V Frederik və ya Fridrix (alm. Friedrich V, çex. Bedřich I) (26 avqust 1596 – 29 noyabr 1632[…], Mayns, Mayns kurfürstlüyü) — 1610-cu ildən 1623-cü ilə qədər Müqəddəs Roma İmperiyasında Pfals kürfürstü və 1619–1620-ci illərdə Bohemiya kralı kimi hökmranlıq etmiş Vittelsbax sülaləsindən alman zadəgan. O, tezliklə hər iki roldan imtina etmək məcburiyyətində qaldı və Bohemiyadakı hakimiyyətinin qısalığı ona istehzalı "Qış Kralı" (çex. Zimní král; alm. Winterkönig) ləqəbini qazandırdı.
V Frederik | |
---|---|
alm. Friedrich V. von der Pfalz | |
26 avqust 1619 – 8 noyabr 1620 (ləqəbi: Qış Kralı) | |
Əvvəlki | II Ferdinand |
Sonrakı | II Ferdinand |
19 September 1610 – 23 fevral 1623 | |
Əvvəlki | IV Fridrix |
Sonrakı | Maksimilian |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 26 avqust 1596 |
Vəfat tarixi | 29 noyabr 1632[…](36 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | taun |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | əsilzadə, siyasətçi, hərbi lider[d], Kürfürst |
Atası | IV Fridrix |
Anası | |
Həyat yoldaşı | Elizabet Stüart |
Uşaqları | |
Ailəsi | Vittelsbax sülaləsi |
Dini | Kalvinist |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | Dövlət idarəetməsi, siyasət, hərbi iş[d] |
deutsche-biographie.de/g… | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Frederik Pfalsın Deinşvanq bölgəsində (indiki , Almaniya) bir ov sarayında (alm. Jagdschloss) anadan olub. O, IV Frederikin və oğlu idi. İntellektual, mistik və kalvinist biri kimi məşhur idi. Atasının yerinə 1610-cu ildə kürfürst kimi keçdi. O, həmçinin Heydelberqdə məşhur Hortus Palatinus bağlarını saldırmışdı.
1618-ci ildə Bohemiyanın əsasən protestant çex zadəganları katolik kralı Ferdinanda qarşı üsyan etdilər və bu isə Otuzillik müharibənin başlanmasına səbəb oldu. Çex zadəganlar Frederikdən Bohemiya tacını götürməyini xahiş etdilər. O, təklifi qəbul etdi və 1619-cu il noyabrın 4-də I Frederik adı ilə taxta çıxdı. Feodalların Frederiki seçmə səbəbi lideri olması idi və onun protestant qaynatası İngiltərə və Şotlandiya krlaı I Ceymsin köməyinə ümid edirdilər. Lakin Ceyms kürəkəninin Bohemiyanı Habsburqlardan almasına qarşı çıxdı və Frederikin Protestant İttifaqındakı müttəfiqləri imzalayaraq ona hərbi dəstək göstərə bilmədilər. Onun Bohemiya Kralı kimi qısa hakimiyyəti tacqoyma mərasimindən bir il dörd gün sonra 8 noyabr 1620-ci ildə məğlubiyyəti ilə başa çatdı.
Döyüşdən sonra imperiya qüvvələri Frederikin Pfals mülklərini işğal etdi və o, 1622-ci ildə Yeddi Birləşmiş Əyalət Respublikasının əmisi yanına qaçmalı oldu. 1623-cü ildə imperiya fərmanı onu rəsmi olaraq Pfalsdan məhrum etdi. O, ömrünün qalan hissəsini həyat yoldaşı və ailəsi ilə birlikdə, əsasən Haaqada sürgündə yaşadı və 1632-ci ildə Maynsda öldü.
Onun sağ qalan böyük oğlu Karl Lüdviq müharibənin bitməsi ilə 1648-ci ildə Pfalsda hakimiyyətə qayıtdı. Digər oğlu isə dövrünün ən rəngarəng simalarından biri olan Pfals şahzadəsi idi. Onun qızı nəhayət Britaniya taxtının varisi adlandırılmışdı və banisi idi. Nəvəsi Georq daha sonra Böyük Britaniyanın kralı olacaqdı.
Mənbə
- Frederik V van Bohemen // RKDartists (nid.).
- Parker N. G. Frederick V // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Kindred Britain.
- Catalog of the German National Library (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118693522 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Parker, Geoffery. "Frederick V (elector Palatine of the Rhine)" 2015-05-03 at the Wayback Machine. Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica. Retrieved 16 August 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
V Frederik ve ya Fridrix alm Friedrich V cex Bedrich I 26 avqust 1596 29 noyabr 1632 Mayns Mayns kurfurstluyu 1610 cu ilden 1623 cu ile qeder Muqeddes Roma Imperiyasinda Pfals kurfurstu ve 1619 1620 ci illerde Bohemiya krali kimi hokmranliq etmis Vittelsbax sulalesinden alman zadegan O tezlikle her iki roldan imtina etmek mecburiyyetinde qaldi ve Bohemiyadaki hakimiyyetinin qisaligi ona istehzali Qis Krali cex Zimni kral alm Winterkonig leqebini qazandirdi V Frederikalm Friedrich V von der Pfalz 26 avqust 1619 8 noyabr 1620 leqebi Qis Krali EvvelkiII FerdinandSonrakiII FerdinandPfals kurfurstu19 September 1610 23 fevral 1623EvvelkiIV FridrixSonrakiMaksimilianSexsi melumatlarDogum tarixi 26 avqust 1596 1596 08 26 Vefat tarixi 29 noyabr 1632 1632 11 29 36 yasinda Vefat yeri Mayns Mayns kurfurstluyu Muqeddes Roma imperiyasiVefat sebebi taunDefn yeri bilinmirFealiyyeti esilzade siyasetci herbi lider d KurfurstAtasi IV FridrixAnasiHeyat yoldasi Elizabet StuartUsaqlari I Karl Ludviq Pfals kurfurstu Bohemiyali YelizavetaAilesi Vittelsbax sulalesiDini KalvinistElmi fealiyyetiElm sahesi Dovlet idareetmesi siyaset herbi is d deutsche biographie de g Vikianbarda elaqeli mediafayllar Frederik Pfalsin Deinsvanq bolgesinde indiki Almaniya bir ov sarayinda alm Jagdschloss anadan olub O IV Frederikin ve oglu idi Intellektual mistik ve kalvinist biri kimi meshur idi Atasinin yerine 1610 cu ilde kurfurst kimi kecdi O hemcinin Heydelberqde meshur Hortus Palatinus baglarini saldirmisdi 1618 ci ilde Bohemiyanin esasen protestant cex zadeganlari katolik krali Ferdinanda qarsi usyan etdiler ve bu ise Otuzillik muharibenin baslanmasina sebeb oldu Cex zadeganlar Frederikden Bohemiya tacini goturmeyini xahis etdiler O teklifi qebul etdi ve 1619 cu il noyabrin 4 de I Frederik adi ile taxta cixdi Feodallarin Frederiki secme sebebi lideri olmasi idi ve onun protestant qaynatasi Ingiltere ve Sotlandiya krlai I Ceymsin komeyine umid edirdiler Lakin Ceyms kurekeninin Bohemiyani Habsburqlardan almasina qarsi cixdi ve Frederikin Protestant Ittifaqindaki muttefiqleri imzalayaraq ona herbi destek gostere bilmediler Onun Bohemiya Krali kimi qisa hakimiyyeti tacqoyma merasiminden bir il dord gun sonra 8 noyabr 1620 ci ilde meglubiyyeti ile basa catdi Doyusden sonra imperiya quvveleri Frederikin Pfals mulklerini isgal etdi ve o 1622 ci ilde Yeddi Birlesmis Eyalet Respublikasinin emisi yanina qacmali oldu 1623 cu ilde imperiya fermani onu resmi olaraq Pfalsdan mehrum etdi O omrunun qalan hissesini heyat yoldasi ve ailesi ile birlikde esasen Haaqada surgunde yasadi ve 1632 ci ilde Maynsda oldu Onun sag qalan boyuk oglu Karl Ludviq muharibenin bitmesi ile 1648 ci ilde Pfalsda hakimiyyete qayitdi Diger oglu ise dovrunun en rengareng simalarindan biri olan Pfals sahzadesi idi Onun qizi nehayet Britaniya taxtinin varisi adlandirilmisdi ve banisi idi Nevesi Georq daha sonra Boyuk Britaniyanin krali olacaqdi MenbeFrederik V van Bohemen RKDartists nid Parker N G Frederick V Encyclopaedia Britannica ing Kindred Britain Catalog of the German National Library alm Deutsche Nationalbibliothek Record 118693522 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Parker Geoffery Frederick V elector Palatine of the Rhine 2015 05 03 at the Wayback Machine Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Retrieved 16 August 2014