II Əhməd (Osmanlı türkçəsi: أحمد الثاني Ahmed-i sani; 25 fevral 1643, Konstantinopol – 6 fevral 1695, Ədirnə) — 21-ci Osmanlı padşahı və 100-cü İslam xəlifəsidir.
II Əhməd | |
---|---|
احمد ثانى | |
22 iyun 1691 – 6 fevral 1695 | |
Əvvəlki | II Süleyman |
Sonrakı | II Mustafa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 25 fevral 1643 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 fevral 1695(51 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | Sultan Süleyman türbəsi |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | İbrahim |
Anası | Xədicə Müəzzəz Sultan |
Həyat yoldaşı | |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Dini | Sünni, İslam |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Şahzadəlik dönəmi
I İbrahimin üçüncü oğludur. Anası Xədicə Müəzzəz Sultandır. 1643 tarixində İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Mükəmməl ərəbcə və farsca təhsil aldı. Qardaşı Sultan Süleymanın 4 illik dönəmində sarayda qəfəs həyatı yaşadı. 21 iyun 1691 tarixində taxta çıxanda 48 yaşındaydı. Sultan Əhmədin cülus mərasimi zamanı Osmanlı dövləti İkinci Vyana mühasirəsini davam etdirirdi.
Hakimiyyət illəri
Sultan Əhməd taxta çıxdıqdan dərhal sonra Avstriya səfərinə göndərilən Sədrəzəm Fazil Mustafa Paşaya bir fərman göndərərək sədarətdə qaldığını və səfəri davam etdirəcəyi barədə xəbər verdi. Fazil Paşa 20 iyul tarixində divan qərarı olmadan Petervaradin ətrafındakı Avstriya qoşunlarına hücum çəkdi. Döyüşün ilk anlarında zəfər ümid edilsə də, sədrəzəmin döyüş meydanında şəhid olmasının ardından ordu geri çəkildi və Salankamen döyüşündə Osmanlılar məğlub oldu.
Salankamen məğlubiyyətindən sonra Lipva və Varat qalaları da itirildi. 1693-cü ildə Avstriyalılar, Ərdəl üzərindən Əflaq və Boğdana təkrar hücuma başladılar. Yanova ərazisini işğal edən düşmən qüvvələri, Belqradı mühasirəyə aldılar. Ancaq Sədrəzəm Bozoxlu Mustafa Paşa sürətlə gələrək Yanovanı geri aldı və Belqradı mühasirədən xilas etdi. Osmanlı ordusunun qismən müvəffəqiyyətlərinə baxmayaraq Avstriyalıların hücumları davam edirdi. Bu sırada Osmanlıların toparlanmasına imkan vermək istəməyən Venesiyalılar da davamlı hücum halında idilər. Sərdar-ı əkrəm Varadin mühasirəsindəykən, Malta, Florensiya və Papa gəmilərindən ibarət bir Venesiya donanması Saqqız adasını işğal etdi. Bu xəbər Sultan Əhmədi çox mütəəssir etdi. Padşah, bu kədərini sədrəzəm Sürməli Əli Paşaya göndərdiyi xətti-hümayunda "Madam ki, Saqqız düşmən əlindədir, bütün Engürüs (Macarıstan) məmləkətini fəth etsən qəbulum deyil." şəklində bildirmişdir.. Ayrıca sədrəzəm Ədirnəyə gələndə "Əgər bu qış Saqqız adası geri alınmazsa, bütün rəislərin kəlləsini alaram." deyərək əmrini vermişdir.
Bu əmr üzərinə 1695-ci ilin ilk günlərində İstanbuldan hərəkət edən Osmanlı donanması Hüseyn Paşanın böyük qəhrəmanlığı sayəsində Saqqız boğazındakı Qoyun adaları mövqeyində Venesiya donanmasına böyük itki verdi. Venesiyalı admiral, gəmisiylə birlikdə sulara basdırıldı. Qoyun adaları zəfərindən sonra, türk donanması Saqqız adasına əsgər çıxardı. Ancaq Sultan Əhməd Saqqız adasının fəth xəbərini ala bilmədən əlli iki yaşında Ədirnədə həyata gözlərini yumdu (6 fevral 1695).
Şəxsiyyəti
Çox mərhəmətli və cəsarətli olan Əhməd xəstə olduğu zamanlarda belə, dövlət işlərindən əsla əl çəkməzdi. Zaman zaman paltarını dəyişdirərək xalq arasında dolaşır, insanların dərdlərini səbirlə dinlər, çarə tapılması üçün lazımlı yerlərə əmrlər verirdi. Islamiyyətə xidmət barəsində dərin bir məsuliyyət hissi içində hərəkət edərdi. Taxta çıxdığı zaman söylədiyi; "Mən səltənətə talib deyildim. Allah-ü Təala fəzl-ı kərəmindən bu aciz quluna nəsib etdi. Bu nemətin şükrünü əda edə bilmərəm." şəklində sözləri onun necə mənəvi bir məsuliyyətlə dövlət rəisliyini qəbul etdiyini izah edir və millətinə xidmət duyğusunun dərinliyini göstərir. Sultan Əhməd, bir məsələ haqqında uzun uzun düşündükdən və bilənlərlə müşavirə etdikdən sonra qərar verirdi. Sənətkarları qoruyur, onlara dəyər verir, daha yaxşıya və daha gözələ yönəlməsi üçün çalışırdı. Xəttat olub, xətti gözəl idi. Quran-ı Kərimlərin yanında başqa kitabları da yazaraq çoxaldırdı. Eyni zamanda şair olan Sultan Əhmədin qəbri Qanuni Sultan Süleyman türbəsinin içərisindədir.
Ailəsi
Hərəmxanası
- Ayşə Hasəki Sultan
- Rabiyə Sultan
- Şahəstə Xanım
- Yerəmiyə Sultan
Oğlan uşaqları
- Şahzadə İbrahim (d. 6 oktyabr 1692 - ö. 4 may 1714) — Rabiyə Sultandan doğulmuşdur. Şahzadə Səlimin əkizidir və Ədirnə sarayında dünyaya gəldi. III Əhmədin taxta çıxmasıyla taxt varisi təyin edildi. Məzarı Sultan İbrahim türbəsindədir.
- Şahzadə Səlim (d. 6 oktyabr 1692 - ö. 4 may 1714) — Rabiyə Sultandan doğulmuşdur. Şahzadə İbrahimin əkizidir və Ədirnə sarayında dünyaya gəldi. Məzarı Sultan İbrahim türbəsindədir.
- Şahzadə Əhməd (d. 1692 - ö. 1703) — 11 yaşında vəfat etmişdir. Yerəmiyə Sultandan doğulma.
Qız uşaqları
- Atikə Sultan (d. və ö. 21 oktyabr 1694) — Şahəstə Xanımdan doğulma.
- Xədicə Sultan (d. 1692 - ö. 1694) — Şahəstə Xanımdan doğulma.
- Asiyə Sultan (d. 23 oktyabr 1694 - ö. 9 dekabr 1695) — Rabiyə Sultandan doğulmuşdur. Məzarı hər iki valideyninin yanında - Sultan Süleyman türbəsində yerləşir.
İstinadlar
- Ahmed II. // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (xorv.). 2009.
- Brozović D., Ladan T. Ahmed II. // Hrvatska enciklopedija (xorv.). LZMK, 1999. 9272 s.
Mənbə
- Râşid, Târih, II, 162, 237–238, 255–256, 268–269, 270–274, 288;
- Mustafa Nûri Paşa, Netâyicü’l-vukūât, İstanbul 1327, III, 8–11;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/2, s. 591;
- Abdülkadir Özcan, Defterdar Sarı Mehmed Paşa-Zübde-i Vekāyiât, Tahlil ve Metin (doktora tezi, 1979), İÜ Ed. Fak., Tarih Semineri Kitaplığı, nr. 3276;
- a.mlf., "Defterdar Sarı Mehmed Paşa’nın Mâlî Bazı Görüş ve Faaliyetleri", GDAAD, sy. 10–11 (1983), s. 239–248;
- Mehmet Genç, "Osmanlı Mâliyesinde Mâlikâne Sistemi", Türkiye İktisat Tarihi Semineri Metinler/Tartışmalar, Ankara 1975, s. 231–258;
- M. Cavid Baysun, "Ahmed II", İA, I, 164–165;
- R. Ekrem Koçu, "Ali Paşa", İA, I, 342–343;
- B. Kütükoğlu, "Varadin", İA, XIII, 203–206;
- R. Mantran, "Ahmad II", EI² (İng.), I, 268.
Xarici keçidlər
II Əhməd Doğum: 25 fevral 1643 Vəfat: 6 fevral 1695 | ||
Hakimiyyət titulları | ||
---|---|---|
Sələfləri II Süleyman | Osmanlı İmperiyası (دولت عالیه عثمانی) Sultanı 22 iyun 1691-6 fevral 1695 | Xələfləri II Mustafa |
Sünni İslam titulları | ||
Sələfləri II Süleyman | İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية) | Xələfləri II Mustafa |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Ehmed Osmanli turkcesi أحمد الثاني Ahmed i sani 25 fevral 1643 Konstantinopol 6 fevral 1695 Edirne 21 ci Osmanli padsahi ve 100 cu Islam xelifesidir II Ehmedاحمد ثانى21 ci Osmanli Sultani Padsah 22 iyun 1691 6 fevral 1695EvvelkiII SuleymanSonrakiII MustafaSexsi melumatlarDogum tarixi 25 fevral 1643 1643 02 25 Dogum yeri KonstantinopolVefat tarixi 6 fevral 1695 1695 02 06 51 yasinda Vefat yeri Edirne Osmanli imperiyasiDefn yeri Sultan Suleyman turbesiFealiyyeti suveren d Atasi IbrahimAnasi Xedice Muezzez SultanHeyat yoldasi Rabiye SultanAilesi Osmanli xanedaniDini Sunni Islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarSahzadelik donemiI Ibrahimin ucuncu ogludur Anasi Xedice Muezzez Sultandir 1643 tarixinde Istanbulda dunyaya gelmisdir Mukemmel erebce ve farsca tehsil aldi Qardasi Sultan Suleymanin 4 illik doneminde sarayda qefes heyati yasadi 21 iyun 1691 tarixinde taxta cixanda 48 yasindaydi Sultan Ehmedin culus merasimi zamani Osmanli dovleti Ikinci Vyana muhasiresini davam etdirirdi Hakimiyyet illeriSultan Ehmed taxta cixdiqdan derhal sonra Avstriya seferine gonderilen Sedrezem Fazil Mustafa Pasaya bir ferman gondererek sedaretde qaldigini ve seferi davam etdireceyi barede xeber verdi Fazil Pasa 20 iyul tarixinde divan qerari olmadan Petervaradin etrafindaki Avstriya qosunlarina hucum cekdi Doyusun ilk anlarinda zefer umid edilse de sedrezemin doyus meydaninda sehid olmasinin ardindan ordu geri cekildi ve Salankamen doyusunde Osmanlilar meglub oldu Salankamen meglubiyyetinden sonra Lipva ve Varat qalalari da itirildi 1693 cu ilde Avstriyalilar Erdel uzerinden Eflaq ve Bogdana tekrar hucuma basladilar Yanova erazisini isgal eden dusmen quvveleri Belqradi muhasireye aldilar Ancaq Sedrezem Bozoxlu Mustafa Pasa suretle gelerek Yanovani geri aldi ve Belqradi muhasireden xilas etdi Osmanli ordusunun qismen muveffeqiyyetlerine baxmayaraq Avstriyalilarin hucumlari davam edirdi Bu sirada Osmanlilarin toparlanmasina imkan vermek istemeyen Venesiyalilar da davamli hucum halinda idiler Serdar i ekrem Varadin muhasiresindeyken Malta Florensiya ve Papa gemilerinden ibaret bir Venesiya donanmasi Saqqiz adasini isgal etdi Bu xeber Sultan Ehmedi cox muteessir etdi Padsah bu kederini sedrezem Surmeli Eli Pasaya gonderdiyi xetti humayunda Madam ki Saqqiz dusmen elindedir butun Engurus Macaristan memleketini feth etsen qebulum deyil seklinde bildirmisdir Ayrica sedrezem Edirneye gelende Eger bu qis Saqqiz adasi geri alinmazsa butun reislerin kellesini alaram deyerek emrini vermisdir Bu emr uzerine 1695 ci ilin ilk gunlerinde Istanbuldan hereket eden Osmanli donanmasi Huseyn Pasanin boyuk qehremanligi sayesinde Saqqiz bogazindaki Qoyun adalari movqeyinde Venesiya donanmasina boyuk itki verdi Venesiyali admiral gemisiyle birlikde sulara basdirildi Qoyun adalari zeferinden sonra turk donanmasi Saqqiz adasina esger cixardi Ancaq Sultan Ehmed Saqqiz adasinin feth xeberini ala bilmeden elli iki yasinda Edirnede heyata gozlerini yumdu 6 fevral 1695 SexsiyyetiCox merhemetli ve cesaretli olan Ehmed xeste oldugu zamanlarda bele dovlet islerinden esla el cekmezdi Zaman zaman paltarini deyisdirerek xalq arasinda dolasir insanlarin derdlerini sebirle dinler care tapilmasi ucun lazimli yerlere emrler verirdi Islamiyyete xidmet baresinde derin bir mesuliyyet hissi icinde hereket ederdi Taxta cixdigi zaman soylediyi Men seltenete talib deyildim Allah u Teala fezl i kereminden bu aciz quluna nesib etdi Bu nemetin sukrunu eda ede bilmerem seklinde sozleri onun nece menevi bir mesuliyyetle dovlet reisliyini qebul etdiyini izah edir ve milletine xidmet duygusunun derinliyini gosterir Sultan Ehmed bir mesele haqqinda uzun uzun dusundukden ve bilenlerle musavire etdikden sonra qerar verirdi Senetkarlari qoruyur onlara deyer verir daha yaxsiya ve daha gozele yonelmesi ucun calisirdi Xettat olub xetti gozel idi Quran i Kerimlerin yaninda basqa kitablari da yazaraq coxaldirdi Eyni zamanda sair olan Sultan Ehmedin qebri Qanuni Sultan Suleyman turbesinin icerisindedir AilesiHeremxanasi Ayse Haseki Sultan Rabiye Sultan Saheste Xanim Yeremiye SultanOglan usaqlari Sahzade Ibrahim d 6 oktyabr 1692 o 4 may 1714 Rabiye Sultandan dogulmusdur Sahzade Selimin ekizidir ve Edirne sarayinda dunyaya geldi III Ehmedin taxta cixmasiyla taxt varisi teyin edildi Mezari Sultan Ibrahim turbesindedir Sahzade Selim d 6 oktyabr 1692 o 4 may 1714 Rabiye Sultandan dogulmusdur Sahzade Ibrahimin ekizidir ve Edirne sarayinda dunyaya geldi Mezari Sultan Ibrahim turbesindedir Sahzade Ehmed d 1692 o 1703 11 yasinda vefat etmisdir Yeremiye Sultandan dogulma Qiz usaqlari Atike Sultan d ve o 21 oktyabr 1694 Saheste Xanimdan dogulma Xedice Sultan d 1692 o 1694 Saheste Xanimdan dogulma Asiye Sultan d 23 oktyabr 1694 o 9 dekabr 1695 Rabiye Sultandan dogulmusdur Mezari her iki valideyninin yaninda Sultan Suleyman turbesinde yerlesir IstinadlarAhmed II Proleksis enciklopedija Opca i nacionalna enciklopedija xorv 2009 Brozovic D Ladan T Ahmed II Hrvatska enciklopedija xorv LZMK 1999 9272 s MenbeRasid Tarih II 162 237 238 255 256 268 269 270 274 288 Mustafa Nuri Pasa Netayicu l vukuat Istanbul 1327 III 8 11 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 2 s 591 Abdulkadir Ozcan Defterdar Sari Mehmed Pasa Zubde i Vekayiat Tahlil ve Metin doktora tezi 1979 IU Ed Fak Tarih Semineri Kitapligi nr 3276 a mlf Defterdar Sari Mehmed Pasa nin Mali Bazi Gorus ve Faaliyetleri GDAAD sy 10 11 1983 s 239 248 Mehmet Genc Osmanli Maliyesinde Malikane Sistemi Turkiye Iktisat Tarihi Semineri Metinler Tartismalar Ankara 1975 s 231 258 M Cavid Baysun Ahmed II IA I 164 165 R Ekrem Kocu Ali Pasa IA I 342 343 B Kutukoglu Varadin IA XIII 203 206 R Mantran Ahmad II EI Ing I 268 Xarici kecidlerII EhmedOsmanli sulalesiDogum 25 fevral 1643 Vefat 6 fevral 1695Hakimiyyet titullariSelefleri II Suleyman Osmanli Imperiyasi دولت عالیه عثمانی Sultani 22 iyun 1691 6 fevral 1695 Xelefleri II MustafaSunni Islam titullariSelefleri II Suleyman Islam Xelifesi خلافة إسلامية Xelefleri II Mustafa