Odinin axtarışında (norv. Jakten på Odin) — Norveç səyyahı Tur Heyerdalın Rusiyanın Azov qəsəbəsində həyata keçirilən arxeoloji qazıntı işləri barədə 2001-ci ildə yazdığı kitab.
Odinin axtarışında | |
---|---|
norv. Jakten på Odin | |
| |
Müəllif | Tur Heyerdal |
Orijinalın dili | Norveç dili |
Ölkə | Norveç |
Orijinalın nəşr ili | 2001 |
Nəşriyyat | Stenersens forlag |
Səhifə | 319 |
ISBN | ISBN |
Nəzəri arxaplan
Tur Heyerdalın bu səyahətindəki əsas məqsədi İslandiya tarixçisi Snorri Sturlusonun XIII əsrdə Skandinaviyanın qədim hakim sülalələri və xristianlıqdan əvvəl yerlilərin pərəstiş etdiyi tanrıların mənşəyi barədə yazdığı həqiqət olduğunu isbat etmək idi. Snorri kitabında məlumat verir. O, burada Odin və digər Asar tanrılarının romalı işğalçılardan qaçmaq üçün Don çayı ərazisindən Skandinaviyaya köçdüyünü iddia edir. Snorrinin irəli sürdüyü fikrə görə, onlar yerli əhalini elə valeh etmişdilər ki, artıq ilahiləşdirilmişdilər.
Heyerdal Qara dənizdən Don çayına üzərək Asar tanrılarının mənşəyini axtarmağa çalışırdı. Heyerdahl 2002-ci ildə həlak olan zaman qazıntı işlərinin ikinci mövsümü hələ yeni sona çatmışdı.
Tənqidi
Tur Heyerdalın Odinin axtarışında layihəsi Norveç akademiklərdən sərt tənqidlər almışdır. Odin layihəsi barədə olan birinci kitab – Sərhədsiz (1999) və ikinci kitab – Odinin axtarışında (2001) nəşr olunduğu gündən tanınmış akademiklərin sərt və ətraflı tənqidlərinə məruz qalmışdır. İkinci kitabından nəşrindən sonra Heyerdala qarşı edilən hücumlar çoxu tərəfindən bihörmət hesab edilirdi. Buna cavab olaraq, rəylərin müəllifi olan beş əsas akademik populyar ədəbiyyatın belə müfəssəl tədqiqə müsbət baxmamasına baxmayaraq, bunun zəruri olduğunu düşündüklərini açıqlamışdır.
Tənqidçilər Norveçin akademik icmasının adından danışaraq Heyerdalın nəzəriyyəsini " bariz bir nümunəsi" adlandırıblar. Onların dediklərinə görə, Heyerdalın nəzəriyyəsinin əksər hissəsinin skandinav mifologiyası və yer adları ilə və Qafqaz regionunda tapılan yer adları arasındakı oxşarlıqdan ibarətdir. Tənqidçilər Heyerdalın bu adları bir-birləriylə linqvistik nəzəriyyəyə məhəl qoymadan etdiyini irəli sürürlər.
Heyerdalın iddiasına görə, Azov adının e.ə. I əsrdə as- (azərb. Asar məbədi) söz birləşməsindən törəmişdir. Müasir linqvistlər və tarixşünaslar Azov qəsəbəsi türk mənşəli olduğunu və XI əsrdə salındığını irəli sürürlər. Bunlara əlavə olaraq, Tur Heyerdal Asar ilə Azərbaycan, Odin ilə Udi, Tor ilə türk, ilə Van adları arasında olan oxşarlığı da qeyd etmişdir.
Heyerdalı təqnid edən linqvist və tarixşünaslar bu adlar arasındakı oxşarlığın təsadüfdən başqa bir şey olmadığına inanırlar. Onlar Heyerdalın bu dillərin təkamül prosesinə baxmağa cəhd göstərmədiyini və onlarl anaxronik olaraq müqayisə etdiyini deyirlər. Məsələn, diaxron linqvistlər Odinin iki min il əvvəl Votanaz adlandırıldığına inanırlar. Onlar həmçinin Heyerdalın fərziyyəsinin qədim və ya orta əsrlərdə istifadə olunan german adlarının türk və Qafqaz dillərinə özəl olan sözlərlə olan əlaqəsini başa salmaqda uğursuz olduğunu bəyan edirlər. Buna baxmayaraq, İsveç professoru Oke Daun kimi akademiklər əslən türk olan hunların qotlara hökmranlıq edən elit bir təbəqə olduğuna inanırlar.
Mənbə
İstinadlar
- . Ynglingatal og Ynglingesaga- en studie i historiske kilder (norveç). 1991.
- Storfyell, Y. Byornar. "Thor Heyerdahl's Final Projects". Azerbaijan International. 10:2. yay 2002. 2011-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-20.
- Stalsberq, Ann. "Ytringsfrihet og påstått vitenskap – et dilemma?" (norveç). skepsis.no. 2016-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-20.
- Keller, Kristian; Mundal, Els; Stalsberq, Ann; Steynslend, Qro. Anmeldelse av Thor Heyerdahl og Per Lillieström: Jakten på Odin (norveç) (Maal og Minne 1 (2002)). Oslo: Stenersens forlag. 2001. 98–109. (#first_missing_last)
- Yakobsen, Tor Q. . popularsocialscience.com. 8 yanvar 2013. 2018-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-20.
Ədəbiyyat
- Heyerdal, Tor. Ingen grenser. Oslo: Stenersens forlag. 1999.ISBN
- Heyerdal, Tor. Jakten på Odin—På sporet av vår fortid. Oslo: Stenersens forlag. 2001.ISBN
Xarici keçidlər
- Hovdhauqen, Kristian; Keller; Mundal, Els; Stalsberq, Ann; Steynslend, Qro. (PDF) (norveç). Archived from the original on 2011-07-25. İstifadə tarixi: 2018-10-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Odinin axtarisinda norv Jakten pa Odin Norvec seyyahi Tur Heyerdalin Rusiyanin Azov qesebesinde heyata kecirilen arxeoloji qazinti isleri barede 2001 ci ilde yazdigi kitab Odinin axtarisindanorv Jakten pa OdinKitabin uz qabigiMuellif Tur HeyerdalOrijinalin dili Norvec diliOlke NorvecOrijinalin nesr ili 2001Nesriyyat Stenersens forlagSehife 319ISBN ISBN 82 7201 316 9Nezeri arxaplanTur Heyerdalin bu seyahetindeki esas meqsedi Islandiya tarixcisi Snorri Sturlusonun XIII esrde Skandinaviyanin qedim hakim sulaleleri ve xristianliqdan evvel yerlilerin perestis etdiyi tanrilarin menseyi barede yazdigi heqiqet oldugunu isbat etmek idi Snorri kitabinda melumat verir O burada Odin ve diger Asar tanrilarinin romali isgalcilardan qacmaq ucun Don cayi erazisinden Skandinaviyaya kocduyunu iddia edir Snorrinin ireli surduyu fikre gore onlar yerli ehalini ele valeh etmisdiler ki artiq ilahilesdirilmisdiler Heyerdal Qara denizden Don cayina uzerek Asar tanrilarinin menseyini axtarmaga calisirdi Heyerdahl 2002 ci ilde helak olan zaman qazinti islerinin ikinci movsumu hele yeni sona catmisdi TenqidiTur Heyerdalin Odinin axtarisinda layihesi Norvec akademiklerden sert tenqidler almisdir Odin layihesi barede olan birinci kitab Serhedsiz 1999 ve ikinci kitab Odinin axtarisinda 2001 nesr olundugu gunden taninmis akademiklerin sert ve etrafli tenqidlerine meruz qalmisdir Ikinci kitabindan nesrinden sonra Heyerdala qarsi edilen hucumlar coxu terefinden bihormet hesab edilirdi Buna cavab olaraq reylerin muellifi olan bes esas akademik populyar edebiyyatin bele mufessel tedqiqe musbet baxmamasina baxmayaraq bunun zeruri oldugunu dusunduklerini aciqlamisdir Tenqidciler Norvecin akademik icmasinin adindan danisaraq Heyerdalin nezeriyyesini bariz bir numunesi adlandiriblar Onlarin dediklerine gore Heyerdalin nezeriyyesinin ekser hissesinin skandinav mifologiyasi ve yer adlari ile ve Qafqaz regionunda tapilan yer adlari arasindaki oxsarliqdan ibaretdir Tenqidciler Heyerdalin bu adlari bir birleriyle linqvistik nezeriyyeye mehel qoymadan etdiyini ireli sururler Heyerdalin iddiasina gore Azov adinin e e I esrde as azerb Asar mebedi soz birlesmesinden toremisdir Muasir linqvistler ve tarixsunaslar Azov qesebesi turk menseli oldugunu ve XI esrde salindigini ireli sururler Bunlara elave olaraq Tur Heyerdal Asar ile Azerbaycan Odin ile Udi Tor ile turk ile Van adlari arasinda olan oxsarligi da qeyd etmisdir Heyerdali teqnid eden linqvist ve tarixsunaslar bu adlar arasindaki oxsarligin tesadufden basqa bir sey olmadigina inanirlar Onlar Heyerdalin bu dillerin tekamul prosesine baxmaga cehd gostermediyini ve onlarl anaxronik olaraq muqayise etdiyini deyirler Meselen diaxron linqvistler Odinin iki min il evvel Votanaz adlandirildigina inanirlar Onlar hemcinin Heyerdalin ferziyyesinin qedim ve ya orta esrlerde istifade olunan german adlarinin turk ve Qafqaz dillerine ozel olan sozlerle olan elaqesini basa salmaqda ugursuz oldugunu beyan edirler Buna baxmayaraq Isvec professoru Oke Daun kimi akademikler eslen turk olan hunlarin qotlara hokmranliq eden elit bir tebeqe olduguna inanirlar MenbeIstinadlar Ynglingatal og Ynglingesaga en studie i historiske kilder norvec 1991 Storfyell Y Byornar Thor Heyerdahl s Final Projects Azerbaijan International 10 2 yay 2002 2011 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 20 Stalsberq Ann Ytringsfrihet og pastatt vitenskap et dilemma norvec skepsis no 2016 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 20 Keller Kristian Mundal Els Stalsberq Ann Steynslend Qro Anmeldelse av Thor Heyerdahl og Per Lilliestrom Jakten pa Odin norvec Maal og Minne 1 2002 Oslo Stenersens forlag 2001 98 109 first missing last Yakobsen Tor Q popularsocialscience com 8 yanvar 2013 2018 10 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 10 20 Edebiyyat Heyerdal Tor Ingen grenser Oslo Stenersens forlag 1999 ISBN 82 7201 270 7 Heyerdal Tor Jakten pa Odin Pa sporet av var fortid Oslo Stenersens forlag 2001 ISBN 82 7201 316 9Xarici kecidlerHovdhauqen Kristian Keller Mundal Els Stalsberq Ann Steynslend Qro PDF norvec Archived from the original on 2011 07 25 Istifade tarixi 2018 10 20