Strabon (yun. Στράβων; təq. e.ə. 63, Amasiya[d] – ən tezi 21 və ən geci 24, Amasiya[d]) — yunan tarixçisi və coğrafiyaçısı.
Strabon | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | -23/-24 |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | coğrafiyaşünas, tarixçi, filosof, yazıçı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
"Tarix" kitabının (saxlanılmayıb) və 17 kitabda çap edilmiş "" müəllifi. Onun kitabı qədim dövrün coğrafiyasının öyrənilməsi üçün ciddi mənbə sayılır. Eyni Zamanda Qafqaz Albaniyası və Atropotena haqqında qiymətli məlumatlar vardır. Strabonun "Coğrafiya əsəri bir növ onun itmiş "Tarixi qeydlər" əsərinin davamıdır. Müəllif "Coğrafiya" əsərinin 11-ci kitabında Azərbaycan haqqında məlumat vermişdir. Strabonun atasının nənəsinin adı Jalə olmuşdur. Maraqlıdır ki, o dövrdə Jalə adı yayılmamış ad idi.
Əsas məqalə: Coğrafiya (Strabon)
Demək olar ki, tamamilə bizə çatan Strabonun "Coğrafiya" (qədim yunan Γεογραφικά), həm coğrafiya elminin o dövrdə olduğuna dair fikir verən, həm əvvəlki elm tarixi ilə, həm də müxtəlif elmlər ilə tanış olan yeganə əsərdir. istiqamətlər. Strabonun "Coğrafiya" nın bütün 17 kitabı, demək olar ki, tamamilə, çox sayda nüsxədə, ciddi şəkildə zədələnmiş və X əsrin sonlarından daha çox qalmışdır. Siyahıların ən yaxşısında (Parisinus # 1397 A) yalnız ilk 9 kitab var; 17 kitabın hamısı, lakin çox sayda boşluqla, xüsusilə VII Kitabda 1393 saylı Parisinus var; boşluqların əhəmiyyətsiz doldurulması Cozzanın açdığı perqament siyahısı ilə təmin edilir (bunun üçün O. Mişçenkonun Strabonun rus dilinə tərcüməsinə bax). Kramerin tənqidi nəşri Strabon mətninin taleyini və nüsxələrinin nisbi ləyaqətini təqdim edir.
Tam mətnə əlavə olaraq, X əsrin sonlarından bəri bilinən və tez-tez boşluqları doldurmağa xidmət edən epitomlar (qısaltmalar, çıxarışlar) qorunub saxlanılmışdır. Bu endirimlər sayəsində VII Kitabın Makedoniya və Trakyaya həsr olunmuş itirilmiş hissəsi əhəmiyyətli dərəcədə artırıldı.
17 coğrafiya kitabından ilk ikisi, bir giriş təşkil edir və əsasən sələfləri ilə polemika şəklində, Strabonun fəlsəfi bir elm kimi torpaq yazısı ilə bağlı yönləndirici konsepsiyalarının, hər bir savadlı şəxs üçün, xüsusən də bir komandir və hökmdar üçün coğrafi biliklərin faydaları haqqında bir açıqlama ehtiva edir; coğrafiya ilə əlaqəli Eratosfenin tənqidləri və ona qarşı Homerin müdafiəsi, coğrafiya ilə əlaqəli, eləcə də yerin suyunun və quru səthinin dəyişdirilməsi məsələsində Hipparxa qarşı Eratosfenin müdafiəsi böyük bir yer tutur; burada yerin həcmini, uzunluğunu və enini təyin edərkən, üç yerə böldüyündə və s.-də Eratosfenə düzəlişlər verilmişdir, Posidonius və Polybius'un yerin kəmərləri haqqında təlimlərini tənqid etmək və s.
Girişin sonu, Strabonun torpaq yazısı mövzusunda, bir coğrafiyanın fizika və riyaziyyatla əvvəlcədən tanış olmasının zəruriliyi ilə əlaqədar fikirlərinə dair bir ekspozisiyaya həsr olunmuşdur. Təsviri coğrafiyanın özü Avropanın işğalı altında olan səkkiz kitabla (III–X), Asiyanın altı kitabla (III–X) III Kitabla başlayır. XI–XV I), son (XVII) — Afrika.
Avropa qaynaqları
İber Yarımadasından başlayaraq Avropanı təsvir edərkən müəllif ən uzun müddət Ellada və bitişik adalarda yaşayır, onlara üç kitab ayırır (VIII, IX və X); Hellasın təsviri Peloponnese ilə başlayır, və adalarla bitir. Yaxınlıqdakı adalarla birlikdə İtaliya da Strabonun böyük diqqətini çəkir (Şahzadə V–VI). III kitabda. İberiyadan, IV-də Galliyadan, VII-də Reyndən kənarda yaşayan Almanlar, Kimbralar, İskitlər, Sarmatlar, Getlər, Dacilərdən, İstria, Illyrians, Pannonians və başqalarından və nəhayət Makedoniya və Trakyadan bəhs edir. Qərbdəki İngiltərəni, Şərqdəki Tanaisləri də tanıyır.
Krım və ona bitişik bölgələr kifayət qədər ətraflı təsvir edilmişdir. Bir çox səhifə və bölmə, xüsusən II, VII, XI, XIV kitablarında Strabonun "Coğrafiya" sında Chersonesos Tauride, Kimmeriya yarımadasının özü (müasir Krım), Pontus Euxinus və Meotida'ya həsr edilmişdir.
Asiya qaynaqları
Torosun bu tərəfindəki Asiyada Troas, Pergamum və Lidiya ən böyük təfərrüatlarla təsvir edilmişdir.
Buğa bürcünün digər tərəfindəki Asiya Hindistanı (İnd və Qanq çayları arasında), Farsı, Assuriya, Babil, Ermənistan, Mesopotamiya, Suriya, Fələstinlə Finikiya və Ərəbistanı əhatə edir. Yaşadığı ərazinin şərq kənarı Hindistan, qərb kənarı İberiya.
Kükürd (Çinlilər) Hindistan xalqı adlanır; coğrafiyaçı onların uzun ömürlərini və Nearchusa görə pambıq parçalarından bəhs edir. Atlas dağlarında, Karfagen, Sirt və Kirenaika da yaşayan mavralar təsvir olunur. Xalqlardan Nəsəmlər və Qaramantlardan bəhs olunur.
İstinadlar
- Любкер Ф. Strabo (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 1317–1318.
- Strabo (ing.). // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911. Vol. 25. P. 973.
Xarici keçidlər
- [http:// География Страбона. (DJVU)] Год издания: 1964.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Strabon yun Strabwn teq e e 63 Amasiya d en tezi 21 ve en geci 24 Amasiya d yunan tarixcisi ve cografiyacisi StrabonDogum tarixi e e 63Dogum yeri Amasiya d YunanistanVefat tarixi 23 24Vefat yeri Amasiya d YunanistanFealiyyeti cografiyasunas tarixci filosof yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tarix kitabinin saxlanilmayib ve 17 kitabda cap edilmis muellifi Onun kitabi qedim dovrun cografiyasinin oyrenilmesi ucun ciddi menbe sayilir Eyni Zamanda Qafqaz Albaniyasi ve Atropotena haqqinda qiymetli melumatlar vardir Strabonun Cografiya eseri bir nov onun itmis Tarixi qeydler eserinin davamidir Muellif Cografiya eserinin 11 ci kitabinda Azerbaycan haqqinda melumat vermisdir Strabonun atasinin nenesinin adi Jale olmusdur Maraqlidir ki o dovrde Jale adi yayilmamis ad idi Esas meqale Cografiya Strabon Demek olar ki tamamile bize catan Strabonun Cografiya qedim yunan Geografika hem cografiya elminin o dovrde olduguna dair fikir veren hem evvelki elm tarixi ile hem de muxtelif elmler ile tanis olan yegane eserdir istiqametler Strabonun Cografiya nin butun 17 kitabi demek olar ki tamamile cox sayda nusxede ciddi sekilde zedelenmis ve X esrin sonlarindan daha cox qalmisdir Siyahilarin en yaxsisinda Parisinus 1397 A yalniz ilk 9 kitab var 17 kitabin hamisi lakin cox sayda bosluqla xususile VII Kitabda 1393 sayli Parisinus var bosluqlarin ehemiyyetsiz doldurulmasi Cozzanin acdigi perqament siyahisi ile temin edilir bunun ucun O Miscenkonun Strabonun rus diline tercumesine bax Kramerin tenqidi nesri Strabon metninin taleyini ve nusxelerinin nisbi leyaqetini teqdim edir Tam metne elave olaraq X esrin sonlarindan beri bilinen ve tez tez bosluqlari doldurmaga xidmet eden epitomlar qisaltmalar cixarislar qorunub saxlanilmisdir Bu endirimler sayesinde VII Kitabin Makedoniya ve Trakyaya hesr olunmus itirilmis hissesi ehemiyyetli derecede artirildi 17 cografiya kitabindan ilk ikisi bir giris teskil edir ve esasen selefleri ile polemika seklinde Strabonun felsefi bir elm kimi torpaq yazisi ile bagli yonlendirici konsepsiyalarinin her bir savadli sexs ucun xususen de bir komandir ve hokmdar ucun cografi biliklerin faydalari haqqinda bir aciqlama ehtiva edir cografiya ile elaqeli Eratosfenin tenqidleri ve ona qarsi Homerin mudafiesi cografiya ile elaqeli elece de yerin suyunun ve quru sethinin deyisdirilmesi meselesinde Hipparxa qarsi Eratosfenin mudafiesi boyuk bir yer tutur burada yerin hecmini uzunlugunu ve enini teyin ederken uc yere bolduyunde ve s de Eratosfene duzelisler verilmisdir Posidonius ve Polybius un yerin kemerleri haqqinda telimlerini tenqid etmek ve s Girisin sonu Strabonun torpaq yazisi movzusunda bir cografiyanin fizika ve riyaziyyatla evvelceden tanis olmasinin zeruriliyi ile elaqedar fikirlerine dair bir ekspozisiyaya hesr olunmusdur Tesviri cografiyanin ozu Avropanin isgali altinda olan sekkiz kitabla III X Asiyanin alti kitabla III X III Kitabla baslayir XI XV I son XVII Afrika Avropa qaynaqlariIber Yarimadasindan baslayaraq Avropani tesvir ederken muellif en uzun muddet Ellada ve bitisik adalarda yasayir onlara uc kitab ayirir VIII IX ve X Hellasin tesviri Peloponnese ile baslayir ve adalarla bitir Yaxinliqdaki adalarla birlikde Italiya da Strabonun boyuk diqqetini cekir Sahzade V VI III kitabda Iberiyadan IV de Galliyadan VII de Reynden kenarda yasayan Almanlar Kimbralar Iskitler Sarmatlar Getler Dacilerden Istria Illyrians Pannonians ve basqalarindan ve nehayet Makedoniya ve Trakyadan behs edir Qerbdeki Ingiltereni Serqdeki Tanaisleri de taniyir Krim ve ona bitisik bolgeler kifayet qeder etrafli tesvir edilmisdir Bir cox sehife ve bolme xususen II VII XI XIV kitablarinda Strabonun Cografiya sinda Chersonesos Tauride Kimmeriya yarimadasinin ozu muasir Krim Pontus Euxinus ve Meotida ya hesr edilmisdir Asiya qaynaqlariTorosun bu terefindeki Asiyada Troas Pergamum ve Lidiya en boyuk teferruatlarla tesvir edilmisdir Buga burcunun diger terefindeki Asiya Hindistani Ind ve Qanq caylari arasinda Farsi Assuriya Babil Ermenistan Mesopotamiya Suriya Felestinle Finikiya ve Erebistani ehate edir Yasadigi erazinin serq kenari Hindistan qerb kenari Iberiya Kukurd Cinliler Hindistan xalqi adlanir cografiyaci onlarin uzun omurlerini ve Nearchusa gore pambiq parcalarindan behs edir Atlas daglarinda Karfagen Sirt ve Kirenaika da yasayan mavralar tesvir olunur Xalqlardan Nesemler ve Qaramantlardan behs olunur IstinadlarLyubker F Strabo rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 1317 1318 Strabo ing Encyclopaedia Britannica a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 Vol 25 P 973 Xarici kecidler http Geografiya Strabona DJVU God izdaniya 1964 Elm xadimi ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin