Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahimi dinlər, həmçinin Tövhidi dinlər və ya Vəhy dinləri — Yaxın Şərqdən çıxmış, ortaq nöqtə olaraq İbrahim peyğəmbəri əsas alan dini təlimlərə verilən ad. Hazırkı üzvləri: İbrahim dinləri, İbrahim nəslinin peyğəmbərləri ilə müqayisə olunan Orta Şərq mənşəli monoteist dinlərdir.
|
Xronoloji qaydada, İbrahim dinləri Yəhudilik, Xristianlıq və İslamdır. Bəzən bəhailər də bu kateqoriyaya daxil olur.
Mənşəyi və tarixi
Yəhudilik və Xristianlıq peyğəmbərlərindən İbrahimin oğlu İshaqın nəsilləri; İsmail peyğəmbər Məhəmməd İslamın nəslindən sayılır. İbrahim kəlməsi "çox millətlərin atası" mənasını verir. Məkkəlilər İbrahimin dinini mandayizm adlandırırdılar. Quranda İbrahim bir hanif olaraq xatırlanır. İbrahimin adı Tanahda Abram olaraq xatırlanır.
İslam mədəniyyətində səmavi dinlər anlayışı bəzən İbrahim dinləri anlayışına cavab olaraq istifadə olunsa da, tam eyni deyil.
Səmavi dinlərə, İslamdan ilk insan hesab edilən Adəmdən bəri Allahdan çıxarıldığına inanan bütün təkallahlı dinlər, o cümlədən İbrahimdən əvvəlki dinlər də daxil edilmişdir.
Dini elmlərdə təriflər
Fərqli qaydalara mənsub olan elm adamlarının dinlərə qarşi tərifləri fərqlidir. Dinin təriflərinə ümumiyyətlə dini, mənəvi, fəlsəfi, psixoloji və sosioloji kateqoriyalar altında baxıla bilər.Səmavi dinlərin digər təkallahlı dinlərdən fərqləndiyi məqam budur ki, bu dinlərdəki dinlər peyğəmbərləri və dinlərin böyüklərini qəbul edir və yad edirlər. Ancaq bunun əksi həmişə olmur. Məsələn; İsa yəhudilikdə bir Məsih və ya peyğəmbər olaraq qəbul edilmir və Məhəmməd həm Yəhudilikdə, həm də Xristianlıqda bir peyğəmbər sayılmır.
İbrahim dinlərinin xüsusiyyətləri
Bütün səmavi dinlər Tanrının sifət və xüsusiyyətlərində tək olduğunu, yeganə yaradıcı olduğunu, ibadətlərin yalnız ona ediləcəyini və heç kimə ibadət edilə bilməyəcəyini söyləyirlər. Peyğəmbərlər möcüzələr yolu ilə Allahın elçisi olduğunu sübut etməyə çalışırdılar.İbrahim dinləri bir çox uydurma, konsepsiya, deyim və ya hekayələrə oxşar məzmuna malikdir, lakin onlar bir-birlərinə tam bənzəmir. Məsələn, tanrı, müqəddəs kitablar, peyğəmbərlik və ya peyğəmbərlər və ya axirət kimi anlayışlar hər dini qrupda fərqli məna və məzmuna malikdir.
Etnoqrafik İbrahim dinləri
Bəzi etnoqrafik İbrahim dinləri Samirizm, Yezidilər, Druzlar, Mandayizm və Rastafari hərəkatıdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- İsaxanlı, Hamlet. Dinlərlə tanışlıq necə baş verir: mühit, elm və kitab (az.). Xəzər Universiteti Nəşriyyatı. 2022-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-14.
... hər hansı kitabda Tövhidi, İbrahimi dinlər və ya Vəhy dinləri ...
- Məmmədov, Elvin. "Qüdsdə erməni problemi varmı?". Politicon.co (az.). Topçubaşov Mərkəzi. 28 iyul 2021. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2021.
İbrahimi dinlərin ortaq müqəddəs şəhəri ...
- Lubar Institute for Religious Studies at U of Wisconsin. . 3 Mart 2012. 5 May 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 December 2019. (#redundant_parameters)
- "Introduction to Judaism Classroom Materials" (PDF). jhsm.org. 19 sentyabr 2009. 2016-06-23 tarixində (PDF).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibrahimi dinler hemcinin Tovhidi dinler ve ya Vehy dinleri Yaxin Serqden cixmis ortaq noqte olaraq Ibrahim peygemberi esas alan dini telimlere verilen ad Hazirki uzvleri Ibrahim dinleri Ibrahim neslinin peygemberleri ile muqayise olunan Orta Serq menseli monoteist dinlerdir DinMonoteizm Dualizm Politeizm Deizm Teizm Panteizm PandeizmTotemizm Animizm Fetiszm SamanizmBuddizm BehailikIbrahimi dinlerIudaizm Xristianliq IslamInduizm Caynizm Siqhizm BuddizmDaoizm Konfutsicilik SintoizmDiger dinlerTenqricilik ZerdustilikTanri Ruh Gunah Iman Olumden sonraki heyat MebedDinlerin siyahisig Xronoloji qaydada Ibrahim dinleri Yehudilik Xristianliq ve Islamdir Bezen behailer de bu kateqoriyaya daxil olur Menseyi ve tarixiYehud Medinata sikkesi qanadli tekerde oturan ve uzadilmis elinde qus tutan saqqalli YHWH fiqurunu gosterir eramizdan evvel 4 cu esr Yehudilik ve Xristianliq peygemberlerinden Ibrahimin oglu Ishaqin nesilleri Ismail peygember Mehemmed Islamin neslinden sayilir Ibrahim kelmesi cox milletlerin atasi menasini verir Mekkeliler Ibrahimin dinini mandayizm adlandirirdilar Quranda Ibrahim bir hanif olaraq xatirlanir Ibrahimin adi Tanahda Abram olaraq xatirlanir Islam medeniyyetinde semavi dinler anlayisi bezen Ibrahim dinleri anlayisina cavab olaraq istifade olunsa da tam eyni deyil Semavi dinlere Islamdan ilk insan hesab edilen Ademden beri Allahdan cixarildigina inanan butun tekallahli dinler o cumleden Ibrahimden evvelki dinler de daxil edilmisdir Dini elmlerde teriflerFerqli qaydalara mensub olan elm adamlarinin dinlere qarsi terifleri ferqlidir Dinin teriflerine umumiyyetle dini menevi felsefi psixoloji ve sosioloji kateqoriyalar altinda baxila biler Semavi dinlerin diger tekallahli dinlerden ferqlendiyi meqam budur ki bu dinlerdeki dinler peygemberleri ve dinlerin boyuklerini qebul edir ve yad edirler Ancaq bunun eksi hemise olmur Meselen Isa yehudilikde bir Mesih ve ya peygember olaraq qebul edilmir ve Mehemmed hem Yehudilikde hem de Xristianliqda bir peygember sayilmir Ibrahim dinlerinin xususiyyetleriButun semavi dinler Tanrinin sifet ve xususiyyetlerinde tek oldugunu yegane yaradici oldugunu ibadetlerin yalniz ona edileceyini ve hec kime ibadet edile bilmeyeceyini soyleyirler Peygemberler mocuzeler yolu ile Allahin elcisi oldugunu subut etmeye calisirdilar Ibrahim dinleri bir cox uydurma konsepsiya deyim ve ya hekayelere oxsar mezmuna malikdir lakin onlar bir birlerine tam benzemir Meselen tanri muqeddes kitablar peygemberlik ve ya peygemberler ve ya axiret kimi anlayislar her dini qrupda ferqli mena ve mezmuna malikdir Etnoqrafik Ibrahim dinleriBezi etnoqrafik Ibrahim dinleri Samirizm Yezidiler Druzlar Mandayizm ve Rastafari herekatidir Hemcinin baxIslam Xristianliq Yehudilik Behai diniIstinadlarIsaxanli Hamlet Dinlerle tanisliq nece bas verir muhit elm ve kitab az Xezer Universiteti Nesriyyati 2022 08 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 14 her hansi kitabda Tovhidi Ibrahimi dinler ve ya Vehy dinleri Memmedov Elvin Qudsde ermeni problemi varmi Politicon co az Topcubasov Merkezi 28 iyul 2021 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 14 sentyabr 2021 Ibrahimi dinlerin ortaq muqeddes seheri Lubar Institute for Religious Studies at U of Wisconsin 3 Mart 2012 5 May 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 December 2019 redundant parameters Introduction to Judaism Classroom Materials PDF jhsm org 19 sentyabr 2009 2016 06 23 tarixinde PDF