Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Roza Lüksemburq (alm. Rosa Luxemburg; 5 mart 1871[…], Zamosç[d], Zamostye qəzası[d], Lyublin quberniyası[d], Polşa çarlığı, Rusiya imperiyası – 15 yanvar 1919[…], Berlin[…]) — XX əsrin əvvəllərində Almaniyada yəhudi əsilli inqilabçı qadın. Avropada ən fəal kommunist hərəkatı üzvlərindən biri.
| Roza Lüksemburq | |
|---|---|
| pol. Róża Luksemburg | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 mart 1871[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 15 yanvar 1919[…](47 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, filosof, inqilabçı, iqtisadçı, jurnalist, redaktor[d], siyasi nəzəriyyəçi[d], botanical collector |
| Elmi dərəcəsi |
|
| Partiyası |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Silahdaşları arasında "Sosialist Bacı" kimi tanıdan Roza Lüksemburq 1870 və ya 1871-ci ildə Rusiyanın işğalı altında olan Polşanın Zamovça şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdu. O, tacirlik edən atası Eliaszın beşinci övladı idi. 1873-cü ildə Lüksemburqlar ailəsi Varşavaya köçdü. Beş yaşında ikən ayaqları tutuldu və 1 il yataqda qaldı. Amma yataqda ikən oxumağı və yazmağı öyrənmişdi. Lakin keçirdiyi xəstəliyinin izi ayaqlarında qalmışdı və o, yeriyəndə axsayırdı.
13 yaşında ikən Varşavada qız məktəbinə daxil oldu. Burada təhsil rus dilində aparılırdı və orada, adətən, Rusiyanın dövlət idarələrində çalışan məmurlarının övladları oxuyurdu. Amma onun sıxıntısı bu məktəbdə yalnız rus dilini yaxşı bilməməsi ilə əlaqədar deyildi. O həm də yəhudi ailəsindən olduğu üçün tez-tez sinif yoldaşlarının təhqirlərinə məruz qalırdı. Ona görə də onda mövcud hakimiyyətə və idarəetmə sisteminə qarşı nifrət əmələ gəldi. Bunu gizlətməyi bacarmayaraq, məktəbdə rejimə olan nifrətini açıq şəkildə büruzə verirdi. Hətta iş o yerə gəlib çatmışdı ki, müəllimləri onun qiymət cədvəlinə "Mövcud quruluşa qarşı müxalifətdə olduğu üçün daim müəllimlər üçün problem əmələ gətirir" sözlərini yazmışdılar. O, yalnız Rusiya deyil, həm də Avropanın tanınmış dövlət başçılarına münasibətdə belə, nifrətini gizlətmirdi. Roza 13 yaşında olarkən Almaniya imperatoru I Vilhelmin Varşavaya səfərinə etiraz edərək, bu şeirini yazmışdı: "Nəhayət, görəcəyik səni, Qərbin gücü. Bəlkə, mən də belə izləyəcəyəm Saksoniya bağçalarında dolaşan səni. Amma saraya gələcəyimə inanma. Ağlıma belə gətirmərəm bunu — sizin kimilərə rəğbətlə yanaşmağımı".
Roza 15 yaşında olarkən çarizmin əleyhinə fəaliyyət göstərən Proletariat Partiyasına daxil oldu. Bu partiyanın əsasını lisey və universitet tələbələri təşkil edirdilər. 1887-ci ildə oxuduğu məktəbi əla qiymətlərlə başa çatdırdı. Amma ona o dövrdə məktəbi əla qiymətlərlə bitirən şagirdlərə verilən qızıl medal verilmədi. O, onsuz da haqsızlığa və ədalətsizliyə məruz qalmağa öyrəşmişdi. Ona görə də qızıl medal verilməməsi heç halını da pozmadı. Çünki Roza gələcək həyat yolunu artıq müəyyən etmişdi. Bu yol isə onu həbslərə və təqiblərə məruz qoyacaqdı.
İmperatora səsləniş
Alman imperatoru I. Uilhelm 1884-də, Roza on üç yaşında olarkən, Varşavaya rəsmi bir ziyarət etdi. Bu səbəblə şeir yazan Roza hələ
o vaxtdan üsyankar ruhunu ortaya qoymuşdu.
Nəhayət görəcik səni
Qərbin gücü
Bəlkə mən belə izləyəcəyəm Saksoniya bağlarında gəzən səni Saraya gələcəyimi düşünmə
Ağlıma belə gətirmərəm əslində Sizin kimilərə hörmətimi isbata
Bilmək istərdim yoxsa
Nələr danışılır aranızda
Sənli mənli danışırsız çarla
Siyasəti heç bilməm onsuz da Çox uzatmayım ama
Sevgili Uilhem sən də qəti unutma Söylə hiyləgər Bismark soysuzuna Sülhün ırzına keçməyə cəhd etməsin Ey qərbin imperatoru
Bunu avropa üçün et!
Siyasi fəaliyyəti
Siyasətdə ilk addımını bir etiraz aksiyasında iştirak edərək atdı. Etiraz aksiyasının iştirakçılarına rus kazakları tərəfindən dəhşətli şəkildə divan tutuldu və onun rəhbərlərindən 4-ü edam edildi. Partiyanın fəaliyyəti isə qadağan edildi. Bundan sonra partiyanın azadlıqda qalan üzvləri gizli fəaliyyətə keçməyə məcbur oldular. Amma Rusiya xəfiyyələri dağıdılmış partiya üzvlərinin gizli fəaliyyətə keçməsindən xəbər tutmuşdular. Ona görə də "Proletariat"ın üzvlərinin həbsi davam edirdi. Bunu görən partiyanın digər üzvləri təqiblərdən və həbslərdən yaxa qurtarmaq üçün xaricə qaçmağı qərara aldılar.
Günlərin birində Roza partiya yoldaşları ilə birlikdə bir at arabasında Almaniya-Polşa sərhədini keçərək, İsveçrəyə sığındı. Beləliklə, onun həyatında yeni bir dövr başlayırdı. İsveçrədə Roza həm işləyir, həm də partiya xətti üzrə silahdaşları Anatoli Lunaçarski və Leo Jogiçeslə birlikdə Sürix Universitetində təhsil alırdı. Bu universitetdə o, siyasi-fəlsəfi elmlərlə yaxından tanış oldu, Marks və Engelsin əsərlərini oxudu. 1892-ci ilin sonlarında Birləşmiş Polşa Sosialist Partiyası (BPSP) quruldu. Ancaq 1893-cü ildə Jogçes və Julian Marçlevski ilə birlikdə BPSP-nin millətçi mövqeyini tənqid etməyə başladılar. Onlar bu məqsədlə "Sprava Rabotniçza" qəzetini nəşr etdilər. Hər iki gənc Polşanın müstəqilliyini ancaq Rusiya, Avstriya və Almaniyada baş verəcək sosialist inqilabından sonra mümkün ola biləcəyi qənaətində idi. Onlar bunun üçün kapitalizm sisteminə qarşı ümumi mübarizə aparılmasının vacibliyini təbliğ edirdilər. Həmin dönəmdə Sürixdə Sosialist İnternasionalının III Konqresi keçirildi. Roza və Marçlevski bu konqresdə BPSP-nin adından iştirak etmək istəsələr də, buna imkan verilmədi. Eyni zamanda xalqların öz müqəddəratını təyin etməsini önə sürən gənc Leninlə Lüksemburq arasında qarşıdurma yarandı. Lüksemburq xalqların azadlıqlarının onların birlikdə sosialist quruluşu qurması əsasında mümkün ola biləcəyini söyləyir və israrla bu fikrini müdafiə edirdi. Belə bir vəziyyətdə Adolf Varşavski, Marçlevski və Lüksemburq birlikdə Polşa Sosial Demokrat Partiyasını (PSDP) qurdular. Bu partiyaya maliyyə yardımını o vaxt Almaniyada yaşayan Jogiçes göstərirdi. Libknext yazdığı əsərlərində sosialistlərin millətçiliklərini kəskin şəkildə tənqid edərək, onların bu hərəkətlərinin fəhlə sinfinin mübarizəsinə uğur gətirməyəcəyini yazırdı. Ona görə də Lüksemburq Lenin də daxil olmaqla sosialistlər tərəfindən kəskin şəkildə tənqid edilirdi. 1898-ci ildə Roza Qustav Lübek ilə ailə həyatı qurdu və Almaniya vətəndaşlığını qəbul etdi. Bunun ardınca yaşamaq üçün Berlinə gedən Lüksemburq burada alman sosial demokratlarla birlikdə fəaliyyət göstərməyə başladı. O, partiyanın Drezden və Leypsiqdə çıxan qəzetlərində məqalələr yazaraq, alman sosialistlərinin qarşısında duran vəzifələrlə bağlı fikirlərini bildirirdi.
Praktiki fəaliyyətində isə o, Almaniyanın hər yerində sosial demokratları mübarizəyə çağırırdı. O, bu fəaliyyətinə görə Almaniya Sosialist Partiyasının (ASP) sol qanadının lideri kimi şöhrət qazanmışdı.
Almaniyada keçirilən parlament seçkiləri kampaniyası zamanı Roza 20 il əvvəl I Vilhelmə yazdığı şeirini xatırladaraq, ölkədə hər şeyin qaydada olduğunu və fəhlələrin yaxşı yaşadığını söyləyən imperatorun əsl həqiqətlərdən xəbəri olmadığını demişdi. Ona görə də Rozanı imperatoru təhqir etməkdə günahlandıraraq, ona üç il həbs cəzası verdilər. 1904–1906-cı illərdə inqilabi fəaliyyətinə görə o daha üç dəfə həbs edildi.1907-ci ildə bir neçə ay həbsdə qaldı, sonra isə Saksoniya kralı tərəfindən əfv edilərək azadlığa buraxıldı. 1905–1907-ci illərdə baş verən Birinci Rus Burjua İnqilabı bu ölkəni dünya inqilabının mərkəzlərindən birinə çevirdi. Bu da Rozanın rus sosial demokratlarla yaxınlaşmasına səbəb oldu. O, Rusiya Sosial Demokrat Partiyasının 1907-ci ildə Londonda keçirilən toplantısında iştirak etdi. Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının Berlindəki mərkəzi partiya məktəbində oxudu. Sonra o, burada dosent kimi dərs verməyə başladı. Həmin dövrdə Roza "Beynəlxalq iqtisadiyyata giriş" və "Sərmayə toplamaq" əsərlərini yazdı. O, bu əsərlərində kapitalizmin çökməyə məruz qalacağını yazaraq, bunu insanların qəddarcasına istismarı ilə əlaqələndirirdi. Birinci Dünya savaşı zamanı Lüksemburq Almaniyanın müharibədə iştirak etməsinin əleyhinə çıxdı. Buna görə də onunla ASP arasında fikir ayrılıqları əmələ gəldi. Nəticədə, Lüksemburq ASP ilə bütün əlaqələrini kəsdi. Almaniyanın savaşa qatılmasına etiraz etdiyi üçün onu təhlükəli adam kimi həbs etdilər. Həbsdə ikən "Spartikius məktubları" və "Rus inqilabı" adlı əsərlərini yazdı. Bu arada o, həbsdən azad edildi. 1916-cı ildə məsləkdaşları Klara Setkin, Frans Mehring və Karl Libknextlə birlikdə "Spartak Birliyi"ni qurdu. Bu birlik 1918-ci ildə Almaniya Kommunist Partiyasına çevrildi. 1916-cı ilin oktyabr ayında yenidən həbs edildi, ancaq 1917-ci ilin iyul ayında həbsdən azad edildi. 1917-ci ildə Müstəqil Sosialist Demokrat Partiyasını (MSDP) quran Karl Kautski ilə birləşmə barədə razılığa gəldi. 1918-ci ildə yazdığı məqalələrində bolşevizmi kəskin tənqid edirdi. Amma yenə də həbs edildi. Həmin il müharibədə məğlub olan Almaniyada inqilab başladı. Bu da Lüksemburqun azad edilməsi ilə nəticələndi. Həbsdən çıxandan az sonra o, "Red Flag" ("Qırmızı bayraq") adlı qəzet nəşr etməyə başladı. Qəzetdə yazdığı məqalələrində Almaniyada siyasi məhbusların hamısının azad edilməsini, ölüm hökmünün aradan qaldırılmasını tələb edirdi. 1919-cu ilin yanvar ayında Almaniyada inqilabın ikinci mərhələsi başladı. Lüksemburq bu inqilabı dəstəkləməsə də, könülsüz şəkildə "Spartak Birliyi"nin hökumət əleyhinə çıxışlarında iştirak etdi. Bu etiraz hərəkatı amansızcasına yatırıldı və Lüksemburq Libknextlə birlikdə həbs edildi. 1919-cu ilin yanvar ayının 15-dən 16-na keçən gecə Lüksemburq və Libknexti məhkəməsiz güllələdilər. Rozanın cəsədi Landvehr kanalına atıldı. Həmin ilin may ayında onun cəsədi Berlin yaxınlığındakı kanallardan birində aşkar edildi. Yalnız üstündən 55 il sonra o, yada düşdü və Almaniya Federativ Respublikasında Lüksemburqun xatirəsinə həsr edilən poçt markası buraxıldı.
İstinadlar
- Starke H. D. Rosa Luxemburg // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Itaú Cultural Rosa Luxemburgo // Enciclopédia Itaú Cultural (порт.). São Paulo: Itaú Cultural, 2001.
- Айзин Б. А. Люксембург Роза // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1974. Т. 15 : Ломбард — Мезитол. С. 110–112.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://library.fes.de/cgi-bin/ihg2pdf.pl?vol=2&f=135&l=136 (alm.).
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- TARİXİN AXARINI DƏYİŞƏN QADINLAR: İNQİLABI MÜBARİZƏ QƏHRƏMANI (1870–1919)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Roza Luksemburq alm Rosa Luxemburg 5 mart 1871 Zamosc d Zamostye qezasi d Lyublin quberniyasi d Polsa carligi Rusiya imperiyasi 15 yanvar 1919 Berlin XX esrin evvellerinde Almaniyada yehudi esilli inqilabci qadin Avropada en feal kommunist herekati uzvlerinden biri Roza Luksemburqpol Roza LuksemburgDogum tarixi 5 mart 1871 1871 03 05 Dogum yeri Zamosc d Zamostye qezasi d Lyublin quberniyasi d Polsa carligi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 15 yanvar 1919 1919 01 15 47 yasinda Vefat yeri Berlin Prussiya d Veymar Respublikasi Vefat sebebi gulle yarasi d Tehsili Surix UniversitetiFealiyyeti siyasetci filosof inqilabci iqtisadci jurnalist redaktor d siyasi nezeriyyeci d botanical collectorElmi derecesi siyasi elmler doktoru d Partiyasi Sosial Demokrat Partiyasi 1898 1915 Almaniya Kommunist Partiyasi 1919 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSilahdaslari arasinda Sosialist Baci kimi tanidan Roza Luksemburq 1870 ve ya 1871 ci ilde Rusiyanin isgali altinda olan Polsanin Zamovca seherinde yehudi ailesinde anadan olmusdu O tacirlik eden atasi Eliaszin besinci ovladi idi 1873 cu ilde Luksemburqlar ailesi Varsavaya kocdu Bes yasinda iken ayaqlari tutuldu ve 1 il yataqda qaldi Amma yataqda iken oxumagi ve yazmagi oyrenmisdi Lakin kecirdiyi xesteliyinin izi ayaqlarinda qalmisdi ve o yeriyende axsayirdi 13 yasinda iken Varsavada qiz mektebine daxil oldu Burada tehsil rus dilinde aparilirdi ve orada adeten Rusiyanin dovlet idarelerinde calisan memurlarinin ovladlari oxuyurdu Amma onun sixintisi bu mektebde yalniz rus dilini yaxsi bilmemesi ile elaqedar deyildi O hem de yehudi ailesinden oldugu ucun tez tez sinif yoldaslarinin tehqirlerine meruz qalirdi Ona gore de onda movcud hakimiyyete ve idareetme sistemine qarsi nifret emele geldi Bunu gizletmeyi bacarmayaraq mektebde rejime olan nifretini aciq sekilde buruze verirdi Hetta is o yere gelib catmisdi ki muellimleri onun qiymet cedveline Movcud qurulusa qarsi muxalifetde oldugu ucun daim muellimler ucun problem emele getirir sozlerini yazmisdilar O yalniz Rusiya deyil hem de Avropanin taninmis dovlet bascilarina munasibetde bele nifretini gizletmirdi Roza 13 yasinda olarken Almaniya imperatoru I Vilhelmin Varsavaya seferine etiraz ederek bu seirini yazmisdi Nehayet goreceyik seni Qerbin gucu Belke men de bele izleyeceyem Saksoniya bagcalarinda dolasan seni Amma saraya geleceyime inanma Aglima bele getirmerem bunu sizin kimilere regbetle yanasmagimi Roza 15 yasinda olarken carizmin eleyhine fealiyyet gosteren Proletariat Partiyasina daxil oldu Bu partiyanin esasini lisey ve universitet telebeleri teskil edirdiler 1887 ci ilde oxudugu mektebi ela qiymetlerle basa catdirdi Amma ona o dovrde mektebi ela qiymetlerle bitiren sagirdlere verilen qizil medal verilmedi O onsuz da haqsizliga ve edaletsizliye meruz qalmaga oyresmisdi Ona gore de qizil medal verilmemesi hec halini da pozmadi Cunki Roza gelecek heyat yolunu artiq mueyyen etmisdi Bu yol ise onu hebslere ve teqiblere meruz qoyacaqdi Imperatora seslenisAlman imperatoru I Uilhelm 1884 de Roza on uc yasinda olarken Varsavaya resmi bir ziyaret etdi Bu sebeble seir yazan Roza hele o vaxtdan usyankar ruhunu ortaya qoymusdu Nehayet gorecik seni Qerbin gucu Belke men bele izleyeceyem Saksoniya baglarinda gezen seni Saraya geleceyimi dusunme Aglima bele getirmerem eslinde Sizin kimilere hormetimi isbata Bilmek isterdim yoxsa Neler danisilir aranizda Senli menli danisirsiz carla Siyaseti hec bilmem onsuz da Cox uzatmayim ama Sevgili Uilhem sen de qeti unutma Soyle hiyleger Bismark soysuzuna Sulhun irzina kecmeye cehd etmesin Ey qerbin imperatoru Bunu avropa ucun et Siyasi fealiyyetiRoza Luksemburq 1895 Klara Setkin ve Roza Luksemburq Magdeburq 1910 Siyasetde ilk addimini bir etiraz aksiyasinda istirak ederek atdi Etiraz aksiyasinin istirakcilarina rus kazaklari terefinden dehsetli sekilde divan tutuldu ve onun rehberlerinden 4 u edam edildi Partiyanin fealiyyeti ise qadagan edildi Bundan sonra partiyanin azadliqda qalan uzvleri gizli fealiyyete kecmeye mecbur oldular Amma Rusiya xefiyyeleri dagidilmis partiya uzvlerinin gizli fealiyyete kecmesinden xeber tutmusdular Ona gore de Proletariat in uzvlerinin hebsi davam edirdi Bunu goren partiyanin diger uzvleri teqiblerden ve hebslerden yaxa qurtarmaq ucun xarice qacmagi qerara aldilar Gunlerin birinde Roza partiya yoldaslari ile birlikde bir at arabasinda Almaniya Polsa serhedini kecerek Isvecreye sigindi Belelikle onun heyatinda yeni bir dovr baslayirdi Isvecrede Roza hem isleyir hem de partiya xetti uzre silahdaslari Anatoli Lunacarski ve Leo Jogicesle birlikde Surix Universitetinde tehsil alirdi Bu universitetde o siyasi felsefi elmlerle yaxindan tanis oldu Marks ve Engelsin eserlerini oxudu 1892 ci ilin sonlarinda Birlesmis Polsa Sosialist Partiyasi BPSP quruldu Ancaq 1893 cu ilde Jogces ve Julian Marclevski ile birlikde BPSP nin milletci movqeyini tenqid etmeye basladilar Onlar bu meqsedle Sprava Rabotnicza qezetini nesr etdiler Her iki genc Polsanin musteqilliyini ancaq Rusiya Avstriya ve Almaniyada bas verecek sosialist inqilabindan sonra mumkun ola bileceyi qenaetinde idi Onlar bunun ucun kapitalizm sistemine qarsi umumi mubarize aparilmasinin vacibliyini teblig edirdiler Hemin donemde Surixde Sosialist Internasionalinin III Konqresi kecirildi Roza ve Marclevski bu konqresde BPSP nin adindan istirak etmek isteseler de buna imkan verilmedi Eyni zamanda xalqlarin oz muqedderatini teyin etmesini one suren genc Leninle Luksemburq arasinda qarsidurma yarandi Luksemburq xalqlarin azadliqlarinin onlarin birlikde sosialist qurulusu qurmasi esasinda mumkun ola bileceyini soyleyir ve israrla bu fikrini mudafie edirdi Bele bir veziyyetde Adolf Varsavski Marclevski ve Luksemburq birlikde Polsa Sosial Demokrat Partiyasini PSDP qurdular Bu partiyaya maliyye yardimini o vaxt Almaniyada yasayan Jogices gosterirdi Libknext yazdigi eserlerinde sosialistlerin milletciliklerini keskin sekilde tenqid ederek onlarin bu hereketlerinin fehle sinfinin mubarizesine ugur getirmeyeceyini yazirdi Ona gore de Luksemburq Lenin de daxil olmaqla sosialistler terefinden keskin sekilde tenqid edilirdi 1898 ci ilde Roza Qustav Lubek ile aile heyati qurdu ve Almaniya vetendasligini qebul etdi Bunun ardinca yasamaq ucun Berline geden Luksemburq burada alman sosial demokratlarla birlikde fealiyyet gostermeye basladi O partiyanin Drezden ve Leypsiqde cixan qezetlerinde meqaleler yazaraq alman sosialistlerinin qarsisinda duran vezifelerle bagli fikirlerini bildirirdi Praktiki fealiyyetinde ise o Almaniyanin her yerinde sosial demokratlari mubarizeye cagirirdi O bu fealiyyetine gore Almaniya Sosialist Partiyasinin ASP sol qanadinin lideri kimi sohret qazanmisdi Almaniyada kecirilen parlament seckileri kampaniyasi zamani Roza 20 il evvel I Vilhelme yazdigi seirini xatirladaraq olkede her seyin qaydada oldugunu ve fehlelerin yaxsi yasadigini soyleyen imperatorun esl heqiqetlerden xeberi olmadigini demisdi Ona gore de Rozani imperatoru tehqir etmekde gunahlandiraraq ona uc il hebs cezasi verdiler 1904 1906 ci illerde inqilabi fealiyyetine gore o daha uc defe hebs edildi 1907 ci ilde bir nece ay hebsde qaldi sonra ise Saksoniya krali terefinden efv edilerek azadliga buraxildi 1905 1907 ci illerde bas veren Birinci Rus Burjua Inqilabi bu olkeni dunya inqilabinin merkezlerinden birine cevirdi Bu da Rozanin rus sosial demokratlarla yaxinlasmasina sebeb oldu O Rusiya Sosial Demokrat Partiyasinin 1907 ci ilde Londonda kecirilen toplantisinda istirak etdi Almaniya Sosial Demokrat Partiyasinin Berlindeki merkezi partiya mektebinde oxudu Sonra o burada dosent kimi ders vermeye basladi Hemin dovrde Roza Beynelxalq iqtisadiyyata giris ve Sermaye toplamaq eserlerini yazdi O bu eserlerinde kapitalizmin cokmeye meruz qalacagini yazaraq bunu insanlarin qeddarcasina istismari ile elaqelendirirdi Birinci Dunya savasi zamani Luksemburq Almaniyanin muharibede istirak etmesinin eleyhine cixdi Buna gore de onunla ASP arasinda fikir ayriliqlari emele geldi Neticede Luksemburq ASP ile butun elaqelerini kesdi Almaniyanin savasa qatilmasina etiraz etdiyi ucun onu tehlukeli adam kimi hebs etdiler Hebsde iken Spartikius mektublari ve Rus inqilabi adli eserlerini yazdi Bu arada o hebsden azad edildi 1916 ci ilde meslekdaslari Klara Setkin Frans Mehring ve Karl Libknextle birlikde Spartak Birliyi ni qurdu Bu birlik 1918 ci ilde Almaniya Kommunist Partiyasina cevrildi 1916 ci ilin oktyabr ayinda yeniden hebs edildi ancaq 1917 ci ilin iyul ayinda hebsden azad edildi 1917 ci ilde Musteqil Sosialist Demokrat Partiyasini MSDP quran Karl Kautski ile birlesme barede raziliga geldi 1918 ci ilde yazdigi meqalelerinde bolsevizmi keskin tenqid edirdi Amma yene de hebs edildi Hemin il muharibede meglub olan Almaniyada inqilab basladi Bu da Luksemburqun azad edilmesi ile neticelendi Hebsden cixandan az sonra o Red Flag Qirmizi bayraq adli qezet nesr etmeye basladi Qezetde yazdigi meqalelerinde Almaniyada siyasi mehbuslarin hamisinin azad edilmesini olum hokmunun aradan qaldirilmasini teleb edirdi 1919 cu ilin yanvar ayinda Almaniyada inqilabin ikinci merhelesi basladi Luksemburq bu inqilabi desteklemese de konulsuz sekilde Spartak Birliyi nin hokumet eleyhine cixislarinda istirak etdi Bu etiraz herekati amansizcasina yatirildi ve Luksemburq Libknextle birlikde hebs edildi 1919 cu ilin yanvar ayinin 15 den 16 na kecen gece Luksemburq ve Libknexti mehkemesiz gullelediler Rozanin cesedi Landvehr kanalina atildi Hemin ilin may ayinda onun cesedi Berlin yaxinligindaki kanallardan birinde askar edildi Yalniz ustunden 55 il sonra o yada dusdu ve Almaniya Federativ Respublikasinda Luksemburqun xatiresine hesr edilen poct markasi buraxildi IstinadlarStarke H D Rosa Luxemburg Encyclopaedia Britannica ing Itau Cultural Rosa Luxemburgo Enciclopedia Itau Cultural port Sao Paulo Itau Cultural 2001 ISBN 978 85 7979 060 7 Ajzin B A Lyuksemburg Roza Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1974 T 15 Lombard Mezitol S 110 112 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http library fes de cgi bin ihg2pdf pl vol 2 amp f 135 amp l 136 alm Hemcinin baxBeynelxalq Qadinlar GunuXarici kecidlerTARIXIN AXARINI DEYISEN QADINLAR INQILABI MUBARIZE QEHREMANI 1870 1919