyin olunmuşdur. 1918-ci ilin sentyabrında Bakı Azərbaycan və Türkiyə hərbi hissələrindən ibarət Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən azad edildikdən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Gəncədən Bakıya köçdü və oktyabrın 6-da F.x.Xoyskinin 2-ci hökumətində dəyişikliklər edildikdə Səhiyyə Nazirliyi müstəqil nazirliyə çevrildi və X.Rəfibəyli səhiyyə naziri təyin olundu. Himayədarlıq və dini etiqad işləri isə ayrıca nazirlikdə birləşdirildi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti işə başladıqdan (1918, dekabr) sonra Parlamentin tapşırığı ilə F.x.Xoyskinin təşkil etdiyi 3-cü hökumət kabinəsində xalq səhiyyə naziri vəzifəsi Y.Gindesə həvalə olundu. 1919-cu il aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü hökumət kabinəsində səhiyyə naziri vəzifəsinə A.Dastakov, 1919-cu il dekabrın 24-də yenə N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi 5-ci hökumət kabinəsində isə Musa Rəfiyev təyin olundu.
Xarici İşlər Nazirliyi
Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin xarici siyasətini həyata keçirən dövlət orqanıdır.1918-ci il mayın 28-də, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin elan edildiyi gün Fətəli xan Xoyski tərəfındən Tiflisdə təşkil olunmuş Müvəqqəti Hökumət kabinəsi tərəfindən təsis olunmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 1-ci və 2-ci Hökumət kabinələrində xarici işlər naziri vəzifəsinə Məmməd Həsən Hacınski təyin edilmişdi. Hökumət Gəncədən Bakıya köçdükdən sonra, 1918-ci il oktyabrın 6-da F.X.Xoyski hökumətində dəyişikliklər edilərkən xarici işlər naziri vəzifəsi Əlimərdan bəy Topçubaşova həvalə olundu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti yaradıldıqdan (1918 dekabr) sonra Parlamentin tapşırığı ilə F.X.Xoyski tərəfindən dekabrın 26-da formalaşdırılmış 3-cü Hökumət kabinəsində F.X.Xoyski Baş nazir vəzifəsi ilə yanaşı xarici işlər naziri vəzifəsini də icra etmişdir. 1919-cu il aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü Hökumət kabinəsində bu vəzifəni Məmməd Yusif Cəfərov, 1919-cu il dekabrın 24-də 5-ci Hökumət kabinəsində isə F.x.Xoyski tutmuşdur.
Əmək Nazirliyi
Əmək Nazirliyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində əmək münasibətlərini və bununla bağlı digər prosesləri tənzimləyən hökumət orqanıdır.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1919-cu il 21 yanvar tarixli qərarı ilə təsis olunmuşdu. Ölkədə hakimiyyətin teztez dəyişməsi nəticəsində Azərbaycan sənayesinin xaotik vəziyyətə düşməsi əmək nazirliyinin yaranmasına səbəb oldu. Müxtəlif qurumlar arasında yaranmış münaqişəli məsələlərin düzgün həllində əmək nazirliyinin üzərinə çox ağır və məsuliyyətli vəzifə düşürdü. Bu məqsədlə əmək nazirinin 1919-cu il 26 yanvar tarixli qərarı ilə kollektiv müqavilənin şərtləri bir sıra dəyişikliklərlə bərpa olundu, iş verənlərlə işə götürülənlər arasındakı münasibətləri tənzimləyən bir sıra dekrət və qərarlar qəbul edildi, əməyin mühafizəsi üzərində bütün nəzarət işləri nazirliyin tabeliyində cəmləşdirildi. Fəaliyyət dairəsini daha da genişləndirən nazirlik bütün imkanlardan istifadə edərək, əməklə kapital arasında qarşılıqlı münasibətləri tənzimləmək funksiyasını da öz üzərinə götürmüşdü.
Əkinçilik və Dövlət Əmlakı Nazirliyi
Əkinçilik və Dövlət Əmlakı Nazirliyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin Əkinçilik və Dövlət Əmlakı Nazirliyi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində kənd təsərrüfatının, maddi sərvətlərin və mülkiyyətin nizamlanmasına rəhbərlik edən icra orqanıdır.1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasının qərarı ilə yaradılmışdı. Fətəli xan Xoyskinin Tiflisdə təşkil etdiyi ilk əkinçilik və dövlət əmək naziri vəzifəsinə Əkbər Ağa Şeyxülislamov təyin olunmuşdu. Azərbaycan Milli Şurası və Hökuməti 1918-ci il iyunun 16-da Gəncəyə köçdükdən sonra iyunun 17-də F.X.Xoyskinin Gəncədə təşkil etdiyi əkinçilik naziri vəzifəsinin icrası Xosrov Paşa bəy Sultanova tapşırıldı. 1918-ci ilin dekabrında Azərbaycan Parlamenti işə başladıqdan sonra Parlamentin tapşırığına əsasən dekabrın 26-da F.X.Xoyskinin təşkil etdiyi 3-cü Hökumət kabinəsində də əkinçilik və dövlət əmlakı naziri vəzifəsi Xosrov Paşa bəy Sultanova həvalə edildi. 1919-cu il aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəylinin təşkil etdiyi 4-cü Hökumət kabinəsində bu vəzifə Aslan bəy Qardaşova həvalə olundu. Həmin il dekabrın 26-da yenə də N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi 5-ci Hökumət kabinəsində əkinçilik və dövlət əmlakı naziri vəzifəsini Əhməd Cövdət Pepinov tutdu.
Ədliyyə Nazirliyi
Ədliyyə Nazirliyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bütün məhkəmə və hüquq idarələri sisteminə və onların fəaliyyətinə nəzarət edən hökumət orqanıdır.1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin qərarı ilə yaradılmışdı. Fətəli xan Xoyskinin Tiflisdə təşkil etdiyi 1-ci hökumət kabinəsində ilk ədliyyə naziri Xəlil bəy Xasməmmədov olmuşdur. Həmin il iyunun 17-də Fətəli xan Xoyski tərəfindən Gəncədə təşkil olunmuş 2-ci Hökumət kabinəsində özü Nazirlər Şurasının sədri vəzifəsi ilə yanaşı, ədliyyə naziri vəzifəsini də icra etmişdir. 1918-ci il iyunun 27-də keçmiş Tiflis məhkəmə palatasının üzvü Teymur bəy Makinski nazirin müavini təyin olunmuşdu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti fəaliyyətə başladıqdan (1918, dekabr) sonra F.X.Xoyskinin dekabrın 26-da təşkil etdiyi 3-cü Hökumət kabinəsində ədliyyə naziri vəzifəsi boş qaldı və 1919-cu il aprelin 14-də Nəsib bəy Yusifbəyli yeni Hökumət təşkil edənə qədər həmin vəzifənin icrası T.Makinskiyə tapşırıldı. N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi Cümhuriyyətin 4-cü Hökumət kabinəsində bu vəzifəni sosialist Aslan bəy Səfikürdski tutdu. N.Yusifbəylinin təşkil etdiyi 5-ci Hökumət kabinəsində isə ədliyyə naziri vəzifəsi X.Xasməmmədova həvalə olundu.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Xalq Maarifi Nazirliyi (edu.gov.az)
- DİN-in tarixi
- Hökumət və onun tərkibi
- Hökumət və onun tərkibi
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə dövlət-din münasibətləri 2018-05-26 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920). Parlament (stenoqrafık hesabatlar), B., 1998;
- Азербаиджанская Демократическая Республика (1918-1920). 3aкондательные акты (сборник документов), Адрес-календарь Азербаиджанской Республики Б., 1920
- Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001;
- Адрес-календарь Азербайджанской Республики на 1920 г., Б., 1920;
- Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920). Законадательные акты (сборник документов), Б., 1998;
- Məhərrəmov A., Bakı Dövlət Universiteti, B., 2000;
- Paşayev A., Açılmamış səhifələrin izi ilə, B., 2001;
- Mərdanov M., Quliyev Ə., Azərbaycan təhsili Xalq Cümhuriyyəti illərində (1918-1920), B., 2003.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920). Parlament (stenoqrafik hesabatlar), c.2, B.,1998;
- Адрес-календарь Азербаиджанской Республики на 1920 гг., Б., 1920.
- Aзepбaйджанская Демократическая Pecnублика (1918-1920), Законодательные акты (сборник документов), Б., 1998;
- Aдpec-календары Aзepбaйджанской Pecnублики нa 1920 r.,B., 1920;
- Azərbaycan Demokratik Respublikası. Azərbaycan Hökuməti. 1918-1920, B., 1990.
- Aдpec-календары Aзepбaйджанской Pecnублики нa 1920 r., B
- Адрес-календарь :Азербаиджанская Демократическая Республика
- Paşayev A., Açılmamış səhifələrin izi ilə, B., 2001
- Həsənov C, Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində (1918-1920), B., 1993
- Азербаиджанскя Демократическая Республика (1918-1920). Внешняя политика (Дакументы и материалы), Б., 1998
- Адрескалендарь Азербаиджанскои Республики на 1920 г., Азербаиджанскя Демократическая Республика (1918-1920), Б., 1998
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. İki cilddə. I cild, Bakı, "Lider Nəşriyyat", 2004, s. 295–296
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, II cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. İki cilddə. I cild, Bakı, "Lider Nəşriyyat", 2004, s. 445–447
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, I cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004, səh. 297–298
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, I cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004, səh. 307–308
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 337. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 177. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 340-341. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 17-18. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 390-391. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 358-360. ISBN .
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 347. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti nazirlikleri Dovlet idaresinin her hansi bir sahesine rehberlik eden merkezi hokumet orqani hemcinin hemin idarenin yerlesdiyi bina Poct ve Teleqraf NazirliyiXudadat bey Melik Aslanov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ilk Poct teleqraf naziri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Poct ve Teleqraf Nazirliyi olkenin rabite muessiselerinin yaradilmasina ve rabite isinin teskiline rehberlik eden ali hakimiyyet orqanidir Esasi 1918 ci il mayin 28 de qoyulmusdur Azerbaycan Milli Surasinin tapsirigi ile Feteli xan Xoyskinin yaratdigi 1 ci muveqqeti hokumet kabinesinde tesis edilmis ilk poct ve teleqraf naziri vezifesine eyni zamanda yollar naziri olan Xudadat bey Melik Aslanov teyin edilmisdi Hemin il iyunun 17 de F Xoyskinin Gencede teskil etdiyi 2 ci hokumet kabinesinde de her iki vezifenin icrasi ona tapsirilmisdi 1918 ilin sentyabrinda Azerbaycan ve Turkiye herbi hisselerinden ibaret olan Qafqaz Islam Ordusu Bakini azad etdikden sonra F Xoyski hokumeti Bakiya kocdu ve 1918 il oktyabrin 6 da onun 2 ci hokumet kabinesinde deyisiklikler edilerken poct ve teleqraf naziri vezifesinin icrasi Aga bey Asurova hevale olundu Azerbaycan Cumhuriyyeti Parlamenti fealiyyete baslayandan sonra parlamentin tapsirigi ile 1918 il dekabrin 26 da F Xoyskinin yaratdigi ucuncu hokumet kabinesinde poct ve teleqraf naziri vezifesi sosialist Aslan bey Sefikurdskiye tapsirildi 1919 il aprelin 14 de ve dekabrin 24 de Nesib bey Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu ve 5 ci hokumet kabinelerinde ise poct ve teleqraf naziri vezifesini sosialist Camo Hacinski tutdu Xalq Maarifi Nazirliyi1918 ci il mayin 28 de Azerbaycan Milli Surasinin tapsirigi ile Feteli xan Xoyskinin yaratdigi Muveqqeti Hokumet kabinesi terefinden tesis edilmisdi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin 1 3 cu kabinelerinde maarif naziri Nesib bey Yusifbeyli idi N Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu Hokumet kabinesinde bu vezifeye Resid bey Qaplanov 5 ci Hokumet kabinesinde ise evvelce Hemid bey Sahtaxtinski sonra ise Nurmemmed bey Sahsuvarov teyin olunmusdu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti yarandigi ilk gunden xalqin maariflendirilmesine birinci dereceli ehemiyyet verirdi XMN oz fealiyyetine Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yaranmasina qederki dovrde xalq maarifinin veziyyetinin oyrenilmesi ve bu sahede heyata kecirilecek vezifelerin mueyyenlesdirilmesi ile basladi Nazirlik xalq tehsilini suretle inkisaf etdirmek meqsedile islahatlar kecirmek ucun qisa muddet erzinde teklifler hazirlayib Hokumete teqdim etdi Xalq mektebleri ve tedris dairelerinin direktoru vezifeleri legv olunaraq mekteb ve tehsil isinin idare olunmasi XMN nin ve xalq mektebleri telimatcilarinin serencamina verildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Yollar NazirliyiXudadat bey Melik Aslanov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ilk Yollar naziri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde vetendaslarin ve neqliyyatini hereketini yuklerin dasinmasini temin eden yollar sebekesinin fealiyyetine rehberlik eden ali icra hakimiyyeti orqani 1918 ci il mayin 28 de Tiflisde Azerbaycan Milli Surasi terefinden Azerbaycanin musteqilliyinin elan olundugu gun Feteli xan Xoyskinin teskil etdiyi hokumet kabinesinde ilk nazirliklerden idi Ilk yollar naziri vezifesine hele Zaqafqaziya Cumhuriyyeti hokumetinde yollar naziri islemis demir yol isleri sahesinde boyuk tecrubesi olan meshur ixtiraci muhendis Xudadat bey Melik Aslanov teyin olunmusdu Sonraki dord hokumet kabinelerinde de Yollar Nazirliyi vezifesini X Melik Aslanov tutmusdur 1919 cu ilin sonuna yaxin Yollar Nazirliyinin strukturuna isler idaresi demir yol idaresi su ve sose yollari idaresi daxil idi Baki Denizcilik Mektebi Azerbaycan demir yolunun muhafizesi idaresi ve Bibiheybet buxtasinin torpaqla doldurulmasi idaresi de nazirliyin tabeliyinde idi Azerbaycanin musteqilliyi elan edildikden sonra Gencede Azerbaycan Demir Yolu Idaresi yaradildi Idarenin statlari milli mensubiyyetinden asili olmayaraq kecmis Zaqafqaziya demir yolu iscilerinin hesabina komplektlesdirilirdi Bu dovrde olkede yaranmis anarxiya xususile Turkiye ile muharibe cebhesinden qayidan Rusiya herbi hisseleri ile bas vermis munaqise neticesinde demir yol stansiyalarinin yandirilmasi texniki avadanliqlarin dagidilmasi demir yol teleqraf ve telefon xetlerinin cihazlarinin zedelenmesi ve dagidilmasi buxar qazanlarinin armaturlarinin ogurlanmasi elektrik isigi vermek ucun lazim olan dinamo masinlarinin onlarin avadanliqlarinin ogurlanmasi ve s isi cetinlesdirirdi Yalniz Tiflis Gence seherleri arasinda sernisin qatarlari isleyirdi Yuk qatarlari islemir Genceden Kurdemiredek erazi cebhe xetti hesab edilirdi Kurdemirden Bakiya qederki demir yol xettinde ne bas verdiyinden xeber yox idi Hokumet Gencede olarken onun serencaminda cemi 651 yuk vaqonu 335 i bagli 110 u platforma 206 si ise sistern 86 sernisin vaqonu coxunun temire ehtiyaci var idi olmusdur Hokumetin serencaminda acinacaqli veziyyetde olan 77 parovoz var idi Gelirin yox derecesinde oldugu bele bir seraitde hetta iscilere emek haqqi odemek bele mumkun deyildi 1918 ci il sentyabrin 15 de Azerbaycan ve Turkiye herbi hisselerinden ibaret Qafqaz Islam Ordusu terefinden Baki azad olunduqdan sonra Yollar Nazirliyi ile beraber demir yolu idaresi de Bakiya kocuruldu Demir yol vaqonlarmin sayi 1152 aciq 965 platforma 820 sistern 194 sernisin ve 153 parovoz hesabina artsa da sernisin ve yuk vaqonlarinin yarisindan coxu parovozlarin ise 60 faize qederi tam yararsiz halda idi Lakin Bakida emalatxana ve lazimi materiallarin olmasi demir yolunda catismayan vesaitleri ve materiallari elde etmeye imkan verirdi Bakiya kocdukden sonra nazirliyin neft mehsullarini Turkiye komandanliginin unvanina Batuma ve Aleksandropola gondermesi isi intensivlesdirildi Eyni zamanda Baki Batum neft kemeri berpa edilerek onunla neft neql olunmasi isi berpa olundu Daxili Isler NazirliyiOlkede ictimai asayisi qanunculuqu ve huquq normalarini qoruyan dovlet orqani 918 il mayin 28 de Azerbaycan Milli Surasinin qerari ile Feteli xan Xoyski terefinden Tiflisde teskil edilmis birinci Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinde F x Xoyskinin Nazirler Surasinin sedri vezifesi ile yanasi hem de daxili isler naziri vezifesini icra edirdi Hemin il Hokumet Genceye kocdukden sonra iyunun 17 de F x Xoyskinin burada teskil etdiyi ikinci Hokumetde daxili isler naziri vezifesini Behbud xan Cavansir tutdu Noyabr dekabr aylarinda ise Behbud xan Cavansirin senaye ve ticaret naziri vezifesine teyin olunmasi ile elaqedar daxili isler naziri vezifesini muveqqeti olaraq general mayor Memmed Sadiq bey Agabeyov icra etmisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti fealiyyete basladiqdan sonra Parlamentin tapsirigi ile 1918 il dekabrin 26 da F x Xoyskinin teskil etdiyi ucuncu Hokumet kabinesinde daxili isler naziri vezifesi Xelil bey Xasmemmedova hevale olundu 1919 ilin aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeylinin dorduncu Hokumet kabinesinde o ozu Hokumetin sedri vezifesi ile yanasi hem de daxili isler naziri vezifesini icra etdi 1919 ilin dekabrinda N Yusifbeylinin yaratdigi besinci Hokumet kabinesinde daxili isler naziri vezifesini evvelce Memmed Hesen Hacinski sonra ise Mustafa bey Vekilov tutmusdur DIN murekkeb tarixi dovrde olkede hokm suren anarxiyanin qarsisinin alinmasi qanunculugun ve huquq normalarinin berqerar edilmesi olke vetendaslarinin sexsi ve emlak tehlukesizliklerinin temin olunmasi cinayetkarliqla mubarize aparilmasi bununla olkede sabitlik yaradilmasinda muhum rol oynamisdir Dini Etiqad NazirliyiNesib bey Yusifbeyli Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin dini etiqad meseleleri ile mesgul olan icra hakimiyyeti orqani Milli enenelere qayitmaq ehalinin dini ehtiyaclarini odemek meqsedile yaradilmisdi 1918 il iyunun 19 da Feteli xan Xoyskinin Gencede teskil etdiyi 2 ci Hokumet kabinesinde Azerbaycan Cumhuriyyeti Xalq Maarifi ve Dini Etiqad Nazirliyi adi ile formalasdirilmis ve Nesib bey Yusifbeyli nazir tesdiq olunmusdu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti 1918 il sentyabrin 17 de Bakiya kocdukden sonra oktyabrin 6 da Feteli xan Xoyskinin 2 ci Hokumet kabinesinde deyisiklik aparilmis himayedarliq ve dini etiqad nazirliyi yaradilmis Musa bey Refiyev nazir teyin edilmisdi 1918 il dekabrin 26 da Feteli xan Xoyski 3 cu Hokumet kabinesini teskil ederken himayedarliq nazirliyi musteqil nazirlik kimi tesis olunmus dini etiqad meseleleri yene de xalq maarifi nazirliyine hevale olunaraq xalq maarifi ve dini etiqad nazirliyi yaradilmis Nesib bey Yusifbeyli nazir teyin olunmusdu Nesib bey Yusifbeylinin 1919 cu il aprelin 14 de ve dekabrin 22 de teskil etdiyi 4 cu ve 5 ci Hokumet kabinelerinde de Xalq Maarifi ve Dini Etiqad Nazirliyi birlikde olmus nazir vezifesini 4 cu Hokumet kabinesinde Resid bey Qaplanov 5 ci Hokumet kabinesinde ise evvelce Hemid bey Sahtaxtinski sonra Nurmemmed bey Sahsuvarov icra etmisdiler Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin 1920 ci il ucun buraxilmis Unvan teqviminde basqa nazirliklerin fealiyyeti haqqinda melumatlar verildiyi halda dini etiqad nazirliyi barede yalniz bunlar deyilmisdir dini etiqad naziri o hem de xalq maarifi naziri idi Hemid bey Sahtaxtinski nazirliyin katibleri Rza Sahbazbeyov ve Q A Cerqestov xususi tapsiriqlar memuru Yusif efendi Efendizade ve qeydiyyatci Mahmud Mahmudovdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Dovlet Nezareti NazirliyiAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde olkede icra strukturlarinin qerarlarinin yerine yetirilmesi uzerinde dovlet nezaretini temin eden orqan 1918 ci il mayin 28 de Tiflisde Azerbaycan Milli Surasi terefinden Azerbaycanin musteqilliyi elan edildikden sonra Feteli xan Xoyskinin teskil etdiyi Cumhuriyyetin birinci muveqqeti Hokumetinde dovlet nezareti naziri vezifesine sosialist Camo bey Hacinski teyin olunmusdu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Tiflisden Genceye kocdukden sonra 1918 ci il iyunun 17 de F X Xoyskinin teskil etdiyi ikinci Hokumet kabinesinde dovlet nezareti naziri vezifesinin icrasi muveqqeti olaraq xarici isler naziri Memmed Hesen Hacinskiye hevale olundu 1918 ci ilin sentyabrinda Baki Qafqaz Islam Ordusu terefinden azad edildikden sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Genceden Bakiya kocdu ve oktyabrin 6 da F X Xoyskinin ikinci Hokumetinin terkibinde deyisiklikler edilerken bu vezifenin icrasi Ebduleli bey Emircanova tapsirildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti fealiyyete basladiqdan 1918 dekabr sonra Parlamentin tapsirigi ile Feteli xan Xoyskinin teskil etdiyi ucuncu Hokumet kabinesinde dovlet nezareti naziri vezifesi M Hacinskiye hevale olundu 1919 cu ilin yanvarinda M Hacinskinin Paris Sulh Konfransina 1919 1920 gonderilen Azerbaycan numayende heyetinin terkibinde xarice getmesi ile elaqedar bu vezifenin icrasi Eliaga Hesenov tapsirildi 1919 cu il aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeylinin dorduncu Hokumet kabinesinde dovlet nezareti naziri vezifesine Musavat partiyasindan Neriman bey Nerimanbeyli 1919 cu il dekabrin 24 de yene N Yusifbeylinin besinci Hokumet kabinesinde ise Ittihad partiyasinin uzvu Heybetqulu Memmedbeyov teyin olundu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Maliyye NazirliyiOlkenin maliyye sisteminin teskiline ve tenzimlenmesine bilavasite rehberlik eden hakimiyyet orqani 1918 ci il mayin 28 de Azerbaycan Milli Surasnin qerari ile Feteli Xan Xoyski terefinden Tiflisde yaradilmis 1 ci hokumet kabinesinde ilk maliyye naziri ve xalq maarifi naziri vezifelerinin icrasi Nesib bey Yusifbeyliye tapsirilmisdi Hemin il iyunun 17 de F X Xoyskinin Gencede teskil etdiyi 2 ci hokumet kabinesinde maliyye naziri vezifesine Ebduleli bey Emircanov teyin olunmusdu 1918 ci ilin sentyabrinda Qafqaz Islam Ordusu Bakini azad etdikden ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumeti Bakiya kocdukden sonra oktyabrin 6 da F X Xoyskinin 2 ci hokumet kabinesinde deyisiklikler edilerken maliyye naziri vezifesi Memmed Hesen Hacinskiye tapsirildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti yaradildiqdan 1918 dekabr sonra F X Xoyskinin dekabrin 26 da Parlamentin tapsirigi ile teskil etdiyi 3 cu hokumet kabinesinde maliyye naziri vezifesini Slavyan Rus Cemiyyetinden olan I Protasov tutdu F X Xoyskinin kabinesi istefa verdikden sonra 1919 cu il aprelin 14 de N Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu hokumet kabinesinde bu vezifeye Eliaga Hesenov 1919 cu ilin dekabrin 24 de N Yusifbeylinin teskil etdiyi besinci hokumet kabinesinde ise Resid bey Qaplanov teyin olundular Nazir Sekil Fealiyyet Dovru Partiya Hokumet kabineleri1 Nesib bey Yusifbeyli 28 05 1918 17 06 1918 Musavat Birinci hokumet kabinesi2 Ebduleli bey Emircanov 17 06 1918 06 10 1918 Biteref Ikinci Hokumet Kabinesi3 Memmedhesen Hacinski 06 10 1918 07 12 1918 Musavat Ikinci Hokumet Kabinesi4 26 12 1918 14 03 1919 Slavyan rus cemiyyeti Ucuncu Hokumet Kabinesi5 Eliaga Hesenov 14 03 1919 22 12 1919 Biteref Dorduncu Hokumet Kabinesi6 Resid xan Qaplanov 24 12 1919 01 04 1920 Ehrar Besinci Hokumet KabinesiSehiyye NazirliyiSehiyye Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde olkenin sehiyye sisteminin yaradilmasina ve fealiyyetine rehberlik eden ali icra orqanidir 1918 ci il iyunun 17 de Feteli xan Xoyski terefinden Gencede teskil edilmis Xalq Sehiyyesi ve Himayedarliq Nazirliyi adi ile tesis edilmisdir Doktor Xudadat bey Refibeyli Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin ilk sehiyye ve himayedarliq naziri teyin olunmusdur 1918 ci ilin sentyabrinda Baki Azerbaycan ve Turkiye herbi hisselerinden ibaret Qafqaz Islam Ordusu terefinden azad edildikden sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Genceden Bakiya kocdu ve oktyabrin 6 da F x Xoyskinin 2 ci hokumetinde deyisiklikler edildikde Sehiyye Nazirliyi musteqil nazirliye cevrildi ve X Refibeyli sehiyye naziri teyin olundu Himayedarliq ve dini etiqad isleri ise ayrica nazirlikde birlesdirildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti ise basladiqdan 1918 dekabr sonra Parlamentin tapsirigi ile F x Xoyskinin teskil etdiyi 3 cu hokumet kabinesinde xalq sehiyye naziri vezifesi Y Gindese hevale olundu 1919 cu il aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu hokumet kabinesinde sehiyye naziri vezifesine A Dastakov 1919 cu il dekabrin 24 de yene N Yusifbeylinin teskil etdiyi 5 ci hokumet kabinesinde ise Musa Refiyev teyin olundu Xarici Isler NazirliyiXarici Isler Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin xarici siyasetini heyata keciren dovlet orqanidir 1918 ci il mayin 28 de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin elan edildiyi gun Feteli xan Xoyski terefinden Tiflisde teskil olunmus Muveqqeti Hokumet kabinesi terefinden tesis olunmusdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin 1 ci ve 2 ci Hokumet kabinelerinde xarici isler naziri vezifesine Memmed Hesen Hacinski teyin edilmisdi Hokumet Genceden Bakiya kocdukden sonra 1918 ci il oktyabrin 6 da F X Xoyski hokumetinde deyisiklikler edilerken xarici isler naziri vezifesi Elimerdan bey Topcubasova hevale olundu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti yaradildiqdan 1918 dekabr sonra Parlamentin tapsirigi ile F X Xoyski terefinden dekabrin 26 da formalasdirilmis 3 cu Hokumet kabinesinde F X Xoyski Bas nazir vezifesi ile yanasi xarici isler naziri vezifesini de icra etmisdir 1919 cu il aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu Hokumet kabinesinde bu vezifeni Memmed Yusif Ceferov 1919 cu il dekabrin 24 de 5 ci Hokumet kabinesinde ise F x Xoyski tutmusdur Emek NazirliyiEmek Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde emek munasibetlerini ve bununla bagli diger prosesleri tenzimleyen hokumet orqanidir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin 1919 cu il 21 yanvar tarixli qerari ile tesis olunmusdu Olkede hakimiyyetin teztez deyismesi neticesinde Azerbaycan senayesinin xaotik veziyyete dusmesi emek nazirliyinin yaranmasina sebeb oldu Muxtelif qurumlar arasinda yaranmis munaqiseli meselelerin duzgun hellinde emek nazirliyinin uzerine cox agir ve mesuliyyetli vezife dusurdu Bu meqsedle emek nazirinin 1919 cu il 26 yanvar tarixli qerari ile kollektiv muqavilenin sertleri bir sira deyisikliklerle berpa olundu is verenlerle ise goturulenler arasindaki munasibetleri tenzimleyen bir sira dekret ve qerarlar qebul edildi emeyin muhafizesi uzerinde butun nezaret isleri nazirliyin tabeliyinde cemlesdirildi Fealiyyet dairesini daha da genislendiren nazirlik butun imkanlardan istifade ederek emekle kapital arasinda qarsiliqli munasibetleri tenzimlemek funksiyasini da oz uzerine goturmusdu Ekincilik ve Dovlet Emlaki NazirliyiEkincilik ve Dovlet Emlaki Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin Ekincilik ve Dovlet Emlaki Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde kend teserrufatinin maddi servetlerin ve mulkiyyetin nizamlanmasina rehberlik eden icra orqanidir 1918 ci il mayin 28 de Azerbaycan Milli Surasinin qerari ile yaradilmisdi Feteli xan Xoyskinin Tiflisde teskil etdiyi ilk ekincilik ve dovlet emek naziri vezifesine Ekber Aga Seyxulislamov teyin olunmusdu Azerbaycan Milli Surasi ve Hokumeti 1918 ci il iyunun 16 da Genceye kocdukden sonra iyunun 17 de F X Xoyskinin Gencede teskil etdiyi ekincilik naziri vezifesinin icrasi Xosrov Pasa bey Sultanova tapsirildi 1918 ci ilin dekabrinda Azerbaycan Parlamenti ise basladiqdan sonra Parlamentin tapsirigina esasen dekabrin 26 da F X Xoyskinin teskil etdiyi 3 cu Hokumet kabinesinde de ekincilik ve dovlet emlaki naziri vezifesi Xosrov Pasa bey Sultanova hevale edildi 1919 cu il aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeylinin teskil etdiyi 4 cu Hokumet kabinesinde bu vezife Aslan bey Qardasova hevale olundu Hemin il dekabrin 26 da yene de N Yusifbeylinin teskil etdiyi 5 ci Hokumet kabinesinde ekincilik ve dovlet emlaki naziri vezifesini Ehmed Covdet Pepinov tutdu Edliyye NazirliyiEdliyye Nazirliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin butun mehkeme ve huquq idareleri sistemine ve onlarin fealiyyetine nezaret eden hokumet orqanidir 1918 ci il mayin 28 de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin qerari ile yaradilmisdi Feteli xan Xoyskinin Tiflisde teskil etdiyi 1 ci hokumet kabinesinde ilk edliyye naziri Xelil bey Xasmemmedov olmusdur Hemin il iyunun 17 de Feteli xan Xoyski terefinden Gencede teskil olunmus 2 ci Hokumet kabinesinde ozu Nazirler Surasinin sedri vezifesi ile yanasi edliyye naziri vezifesini de icra etmisdir 1918 ci il iyunun 27 de kecmis Tiflis mehkeme palatasinin uzvu Teymur bey Makinski nazirin muavini teyin olunmusdu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti fealiyyete basladiqdan 1918 dekabr sonra F X Xoyskinin dekabrin 26 da teskil etdiyi 3 cu Hokumet kabinesinde edliyye naziri vezifesi bos qaldi ve 1919 cu il aprelin 14 de Nesib bey Yusifbeyli yeni Hokumet teskil edene qeder hemin vezifenin icrasi T Makinskiye tapsirildi N Yusifbeylinin teskil etdiyi Cumhuriyyetin 4 cu Hokumet kabinesinde bu vezifeni sosialist Aslan bey Sefikurdski tutdu N Yusifbeylinin teskil etdiyi 5 ci Hokumet kabinesinde ise edliyye naziri vezifesi X Xasmemmedova hevale olundu Xarici kecidlerAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Xalq Maarifi Nazirliyi edu gov az DIN in tarixi Hokumet ve onun terkibi Hokumet ve onun terkibi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde dovlet din munasibetleri 2018 05 26 at the Wayback MachineEdebiyyatAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament stenoqrafik hesabatlar B 1998 Azerbaidzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 3akondatelnye akty sbornik dokumentov Adres kalendar Azerbaidzhanskoj Respubliki B 1920 Azerbaycan tarixi 7 cildde c 5 B 2001 Adres kalendar Azerbajdzhanskoj Respubliki na 1920 g B 1920 Azerbajdzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 Zakonadatelnye akty sbornik dokumentov B 1998 Meherremov A Baki Dovlet Universiteti B 2000 Pasayev A Acilmamis sehifelerin izi ile B 2001 Merdanov M Quliyev E Azerbaycan tehsili Xalq Cumhuriyyeti illerinde 1918 1920 B 2003 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament stenoqrafik hesabatlar c 2 B 1998 Adres kalendar Azerbaidzhanskoj Respubliki na 1920 gg B 1920 Azepbajdzhanskaya Demokraticheskaya Pecnublika 1918 1920 Zakonodatelnye akty sbornik dokumentov B 1998 Adpec kalendary Azepbajdzhanskoj Pecnubliki na 1920 r B 1920 Azerbaycan Demokratik Respublikasi Azerbaycan Hokumeti 1918 1920 B 1990 Adpec kalendary Azepbajdzhanskoj Pecnubliki na 1920 r B Adres kalendar Azerbaidzhanskaya Demokraticheskaya Respublika Pasayev A Acilmamis sehifelerin izi ile B 2001 Hesenov C Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 B 1993 Azerbaidzhanskya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 Vneshnyaya politika Dakumenty i materialy B 1998 Adreskalendar Azerbaidzhanskoi Respubliki na 1920 g Azerbaidzhanskya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 B 1998IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Iki cildde I cild Baki Lider Nesriyyat 2004 s 295 296 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Lider nesriyyat Baki 2004 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Iki cildde I cild Baki Lider Nesriyyat 2004 s 445 447 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Lider nesriyyat Baki 2004 seh 297 298 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Lider nesriyyat Baki 2004 seh 307 308 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 337 ISBN 9952 417 14 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 177 ISBN 9952 417 44 4 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 340 341 ISBN 9952 417 44 4 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 17 18 ISBN 9952 417 44 4 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 390 391 ISBN 9952 417 14 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 358 360 ISBN 9952 417 14 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 347 ISBN 9952 417 14 2