Erkən Dövr Tarix və Ənənələr Məzhəblər və Hərəkatlar Əsas mövzular |
|
Kilsə — Xristianlığın ibadətlərinin və digər bəzi dini vəzifələrin yerinə yetirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş ictimai bina, məbəd.
İstinadlar
Xarici keçidlər
•Xristian kilsəsinin parçalanması.
Avropa xristianlarının şərq-müsəlmanölkələrinə qarşı apardıqları Səlib yürüşləri dünya tarixində böyük təsir gücünə,mühüm nəticələrəsəbəb olmuşdur. Xristian-katolik kilsəsinin başçılığı altında aparılan bu yürüşlər amansızlıq və qəddarlığı ilə yadda qalmışdı. IV əsrdə Roma imperiyasının parçalanması ilə xristian kilsəsi də bölündü. Qərbi Avropada xristian kilsəsinin başçısı Roma papası, Şərq (Bizans) kilsəsində isə Patriarx sayılırdı.Qərbi Roma imperiyasının xarabalıqları üzərində öz dövlətlərini quran Avropanın "barbar" başçılığı xristianlığı qəbul edərək bu hakimiyyətin İsa Peyğambər tərəfindən onlara verildiyini iddia etməyə başladılar. Bütün bunlar Qərbi Avropada xristian dinini möhkəmləndirdi. Papa və Patriarx arasında xristianların vahid lideri olmaq üstündə mübarizə 1054-cü ildə xristian dini və kilsəsinin rəsmi olaraq bölünməsi ilə nəticələndi. Qərb kilsəsi katolik (ümumdünya), Şərq isə pravoslav (həqiqi din) kilsəsi adlandı. 1091-ci ildə peçeneqlər Konstantinopola hücum edəndə Bizans imperatoru kömək üçün Roma papasına müraciət etdi. Papa bu yardım tələbindən xristian dünyasını səfərbər etmək üçün bəhanə kimi istifadə etdi.
Katolik kilsəsinin sərvəti.
Qərbi Avropada feodal dağınıqlığı dövründə vahid, mərkəzləşmiş qaydada idarə olunan yeganə təşkilat katolik kilsəsi idi. Roma şəhəri və ətrafındakı ərazilər Papa vilayəti adlanırdı. Bu ərazini papa öz mülkiyyəti kimi idarə edirdi. Katolik kilsəsi həmçinin ən iri torpaq sahibinə çevrilmişdi. Avropada becərilən torpaqların 1/3 hissəsi kilsəyə məxsus idi. Bütün Qərbi Avropa əhalisi kilsəyə onda bir vergisi ödəyirdi. Hər bir xristian dini mərasimlər üçün (xaç suyuna salınma, kəbin və s.) kiləsəyə pul ödəməli, saysız-hesabsız xristian müqəddəslərinin şərəfinə keçirilən bayramlara öz gəlirindən pay ayırmalı idi. Papalar özlərini tanrının yer üzərində canişini elan edib istənilən şəxsi bağışlamaq hüququna malik sayaraq indulgensiya-"cənnət qəbzləri" satışını həyata keçirirdilər. Toplanan sərvətlərin çoxu Romaya göndərilirdi. Papa Avropada ən varlı şəxs idi. Bir sıra dövlətlərin kralları papadan borc alırdılar. Katolik kilsəsinin sərvət yoplamaqda, israfçılıqda, xalqı aldatmaqda tənqid edənlər kilsə tərəfindən təqib olunurdu. Onlar bidətçi, yəni dinindən dönən adlandırılırdı. Bidətçilər inkvizisiyaya-kilsə məhkəməsinə verilir, əmlakları kilsənin xeyrinə müsadirə edilirdi. Papalar Qədim Avropa üzərində siyasi hakimiyətə sahib olmaq uğrunda Almaniya imperatorları ilə nübərizə aparırdılar. Papaların nüfuzu o qədər artmışdı ki, İngiltərə, Polşa və Danimarka kralları özlərini papanın vassalı hesab edirdilər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kilse deqiqlesdirme Xristianliq Isa Bakire Meryemin dogmasi Isanin carmixa cekilmesi Isanin dirilmesi Pasxa Isa Xristianliqda Erken Dovr Hevari Kilse Inanc Incil Allahin Padsahligi Septuaginta Yeni Ehd Bibliya Ehdi Etiq Ehdi Cedid Apokrif Teologiya Bagislanma Veftiz Xristologiya Ata Ogul Muqeddes Ruh Insan Xilas Esxatologiya Uc uqnum Tarix ve Eneneler Meryem Pyotr Pavel Erken I Konstantin Kilse meclisi Xristianliqda bolunme Xac yurusleri Reformasiya Mezhebler ve Herekatlar Anabaptist Anglikan Baptist Kalvinizm Evangelizm Luteran Protestant Ellinci Katolik kilsesiPravoslav Konstantinopol Pravoslav KilsesiHerekatlarYehova sahidleri Esas movzular Veftiz SimvolizmXristianliqbaxmuzakireredakte Kilse Xristianligin ibadetlerinin ve diger bezi dini vezifelerin yerine yetirilmesi ucun nezerde tutulmus ictimai bina mebed IstinadlarXarici kecidler Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Xristian kilsesinin parcalanmasi Avropa xristianlarinin serq muselmanolkelerine qarsi apardiqlari Selib yurusleri dunya tarixinde boyuk tesir gucune muhum neticeleresebeb olmusdur Xristian katolik kilsesinin basciligi altinda aparilan bu yurusler amansizliq ve qeddarligi ile yadda qalmisdi IV esrde Roma imperiyasinin parcalanmasi ile xristian kilsesi de bolundu Qerbi Avropada xristian kilsesinin bascisi Roma papasi Serq Bizans kilsesinde ise Patriarx sayilirdi Qerbi Roma imperiyasinin xarabaliqlari uzerinde oz dovletlerini quran Avropanin barbar basciligi xristianligi qebul ederek bu hakimiyyetin Isa Peygamber terefinden onlara verildiyini iddia etmeye basladilar Butun bunlar Qerbi Avropada xristian dinini mohkemlendirdi Papa ve Patriarx arasinda xristianlarin vahid lideri olmaq ustunde mubarize 1054 cu ilde xristian dini ve kilsesinin resmi olaraq bolunmesi ile neticelendi Qerb kilsesi katolik umumdunya Serq ise pravoslav heqiqi din kilsesi adlandi 1091 ci ilde peceneqler Konstantinopola hucum edende Bizans imperatoru komek ucun Roma papasina muraciet etdi Papa bu yardim telebinden xristian dunyasini seferber etmek ucun behane kimi istifade etdi Katolik kilsesinin serveti Qerbi Avropada feodal daginiqligi dovrunde vahid merkezlesmis qaydada idare olunan yegane teskilat katolik kilsesi idi Roma seheri ve etrafindaki eraziler Papa vilayeti adlanirdi Bu erazini papa oz mulkiyyeti kimi idare edirdi Katolik kilsesi hemcinin en iri torpaq sahibine cevrilmisdi Avropada becerilen torpaqlarin 1 3 hissesi kilseye mexsus idi Butun Qerbi Avropa ehalisi kilseye onda bir vergisi odeyirdi Her bir xristian dini merasimler ucun xac suyuna salinma kebin ve s kileseye pul odemeli saysiz hesabsiz xristian muqeddeslerinin serefine kecirilen bayramlara oz gelirinden pay ayirmali idi Papalar ozlerini tanrinin yer uzerinde canisini elan edib istenilen sexsi bagislamaq huququna malik sayaraq indulgensiya cennet qebzleri satisini heyata kecirirdiler Toplanan servetlerin coxu Romaya gonderilirdi Papa Avropada en varli sexs idi Bir sira dovletlerin krallari papadan borc alirdilar Katolik kilsesinin servet yoplamaqda israfciliqda xalqi aldatmaqda tenqid edenler kilse terefinden teqib olunurdu Onlar bidetci yeni dininden donen adlandirilirdi Bidetciler inkvizisiyaya kilse mehkemesine verilir emlaklari kilsenin xeyrine musadire edilirdi Papalar Qedim Avropa uzerinde siyasi hakimiyete sahib olmaq ugrunda Almaniya imperatorlari ile nuberize aparirdilar Papalarin nufuzu o qeder artmisdi ki Ingiltere Polsa ve Danimarka krallari ozlerini papanin vassali hesab edirdiler