Bu məqaləni lazımdır. |
Robert Ouen (14 may 1771[…] – 17 noyabr 1858[…]) — İngilis utopik sosialisti.
Robert Ouen | |
---|---|
ing. Robert Owen | |
Doğum adı | Robert Marcus Owen |
Doğum tarixi | 14 may 1771[…] |
Vəfat tarixi | 17 noyabr 1858[…](87 yaşında) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Robert Ouen Cənubi İngiltərənin kiçik bir şəhərində anadan olmuşdur, 8 yaşına qədər aldığı təhsillə kifayətlənmişdir. 20 yaşında ikən Mançestrdə fabrik müdiri olur. Mançestr ədəbiyyat-fəlsəfə cəmiyyətinə daxil olur. 1800-cü ildən Şotlandiyanın Nyu-Lenark şəhərində fabrik müdiri olur. O, cəmiyyətin dəyişdirilməsi ideyasını tarixdən kənar həqiqət kimi başa düşürdü. Burada Xarakterin təşəkkülü üçün yeni institut təşkil edir. 1816–1825-ci illərdə Amerikada "Yeni harmoniya" adlı icma təşkil edir. Lakin icma dağılır.
R. Ouen "Cəmiyyətə yeni baxış və ya xarakterin formalaşmasına dair təcrübələr", "Yeni əxlaq dünyası haqqında mühazirələr", "İnsanın yer üzərində yeni yaşayışı" və d. əsərlərinin müəllifidir.
R. Ouenin pedaqoji sahədə böyük xidməti ondan ibarətdir ki, o, uşaqların ictimai tərbiyəsi və təlimin məhsuldar əməklə birləşdirilməsi ideyasını irəli sürməklə, onu elmi cəhətdən əsaslandırmaqla kifayətlənməmiş, öz ideyalarını praktikada həyata keçirmişdir.
R. Ouen özünün Nyu-Lenarkdakı böyük xidmətini gənc nəslin tərbiyəsi və fəhlələrin xarakterini yenidən tərbiyə etmək uğrunda apardığı islahatda görürdü.
R. Ouen ağıllı, düşüncəli, texniki cəhətdən savadlı, gözəl adətlərə və meyillərə malik, bir-birilə dost, sahibkarlara xeyirxah münasibət bəsləyən yeni fəhlələr tərbiyə etmək. Yetkin fəhlə kollektivi yaratmaq istəyirdi. O, uşaqların da həmin ruhda böyüməsinə çalışırdı. R. Ouen əmək tərbiyəsinə də xüsusi yer ayırırdı. Uşaqlar kiçik yaşlarından böyüklərin əmək fəaliyyəti ilə tanış olur, onu müşahidə edir, onlara bəzi zəruri əmək vərdişləri aşılanırdı.
Nyu-Lenarkda R. Ouen, uşaqların bədii tərbiyəsinə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Nəğmə, musiqi, rəqs, rəsm, nəzakətli davaranış, səliqəli geyim, işin icrasında dəqiqlik, daxili yaşayış qaydalarında və gün rejimində ahəngdarlıq bədii tərbiyə üçün R. Ouenin istifadə etdiyi vasitələr idi. R. Ouenin qəti əmin idi ki, tərbiyə insanlığı ya xeyirxahlığa, ya da şərə aparır. Tərbiyənin yaxşı və ya pis olması tədris olunan fənnlərin məqsədindən, məzmunundan, tətbiq olunan prinsip və metodlardan asılıdır. O, təlim və tərbiyə prosesində tətbiqi, zəruri olan aşağıdakı metodları fəqrqləndirirdi: 1. Yaş xüsusiyyətlərinin nəzərə alınması; 2. Əyanilik; 3. Uşaqların meyil və qabiliyyətlərinin nəzərə alınması; 4. Metodun uşağın təbiətinə uyğunluğu; 5. Mərhəmət və xeyirxahlıq. R. Ouenin məktəblə bağlı tələbləri qəti və olduqca ciddi idi. O, deyirdi ki, məktəbdə: 1. Uşaqları təhqir etməməli və cəzalandırmamalı; 2. Uşaqlara hərbi hazırlığ verməli; 3. Uşaqların sualına dəqiq və aydın cavab verməli; 4. Məşğələlər uşaqları yormamalı; 5. Müsahibə, sual-cavab yolu ilə ancaq dəyərli şeylər öyrədilməli; O xarakterin düzgün təşəkkülü üçün 5 amili irəli sürmüşdür: 1. İnsan orqanizmi ilə xarici şəraitin qarşılıqlı təsiri; 2. Öz iradəsindən asılı olmayaraq hiss və etiqadlarını xarici aləmdən alması; 3. Bu hiss və etiqadların iradə adlandırılması; 4. Nə fitri, nə də sonrakı tərbiyə vasitəsilə iki fərdi tam eyniləşdirməyin mümkün olmaması; 5. Üzvi xəstəliklər müstəsna olmaqla, hər bir uşağın yaşadığı mühitin təsiri ilə ən aşağı və ən ali vücudun təşəkkülü mümkümdür. Ouenin tələbi əsasında İngiltərədə Müəllimlər Seminariyası açılmağa başlamışdır. O ümumi, pulsuz, icbari təhsil olmasını tələb edirdi. O, yalnız öz təhsil tərbiyə müəssisələri üçün deyil, həm də bütün İngiltərə üçün müəllim hazırlığı işinə müsbət təsir göstərmişdir.
İstinadlar
- Dowd D. F. Robert Owen // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Robert Owen // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Robert Ouen 14 may 1771 17 noyabr 1858 Ingilis utopik sosialisti Robert Ouening Robert OwenDogum adi Robert Marcus OwenDogum tarixi 14 may 1771 1771 05 14 Vefat tarixi 17 noyabr 1858 1858 11 17 87 yasinda Vikianbarda elaqeli mediafayllarKommunizmKonsepsiyalarSosializm Sinfi mubarizeIdeologiyaMarksizm Leninizm Marksizm Leninizm Trotskizm Titoizm Cucxe ideyalari Maoizm Enver Xoca ideyalari Anarxo kommunizmSexsiyyetlerTomas Mor Henri Sen Simon Sarl Furye Robert Ouen Karl Marks Fridrix Engels Roza Luksemburq Vladimir Lenin Lev Trotski Iosif Stalin Mao TsedunSimvollarBas movzuAnarxizm Antikommunizm Proletariat diktaturasi Sosializm StalinizmHeyatiRobert Ouen Cenubi Ingilterenin kicik bir seherinde anadan olmusdur 8 yasina qeder aldigi tehsille kifayetlenmisdir 20 yasinda iken Mancestrde fabrik mudiri olur Mancestr edebiyyat felsefe cemiyyetine daxil olur 1800 cu ilden Sotlandiyanin Nyu Lenark seherinde fabrik mudiri olur O cemiyyetin deyisdirilmesi ideyasini tarixden kenar heqiqet kimi basa dusurdu Burada Xarakterin tesekkulu ucun yeni institut teskil edir 1816 1825 ci illerde Amerikada Yeni harmoniya adli icma teskil edir Lakin icma dagilir R Ouen Cemiyyete yeni baxis ve ya xarakterin formalasmasina dair tecrubeler Yeni exlaq dunyasi haqqinda muhazireler Insanin yer uzerinde yeni yasayisi ve d eserlerinin muellifidir R Ouenin pedaqoji sahede boyuk xidmeti ondan ibaretdir ki o usaqlarin ictimai terbiyesi ve telimin mehsuldar emekle birlesdirilmesi ideyasini ireli surmekle onu elmi cehetden esaslandirmaqla kifayetlenmemis oz ideyalarini praktikada heyata kecirmisdir R Ouen ozunun Nyu Lenarkdaki boyuk xidmetini genc neslin terbiyesi ve fehlelerin xarakterini yeniden terbiye etmek ugrunda apardigi islahatda gorurdu R Ouen agilli dusunceli texniki cehetden savadli gozel adetlere ve meyillere malik bir birile dost sahibkarlara xeyirxah munasibet besleyen yeni fehleler terbiye etmek Yetkin fehle kollektivi yaratmaq isteyirdi O usaqlarin da hemin ruhda boyumesine calisirdi R Ouen emek terbiyesine de xususi yer ayirirdi Usaqlar kicik yaslarindan boyuklerin emek fealiyyeti ile tanis olur onu musahide edir onlara bezi zeruri emek verdisleri asilanirdi Nyu Lenarkda R Ouen usaqlarin bedii terbiyesine de xususi ehemiyyet verirdi Negme musiqi reqs resm nezaketli davaranis seliqeli geyim isin icrasinda deqiqlik daxili yasayis qaydalarinda ve gun rejiminde ahengdarliq bedii terbiye ucun R Ouenin istifade etdiyi vasiteler idi R Ouenin qeti emin idi ki terbiye insanligi ya xeyirxahliga ya da sere aparir Terbiyenin yaxsi ve ya pis olmasi tedris olunan fennlerin meqsedinden mezmunundan tetbiq olunan prinsip ve metodlardan asilidir O telim ve terbiye prosesinde tetbiqi zeruri olan asagidaki metodlari feqrqlendirirdi 1 Yas xususiyyetlerinin nezere alinmasi 2 Eyanilik 3 Usaqlarin meyil ve qabiliyyetlerinin nezere alinmasi 4 Metodun usagin tebietine uygunlugu 5 Merhemet ve xeyirxahliq R Ouenin mekteble bagli telebleri qeti ve olduqca ciddi idi O deyirdi ki mektebde 1 Usaqlari tehqir etmemeli ve cezalandirmamali 2 Usaqlara herbi hazirlig vermeli 3 Usaqlarin sualina deqiq ve aydin cavab vermeli 4 Mesgeleler usaqlari yormamali 5 Musahibe sual cavab yolu ile ancaq deyerli seyler oyredilmeli O xarakterin duzgun tesekkulu ucun 5 amili ireli surmusdur 1 Insan orqanizmi ile xarici seraitin qarsiliqli tesiri 2 Oz iradesinden asili olmayaraq hiss ve etiqadlarini xarici alemden almasi 3 Bu hiss ve etiqadlarin irade adlandirilmasi 4 Ne fitri ne de sonraki terbiye vasitesile iki ferdi tam eynilesdirmeyin mumkun olmamasi 5 Uzvi xestelikler mustesna olmaqla her bir usagin yasadigi muhitin tesiri ile en asagi ve en ali vucudun tesekkulu mumkumdur Ouenin telebi esasinda Ingilterede Muellimler Seminariyasi acilmaga baslamisdir O umumi pulsuz icbari tehsil olmasini teleb edirdi O yalniz oz tehsil terbiye muessiseleri ucun deyil hem de butun Ingiltere ucun muellim hazirligi isine musbet tesir gostermisdir IstinadlarDowd D F Robert Owen Encyclopaedia Britannica ing Robert Owen Brockhauz Ensiklopediyasi alm