Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Karl (ing. Charles I of England) (19 (29) noyabr 1600[…], Danfermlin sarayı[d], Fayf[d] və ya Danfermlin[d], Fayf[d] – 30 yanvar (9 fevral) 1649[…], London) — İngiltərə, Şotlandiya və İrlandiya kralı. Stüart ailəsinə mənsub olub, Şotlandiya kralı VI Ceymsin oğlu olaraq Danfermlin sarayında dünyaya gəldi. 1603-cü ildə atasının taxta çıxmasıyla İngiltərəyə gətirildi və bundan sonrakı həyatını burada yaşadı. Uels şahzadəsi olan qardaşı Henri Frederikin tifus xəstəliyi səbəbilə vəfatının ardından 1612-ci ildə İngiltərə, İrlandiya və Şotlandiya taxtlarının varisi elan olundu. 1623-cü ildə baş tutan və 8 ay davam edən İspaniya səyahəti əsnasında kralın bacısı Mariya Anna ilə evlənməsi müzakirə edilsə də, bu cəhd nəticəsiz qaldı. Səyahətdən 2 il sonra Burbon ailəsindən Henretta Mariya ilə evləndirildi.
| I Karl | |
|---|---|
| ing. Charles I of England | |
 | |
Şotlandiya monarxı[d] | |
| 27 mart 1625 – 30 yanvar 1649 | |
| Əvvəlki | I Yakov |
| Sonrakı | II Karl |
| 6 yanvar 1605 – 27 mart 1625 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 19 (29) noyabr 1600[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 30 yanvar (9 fevral) 1649[…](48 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | baş kəsmə |
| Dəfn yeri |
|
| Sülalə | Stüartlar |
| Atası | I Yakov |
| Anası | Danimarkalı Anna |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | |
| | |
| Monoqram |  |
| İmzası |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1625-ci ildə taxta keçdikdən sonra monarxın səlahiyyətlərini məhdudlaşdıran İngiltərə parlamenti ilə münasibətləri pisləşdi. I Karl ölkəni öz vicdanıyla idarə etmək arzusunda idi və bu səbəblə ölkəni ikiyə ayırdı. Katolik bir xanımla evlənməsi və katolik məzhəbinə bəzi dini azadlıqlar verməsi ölkədəki digər dini qrupları qorxuya saldı. Buna baxmayaraq, onun səltənəti dönəmində bir çox adlı-sanlı Anqlikan din adamı yetişmişdir.
1642-ci ildə başlayan İngiltərə vətəndaş müharibəsi boyunca I Karl parlament orduları ilə mübarizə apardı. 1645-ci ildə şotland qoşunlarına məğlub olan kral İngiltərə parlamentinə təhvil verildi. Həbsi əsnasında konstitusional monarxiyanı qəbul etməsi şərtilə azad buraxılacağı təklif edilsə də, bu təklifi qəbul etmədi və 1647-ci ilin noyabrında qısa müddətliyinə də olsa azadlığa buraxıldı. Ardından Vayt adasına həbs olunan I Karl Şotlandiya ilə ittifaq qurmağa çalışsa da, Oliver Kromvelin 1648-ci ilin sonunda topladığı yeni tip ordu ölkənin idarəsini ələ aldı. 1649-cu ilin yanvarında məhkəməyə çıxarılan I Karl vətənə xəyanətlə təqsirləndirilərək edam olundu. Monarxiya ləğv edildi və İngiltərədə respublika elan olundu. İngiltərədə monarxiya yalnız II Karl dönəmində geri qaytarıldı.
Həyatı
Uşaqlıq illəri
Şotlandiya kralı VI Ceymsin və xanımı Danimarkalı Annanın ikinci oğlu olan Karl 19 noyabr 1600-cü ildə Danfermlin sarayında dünyaya gəldi. 23 dekabrda Edinburqdakı Holirud sarayında baş tutan protestan mərasimiylə Ross yepiskopu tərəfindən vəftiz edildi və ənənəyə görə, Şotlandiya krallarının ikinci oğullarına verilən Albani hersoqluğu ilə təltif olundu.
Atası VI Ceyms İngiltərə kraliçası I Elizabetin həyatda qalan yeganə kişi qohumu idi (onun babası V Ceyms kraliçanın bibisi oğlu idi) və bu səbəblə kraliça 1603-cü ilin martında vəfat etdikdən sonra I Ceyms adıyla İngiltərə taxtına əyləşdi. Ardından bütün ailəsiylə birlikdə aprel ayında Londona gələn I Ceyms, o ərəfədə hələ 3 yaşında olan kiçik oğlu Karlı həssas səhhəti səbəbilə Şotlandiyadakı yaxın dostu Aleksandr Setona əmanət etdi.
1604-cü ilin iyulunda yetəricə böyüyən və artıq yeriməyə başlayan Karl doğulduğu Danfermlin sarayından həyatının geri qalanını keçirəcəyi Londona doğru yola çıxdı. Burada saray mənsublarından Robert Kareyin xanımı Leydi Elizabetin himayəsinə verildi. Danışma qabiliyyəti olduqca zəif idi və həyatı boyunca kəkələməyə davam etdi.
1605-ci ilin yanvarında ənənəyə uyğun olaraq, İngiltərə kralının ikinci oğlu olması səbəbilə Bat cəngavəri və York hersoqu ünvanlarını aldı. Kalvinist bir şotland olan Tomas Murey balaca uşağa müəllim təyin edildi və din, riyaziyyat, ədəbiyyat və fərqli dillər üzrə dərslər almağa başladı. 1611-ci ildə Müqəddəs Qarter ordeni ilə təltif olundu.
Sarayda aldığı dərslərin ardından əsl şahzadə kimi böyüsə də, böyük qardaşı Uels şahzadəsi Henri Frederik qədər məşhur və nüfuzlu deyildi. Ancaq 1612-ci ilin noyabrında qardaşı anidən vəfat etdi. Ölüm səbəbi olaraq tifus epidemiyası göstərilir. Bundan 2 həftə sonra 12 yaşına qədəm qoyan Karl İngiltərə taxtının yeganə varisi elan olundu. Kralın ən böyük oğlu olması səbəbilə Karl avtomatik olaraq bir çox ünvan aldı. 4 il sonra 1616-cı ilin noyabrında Uels şahzadəsi və Çester qrafı elan edildi.
Vəliəhd illəri
1613-cü ildə Karlın bacısı alman elektor V Frederiklə evləndi və Heydelberqə köçdü. 1617-ci ildə katolik olan Avstriya hersoqu Ferdinandın Bohemiya kralı seçilməsi bölgədəki protestant-katolik qarşıdurmasını daha da alovlandırdı. Belə ki, ertəsi il Bohemiyalılar katolik rəhbərlərinə qarşı ayaqlandılar. Nəticədə 1619-cu ilin avqustunda Bohemiya parlament məclisi V Frederiki Bohemiya kralı, 2 gün sonra isə Ferdinandı Müqəddəs Roma imperatoru olaraq seçdi. Frederikin imperatora qarşı çıxaraq onun taxtını əlindən alması Otuzillik müharibə adlanacaq uzun qarışıqlıq dövrünün başlanğıcı oldu. İlk illərdə yalnız Bohemiya taxt-tacı uğrunda gedən döyüşlər daha sonra İngiltərə parlamentinin də bölgədə nüfuz qazanma niyyəti səbəbilə bütöv Avropanı əhatə etdi. 1620-ci ildə V Frederik Praqa yaxınlığında məğlub edildi və onun ata-baba torpaqları Habsburqlar tərəfindən işğal olundu. I Ceyms isə bütün bunları uzaqdan izləyirdi və yenicə Uels şahzadəsi olan oğlu Karlla İspaniya infantası olan Mariya Anna arasında siyasi evlilik planlaşdırırdı. Eyni zamanda imperator II Ferdinandın bacısı qızı olan Mariya Anna ilə baş tutacaq nikah Avropada başlayan bu müharibənin ən qısa diplomatik həlli yolu idi.
Ancaq təəssüf ki, I Ceyms nə İspaniya sarayında, nə də öz sarayında bu fikrinə yetərincə dəstəkçi toplaya bilmədi. İngiltərə parlamenti qəti katolik və ispan düşmənçiliyini davam etdirirdi və bu səbəblə, 1621-ci ildə yenidən çağırılan parlament vəliəhdin protestant bir xanımla evlənməsini və İspaniyaya qarşı yeni bir dəniz səfərinin təşkil edilməsi fikrini irəli sürdü. Lord-kansler Frensis Bekon Lordlar palatası önündə korrupsiya ilə mühakimə olundu və bu impiçment 1459-cu ildən bəri kralın rəsmi sanksiyası olmadan edilən ilk mühakimə idi. Bu hadisə sonrakı illərdə Karl və onun dəstəkçilərinə — , Arxiyepiskop və qarşı sui-istifadə edildi. I Ceyms hər nə qədər buna etiraz etsə də, parlament Uels şahzadəsinin dərhal İspaniyaya qarşı yeni bir hərbi səfərə göndərilməsini tələb etdi. Ancaq onların bu tələbi Karl tərəfindən də hədsizlik olaraq qəbul edildi. 1622-ci ilin yanvarında I Ceyms parlament üzvlərinin özbaşınalığı və krala qarşı çıxışlarını bəhanə göstərərək parlamenti istehfaya göndərdi.
1623-cü ilin fevralında Karl, və vəliəhdin yaxın adamlarından biri İspaniya ilə planlaşdırılan siyasi evlilik məsələsini müzakirə etmək məqsədilə gizlicə İspaniyaya getdilər. Ancaq onların bu gizli səyahəti uğursuzluqla nəticələndi. Belə ki, infanta Karlın öz inancına görə kafir olduğunu, bu evliliyin əsas şərti olaraq İngiltərə vəliəhdinin Roma-Katolik kilsəsinə dönməsini tələb etdi. Bundan başqa, ispanlar İngiltərədəki katolik inancının bərpasını və baş tutacaq nikahın ardından gəlinin İngiltərəyə getməyəcəyini irəli sürdülər. Müzakirələr əsnasında ilə dönəmin İspaniya baş naziri arasında münasibətlərin pisləşməsinin ardından müzakirələr bilavasitə Karl tərəfindən aparıldı. Həmin ilin oktyabrında heç bir nəticə əldə edə bilməyən Karl və adamları Londona geri döndülər və döndükdən sonra, I Ceymsə İspaniyaya müharibə elan etmək üzrə təzyiq göstərməyə başladılar.
1624-cü ildə I Ceyms protestant müşavirlərinin məsləhətiylə İngiltərə parlamentini yenidən çağırdı. Məqsəd isə hazırlıq görülən yeni müharibədə hökumətdən maliyyə subsidiyası almaq idi. Ancaq qurulan yeni hökumətin maliyyə naziri Lionel Qranfild yaranacaq maliyyə məsrəfləri səbəbilə müharibə təklifini qəbul etmədi və onun bu qərarı vəzifədən alınmasına səbəb oldu. Ernst von Mansfeld idarəsindəki zəif təchizatlı ordu V Frederikin işğal edilmiş mülklərini azad etmək üçün yola çıxsa da, Hollandiya sahillərindən irəli gedə bilmədi. O illərdə səhhəti və yaşlılığı səbəbilə parlamentlə mübarizə apara bilməyən I Ceyms 1625-ci ilin martında vəfat etdiyi əsnada Karl və çoxdan real hakimiyyəti əlinə almışdı.
Səltənət illəri
İspaniyanın etirazından sonra I Karl və yaxın müşaviri gözünü Fransaya dikdi. Bu dəfəki gəlin namizədi isə Fransa kralı XIII Lüdoviqin bacısı Henretta Mariya idi. Karl 15 yaşlı qızı İspaniya səfəri əsnasında görmüşdü. Cütlüyün nikahı 1 may 1625-ci ildə Paris Notr-Dam kilsəsində qiyabi olaraq baş tutdu. Evli cütlük ilk dəfə 13 iyun 1625-ci ildə Kanterburidə bir araya gəldilər. Karl çağıracağı ilk parlamenti, evliliyə etiraz etməmələri üçün toy mərasimindən sonraya təxirə salmışdı. Parlamentin İcmalar palatasındakı bir çox üzvü İngiltərə kilsəsinə zərər verəcəyi və ölkədəki katolik nüfuzunun artacağı qorxusuyla, kralın bir katoliklə evlənməsinə qarşı çıxırdı. Karl parlamentə ölkədəki dini nizam-intimazın pozulmaması barədə təminat versə də, qaynı olan XIII Lüdoviqlə bağladığı gizli nikah sazişində bunun tam əksini irəli sürürdü. Üstəlik, bu sazişə əsasən İngiltərə donanmasına aid 7 döyüş gəmisi fransızlara La Roşeldə çıxan protestant üsyanınn yatırılmasında kömək edəcəkdi. I Karlın tacqoyma mərasimi 2 fevral 1626-cı ildə Vestminster abbadlığında keçirildi. Ancaq xanımı protestant dini mərasimində iştirak etməkdən imtina etdi.
Həmçinin baxın
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Ashley M. Charles I // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Kindred Britain.
- Catalog of the German National Library (alm.).
- Lundy D. R. Charles I Stuart, King of Great Britain // The Peerage (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax I Karl I Karl ing Charles I of England 19 29 noyabr 1600 Danfermlin sarayi d Fayf d ve ya Danfermlin d Fayf d 30 yanvar 9 fevral 1649 London Ingiltere Sotlandiya ve Irlandiya krali Stuart ailesine mensub olub Sotlandiya krali VI Ceymsin oglu olaraq Danfermlin sarayinda dunyaya geldi 1603 cu ilde atasinin taxta cixmasiyla Ingiltereye getirildi ve bundan sonraki heyatini burada yasadi Uels sahzadesi olan qardasi Henri Frederikin tifus xesteliyi sebebile vefatinin ardindan 1612 ci ilde Ingiltere Irlandiya ve Sotlandiya taxtlarinin varisi elan olundu 1623 cu ilde bas tutan ve 8 ay davam eden Ispaniya seyaheti esnasinda kralin bacisi Mariya Anna ile evlenmesi muzakire edilse de bu cehd neticesiz qaldi Seyahetden 2 il sonra Burbon ailesinden Henretta Mariya ile evlendirildi I Karling Charles I of EnglandSotlandiya monarxi d 27 mart 1625 30 yanvar 1649EvvelkiI YakovSonrakiII KarlYork hersoqu6 yanvar 1605 27 mart 1625Sexsi melumatlarDogum tarixi 19 29 noyabr 1600 Dogum yeri Fayf d Sotlandiya ve yaDanfermlin d Fayf d SotlandiyaVefat tarixi 30 yanvar 9 fevral 1649 48 yasinda Vefat yeri London Ingiltere kralligiVefat sebebi bas kesmeDefn yeri Muqeddes Corc kilsesi d Sulale StuartlarAtasi I YakovAnasi Danimarkali AnnaHeyat yoldasi Henrietta Mariya 13 iyun 1625 Usaqlari II Karl Mariya Stuart 1631 1660 II CeymsMonoqramImzasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1625 ci ilde taxta kecdikden sonra monarxin selahiyyetlerini mehdudlasdiran Ingiltere parlamenti ile munasibetleri pislesdi I Karl olkeni oz vicdaniyla idare etmek arzusunda idi ve bu sebeble olkeni ikiye ayirdi Katolik bir xanimla evlenmesi ve katolik mezhebine bezi dini azadliqlar vermesi olkedeki diger dini qruplari qorxuya saldi Buna baxmayaraq onun selteneti doneminde bir cox adli sanli Anqlikan din adami yetismisdir 1642 ci ilde baslayan Ingiltere vetendas muharibesi boyunca I Karl parlament ordulari ile mubarize apardi 1645 ci ilde sotland qosunlarina meglub olan kral Ingiltere parlamentine tehvil verildi Hebsi esnasinda konstitusional monarxiyani qebul etmesi sertile azad buraxilacagi teklif edilse de bu teklifi qebul etmedi ve 1647 ci ilin noyabrinda qisa muddetliyine de olsa azadliga buraxildi Ardindan Vayt adasina hebs olunan I Karl Sotlandiya ile ittifaq qurmaga calissa da Oliver Kromvelin 1648 ci ilin sonunda topladigi yeni tip ordu olkenin idaresini ele aldi 1649 cu ilin yanvarinda mehkemeye cixarilan I Karl vetene xeyanetle teqsirlendirilerek edam olundu Monarxiya legv edildi ve Ingilterede respublika elan olundu Ingilterede monarxiya yalniz II Karl doneminde geri qaytarildi HeyatiUsaqliq illeri Sotlandiya krali VI Ceymsin ve xanimi Danimarkali Annanin ikinci oglu olan Karl 19 noyabr 1600 cu ilde Danfermlin sarayinda dunyaya geldi 23 dekabrda Edinburqdaki Holirud sarayinda bas tutan protestan merasimiyle Ross yepiskopu terefinden veftiz edildi ve eneneye gore Sotlandiya krallarinin ikinci ogullarina verilen Albani hersoqlugu ile teltif olundu Atasi VI Ceyms Ingiltere kralicasi I Elizabetin heyatda qalan yegane kisi qohumu idi onun babasi V Ceyms kralicanin bibisi oglu idi ve bu sebeble kralica 1603 cu ilin martinda vefat etdikden sonra I Ceyms adiyla Ingiltere taxtina eylesdi Ardindan butun ailesiyle birlikde aprel ayinda Londona gelen I Ceyms o erefede hele 3 yasinda olan kicik oglu Karli hessas sehheti sebebile Sotlandiyadaki yaxin dostu Aleksandr Setona emanet etdi 1604 cu ilin iyulunda yeterice boyuyen ve artiq yerimeye baslayan Karl doguldugu Danfermlin sarayindan heyatinin geri qalanini kecireceyi Londona dogru yola cixdi Burada saray mensublarindan Robert Kareyin xanimi Leydi Elizabetin himayesine verildi Danisma qabiliyyeti olduqca zeif idi ve heyati boyunca kekelemeye davam etdi 1605 ci ilin yanvarinda eneneye uygun olaraq Ingiltere kralinin ikinci oglu olmasi sebebile Bat cengaveri ve York hersoqu unvanlarini aldi Kalvinist bir sotland olan Tomas Murey balaca usaga muellim teyin edildi ve din riyaziyyat edebiyyat ve ferqli diller uzre dersler almaga basladi 1611 ci ilde Muqeddes Qarter ordeni ile teltif olundu Sarayda aldigi derslerin ardindan esl sahzade kimi boyuse de boyuk qardasi Uels sahzadesi Henri Frederik qeder meshur ve nufuzlu deyildi Ancaq 1612 ci ilin noyabrinda qardasi aniden vefat etdi Olum sebebi olaraq tifus epidemiyasi gosterilir Bundan 2 hefte sonra 12 yasina qedem qoyan Karl Ingiltere taxtinin yegane varisi elan olundu Kralin en boyuk oglu olmasi sebebile Karl avtomatik olaraq bir cox unvan aldi 4 il sonra 1616 ci ilin noyabrinda Uels sahzadesi ve Cester qrafi elan edildi Veliehd illeri 1613 cu ilde Karlin bacisi alman elektor V Frederikle evlendi ve Heydelberqe kocdu 1617 ci ilde katolik olan Avstriya hersoqu Ferdinandin Bohemiya krali secilmesi bolgedeki protestant katolik qarsidurmasini daha da alovlandirdi Bele ki ertesi il Bohemiyalilar katolik rehberlerine qarsi ayaqlandilar Neticede 1619 cu ilin avqustunda Bohemiya parlament meclisi V Frederiki Bohemiya krali 2 gun sonra ise Ferdinandi Muqeddes Roma imperatoru olaraq secdi Frederikin imperatora qarsi cixaraq onun taxtini elinden almasi Otuzillik muharibe adlanacaq uzun qarisiqliq dovrunun baslangici oldu Ilk illerde yalniz Bohemiya taxt taci ugrunda geden doyusler daha sonra Ingiltere parlamentinin de bolgede nufuz qazanma niyyeti sebebile butov Avropani ehate etdi 1620 ci ilde V Frederik Praqa yaxinliginda meglub edildi ve onun ata baba torpaqlari Habsburqlar terefinden isgal olundu I Ceyms ise butun bunlari uzaqdan izleyirdi ve yenice Uels sahzadesi olan oglu Karlla Ispaniya infantasi olan Mariya Anna arasinda siyasi evlilik planlasdirirdi Eyni zamanda imperator II Ferdinandin bacisi qizi olan Mariya Anna ile bas tutacaq nikah Avropada baslayan bu muharibenin en qisa diplomatik helli yolu idi Ancaq teessuf ki I Ceyms ne Ispaniya sarayinda ne de oz sarayinda bu fikrine yeterince destekci toplaya bilmedi Ingiltere parlamenti qeti katolik ve ispan dusmenciliyini davam etdirirdi ve bu sebeble 1621 ci ilde yeniden cagirilan parlament veliehdin protestant bir xanimla evlenmesini ve Ispaniyaya qarsi yeni bir deniz seferinin teskil edilmesi fikrini ireli surdu Lord kansler Frensis Bekon Lordlar palatasi onunde korrupsiya ile muhakime olundu ve bu impicment 1459 cu ilden beri kralin resmi sanksiyasi olmadan edilen ilk muhakime idi Bu hadise sonraki illerde Karl ve onun destekcilerine Arxiyepiskop ve qarsi sui istifade edildi I Ceyms her ne qeder buna etiraz etse de parlament Uels sahzadesinin derhal Ispaniyaya qarsi yeni bir herbi sefere gonderilmesini teleb etdi Ancaq onlarin bu telebi Karl terefinden de hedsizlik olaraq qebul edildi 1622 ci ilin yanvarinda I Ceyms parlament uzvlerinin ozbasinaligi ve krala qarsi cixislarini behane gostererek parlamenti istehfaya gonderdi 1623 cu ilin fevralinda Karl ve veliehdin yaxin adamlarindan biri Ispaniya ile planlasdirilan siyasi evlilik meselesini muzakire etmek meqsedile gizlice Ispaniyaya getdiler Ancaq onlarin bu gizli seyaheti ugursuzluqla neticelendi Bele ki infanta Karlin oz inancina gore kafir oldugunu bu evliliyin esas serti olaraq Ingiltere veliehdinin Roma Katolik kilsesine donmesini teleb etdi Bundan basqa ispanlar Ingilteredeki katolik inancinin berpasini ve bas tutacaq nikahin ardindan gelinin Ingiltereye getmeyeceyini ireli surduler Muzakireler esnasinda ile donemin Ispaniya bas naziri arasinda munasibetlerin pislesmesinin ardindan muzakireler bilavasite Karl terefinden aparildi Hemin ilin oktyabrinda hec bir netice elde ede bilmeyen Karl ve adamlari Londona geri donduler ve dondukden sonra I Ceymse Ispaniyaya muharibe elan etmek uzre tezyiq gostermeye basladilar 1624 cu ilde I Ceyms protestant musavirlerinin meslehetiyle Ingiltere parlamentini yeniden cagirdi Meqsed ise hazirliq gorulen yeni muharibede hokumetden maliyye subsidiyasi almaq idi Ancaq qurulan yeni hokumetin maliyye naziri Lionel Qranfild yaranacaq maliyye mesrefleri sebebile muharibe teklifini qebul etmedi ve onun bu qerari vezifeden alinmasina sebeb oldu Ernst von Mansfeld idaresindeki zeif techizatli ordu V Frederikin isgal edilmis mulklerini azad etmek ucun yola cixsa da Hollandiya sahillerinden ireli gede bilmedi O illerde sehheti ve yasliligi sebebile parlamentle mubarize apara bilmeyen I Ceyms 1625 ci ilin martinda vefat etdiyi esnada Karl ve coxdan real hakimiyyeti eline almisdi Seltenet illeri Ispaniyanin etirazindan sonra I Karl ve yaxin musaviri gozunu Fransaya dikdi Bu defeki gelin namizedi ise Fransa krali XIII Ludoviqin bacisi Henretta Mariya idi Karl 15 yasli qizi Ispaniya seferi esnasinda gormusdu Cutluyun nikahi 1 may 1625 ci ilde Paris Notr Dam kilsesinde qiyabi olaraq bas tutdu Evli cutluk ilk defe 13 iyun 1625 ci ilde Kanterburide bir araya geldiler Karl cagiracagi ilk parlamenti evliliye etiraz etmemeleri ucun toy merasiminden sonraya texire salmisdi Parlamentin Icmalar palatasindaki bir cox uzvu Ingiltere kilsesine zerer vereceyi ve olkedeki katolik nufuzunun artacagi qorxusuyla kralin bir katolikle evlenmesine qarsi cixirdi Karl parlamente olkedeki dini nizam intimazin pozulmamasi barede teminat verse de qayni olan XIII Ludoviqle bagladigi gizli nikah sazisinde bunun tam eksini ireli sururdu Ustelik bu sazise esasen Ingiltere donanmasina aid 7 doyus gemisi fransizlara La Roselde cixan protestant usyaninn yatirilmasinda komek edecekdi I Karlin tacqoyma merasimi 2 fevral 1626 ci ilde Vestminster abbadliginda kecirildi Ancaq xanimi protestant dini merasiminde istirak etmekden imtina etdi Hemcinin baxinI Karlin atli portretiIstinadlarRKDartists nid Ashley M Charles I Encyclopaedia Britannica ing Kindred Britain Catalog of the German National Library alm Lundy D R Charles I Stuart King of Great Britain The Peerage ing