Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Goranboy rayonu haqqındadır. Goranboy şəhəri üçün Goranboy səhifəsinə baxın. |
Goranboy rayonu — Azərbaycan Respublikasında İnzibati-ərazi vahidi. Goranboy rayonu Şimal-Qərbdən Samux, Qərbdən Göygöl, Cənub-Qərbdən Kəlbəcər, Cənub-Şərqdən Tərtər, Şərqdən Yevlax rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun şimalında "Mingəçevir su anbarı" yerləşir. Goranboy rayonu ilə Bakı arasında məsafə 317 km-dir.
| Rayon | |
| Goranboy rayonu | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| Daxildir | Gəncə-Daşkəsən |
| İnzibati mərkəz | Goranboy |
| İcra başçısı | Məhərrəm Quliyev |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 8 avqust 1930 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 339 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | AZ-GOR |
| Telefon kodu | 994 22 |
| Poçt indeksi | 2200 |
| Avtomobil nömrəsi | 22 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Rayonun mərkəzi Goranboy şəhəridir. Şəhərin yaxınlığında qədim Şətəl şəhər-qalası yerləşir.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 14 aprel 2009-cu il tarixli, 793-IIIQ saylı Qərarı ilə Goranboy rayonunun inzibati ərazisindən 574,82 ha (o cümlədən, Qaşaltı Qaraqoyunlu kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qaşaltı Qaraqoyunlu kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 26,4 ha və Qasımbəyli kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 11,9 ha, Tatarlı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Tatarlı kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 2,5 ha, habelə meşə fonduna aid 534,02 ha) torpaq sahəsi Naftalan şəhərinin inzibati ərazisinə verilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 31 may 2010-cu il tarixli, 1018-IIIQ saylı Qərarı ilə Goranboy rayonunun inzibati ərazisindən 489,0 ha (o cümlədən Tap Qaraqoyunlu kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Tap Qaraqoyunlu kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 133,84 ha, Tatarlı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Tatarlı kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 229,68 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 125,48 ha (cəmi — 355,16 ha) torpaq sahəsi Naftalan şəhərinin inzibati ərazisinə verilmiş, Goranboy rayonunun Qaşaltı Qaraqoyunlu kənd inzibati ərazi dairəsi əhatə etdiyi ərazi vahidləri (ərazisi müvafiq olaraq 1321,1 ha və 882,7 ha təşkil edən Qaşaltı Qaraqoyunlu və Qasımbəyli kəndləri) ilə birlikdə Naftalan şəhər inzibati ərazi vahidinin tərkibinə daxil edilmişdir.
Etimologiyası
"Goranboy" sözünü alimlər müxtəlif cür izah edirlər. Həqiqətə yaxın olan isə "Goranboy" sözünün Strabonun 17 kitabdan ibarət "Coğrafiya" əsərində göstərilən müxtəlif dilli 26 tayfadan biri olan "gel", "ger" tayfasının adı ilə bağlanmışdır. Yəni Goranın (Gelan, Geran) gel, ger tayfasının yaşadığı, məskunlaşdığı yer, ərazi mənasında işlədiyini bildirirlər.
Tarixi
Vaxtilə çox inkişaf etmiş bu şəhər qədim Gəncə və Bərdə şəhərləri arasındakı karvan yolunun üstündə yerləşirdi. Alban salnaməçisi Musa Kalankatlı özünün "Albaniya tarixi" kitabında qeyd etmişdir ki, Şatal Şəki, Şamaxı, Şabran və Şəmkirlə eyni səviyyədə idi. 1805-ci il mayın 14-də Rusiya ilə Qarabağ xanlığı arasında bağlanmış Kürəkçay müqaviləsi rayonun ərazisindən keçən Kürəkçay çayının sahilində, 1813-cü il oktyabrın 13-də Rusiya ilə İran arasında bağlanmış Gülüstan müqaviləsi isə rayonun Gülüstan kəndində imzalanmışdır.
Goranboy rayonu ilk dəfə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 8 avqust 1930-cu il tarixli qərarı ilə inzibati ərazi bölgüsü və rayonların yaradılması ilə əlaqədar Goranboy kəndi mərkəz olmaqla yaradılmışdır. Respublika İcraiyyə Komitəsinin 8 sentyabr 1938-ci il tarixli qərarı ilə Goranboy rayonunun adı dəyişdirilərək Qasım İsmayılov adlandırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 12 fevral 1991-ci il tarixli qərarı ilə eyni ərazidə iki rayonun mövcudluğu lüzumsuz sayılmış, Şaumyan (kənd) rayonu ləğv edilərək rayonun keçmiş adı özünə qaytarılmaqla Goranboy rayonu yaradılmışdır.
Goranboy rayonu əhalisi Qarabağ müharibəsində qəhrəmanlıqla döyüşmüş, 288 şəhid vermiş, 9 nəfər goranboylu Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülmüşdür. 2016-cı il aprelin 4-də axşam saatlarında və aprelin 5-nə keçən gecə ərzində Gülüstan kəndi Azərbaycan Ordusu erməni işğalçılarına Dağlıq Qarabağda baş verən toqquşma zamanı ermənilərdən tam geri alınıb.
Əhalisi
Ərazisi və iqlimi
Azərbaycanın qərb bölgəsində yerləşməklə şimal şərqdən Yevlax, cənubi şərqdən Tərtər, cənubi qərbdən Kəlbəcər, qərbdən Göygöl, şimal qərbdən Samux rayonları ilə həmsərhəddir. Rayon Kiçik Qafqazın şimal-şərq ətəklərində yerləşməklə, səthi şimala doğru alçalan dağlıq və düzənlikdir. Cənub və cənub-qərb hissəsini Murovdağ silsiləsinin şimal yamacları əhatə edir. Rayonun şimalını Mingəçevir su anbarının sahili boyunca yerləşən Bozdağ əhatə edir. Ərazidə Poleogen, Neogen və Yura-Antropogen dövrünün çöküntüləri yayılmışdır. Ərazinin geoloji inkişaf tarixi bir-birindən fərqlənən iki böyük tektonik zona daxilində formalaşmışdır. Rayonun cənubunda Murovdağ zirvəsinin şimal-qərb və Kəpəz şərq yamaclarında 7–9 ballıq zəlzələlərin dağıdıcı fəaliyyətinin nəticəsindən böyük uçurumlar yaranmışdır. Rayonun şimalında dəniz səviyyəsindən hündürlük 50 m, cənubunda-Murovdağda ən yüksək zirvə-Gamış dağda 3724 m-dir. Səthi şimal-şərqdə düzənlik, cənub-qərbdə isə dağlıqdır, ayrı-ayrı yerlərdə qobu və dərələrlə kəsilmişdir. Dağlıq sahədə Paleogen və Neogen, düzənlikdə isə Antropogen çöküntüləri yayılmışdır. Dünyada yeganə müalicəvi neft yatağı (Naftalan) buradadır.
Qazanbulaq-Naftalan düzənliyi rayonun böyük hissəsini əhatə edir. Mütləq hündürlüyü 300–800 m arasında dəyişir. İncəçayın və Kürəkçayın gətirmə konusları ilə mürəkkəbləşmiş qırıntılı çay daşlarından, qum və gillərdən təşkil olunmuşdur.
Uzunluqları 10–12 km-ə çatan yarğan-qolu şəbəkəsi Qurudərə, Gürzalılar, Aşağı Ağcakənd zonlarında yerləşir. Rayonun cənubunu əhatə edən Murovdağda Kiçik Qafqazın ən yüksək zirvələri-Gamışdağ (3724 m), Murovdağ (3340 m), Keçəldağ (2225 m) yerləşir. Goranboy rayonun təbii şəraitindəki müxtəliflik özünü iqlim dəyişkənliyində də büruzə verir: yüksək dağlıq tundra iqlimi, qışı quraq keçən soyuq iqlim, qışı quraq keçən mülayim-isti iqlim, yayı isti keçən yarımsəhra və quru çöl iqlimi. Dağətəyi və dağlıq zonada qışı nisbətən sərt, yayı isə sərin keçir. İqlimi mülayim isti və quru subtropikdir. Orta temperatur yanvarda – 1,5 °C-dən – 1 °C-yədək, iyulda 22 °C-dən 26,5 °C-yədəkdir. İllik yağıntı 300–600 mm-dir. Çayları (Kürəkçay, Gorançay, Korçay) Kür hövzəsinə aiddir. Şabalıdı, dağ boz-qəhvəyi torpaqları var. Əsas bitki örtüyü yovşanlı və yovşanlı-şoranotulu yarımsəhra tiplidir. Meşəliklər var. Korçay Dövlət Təbiət Yasaqlığının bir hissəsi rayonun ərazisindədir.
Görkəmli şəxsləri
- Qatır Məmməd — Gəncə bölgəsində məşhur qaçaq dəstəsinin başçısı
- Aslan bəy Səfikürdski — Azərbaycan Milli Şurasının üzvü, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin üçüncü hökumət kabinetinin (26 dekabr 1918 – 14 mart 1919) poçt-teleqraf və əmək naziri, dördüncü hökumət kabinetinin ədliyyə və əmək naziri (14 aprel 1919 – 22 dekabr 1919).
- İdris Süleymanov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- Əli Nəzmi — satirik şair.
- İsmayıl Qarayev — yazıçı. SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü.
- Xanım İsmayılqızı — şair. bəstəkar. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü.
- Vəsimə İsmayılqızı — yazıçı, publisist, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.
- Səfər Boluslu — El şairi.
- Maşallah Abdullayev — Milli Qəhrəman.
- Məhəmməd Həsənov — Milli Qəhrəman.
- Yunis Əliyev — Milli Qəhrəman.
- Fikrət Hacıyev — Milli Qəhrəman.
- Ənvər Fərəcov — Milli Qəhrəman.
- Sərxan Ocaqverdiyev — Milli Qəhrəman.
- Kazımağa Kərimov — Milli Qəhrəman.
- Niyazi Aslanov — Milli Qəhrəman.
- Yunis Nəcəfov — Milli Qəhrəman.
- Telman Əliyev — Texnika elmləri doktoru, professor, akademik, AMEA Kibernetika İnstitutunun direktoru.
- Vüqar Dəmirbəyli — Yazıçı, jurnalist. Hazırda Almaniyada yaşayır.
- Dadaş Rzayev — Azərbaycanın keçmiş Müdafiə Naziri.
- İrşad Əliyev — Azərbaycanın keçmiş Kənd təsərrüfatı naziri.
- Elmar Abdullayev — Texnika elmləri doktoru, AMEA Neft Kimya Prosesləri İnstitutunun baş mühəndisi
- Rafil İmanov — Riyaziyyatçı, əməkdar müəllim və pedaqoq.
- Əlövsət Sadıqov — Tanınmış tutçu, genetik, seleksiyaçı, biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
- Firdovsi Məmmədov (Firdovsi Fahralı) — həkim-nevropotoloq, şair-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı.
Tarix və memarlıq abidələri
Rayon ərazisində aşağıda adları çəkilən tarix və memarlıq abidələri var:
- Goran stansiyasından 2,5 km şimalda bizim eradan əvvəl I minilliyə aid insan məskənlərinin qalıqları;
- Goranboy şəhərindən 2 km şimal-şərqdə tunc dövrünə aid Qoçtəpə yaşayış yeri;
- Qızılhacılı qəsəbəsi yaxınlığında orta əsrlərə aid Təpəyazılan məskəni, Balakürd kəndi yaxınlığında VII–VIII əsrlərə aid "Tosal ocağı" adlı abidə;
- Xan Qərvənd kəndi yaxınlığında XVIII əsrə aid abidə;
- Səfikürd kəndində XX əsrin əvvəllərində tikilmiş türbə, qala (XIII əsr) və XIX əsrdə tikilmiş məscid;
- Rəhimli kəndində XVIII–XIX əsrlərə aid türbə kompleksı, XIX əsrdə ucaldılmış Şatal qalası, XIX əsrə əid Mirzə Adıgözəl bəy türbəsi;
- Qazanbulaq kəndində orta əsrlərə aid türbələr;
- Kürəkçay kəndində XIX əsrə aid qala, Gülüstan kəndində XII–XVII əsrlərə aid Gülüstan qalası.
Şatal
Qədim mənbələrdən məlum olur ki, Şatal V–VI əsrlərdə şəhər kimi mövcud olmuş və müxtəlif vaxtlarda Şatar, Şatal, Şətəl, Şutur kimi adlanmışdır. 1231-ci ildə monqollar Gəncəyə, Beyləqana və Şəmkirə basqın edərkən, Şatal şəhərini yerlə yeksan etmişlər. Şatal şəhərinin əsrlər boyu mövcud olduğu ərazi indi "qala yeri", yaxınlıqdakı kənd isə "sevinc, şənlik, səadət" mənasında Şadlı adlanır.
İqtisadiyyatı
Goranboy rayonu kənd təsərrüfatı rayonudur. Rayonda 40 min 509 baş iri buynuzlu, o cümlədən 26 min 789 baş ana mal, 221 min 187 baş xırda buynuzlu mal-qara vardır. İl ərzində 42 min 862 ton süd istehsal olunur (2009-cu il). Rayonda südün emalı müəssisəsi olmadığından istehsal olunan süd qəbul məntəqələrinə verilə bilmir, təsərrüfatlarda qalaraq xarab olur. Rayon ərazisində süd məmulatları istehsalı zavodu yaradılarsa, bu böyük səmərə verər. İl ərzində rayonda 2 min tondan artıq kəsilmiş çəkidə mal-qara və quş əti istehsal olunur. Ərazidə bir dənə də olsun ət və quş əti məhsullarının emalı və konservləşdirilməsi müəssisəsi yoxdur. Bu cür müəssisə yaradılarsa, yüksək səmərə verər, eyni zamanda heyvandarlıq sahəsinin daha da inkişaf etidrilməsinə müsbət təsir göstərər. İldə rayonda təxminən 5 min başdan artıq iri və xırda buynuzlu mal-qara kəsilir. Kəsilmiş heyvanların dərisi istifadəsiz qalır. Rayonda gön və dərilərin emalı və gön-dəri məmulatlarının istehsalı müəssisəsi yaradılmasına ciddi ehtiyac vardır.
Goranboy rayonu mürəkkəb geoloji quruluşa malik olaraq əhəngdaşı, gips, gil, barıt, tikinti daşı, delomit, qırmızı qum, narın qum, yodlu yeraltı suları kimi faydalı qazıntılar və sərvətlərlə zəngindir.
Mətbuat
Rayonun ictimai-siyasi qəzeti olan "Mübariz" ayda 3 dəfə çap olunur. "Gülüstan" ədəbi məclisinin nəşri olan "Gülüstan" toplusu ayda bir dəfə nəşr olunur.
Naftalan
Nisbətən yaxın vaxtlarda Naftalan adlı kəndin yerində yaranmış Naftalan şəhəri bu rayonun məşhurlaşmasında mühüm rol oynamışdır. Kurort şəhəri olan Naftalanda bir neçə sanatoriya və pansionat var. Naftalanın əsas sərvəti – Naftalan neftidir. Naftalan adının etimologiyası "süzülən" və ya "axıb gedən" mənasını verən "nafta" sözündəndir. Midiyalılar yağı bu cür adlandırırdılar. Müalicəvi xassələrə malik olan Naftalan nefti əsəb, genikoloji, uroloji və dəri xəstəliklərinin, eləcə də qara ciyər xəstəliklərinin, oynaqların və dayaq-hərəkət aparatına aid oynaqdan kənar yumşaq toxumaların müalicəsi üçün müstəsna vasitə kimi bütün dünyada məşhurdur.
Dəliməmmədli
Dəliməmmədli şəhəri Goranboy rayonunun iqtisadiyyatında mühüm rola sahibdir. Şəhərdə sənaye əhəmiyyətli pambıq təmizləmə və süd zavodları, maşınqayırma avadanlıqları fabriki, gübrə zavodu, gips zavodu və taxıl qəbulu məntəqəsi, Goranboy rayonu üzrə aqroservis və aqrolizinq xidməti, uşaq musiqi məktəbi, peşə məktəbi, elektronlaşdırılmış kitabxana, uşaq bağçası, xəstəxana, dəmiryolu stansiyası, bank, mikrokredit xidmətləri var. Dəliməmmədli Bakı-Tbilisi dəmiryolunun 349-cu kilometrliyində Goranboy şəhərindən 26 kilometr şimal-qərbdə yerləşir. Bakı-Qazax magistral yolu üzərində yerləşir. Gəncə-Qazax düzənliyindədir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Goranboy rayonu" (PDF). 2016-03-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-01-05.
- "Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun və Naftalan şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 14 aprel 2009-cu il tarixli, 793-IIIQ saylı Qərarı". 2022-08-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-22.
- "Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun və Naftalan şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 31 may 2010-cu il tarixli, 1018-IIIQ saylı Qərarı". 22 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 22 August 2022.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – DÖVLƏT TƏBİƏT YASAQLIQLARI : Korçay Dövlət Təbiət Yasaqlığı" (PDF). 2022-03-03 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Goranboy rayonu haqqindadir Goranboy seheri ucun Goranboy sehifesine baxin Goranboy rayonu Azerbaycan Respublikasinda Inzibati erazi vahidi Goranboy rayonu Simal Qerbden Samux Qerbden Goygol Cenub Qerbden Kelbecer Cenub Serqden Terter Serqden Yevlax rayonlari ile hemserheddir Rayonun simalinda Mingecevir su anbari yerlesir Goranboy rayonu ile Baki arasinda mesafe 317 km dir RayonGoranboy rayonu40 36 27 sm e 46 47 33 s u Olke AzerbaycanDaxildir Gence DaskesenInzibati merkez GoranboyIcra bascisi Meherrem QuliyevTarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Sahesi 1 790 km Hundurluk 339 mEhalisiEhalisi 103 300 nef 1 yanvar 2018 Reqemsal identifikatorlarISO kodu AZ GORTelefon kodu 994 22Poct indeksi 2200Avtomobil nomresi 22Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rayonun merkezi Goranboy seheridir Seherin yaxinliginda qedim Setel seher qalasi yerlesir Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 14 aprel 2009 cu il tarixli 793 IIIQ sayli Qerari ile Goranboy rayonunun inzibati erazisinden 574 82 ha o cumleden Qasalti Qaraqoyunlu kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Qasalti Qaraqoyunlu kendinin erazisinden belediyye mulkiyyetinde olan 26 4 ha ve Qasimbeyli kendinin erazisinden belediyye mulkiyyetinde olan 11 9 ha Tatarli kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Tatarli kendinin erazisinden belediyye mulkiyyetinde olan 2 5 ha habele mese fonduna aid 534 02 ha torpaq sahesi Naftalan seherinin inzibati erazisine verilmisdir Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 31 may 2010 cu il tarixli 1018 IIIQ sayli Qerari ile Goranboy rayonunun inzibati erazisinden 489 0 ha o cumleden Tap Qaraqoyunlu kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Tap Qaraqoyunlu kendinin erazisinden belediyye mulkiyyetinde olan 133 84 ha Tatarli kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Tatarli kendinin erazisinden belediyye mulkiyyetinde olan 229 68 ha ve xususi mulkiyyetde olan 125 48 ha cemi 355 16 ha torpaq sahesi Naftalan seherinin inzibati erazisine verilmis Goranboy rayonunun Qasalti Qaraqoyunlu kend inzibati erazi dairesi ehate etdiyi erazi vahidleri erazisi muvafiq olaraq 1321 1 ha ve 882 7 ha teskil eden Qasalti Qaraqoyunlu ve Qasimbeyli kendleri ile birlikde Naftalan seher inzibati erazi vahidinin terkibine daxil edilmisdir Etimologiyasi Goranboy sozunu alimler muxtelif cur izah edirler Heqiqete yaxin olan ise Goranboy sozunun Strabonun 17 kitabdan ibaret Cografiya eserinde gosterilen muxtelif dilli 26 tayfadan biri olan gel ger tayfasinin adi ile baglanmisdir Yeni Goranin Gelan Geran gel ger tayfasinin yasadigi meskunlasdigi yer erazi menasinda islediyini bildirirler TarixiVaxtile cox inkisaf etmis bu seher qedim Gence ve Berde seherleri arasindaki karvan yolunun ustunde yerlesirdi Alban salnamecisi Musa Kalankatli ozunun Albaniya tarixi kitabinda qeyd etmisdir ki Satal Seki Samaxi Sabran ve Semkirle eyni seviyyede idi 1805 ci il mayin 14 de Rusiya ile Qarabag xanligi arasinda baglanmis Kurekcay muqavilesi rayonun erazisinden kecen Kurekcay cayinin sahilinde 1813 cu il oktyabrin 13 de Rusiya ile Iran arasinda baglanmis Gulustan muqavilesi ise rayonun Gulustan kendinde imzalanmisdir Goranboy rayonu ilk defe Azerbaycan SSR Merkezi Icraiyye Komitesinin 8 avqust 1930 cu il tarixli qerari ile inzibati erazi bolgusu ve rayonlarin yaradilmasi ile elaqedar Goranboy kendi merkez olmaqla yaradilmisdir Respublika Icraiyye Komitesinin 8 sentyabr 1938 ci il tarixli qerari ile Goranboy rayonunun adi deyisdirilerek Qasim Ismayilov adlandirilmisdir Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin 12 fevral 1991 ci il tarixli qerari ile eyni erazide iki rayonun movcudlugu luzumsuz sayilmis Saumyan kend rayonu legv edilerek rayonun kecmis adi ozune qaytarilmaqla Goranboy rayonu yaradilmisdir Goranboy rayonu ehalisi Qarabag muharibesinde qehremanliqla doyusmus 288 sehid vermis 9 nefer goranboylu Azerbaycanin Milli Qehremani fexri adina layiq gorulmusdur 2016 ci il aprelin 4 de axsam saatlarinda ve aprelin 5 ne kecen gece erzinde Gulustan kendi Azerbaycan Ordusu ermeni isgalcilarina Dagliq Qarabagda bas veren toqqusma zamani ermenilerden tam geri alinib EhalisiEsas meqaleler Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 1999 ve Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 Erazisi ve iqlimiAzerbaycanin qerb bolgesinde yerlesmekle simal serqden Yevlax cenubi serqden Terter cenubi qerbden Kelbecer qerbden Goygol simal qerbden Samux rayonlari ile hemserheddir Rayon Kicik Qafqazin simal serq eteklerinde yerlesmekle sethi simala dogru alcalan dagliq ve duzenlikdir Cenub ve cenub qerb hissesini Murovdag silsilesinin simal yamaclari ehate edir Rayonun simalini Mingecevir su anbarinin sahili boyunca yerlesen Bozdag ehate edir Erazide Poleogen Neogen ve Yura Antropogen dovrunun cokuntuleri yayilmisdir Erazinin geoloji inkisaf tarixi bir birinden ferqlenen iki boyuk tektonik zona daxilinde formalasmisdir Rayonun cenubunda Murovdag zirvesinin simal qerb ve Kepez serq yamaclarinda 7 9 balliq zelzelelerin dagidici fealiyyetinin neticesinden boyuk ucurumlar yaranmisdir Rayonun simalinda deniz seviyyesinden hundurluk 50 m cenubunda Murovdagda en yuksek zirve Gamis dagda 3724 m dir Sethi simal serqde duzenlik cenub qerbde ise dagliqdir ayri ayri yerlerde qobu ve derelerle kesilmisdir Dagliq sahede Paleogen ve Neogen duzenlikde ise Antropogen cokuntuleri yayilmisdir Dunyada yegane mualicevi neft yatagi Naftalan buradadir Qazanbulaq Naftalan duzenliyi rayonun boyuk hissesini ehate edir Mutleq hundurluyu 300 800 m arasinda deyisir Incecayin ve Kurekcayin getirme konuslari ile murekkeblesmis qirintili cay daslarindan qum ve gillerden teskil olunmusdur Uzunluqlari 10 12 km e catan yargan qolu sebekesi Qurudere Gurzalilar Asagi Agcakend zonlarinda yerlesir Rayonun cenubunu ehate eden Murovdagda Kicik Qafqazin en yuksek zirveleri Gamisdag 3724 m Murovdag 3340 m Keceldag 2225 m yerlesir Goranboy rayonun tebii seraitindeki muxteliflik ozunu iqlim deyiskenliyinde de buruze verir yuksek dagliq tundra iqlimi qisi quraq kecen soyuq iqlim qisi quraq kecen mulayim isti iqlim yayi isti kecen yarimsehra ve quru col iqlimi Dageteyi ve dagliq zonada qisi nisbeten sert yayi ise serin kecir Iqlimi mulayim isti ve quru subtropikdir Orta temperatur yanvarda 1 5 C den 1 C yedek iyulda 22 C den 26 5 C yedekdir Illik yaginti 300 600 mm dir Caylari Kurekcay Gorancay Korcay Kur hovzesine aiddir Sabalidi dag boz qehveyi torpaqlari var Esas bitki ortuyu yovsanli ve yovsanli soranotulu yarimsehra tiplidir Meselikler var Korcay Dovlet Tebiet Yasaqliginin bir hissesi rayonun erazisindedir Gorkemli sexsleriQatir Memmed Gence bolgesinde meshur qacaq destesinin bascisi Aslan bey Sefikurdski Azerbaycan Milli Surasinin uzvu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ucuncu hokumet kabinetinin 26 dekabr 1918 14 mart 1919 poct teleqraf ve emek naziri dorduncu hokumet kabinetinin edliyye ve emek naziri 14 aprel 1919 22 dekabr 1919 Idris Suleymanov Sovet Ittifaqi Qehremani Eli Nezmi satirik sair Ismayil Qarayev yazici SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu Xanim Ismayilqizi sair bestekar Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Vesime Ismayilqizi yazici publisist Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Sefer Boluslu El sairi Masallah Abdullayev Milli Qehreman Mehemmed Hesenov Milli Qehreman Yunis Eliyev Milli Qehreman Fikret Haciyev Milli Qehreman Enver Ferecov Milli Qehreman Serxan Ocaqverdiyev Milli Qehreman Kazimaga Kerimov Milli Qehreman Niyazi Aslanov Milli Qehreman Yunis Necefov Milli Qehreman Telman Eliyev Texnika elmleri doktoru professor akademik AMEA Kibernetika Institutunun direktoru Vuqar Demirbeyli Yazici jurnalist Hazirda Almaniyada yasayir Dadas Rzayev Azerbaycanin kecmis Mudafie Naziri Irsad Eliyev Azerbaycanin kecmis Kend teserrufati naziri Elmar Abdullayev Texnika elmleri doktoru AMEA Neft Kimya Prosesleri Institutunun bas muhendisi Rafil Imanov Riyaziyyatci emekdar muellim ve pedaqoq Elovset Sadiqov Taninmis tutcu genetik seleksiyaci biologiya elmleri uzre felsefe doktoru Firdovsi Memmedov Firdovsi Fahrali hekim nevropotoloq sair publisist Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Qizil Qelem mukafati laureati Tarix ve memarliq abideleriRayon erazisinde asagida adlari cekilen tarix ve memarliq abideleri var Goran stansiyasindan 2 5 km simalda bizim eradan evvel I minilliye aid insan meskenlerinin qaliqlari Goranboy seherinden 2 km simal serqde tunc dovrune aid Qoctepe yasayis yeri Qizilhacili qesebesi yaxinliginda orta esrlere aid Tepeyazilan meskeni Balakurd kendi yaxinliginda VII VIII esrlere aid Tosal ocagi adli abide Xan Qervend kendi yaxinliginda XVIII esre aid abide Sefikurd kendinde XX esrin evvellerinde tikilmis turbe qala XIII esr ve XIX esrde tikilmis mescid Rehimli kendinde XVIII XIX esrlere aid turbe kompleksi XIX esrde ucaldilmis Satal qalasi XIX esre eid Mirze Adigozel bey turbesi Qazanbulaq kendinde orta esrlere aid turbeler Kurekcay kendinde XIX esre aid qala Gulustan kendinde XII XVII esrlere aid Gulustan qalasi Satal Qedim menbelerden melum olur ki Satal V VI esrlerde seher kimi movcud olmus ve muxtelif vaxtlarda Satar Satal Setel Sutur kimi adlanmisdir 1231 ci ilde monqollar Genceye Beyleqana ve Semkire basqin ederken Satal seherini yerle yeksan etmisler Satal seherinin esrler boyu movcud oldugu erazi indi qala yeri yaxinliqdaki kend ise sevinc senlik seadet menasinda Sadli adlanir IqtisadiyyatiGoranboy rayonu kend teserrufati rayonudur Rayonda 40 min 509 bas iri buynuzlu o cumleden 26 min 789 bas ana mal 221 min 187 bas xirda buynuzlu mal qara vardir Il erzinde 42 min 862 ton sud istehsal olunur 2009 cu il Rayonda sudun emali muessisesi olmadigindan istehsal olunan sud qebul menteqelerine verile bilmir teserrufatlarda qalaraq xarab olur Rayon erazisinde sud memulatlari istehsali zavodu yaradilarsa bu boyuk semere verer Il erzinde rayonda 2 min tondan artiq kesilmis cekide mal qara ve qus eti istehsal olunur Erazide bir dene de olsun et ve qus eti mehsullarinin emali ve konservlesdirilmesi muessisesi yoxdur Bu cur muessise yaradilarsa yuksek semere verer eyni zamanda heyvandarliq sahesinin daha da inkisaf etidrilmesine musbet tesir gosterer Ilde rayonda texminen 5 min basdan artiq iri ve xirda buynuzlu mal qara kesilir Kesilmis heyvanlarin derisi istifadesiz qalir Rayonda gon ve derilerin emali ve gon deri memulatlarinin istehsali muessisesi yaradilmasina ciddi ehtiyac vardir Goranboy rayonu murekkeb geoloji qurulusa malik olaraq ehengdasi gips gil barit tikinti dasi delomit qirmizi qum narin qum yodlu yeralti sulari kimi faydali qazintilar ve servetlerle zengindir MetbuatRayonun ictimai siyasi qezeti olan Mubariz ayda 3 defe cap olunur Gulustan edebi meclisinin nesri olan Gulustan toplusu ayda bir defe nesr olunur NaftalanNisbeten yaxin vaxtlarda Naftalan adli kendin yerinde yaranmis Naftalan seheri bu rayonun meshurlasmasinda muhum rol oynamisdir Kurort seheri olan Naftalanda bir nece sanatoriya ve pansionat var Naftalanin esas serveti Naftalan neftidir Naftalan adinin etimologiyasi suzulen ve ya axib geden menasini veren nafta sozundendir Midiyalilar yagi bu cur adlandirirdilar Mualicevi xasselere malik olan Naftalan nefti eseb genikoloji uroloji ve deri xesteliklerinin elece de qara ciyer xesteliklerinin oynaqlarin ve dayaq hereket aparatina aid oynaqdan kenar yumsaq toxumalarin mualicesi ucun mustesna vasite kimi butun dunyada meshurdur DelimemmedliDelimemmedli seheri Goranboy rayonunun iqtisadiyyatinda muhum rola sahibdir Seherde senaye ehemiyyetli pambiq temizleme ve sud zavodlari masinqayirma avadanliqlari fabriki gubre zavodu gips zavodu ve taxil qebulu menteqesi Goranboy rayonu uzre aqroservis ve aqrolizinq xidmeti usaq musiqi mektebi pese mektebi elektronlasdirilmis kitabxana usaq bagcasi xestexana demiryolu stansiyasi bank mikrokredit xidmetleri var Delimemmedli Baki Tbilisi demiryolunun 349 cu kilometrliyinde Goranboy seherinden 26 kilometr simal qerbde yerlesir Baki Qazax magistral yolu uzerinde yerlesir Gence Qazax duzenliyindedir Hemcinin baxVikianbarda Goranboy rayonu ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycanin inzibati bolgusu Naftalan Delimemmedli Gulustan qalasi Goranboy Gulustan kendiIstinadlar Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin Prezident Kitabxanasi Inzibati erazi vahidleri Goranboy rayonu PDF 2016 03 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 01 05 Azerbaycan Respublikasinin Goranboy rayonunun ve Naftalan seherinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 14 aprel 2009 cu il tarixli 793 IIIQ sayli Qerari 2022 08 22 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 22 Azerbaycan Respublikasinin Goranboy rayonunun ve Naftalan seherinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 31 may 2010 cu il tarixli 1018 IIIQ sayli Qerari 22 August 2022 tarixinde Istifade tarixi 22 August 2022 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin Prezident Kitabxanasi DOVLET TEBIET YASAQLIQLARI Korcay Dovlet Tebiet Yasaqligi PDF 2022 03 03 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 04 17