Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mixail Aleksandroviç Bakunin (rus. Михаил Александрович Бакунин; 30 may 1814 – 1 iyul 1876, Bern, İsveçrə) — rus mütəfəkkiri, anarxizm nəzəriyyəçilərindən biri.
| Mixail Bakunin | |
|---|---|
| rus. Михаи́л Алекса́ндрович Баку́нин | |
 | |
| Doğum tarixi | 30 may 1814 |
| Vəfat tarixi | 1 iyul 1876(62 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, siyasətçi, anarxist |
| Üzvlüyü |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mixail Aleksandroviç Bakunin 30 may 1814-cü ildə Rusiya imperiyasının Novotorj qəzasının Pryamuxino kəndində anadan olmuşdu.
Anarxist olan tarixi şəxsiyyətlərdən biri K. Marksın əsas rəqiblərindən olan Mixail Aleksandr oğlu (Михаил Александрович Бакунин) Bakunindir (1814–1876). Bakuninin adı bizim yaddaşımızda anarxist kimi qalıb. …"anarxiya" — "xaos" deməkdir. Qeyd etmək lazımdır ki, anarxistlər öz qarşılarına məqsəd kimi, insanın bütün təcavüzlərdən azad olmasını, istər siyasi, istər iqtisadi, istərsə də ruhi azadlığını bir məqsəd qoymuşdular. 1868-ci ildən etibarən Bakunin K. Marksı tənqid etməyi daha da gücləndirir. Bakunin yazırdı:"…buna görə də dövlət (zor aparatı) yəni cəmiyyətin bir qrup üzvü digər üzvünu əzdiyi yerdə azadlığın təntənəsi ola bilməz. Heç bir diktatura öz-özünü şikəst etməkdən başqa bir iş görmür. Halbuki istənilən dövlət aparatı özünü qoruyub saxlamağa çalışır, nəinki özünü məhv etməyə. … Bundan başqa, hakimiyyət xalqa ancaq qul pisixologiyası aşılayır ki, bu da onlarda mərkəzin bütün əmrlərinə sözsüz əməl etmə vərdişi yaradır". Daha sonra Bakunin "Dövlətçilik və anarxiya"əsərində yazır: "…bütün fəhlə sinfi eynizamanda hakimiyyətdə ola bilməz. Necə ki, hakimiyyəti bir neçə yüz, və yaxud bir neçə min, eləcə də bir neçə 10 min adam birdən idarə edə bilməz. Onlar bu hakimiyyəti məcburən ya da çarəsizlikdən bir qrup adamlara və ya məcbur olaraq bir nümayəndəyə, yaxud bir başçıya verəcəqlər". Beləliklə, hakimiyyətə bir ovuc "seçilmişlər", hətta onların vasitəsilə "seçilməmişlər də" gəlmiş olacaqlar. Sözsüz ki, hakimiyyətə gələnlər özlərini xalqın seçdiyini deyəcəklər. Ancaq onlar xalq içindən çıxsalar da, xalqa yuxarıdan aşağı baxacaqlar.
Beləliklə, Bakunin öz sosial analizlərinə əsaslanaraq, belə bir qənaətə gəlir ki, xalqın adından danışan və hakimiyyətdə olan qüvvələrin işi gec-tez sosial ədalətsizliyə və istismara gətirib çıxaracaq. Bu dövrü Bakunin "avtoritar hakimiyyət və ya dövlət mən özüməm"adlandırır". Bu isə Bakuninin fikrincə həm siyasi, həm ideoloji, həm iqtisadi, ümumiyyətlə bütün hakimiyyətin bir əldə cəmlənməsidir. Bu da öz növbəsində, böyük anarxistin fikrincə, vətəndaşların mənəvi və zehni deqradasiyasına (pozğunluğuna) gətirib çıxaracaq. Belə cəmiyyət isə vətəndaş cəmiyyəti yox, heyvani prinsiplərə əsaslanan cəmiyyət olacaq. Bakunin yazır: "Belə cəmiyyət yezuitlərin uzun illər ərzində idarə etdiyi Paraqvay Respublikasına oxşayardı. (Məlumat üçün bax:"Arqumentlər və Faktlar"qəzeti. Moskva.1990-cı il. Avqust sayına)
Mixail Bakunin 1 iyul 1876-cı ildə vəfat edib.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Русские писатели 1800—1917: Биографический словарь (русский). / red. P. Nikolayev М.: Böyük Rus Ensiklopediyası, 1989. C. 1. 672 s.
- Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 1.
Ədəbiyyat
- Катков М. Н. Кто наши революционеры? (Характеристика Бакунина), 1863.
- А. В. Амфитеатров "Святые отцы революции: М. А. Бакунин", 1906.
- Блок А. Михаил Александрович Бакунин 2009-06-01 at the Wayback Machine, 1906.
- В. Черкезов. Значение Бакунина в интернациональном революционном движении, 1915.
- Боровой А. Бакунин 2009-06-01 at the Wayback Machine, 1926.
- Б. Горев. М. А. Бакунин (К 50-летию со дня смерти)
- Н. М. Пирумова Бакунин () (1970) или zip
- Пол Аврич. Бакунин и Нечаев 2009-03-05 at the Wayback Machine, 1974.
- В. Ф. Пустарнаков. М. А. Бакунин, 1989.
- Плеханов Г. В. Бакунин — глава из книги "Анархизм и социализм"
- Борис Парамонов Сапоги всмятку: бренд "БАКУНИН"
- Дамье В. В. Михаил Бакунин: от социалистического федерализма к анархизму // "Философские науки". 2014. № 7. С.83–102.
- Рябов, Пётр. Человек бунтующий: философия бунта у Михаила Бакунина и Альбера Камю
- Стеклов Ю. М. Михаил Александрович Бакунин. Его жизнь и деятельность. Т. 1–4. — М.-Л., 1926–1927. — 4 т.
- Пирумова Н. М. Михаил Бакунин. Жизнь и деятельность. — М., 1966.
- Пирумова Н. М. Социальная доктрина М. А. Бакунина. — М., 1990.
- Зильберман И. Б. Политическая теория анархизма М. А. Бакунина. Критический очерк. — Л., 1969.
- Дюкло Ж. Бакунин и Маркс. Тень и свет. Пер. с франц. — М., 1975.
- Моисеев П. И. Критика философии М.Бакунина и современность. — Иркутск, 1981.
- Мамут Л. С. Этатизм и анархизм как типы политического сознания. Домарксистский период. — М., 1989.
- Ударцев С. Ф. Политическая и правовая теория анархизма в России: история и современность. — Алматы, 1994.
- Демин В. Н. Бакунин. — М., 2006.
- Кембаев Ж. М. Федералистские идеи М. А. Бакунина относительно объединения народов Европы и всего мира // Право и политика. — № 11. — 2010. — С. 2016–2025.
- Сысоев В. Бакунины.- Тверь: Созвездие, 2002.- 464с.: ил.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixail Aleksandrovic Bakunin rus Mihail Aleksandrovich Bakunin 30 may 1814 1 iyul 1876 Bern Isvecre rus mutefekkiri anarxizm nezeriyyecilerinden biri Mixail Bakuninrus Mihai l Aleksa ndrovich Baku ninDogum tarixi 30 may 1814 1814 05 30 Vefat tarixi 1 iyul 1876 1876 07 01 62 yasinda Vefat yeri Bern IsvecreDefn yeri Bremqarten qebiristanligi d Tehsili Humboldt adina Berlin Universiteti Mixaylovski Artilleriya Mektebi d 1829 1834 Fealiyyeti filosof yazici siyasetci anarxistUzvluyu Birinci Internasional d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMixail Aleksandrovic Bakunin 30 may 1814 cu ilde Rusiya imperiyasinin Novotorj qezasinin Pryamuxino kendinde anadan olmusdu Anarxist olan tarixi sexsiyyetlerden biri K Marksin esas reqiblerinden olan Mixail Aleksandr oglu Mihail Aleksandrovich Bakunin Bakunindir 1814 1876 Bakuninin adi bizim yaddasimizda anarxist kimi qalib anarxiya xaos demekdir Qeyd etmek lazimdir ki anarxistler oz qarsilarina meqsed kimi insanin butun tecavuzlerden azad olmasini ister siyasi ister iqtisadi isterse de ruhi azadligini bir meqsed qoymusdular 1868 ci ilden etibaren Bakunin K Marksi tenqid etmeyi daha da guclendirir Bakunin yazirdi buna gore de dovlet zor aparati yeni cemiyyetin bir qrup uzvu diger uzvunu ezdiyi yerde azadligin tentenesi ola bilmez Hec bir diktatura oz ozunu sikest etmekden basqa bir is gormur Halbuki istenilen dovlet aparati ozunu qoruyub saxlamaga calisir neinki ozunu mehv etmeye Bundan basqa hakimiyyet xalqa ancaq qul pisixologiyasi asilayir ki bu da onlarda merkezin butun emrlerine sozsuz emel etme verdisi yaradir Daha sonra Bakunin Dovletcilik ve anarxiya eserinde yazir butun fehle sinfi eynizamanda hakimiyyetde ola bilmez Nece ki hakimiyyeti bir nece yuz ve yaxud bir nece min elece de bir nece 10 min adam birden idare ede bilmez Onlar bu hakimiyyeti mecburen ya da caresizlikden bir qrup adamlara ve ya mecbur olaraq bir numayendeye yaxud bir basciya vereceqler Belelikle hakimiyyete bir ovuc secilmisler hetta onlarin vasitesile secilmemisler de gelmis olacaqlar Sozsuz ki hakimiyyete gelenler ozlerini xalqin secdiyini deyecekler Ancaq onlar xalq icinden cixsalar da xalqa yuxaridan asagi baxacaqlar Belelikle Bakunin oz sosial analizlerine esaslanaraq bele bir qenaete gelir ki xalqin adindan danisan ve hakimiyyetde olan quvvelerin isi gec tez sosial edaletsizliye ve istismara getirib cixaracaq Bu dovru Bakunin avtoritar hakimiyyet ve ya dovlet men ozumem adlandirir Bu ise Bakuninin fikrince hem siyasi hem ideoloji hem iqtisadi umumiyyetle butun hakimiyyetin bir elde cemlenmesidir Bu da oz novbesinde boyuk anarxistin fikrince vetendaslarin menevi ve zehni deqradasiyasina pozgunluguna getirib cixaracaq Bele cemiyyet ise vetendas cemiyyeti yox heyvani prinsiplere esaslanan cemiyyet olacaq Bakunin yazir Bele cemiyyet yezuitlerin uzun iller erzinde idare etdiyi Paraqvay Respublikasina oxsayardi Melumat ucun bax Arqumentler ve Faktlar qezeti Moskva 1990 ci il Avqust sayina Mixail Bakunin 1 iyul 1876 ci ilde vefat edib IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Russkie pisateli 1800 1917 Biograficheskij slovar russkij red P Nikolayev M Boyuk Rus Ensiklopediyasi 1989 C 1 672 s Kratkaya literaturnaya enciklopediya rus Moskva Sovetskaya enciklopediya 1962 T 1 EdebiyyatKatkov M N Kto nashi revolyucionery Harakteristika Bakunina 1863 A V Amfiteatrov Svyatye otcy revolyucii M A Bakunin 1906 Blok A Mihail Aleksandrovich Bakunin 2009 06 01 at the Wayback Machine 1906 V Cherkezov Znachenie Bakunina v internacionalnom revolyucionnom dvizhenii 1915 Borovoj A Bakunin 2009 06 01 at the Wayback Machine 1926 B Gorev M A Bakunin K 50 letiyu so dnya smerti N M Pirumova Bakunin 1970 ili zip Pol Avrich Bakunin i Nechaev 2009 03 05 at the Wayback Machine 1974 V F Pustarnakov M A Bakunin 1989 Plehanov G V Bakunin glava iz knigi Anarhizm i socializm Boris Paramonov Sapogi vsmyatku brend BAKUNIN Dame V V Mihail Bakunin ot socialisticheskogo federalizma k anarhizmu Filosofskie nauki 2014 7 S 83 102 Ryabov Pyotr Chelovek buntuyushij filosofiya bunta u Mihaila Bakunina i Albera Kamyu Steklov Yu M Mihail Aleksandrovich Bakunin Ego zhizn i deyatelnost T 1 4 M L 1926 1927 4 t Pirumova N M Mihail Bakunin Zhizn i deyatelnost M 1966 Pirumova N M Socialnaya doktrina M A Bakunina M 1990 Zilberman I B Politicheskaya teoriya anarhizma M A Bakunina Kriticheskij ocherk L 1969 Dyuklo Zh Bakunin i Marks Ten i svet Per s franc M 1975 Moiseev P I Kritika filosofii M Bakunina i sovremennost Irkutsk 1981 Mamut L S Etatizm i anarhizm kak tipy politicheskogo soznaniya Domarksistskij period M 1989 Udarcev S F Politicheskaya i pravovaya teoriya anarhizma v Rossii istoriya i sovremennost Almaty 1994 Demin V N Bakunin M 2006 Kembaev Zh M Federalistskie idei M A Bakunina otnositelno obedineniya narodov Evropy i vsego mira Pravo i politika 11 2010 S 2016 2025 Sysoev V Bakuniny Tver Sozvezdie 2002 464s il