Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sultan İbrahim türbəsi — İstanbulda Aya Sofyaya bitişik, keçmişdə vəftizxana olaraq istifadə olunan Sultan İbrahimin dəfn edildiyi türbə.
Bizans mənbələrinə görə, Aya Sofyadakı iki vəftizxanadan biri olan bu bina kilsənin cənub cəbhəsində əsas binadan aralı olaraq inşa edilmişdir. Aya Sofya məscidə çevrildikdən sonra bu bina anbar olaraq istifadə edilmiş, XVII əsrin ilk yarısında isə türbəyə çevrilmişdir. Osmanlı padşahlarının bəziləri hələ həyatda ikən öz adlarına türbə inşa etdirmiş, bəziləri isə Bizans dövründən qalan binaları bərpa etdirərək türbəyə çevirmişdir. I Osman və Orxan Qazinin Bursadakı türbələrindən başqa, keçmiş Bizans binasının islamlaşdırılmasına yalnız XVII əsrdə rast gəlinir. Sultan I Mustafa və Sultan İbrahimin dəfn olunduğu bu türbə daha sonralar Sultan İbrahim türbəsi olaraq anılmışdır.
1617-1618-ci illərdə 94 gün, ardından 1622-1623-cü illərdə 1 il 4 ay hakimiyyətdə qalan I Mustafa 1639-cu ilin ilk günlərində vəfat etmiş, bəzi mənbələrə görə isə IV Murad tərəfindən edam dilmişdir. Özü üçün əvvəlcədən türbə inşa etdirməyən I Mustafanın dəfn olunması üçün o illərdə heç bir məsciddə yer olmamış, bu səbəblə mərhum sultanın Aya Sofyanın keçmişdə vəftizxana olan binası türbəyə çevrilmişdir. Övliya Çələbinin yazdığına görə, Sultan Mustafanın vəfatından sonra, dəfn etməyə yer tapılmamış, cənazəsi 17 saat saxlanıldıqdan sonra Övliya Çələbinin sarayda zərgər işləyən atası Dərviş Mehmed Zilli Əfəndinin xatırlatması ilə dəfn yeri olaraq Aya Sofyadakı bu bina seçilmişdir. Ancaq binanın içərisində torpaq olmadığı üçün Saray bağçasından bura torpaq gətirilmişdir.
Sultan İbrahim 8 illik səltənətinin ardından 8 avqust 1648-ci ildə taxtdan endirilmiş, 10 gün sonra isə edam edilmişdi. Edamının ardından mərhum padşah əmisi Sultan Mustafanın türbəsinə dəfn edilmişdir. Övliya Çələbinin yazdığına görə, o illərdə Sultan İbrahim türbəsi qadınların ziyarət yerinə çevrilmişdi. Yenə onun qeydlərindən görülür ki, burada I Əhmədin qızları Xanzadə və Atikə Sultanla IV Muradın qızı Əsməhan Qaya Sultan dəfn olunmuşdur. Bundan başqa bu türbədə yatan şəxslər arasında Sultan İbrahimin 1669-cu ildə vəfat edən oğlu Şahzadə Səlim, qızı Atikə Sultan və IV Mehmedin 1679-cu ildə vəfat edən oğlu Şahzadə Səlimin olduğu məlumdur. Bu türbəyə dəfn olunan sonuncu şəxs isə II Əhmədin 1714-cü ildə vəfat edən oğlu Şahzadə İbrahimdir.
Mənbə
- Eski durumu hakkında: W. Salzenberg, Altchristliche Baudenkmäler von Konstantinopel, Berlin 1854, s. 19, lv. 6, 7, 11, 12, 18;
- W. R. Lethaby - H. Swainson, The Church of Sancta Sophia Constantinople: a Study of Byzantine Building, London 1894, s. 21, rs. 3, s. 154-155, 217, rs. 39;
- E. M. Antoniades, He Hagia Sophia, Paris 1906;
- a.mlf., Ekphrasis tes Hagias Sophias, Atina 1907, I, 123-130, rs. 178-181;
- C. Gurlitt, Die Baukunst Konstantinopels, Berlin 1909, s. 21-22, rs. 51;
- E. H. Swift, Hagia Sophia, New York 1940, s. 174-176, rs. 33, lv. 1, 2, 7, 203;
- R. L. Van Nice, Saint Sophia in Istanbul: An Architectural Survey, Washington, ts., lv. 2, 6, 13;
- Th. F. Mathews, The Byzantine Churches of Istanbul, Pennsylvania 1976, s. 311-312;
- Semavi Eyice, “Le baptistère de Sainte Sophie d’Istanbul”, IX. Congresso Internazionale di Archeologia Cristiana 1975, Communicazioni, Roma 1978, II, 257-273;
- Gennadios Arabacıoğlu, “To Baptisterion tes Hagias Sophias”, Ortodoksia, XVIII, İstanbul 1943, s. 127-135;
- S. Larsen, “The Baptismal Font of S. Sophia, A Recent Interesting Discovery at Istanbul”, The Illustrated London News, 13.X.1945, s. 415 (aynı makalenin Türkçe tercümesi için bk. Bedi N. Şehsuvaroğlu, Ressam Ali Sami Boyar, İstanbul 1945, s. 151-155);
- Feridun Dirimtekin, “Ayasofya Baptisteri”, Türk Arkeoloji Dergisi, XII/2, Ankara 1963, s. 54-64, 76-87;
- Türbe olarak: Kâtib Çelebi, Fezleke, II, 211, 320;
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I, 354-356;
- Naîmâ, Târih, III, 326, 395;
- Silâhdar, Nusretnâme, s. 316-317;
- Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 7;
- Sicill-i Osmânî, I, 63;
- Halûk Şehsuvaroğlu, Asırlar Boyunca İstanbul, İstanbul, ts., s. 153;
- Semavi Eyice, “Ayasofya Vaftizhanesi, Sultan I. Mustafa ve Sultan İbrahim’in Türbesi Olan Yapı”, Atatürk Konferansları VIII: 1975-76, Ankara 1983, s. 139-174.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sultan Ibrahim turbesi Istanbulda Aya Sofyaya bitisik kecmisde veftizxana olaraq istifade olunan Sultan Ibrahimin defn edildiyi turbe Bizans menbelerine gore Aya Sofyadaki iki veftizxanadan biri olan bu bina kilsenin cenub cebhesinde esas binadan arali olaraq insa edilmisdir Aya Sofya mescide cevrildikden sonra bu bina anbar olaraq istifade edilmis XVII esrin ilk yarisinda ise turbeye cevrilmisdir Osmanli padsahlarinin bezileri hele heyatda iken oz adlarina turbe insa etdirmis bezileri ise Bizans dovrunden qalan binalari berpa etdirerek turbeye cevirmisdir I Osman ve Orxan Qazinin Bursadaki turbelerinden basqa kecmis Bizans binasinin islamlasdirilmasina yalniz XVII esrde rast gelinir Sultan I Mustafa ve Sultan Ibrahimin defn olundugu bu turbe daha sonralar Sultan Ibrahim turbesi olaraq anilmisdir 1617 1618 ci illerde 94 gun ardindan 1622 1623 cu illerde 1 il 4 ay hakimiyyetde qalan I Mustafa 1639 cu ilin ilk gunlerinde vefat etmis bezi menbelere gore ise IV Murad terefinden edam dilmisdir Ozu ucun evvelceden turbe insa etdirmeyen I Mustafanin defn olunmasi ucun o illerde hec bir mescidde yer olmamis bu sebeble merhum sultanin Aya Sofyanin kecmisde veftizxana olan binasi turbeye cevrilmisdir Ovliya Celebinin yazdigina gore Sultan Mustafanin vefatindan sonra defn etmeye yer tapilmamis cenazesi 17 saat saxlanildiqdan sonra Ovliya Celebinin sarayda zerger isleyen atasi Dervis Mehmed Zilli Efendinin xatirlatmasi ile defn yeri olaraq Aya Sofyadaki bu bina secilmisdir Ancaq binanin icerisinde torpaq olmadigi ucun Saray bagcasindan bura torpaq getirilmisdir Sultan Ibrahim 8 illik seltenetinin ardindan 8 avqust 1648 ci ilde taxtdan endirilmis 10 gun sonra ise edam edilmisdi Edaminin ardindan merhum padsah emisi Sultan Mustafanin turbesine defn edilmisdir Ovliya Celebinin yazdigina gore o illerde Sultan Ibrahim turbesi qadinlarin ziyaret yerine cevrilmisdi Yene onun qeydlerinden gorulur ki burada I Ehmedin qizlari Xanzade ve Atike Sultanla IV Muradin qizi Esmehan Qaya Sultan defn olunmusdur Bundan basqa bu turbede yatan sexsler arasinda Sultan Ibrahimin 1669 cu ilde vefat eden oglu Sahzade Selim qizi Atike Sultan ve IV Mehmedin 1679 cu ilde vefat eden oglu Sahzade Selimin oldugu melumdur Bu turbeye defn olunan sonuncu sexs ise II Ehmedin 1714 cu ilde vefat eden oglu Sahzade Ibrahimdir MenbeEski durumu hakkinda W Salzenberg Altchristliche Baudenkmaler von Konstantinopel Berlin 1854 s 19 lv 6 7 11 12 18 W R Lethaby H Swainson The Church of Sancta Sophia Constantinople a Study of Byzantine Building London 1894 s 21 rs 3 s 154 155 217 rs 39 E M Antoniades He Hagia Sophia Paris 1906 a mlf Ekphrasis tes Hagias Sophias Atina 1907 I 123 130 rs 178 181 C Gurlitt Die Baukunst Konstantinopels Berlin 1909 s 21 22 rs 51 E H Swift Hagia Sophia New York 1940 s 174 176 rs 33 lv 1 2 7 203 R L Van Nice Saint Sophia in Istanbul An Architectural Survey Washington ts lv 2 6 13 Th F Mathews The Byzantine Churches of Istanbul Pennsylvania 1976 s 311 312 Semavi Eyice Le baptistere de Sainte Sophie d Istanbul IX Congresso Internazionale di Archeologia Cristiana 1975 Communicazioni Roma 1978 II 257 273 Gennadios Arabacioglu To Baptisterion tes Hagias Sophias Ortodoksia XVIII Istanbul 1943 s 127 135 S Larsen The Baptismal Font of S Sophia A Recent Interesting Discovery at Istanbul The Illustrated London News 13 X 1945 s 415 ayni makalenin Turkce tercumesi icin bk Bedi N Sehsuvaroglu Ressam Ali Sami Boyar Istanbul 1945 s 151 155 Feridun Dirimtekin Ayasofya Baptisteri Turk Arkeoloji Dergisi XII 2 Ankara 1963 s 54 64 76 87 Turbe olarak Katib Celebi Fezleke II 211 320 Evliya Celebi Seyahatname I 354 356 Naima Tarih III 326 395 Silahdar Nusretname s 316 317 Ayvansarayi Hadikatu l cevami I 7 Sicill i Osmani I 63 Haluk Sehsuvaroglu Asirlar Boyunca Istanbul Istanbul ts s 153 Semavi Eyice Ayasofya Vaftizhanesi Sultan I Mustafa ve Sultan Ibrahim in Turbesi Olan Yapi Ataturk Konferanslari VIII 1975 76 Ankara 1983 s 139 174