Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Antikommunizm ya da kommunizm düşmənliyi — kapitalist düşüncələrə qarşı olan və əksinin reallaşa biləcəyini təklif edən kommunizm düşüncəsinə qarşı olaraq, kommunist sistem və düşüncələrin yayılmasına mane olmağa verilən ad. Bununla bərabər Marksist-leninist siyasətin XX əsrdə dünyada söz sahibi olmasından sonra, bu siyasətə qarşı olan düşüncələrin cəminə deyilən termindir. Başlanğıcı fikirsəl olaraq Karl Marks və Fridrix Engelsin kommunizm ilə əlaqəli düşüncələrini açıqladığı dövr olsa da, əsas olaraq, Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının və yeni sistem axtarışında olan Asiya dövlətlərinin işğalı ilə, 1917–1922-ci illər aralığında qurulan Sovet İttifaqı dövründə təşəkkül etmişdir. II Dünya müharibəsindən əvvəl və müharibə dövründə Adolf Hitler, Benito Mussolini kimi millətçi liderlər anti-kommunist siyasət yürütmüş, müharibədən sonra isə ABŞ bu siyasəti davam etdirmiş, NATO-nun qurulmasında əsas rol oynamış, bütün dünya ölkələrində anti-komunist fəaliyyətlərə dəstək vermişdir. Bu hadisələrdən sonra sosialist ölkələr də Varşava paktı adlı hərbi və siyasi birlik yaratmışdılar. Anti-kommunist siyasət Avropada hələ də zəif də olsa davam etməkdədir. Məsələn Avropa Şurası Parlament Assambleyası 25 yanvar, 2006-cı ildəki iclasında "totalitar kommunist rejimləri qınadığını" açıqlamışdır. Bununla bərabər Avropa Parlamenti 2000-ci ilin, 23 avqustunda "XX əsr nasist və kommunist günahlar üçün Avropa miqyasında anma günü" təyin olunmasını təklif etmişdi.
Tarixi
Başlanğıc
"Anti-kommunizm" və "anti-sosializm" qavramları termin olaraq 1840-cı illərdə ilk dəfə istifadə olunmağa başlamışdır. Dövrün mülk sahibi təbəqələri və mühafizəkarları, mülkiyyətin yenidən paylaşılmasının lazım olduğunu deyənlərə qarşı ilk dəfə bu cərəyanı formalaşdırmışdırlar. Ardıyca Karl Marks və Fridrix Engelsın 1848-ci ildə Kommunist Manifestini yayımlaması və 1848-ci il inqilabları ilə birlikdə cəmiyyətdə ardıcıl toplayan kommunizm düşüncəsi, bu təbəqələrdə təşviş yaratmış və anti-kommunist düşüncələri daha da gur eşidilməyə başlanmışdır. Ardıyca 1871-ci ildə yaradılan Paris kommunası bu kommunist düşüncələrin yayılmasının ilk nəticəsi hesab olunur. Lakin kommunanın çox saylı terror törətməsi insanlarda müəyyən mənada mənfi fikir formalaşdırmışdır. Bununla bərabər həmin illərdə anarxist filosoflarla Karl Marks başda olmaqla kommunizm tərəfdarları arasında bir çəkişmə var idi. Anarxizmin rəhbərliyini edən və Bakunin dövlətin ortadan qaldırılması mövzusunda Karl Marksı tənqid etmiş, onu despotizm və totalitarlıqda günahlandırmışdılar. V konqresi olan məşhur Bakunin və Karl Marks arasında sərt mübahisələr olmuşdur. Bundan sonra anarxist və kommunist qruplar arasında mübahisələr daha da artmış və ardıyca anarxistlər konqresdən qovulmuşdular. kommunistlərlə anarxistlərin birgə olduğu son konqresdır. Karl Marksın yaxın dostu Fridrix Engels də Otorite barədə adlı məqaləsində proletar inqilabın dövlət qarşısındakı vəziyyəti mövzusunda anarxistləri sərt tənqid etmişdi.
I Dünya müharibəsindən sonra
Kommunist fikirlərə qarşı olmanın başlanğıcı marksizmin fəlsəfi olaraq yeni yarandığı illər olsa da, qəti olaraq yaranması Sovet İttifaqının quruluş illəridir (1917–1922). I Dünya müharibəsindən sonra dünyada, xüsusilə də Asiyada real güc boşluğu yaranmış və kommunistlər bundan istifadə etmişdirlər. 1029-cu ildə Papa XV Benetikt rəsmi müraciət yayımlayaraq kommunizmi qınamışdır. Çarlıq tərəfdarı Ağ Ordu qüvvələri, Oktyabr İnqilabından sonra iqtidara gələn bolşevikləri devirmək üçün 1917–1922-ci illərdə davam edən arasında Rusiya Vətəndaş Müharibəsində kommunistlərlə savaşdı.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Antikommunizm ya da kommunizm dusmenliyi kapitalist dusuncelere qarsi olan ve eksinin reallasa bileceyini teklif eden kommunizm dusuncesine qarsi olaraq kommunist sistem ve dusuncelerin yayilmasina mane olmaga verilen ad Bununla beraber Marksist leninist siyasetin XX esrde dunyada soz sahibi olmasindan sonra bu siyasete qarsi olan dusuncelerin cemine deyilen termindir Baslangici fikirsel olaraq Karl Marks ve Fridrix Engelsin kommunizm ile elaqeli dusuncelerini aciqladigi dovr olsa da esas olaraq Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasinin ve yeni sistem axtarisinda olan Asiya dovletlerinin isgali ile 1917 1922 ci iller araliginda qurulan Sovet Ittifaqi dovrunde tesekkul etmisdir II Dunya muharibesinden evvel ve muharibe dovrunde Adolf Hitler Benito Mussolini kimi milletci liderler anti kommunist siyaset yurutmus muharibeden sonra ise ABS bu siyaseti davam etdirmis NATO nun qurulmasinda esas rol oynamis butun dunya olkelerinde anti komunist fealiyyetlere destek vermisdir Bu hadiselerden sonra sosialist olkeler de Varsava pakti adli herbi ve siyasi birlik yaratmisdilar Anti kommunist siyaset Avropada hele de zeif de olsa davam etmekdedir Meselen Avropa Surasi Parlament Assambleyasi 25 yanvar 2006 ci ildeki iclasinda totalitar kommunist rejimleri qinadigini aciqlamisdir Bununla beraber Avropa Parlamenti 2000 ci ilin 23 avqustunda XX esr nasist ve kommunist gunahlar ucun Avropa miqyasinda anma gunu teyin olunmasini teklif etmisdi KommunizmKonsepsiyalarSosializm Sinfi mubarizeIdeologiyaMarksizm Leninizm Marksizm Leninizm Trotskizm Titoizm Cucxe ideyalari Maoizm Enver Xoca ideyalari Anarxo kommunizmSexsiyyetlerTomas Mor Henri Sen Simon Sarl Furye Robert Ouen Karl Marks Fridrix Engels Roza Luksemburq Vladimir Lenin Lev Trotski Iosif Stalin Mao TsedunSimvollarBas movzuAnarxizm Antikommunizm Proletariat diktaturasi Sosializm StalinizmTarixiBaslangic Anti kommunizm ve anti sosializm qavramlari termin olaraq 1840 ci illerde ilk defe istifade olunmaga baslamisdir Dovrun mulk sahibi tebeqeleri ve muhafizekarlari mulkiyyetin yeniden paylasilmasinin lazim oldugunu deyenlere qarsi ilk defe bu cereyani formalasdirmisdirlar Ardiyca Karl Marks ve Fridrix Engelsin 1848 ci ilde Kommunist Manifestini yayimlamasi ve 1848 ci il inqilablari ile birlikde cemiyyetde ardicil toplayan kommunizm dusuncesi bu tebeqelerde tesvis yaratmis ve anti kommunist dusunceleri daha da gur esidilmeye baslanmisdir Ardiyca 1871 ci ilde yaradilan Paris kommunasi bu kommunist dusuncelerin yayilmasinin ilk neticesi hesab olunur Lakin kommunanin cox sayli terror toretmesi insanlarda mueyyen menada menfi fikir formalasdirmisdir Bununla beraber hemin illerde anarxist filosoflarla Karl Marks basda olmaqla kommunizm terefdarlari arasinda bir cekisme var idi Anarxizmin rehberliyini eden ve Bakunin dovletin ortadan qaldirilmasi movzusunda Karl Marksi tenqid etmis onu despotizm ve totalitarliqda gunahlandirmisdilar V konqresi olan meshur Bakunin ve Karl Marks arasinda sert mubahiseler olmusdur Bundan sonra anarxist ve kommunist qruplar arasinda mubahiseler daha da artmis ve ardiyca anarxistler konqresden qovulmusdular kommunistlerle anarxistlerin birge oldugu son konqresdir Karl Marksin yaxin dostu Fridrix Engels de Otorite barede adli meqalesinde proletar inqilabin dovlet qarsisindaki veziyyeti movzusunda anarxistleri sert tenqid etmisdi I Dunya muharibesinden sonra Kommunist fikirlere qarsi olmanin baslangici marksizmin felsefi olaraq yeni yarandigi iller olsa da qeti olaraq yaranmasi Sovet Ittifaqinin qurulus illeridir 1917 1922 I Dunya muharibesinden sonra dunyada xususile de Asiyada real guc boslugu yaranmis ve kommunistler bundan istifade etmisdirler 1029 cu ilde Papa XV Benetikt resmi muraciet yayimlayaraq kommunizmi qinamisdir Carliq terefdari Ag Ordu quvveleri Oktyabr Inqilabindan sonra iqtidara gelen bolsevikleri devirmek ucun 1917 1922 ci illerde davam eden arasinda Rusiya Vetendas Muharibesinde kommunistlerle savasdi Istinadlar