Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dondurulmuş münaqişə — beynəlxalq münasibətlərdə aktiv silahlı münaqişənin sona çatdığı, lakin heç bir rəsmi sülh müqaviləsinin və ya digər siyasi çərçivənin münaqişəni qane edəcək şəkildə həll etmədiyi bir vəziyyət. Ona görə də hüquqi baxımdan münaqişə hər an yenidən başlaya bilər, qeyri-təhlükəsizlik və qeyri-sabitlik mühiti yarada bilər.
Bu termin ümumiyyətlə postsovet münaqişələri üçün istifadə olunur, lakin tez-tez digər genişlənmiş və həll olunmamış ərazi mübahisələrinə də şamil edilir. Ortaya çıxan de-fakto vəziyyət münaqişə tərəflərindən hər hansı birinin bəyan etdiyi rəsmi mövqeyə uyğun ola və ya uyğun gəlməyə bilər. Məsələn, Koreyanın bölünməsində həm Cənubi Koreya, həm də Şimali Koreya rəsmi olaraq bütün yarımadaya iddialarını irəli sürürlər; lakin iki ölkənin nəzarət zonaları arasında dəqiq müəyyən edilmiş sərhəd mövcuddur.
Dondurulmuş münaqişələr bəzən qismən tanınan dövlətlərlə nəticələnir. Məsələn, dondurulmuş Gürcüstan-Osetiya münaqişəsinin məhsulu olan Cənubi Osetiya Respublikası beş BMT üzvü də daxil olmaqla səkkiz başqa dövlət tərəfindən tanınır; bu qurumların digər üçü qismən tanınan dövlətlərdir.
Nümunələr
Postsovet ərazilərində
1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra bəzi postsovet dövlətlərinin ərazilərində bir sıra münaqişələr yarandı, burada adətən yeni beynəlxalq sərhədlər yerli əhalinin etnik mənsubiyyətinə uyğun gəlmirdi. Bu münaqişələr əsasən “dondurulmuş vəziyyətdə” qalmışdır, mübahisəli ərazilər beynəlxalq səviyyədə mənsub olduqları və hələ də həmin əraziləri öz ərazilərinin bir hissəsi hesab edən ölkələrdən başqa qurumların faktiki nəzarəti altındadır.
| Ad | Paytaxt | Əhali | Sahə (km 2 ) | Müstəqillik elan etməsi | BMT üzvləri tərəfindən tanınması | Əsas etnik qruplar | De yure məxsusdur |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dnestryanı | Tiraspol | 475.665 | 4.400 | 2 sentyabr 1990 | heç biri | Moldovalılar (32,1%), ruslar (30,4%), ukraynalılar (28,8%) |  Moldova |
| Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası | Xankəndi | 150.932 | 3.170 | 2 sentyabr 1991 | heç biri | Ermənilər (99%) |  Azərbaycan |
| Abxaziya | Suxumi | 242.862 | 8.660 | 25 avqust 1990 | 5 | Abxazlar (50,5%), gürcülər (19%), ermənilər (17%) |  Gürcüstan |
| Cənubi Osetiya | Sxinvali | 51.547 | 3.900 | 28 noyabr 1991 | 5 | Osetinlər (89,9%), gürcülər (7,4%). |
Dnestryanı müharibəni (1990-1992) başa vuran atəşkəsdən bəri Rusiyanın təsiri altında olan separatçı Dnestryanı respublika Moldova ərazisinin ən şərq zolağına nəzarət edir. Respublika beynəlxalq səviyyədə tanınmayıb və Moldova əraziyə iddia etməkdə davam edir.
Dağlıq Qarabağ
Dağlıq Qarabağ beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınır, lakin regionun əksər hissəsi Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti əsasında yaradılmış etnik əksəriyyəti erməni olan de-fakto müstəqil dövlət tərəfindən idarə olunur. 1988-ci ildən Ermənistandakı Qarabağ hərəkatı bölgənin Ermənistana verilməsi üçün mübarizə aparırdı. 1991-ci ildə Dağlıq Qarabağ Azərbaycandan "müstəqilliyini elan etdi". Sonrakı Birinci Dağlıq Qarabağ Müharibəsi zamanı 1994-cü ilə qədər "Dağlıq Qarabağ Respublikası" nəinki öz varlığını müdafiə edə, həm də ərazisini əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirə və ona bitişik Azərbaycan ərazilərini işğal etməklə həlledici şəkildə Ermənistanla quru sərhədi yarada bildi. 1994-cü ildən sonra bu vəziyyətdə münaqişə praktiki olaraq donmuş vəziyyətdə qaldı; 2017-ci ildə Dağlıq Qarabağ Respublikası "Artsax Respublikası" adlandırıldı. 2020-ci ildə münaqişə yenidən kəskinləşdi və irimiqyaslı müharibə başlandı, atəşkəs imzalandıqdan sonra Azərbaycan Dağlıq Qarabağ və ətraf əraziləri demək olar ki, bütünlüklə geri qaytardı.
Cənubi Osetiya və Abxaziya
Abxaz-Gürcüstan münaqişəsi və Gürcüstan-Osetiya münaqişəsi Gürcüstanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisində iki böyük ölçüdə tanınmamış dövlətin yaranmasına gətirib çıxardı. 1991-92-ci illər Cənubi Osetiya müharibəsi və 1992-93-cü illərdə Abxaziya müharibəsi, ardınca 2008-ci ilin avqustunda Rusiya-Gürcüstan müharibəsi Rusiyanın dəstəklədiyi Cənubi Osetiya və Abxaziya respublikalarını Cənubi Osetiya və Abxaziya bölgələrinə faktiki nəzarətdə saxladı.
Krım
2014-cü ildə Ukrayna hələ də paytaxtdakı genişmiqyaslı zorakılıqlardan sağalarkən Krım rus qoşunları tərəfindən ilhaq edildi və qısa müddət sonra Rusiya Federasiyasının tərkibinə daxil edildi. Bu, geniş şəkildə yarımadanın Rusiya tərəfindən ilhaqı kimi qəbul edilir və çox güman ki, başqa bir postsovet dondurulmuş münaqişə ilə nəticələnəcək.
Donetsk və Luqansk
2014-cü ilin mart ayının əvvəlindən, 2014- cü il Ukrayna inqilabı və Avromaydan hərəkatının ardınca, Ukraynanın Donetsk və Luqansk vilayətlərində Rusiyanın dəstəklədiyi hökumət əleyhinə separatçı qrupların etirazları, birlikdə Donbas adlanır. 2014-cü ilin fevral-mart aylarında Krımın Rusiya Federasiyası tərəfindən ilhaqından sonra baş verən və Ukraynanın cənubunda və şərqində daha geniş paralel etirazlar qrupunun bir hissəsi olan bu nümayişlər özünü elan edən Donetskin separatçı qüvvələri arasında silahlı qarşıdurmaya çevrildi İlkin etirazlar əsasən yeni Ukrayna hökumətindən narazılığın yerli ifadələri olsa da, Rusiya onlardan istifadə edərək Ukraynaya qarşı koordinasiyalı siyasi və hərbi kampaniyaya başladı. Rusiya vətəndaşları 2014-cü ilin aprel ayından avqust ayına qədər Donetskdə separatçı hərəkata rəhbərlik edib və onlara Rusiyadan gələn könüllülər və maddi-texniki dəstək verilib.
Dnestryanı, Abxaziya və tanınmamış Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasının Ukraynanın şərqindəki Donbas bölgəsindəki ərazilərə faktiki nəzarəti ələ keçirdiyi Donbasdakı hazırkı müharibə arasında oxşarlıqlar olsa da, Donbasdakı münaqişə hələ dondurulmuş münaqişə deyil. Çünki atəşkəsin pozulması döyüşləri aşağı tempdə saxlayır. Lakin bəzi ekspertlər bu münaqişənin də donmuş gələcəyini proqnozlaşdırırlar.
Rusiya 21 fevral 2022-ci ildə DXR və LPR-ni tanıdığını elan etdi və fevralın 24- də Ukraynaya genişmiqyaslı işğala başladı və vəziyyəti hərbi münaqişəyə çevirdi.
Asiyada
Kəşmir
Hindistan və Pakistan mübahisəli Kəşmir bölgəsi üzərində 1947, 1965 və 1999 -cu illərdə ən azı üç müharibə aparıblar. Hindistan bölünmədən sonra imzalanmış Qoşulma Sənədinə (Cammu və Kəşmir) uyğun olaraq keçmiş knyazlıq Cammu və Kəşmir əyalətinin bütün ərazisinə iddia edir ki, bunun da təxminən 43%-i Hindistan tərəfindən idarə olunur. Pakistan bölgənin müsəlman əhalisinin əksəriyyətinə əsaslandığını iddia edir və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 47 saylı qətnaməsi əsasında plebisit keçirilməsini istəyir. Pakistan regionun təxminən 37%-nə nəzarət edir, qalan ərazi Çin Xalq Respublikası tərəfindən idarə olunur; onun bir hissəsi Çin-Hindistan müharibəsi zamanı işğal edilmiş, bir hissəsi isə Pakistan tərəfindən ÇXR-ə verilmişdir.
Materik Çini və Tayvan
Çin və Tayvan arasındakı münaqişə 1949-cu ildən bəri dondurulub. Heç bir atəşkəs və ya sülh müqaviləsi imzalanmayıb və vətəndaş müharibəsinin qanuni olaraq başa çatıb-çatmaması ilə bağlı müzakirələr davam edir. Rəsmi olaraq, həm Pekində yerləşən Çin Xalq Respublikası (ÇXR), həm də Taypeydə yerləşən Çin Respublikası (ROC) özlərini bütün Çinin yeganə qanuni hökuməti hesab edirlər. Sonuncu xüsusilə beynəlxalq miqyasda əksər ölkələr və dövlətlər tərəfindən tanınmasa da, Tayvanda və bir sıra digər adalarda faktiki müstəqil administrasiya olaraq qalır və ÇXR-in de-fakto administrasiyası Çin Xalq Respublikasında, Honq Konq və Makaodadır .
Koreya
Koreya münaqişəsi 1953-cü ildən, atəşkəs Koreya müharibəsini bitirdikdən sonra dondurulmuşdu. Həm Şimali Koreya, həm də Cənubi Koreya hökumətləri bütün Koreya yarımadasına iddia edir, faktiki nəzarət isə Koreyanın Demilitarizasiya Bölgəsindəki hərbi demarkasiya xətti boyunca bölünür. Həm Şimali, həm də Cənubi Koreya bir-birini tanımasa da, digər xalqların böyük əksəriyyəti tərəfindən tanınır .
İsrail, Fələstin və Qolan təpələri
Ərəb-İsrail münaqişəsi İsrail və onun ərəb qonşuları, o cümlədən Fələstin Milli Administrasiyası arasında çoxillik münaqişədir. İsrail Fələstin dövlətçiliyini, bəzi ərəb ölkələri və qrupları isə İsraili tanımaqdan imtina edir. İsrail Şərqi Qüdsə faktiki nəzarət edir və beynəlxalq səviyyədə tanınmasa da, onun ayrılmaz ərazisi olduğunu iddia edir. Eynilə, Colan Təpələrinin əksəriyyəti hazırda faktiki olaraq İsrailin nəzarəti və mülki idarəsi altındadır, halbuki beynəlxalq ictimaiyyətin əksəriyyəti bu iddianı rədd edir. ABŞ 2019-cu ildə prezident Donald Trampın elanı ilə İsrailin Qolan təpələri üzərində suverenliyini rəsmən tanıyıb. Bununla belə, son illərdə bir neçə ərəb dövləti və İsrail İran-İsrail münaqişəsinin bir hissəsi kimi İran İslam Respublikasını və onun səlahiyyətlilərini tutmaq üçün ittifaq yaratmışdılar.
Avropada və Afrikada
Kipr
Kipr mübahisəsi 1974-cü ildən bəri dondurulub. Kiprin şimal hissəsi faktiki olaraq Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin nəzarəti altındadır, lakin bu, Türkiyə istisna olmaqla, beynəlxalq səviyyədə tanınmır.
Kosovo
Kosovonun statusu ilə bağlı mübahisə 1998-1999-cu illərdə Yuqoslaviya qüvvələri (Yuqoslaviya Federativ Respublikası ) və etnik alban olan Kosovo Azadlıq Ordusu arasında gedən Kosovo Müharibəsinin bitməsindən bəri donmuş qalır. Kosovo bölgəsi müharibədən bəri Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kosovodakı Müvəqqəti İdarəetmə Missiyası tərəfindən müstəqil şəkildə idarə olunur. Kosovo birtərəfli qaydada 2008-ci ildə Serbiyadan müstəqilliyini elan edib, lakin Serbiya hələ də Kosovonu öz ərazisinin bir hissəsi hesab etdiyi üçün bütün dünya ölkələri tərəfindən tanınmır.
Qərbi Sahara
Qərbi Sahara münaqişəsi 1991-ci ildə əldə edilən atəşkəsdən bəri əsasən dondurulub, baxmayaraq ki, o vaxtdan bəri Müstəqillik İntifadası kimi müxtəlif iğtişaşlar baş verib. Qərbi Sahara ərazisinə nəzarət Mərakeş Krallığı və Polisario Cəbhəsi arasında bölünür.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Simon Tisdall. "This dangerous new world of self-interested nations". The Guardian. 2010-09-22. 2018-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-03-22.
- "North and South Korea: A Frozen Conflict on the Verge of Unfreezing?". Isn.ethz.ch. 2020-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-03-22.
- "Europe: Frozen conflicts". The Economist. 2008-11-19. 2018-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-03-22.
- Will Ukraine's Crimea region be Europe's next 'frozen' conflict? 2020-08-07 at the Wayback Machine, CNN, Feb 28, 2014
- Strelkov/Girkin Demoted, Transnistrian Siloviki Strengthened in 'Donetsk People's Republic' 2022-02-03 at the Wayback Machine, , , 15 August 2014
- Rusif Huseynov. Ukraine: Towards a frozen future?: The Politicon 2018-08-14 at the Wayback Machine, 11 November 2015
Sitat səhvi: " lower-alpha " adlı qrup üçün <ref> teqləri mövcuddur, lakin müvafiq <references group="lower-alpha"/> teq tapılmadı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dondurulmus munaqise beynelxalq munasibetlerde aktiv silahli munaqisenin sona catdigi lakin hec bir resmi sulh muqavilesinin ve ya diger siyasi cercivenin munaqiseni qane edecek sekilde hell etmediyi bir veziyyet Ona gore de huquqi baximdan munaqise her an yeniden baslaya biler qeyri tehlukesizlik ve qeyri sabitlik muhiti yarada biler Dnestryani Krim Abxaziya Cenubi Osetiya ve Donbasin dondurulmus munaqise zonalarini 1 5 nomreli elece de Dagliq Qarabagi Azerbaycan daxilinde nisbeten tund kolgeli bolge kimi gosterilir Simali Kipr Kipr daxilinde daha yungul rengli bolge ve Kosovo Serbiya daxilinde gosterilen bolge eks etdiren 2022 ci ilde Rusiyanin Ukraynaya tecavuzunden evvelki Serqi Avropanin geosiyasi xeritesi Israil Felestin ve Qolan tepeleri vurgulanmasa da xeritede gorunur Dunyanin basqa yerlerindeki dondurulmus munaqise zonalari bu xeritede gorunmur Bu termin umumiyyetle postsovet munaqiseleri ucun istifade olunur lakin tez tez diger genislenmis ve hell olunmamis erazi mubahiselerine de samil edilir Ortaya cixan de fakto veziyyet munaqise tereflerinden her hansi birinin beyan etdiyi resmi movqeye uygun ola ve ya uygun gelmeye biler Meselen Koreyanin bolunmesinde hem Cenubi Koreya hem de Simali Koreya resmi olaraq butun yarimadaya iddialarini ireli sururler lakin iki olkenin nezaret zonalari arasinda deqiq mueyyen edilmis serhed movcuddur Dondurulmus munaqiseler bezen qismen taninan dovletlerle neticelenir Meselen dondurulmus Gurcustan Osetiya munaqisesinin mehsulu olan Cenubi Osetiya Respublikasi bes BMT uzvu de daxil olmaqla sekkiz basqa dovlet terefinden taninir bu qurumlarin diger ucu qismen taninan dovletlerdir NumunelerPostsovet erazilerinde 1991 ci ilde Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra bezi postsovet dovletlerinin erazilerinde bir sira munaqiseler yarandi burada adeten yeni beynelxalq serhedler yerli ehalinin etnik mensubiyyetine uygun gelmirdi Bu munaqiseler esasen dondurulmus veziyyetde qalmisdir mubahiseli eraziler beynelxalq seviyyede mensub olduqlari ve hele de hemin erazileri oz erazilerinin bir hissesi hesab eden olkelerden basqa qurumlarin faktiki nezareti altindadir Ad Paytaxt Ehali Sahe km 2 Musteqillik elan etmesi BMT uzvleri terefinden taninmasi Esas etnik qruplar De yure mexsusdurDnestryani Tiraspol amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0475665 amp amp amp amp amp 0 475 665 amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 04400 amp amp amp amp amp 0 4 400 2 sentyabr 1990 hec biri Moldovalilar 32 1 ruslar 30 4 ukraynalilar 28 8 MoldovaQondarma Dagliq Qarabag Respublikasi Xankendi amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0150932 amp amp amp amp amp 0 150 932 amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 03170 amp amp amp amp amp 0 3 170 2 sentyabr 1991 hec biri Ermeniler 99 AzerbaycanAbxaziya Suxumi amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0242862 amp amp amp amp amp 0 242 862 amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 08660 amp amp amp amp amp 0 8 660 19900825 25 avqust 1990 5 Abxazlar 50 5 gurculer 19 ermeniler 17 GurcustanCenubi Osetiya Sxinvali amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 051547 amp amp amp amp amp 0 51 547 amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 03900 amp amp amp amp amp 0 3 900 19910928 28 noyabr 1991 5 Osetinler 89 9 gurculer 7 4 Dnestryani muharibeni 1990 1992 basa vuran ateskesden beri Rusiyanin tesiri altinda olan separatci Dnestryani respublika Moldova erazisinin en serq zolagina nezaret edir Respublika beynelxalq seviyyede taninmayib ve Moldova eraziye iddia etmekde davam edir Dagliq Qarabag 2020 ci ilde Ikinci Qarabag muharibesinden evvel Dagliq Qarabag regionunda veziyyet Dagliq Qarabag beynelxalq seviyyede Azerbaycanin terkib hissesi kimi taninir lakin regionun ekser hissesi Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin Dagliq Qarabag Muxtar Vilayeti esasinda yaradilmis etnik ekseriyyeti ermeni olan de fakto musteqil dovlet terefinden idare olunur 1988 ci ilden Ermenistandaki Qarabag herekati bolgenin Ermenistana verilmesi ucun mubarize aparirdi 1991 ci ilde Dagliq Qarabag Azerbaycandan musteqilliyini elan etdi Sonraki Birinci Dagliq Qarabag Muharibesi zamani 1994 cu ile qeder Dagliq Qarabag Respublikasi neinki oz varligini mudafie ede hem de erazisini ehemiyyetli derecede genislendire ve ona bitisik Azerbaycan erazilerini isgal etmekle helledici sekilde Ermenistanla quru serhedi yarada bildi 1994 cu ilden sonra bu veziyyetde munaqise praktiki olaraq donmus veziyyetde qaldi 2017 ci ilde Dagliq Qarabag Respublikasi Artsax Respublikasi adlandirildi 2020 ci ilde munaqise yeniden keskinlesdi ve irimiqyasli muharibe baslandi ateskes imzalandiqdan sonra Azerbaycan Dagliq Qarabag ve etraf erazileri demek olar ki butunlukle geri qaytardi Cenubi Osetiya ve Abxaziya Abxaz Gurcustan munaqisesi ve Gurcustan Osetiya munaqisesi Gurcustanin beynelxalq seviyyede taninmis erazisinde iki boyuk olcude taninmamis dovletin yaranmasina getirib cixardi 1991 92 ci iller Cenubi Osetiya muharibesi ve 1992 93 cu illerde Abxaziya muharibesi ardinca 2008 ci ilin avqustunda Rusiya Gurcustan muharibesi Rusiyanin desteklediyi Cenubi Osetiya ve Abxaziya respublikalarini Cenubi Osetiya ve Abxaziya bolgelerine faktiki nezaretde saxladi Krim 2014 cu ilde Ukrayna hele de paytaxtdaki genismiqyasli zorakiliqlardan sagalarken Krim rus qosunlari terefinden ilhaq edildi ve qisa muddet sonra Rusiya Federasiyasinin terkibine daxil edildi Bu genis sekilde yarimadanin Rusiya terefinden ilhaqi kimi qebul edilir ve cox guman ki basqa bir postsovet dondurulmus munaqise ile neticelenecek Donetsk ve Luqansk 2014 cu ilin mart ayinin evvelinden 2014 cu il Ukrayna inqilabi ve Avromaydan herekatinin ardinca Ukraynanin Donetsk ve Luqansk vilayetlerinde Rusiyanin desteklediyi hokumet eleyhine separatci qruplarin etirazlari birlikde Donbas adlanir 2014 cu ilin fevral mart aylarinda Krimin Rusiya Federasiyasi terefinden ilhaqindan sonra bas veren ve Ukraynanin cenubunda ve serqinde daha genis paralel etirazlar qrupunun bir hissesi olan bu numayisler ozunu elan eden Donetskin separatci quvveleri arasinda silahli qarsidurmaya cevrildi Ilkin etirazlar esasen yeni Ukrayna hokumetinden naraziligin yerli ifadeleri olsa da Rusiya onlardan istifade ederek Ukraynaya qarsi koordinasiyali siyasi ve herbi kampaniyaya basladi Rusiya vetendaslari 2014 cu ilin aprel ayindan avqust ayina qeder Donetskde separatci herekata rehberlik edib ve onlara Rusiyadan gelen konulluler ve maddi texniki destek verilib Dnestryani Abxaziya ve taninmamis Donetsk Xalq Respublikasi ve Luqansk Xalq Respublikasinin Ukraynanin serqindeki Donbas bolgesindeki erazilere faktiki nezareti ele kecirdiyi Donbasdaki hazirki muharibe arasinda oxsarliqlar olsa da Donbasdaki munaqise hele dondurulmus munaqise deyil Cunki ateskesin pozulmasi doyusleri asagi tempde saxlayir Lakin bezi ekspertler bu munaqisenin de donmus geleceyini proqnozlasdirirlar Rusiya 21 fevral 2022 ci ilde DXR ve LPR ni tanidigini elan etdi ve fevralin 24 de Ukraynaya genismiqyasli isgala basladi ve veziyyeti herbi munaqiseye cevirdi Asiyada Kesmir Hindistan 1947 ci ilde imzalanmis qosulma senedi esasinda butun kecmis knyazliq Cammu ve Kesmir eyaletine iddia edir Pakistan ehalisinin ekseriyyeti muselman olduguna gore Cammu ve Kesmire Cin ise Saksam Vadisi ve Aksai Cine iddia edir Hindistan ve Pakistan mubahiseli Kesmir bolgesi uzerinde 1947 1965 ve 1999 cu illerde en azi uc muharibe apariblar Hindistan bolunmeden sonra imzalanmis Qosulma Senedine Cammu ve Kesmir uygun olaraq kecmis knyazliq Cammu ve Kesmir eyaletinin butun erazisine iddia edir ki bunun da texminen 43 i Hindistan terefinden idare olunur Pakistan bolgenin muselman ehalisinin ekseriyyetine esaslandigini iddia edir ve Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasinin 47 sayli qetnamesi esasinda plebisit kecirilmesini isteyir Pakistan regionun texminen 37 ne nezaret edir qalan erazi Cin Xalq Respublikasi terefinden idare olunur onun bir hissesi Cin Hindistan muharibesi zamani isgal edilmis bir hissesi ise Pakistan terefinden CXR e verilmisdir Materik Cini ve Tayvan Cin ve Tayvan arasindaki munaqise 1949 cu ilden beri dondurulub Hec bir ateskes ve ya sulh muqavilesi imzalanmayib ve vetendas muharibesinin qanuni olaraq basa catib catmamasi ile bagli muzakireler davam edir Resmi olaraq hem Pekinde yerlesen Cin Xalq Respublikasi CXR hem de Taypeyde yerlesen Cin Respublikasi ROC ozlerini butun Cinin yegane qanuni hokumeti hesab edirler Sonuncu xususile beynelxalq miqyasda ekser olkeler ve dovletler terefinden taninmasa da Tayvanda ve bir sira diger adalarda faktiki musteqil administrasiya olaraq qalir ve CXR in de fakto administrasiyasi Cin Xalq Respublikasinda Honq Konq ve Makaodadir Koreya Koreya munaqisesi 1953 cu ilden ateskes Koreya muharibesini bitirdikden sonra dondurulmusdu Hem Simali Koreya hem de Cenubi Koreya hokumetleri butun Koreya yarimadasina iddia edir faktiki nezaret ise Koreyanin Demilitarizasiya Bolgesindeki herbi demarkasiya xetti boyunca bolunur Hem Simali hem de Cenubi Koreya bir birini tanimasa da diger xalqlarin boyuk ekseriyyeti terefinden taninir Israil Felestin ve Qolan tepeleri C sahesi mavi 2011 ci ilde tam Israilin nezareti altinda olan Qerb Sahilinin bir hissesidir Ereb Israil munaqisesi Israil ve onun ereb qonsulari o cumleden Felestin Milli Administrasiyasi arasinda coxillik munaqisedir Israil Felestin dovletciliyini bezi ereb olkeleri ve qruplari ise Israili tanimaqdan imtina edir Israil Serqi Qudse faktiki nezaret edir ve beynelxalq seviyyede taninmasa da onun ayrilmaz erazisi oldugunu iddia edir Eynile Colan Tepelerinin ekseriyyeti hazirda faktiki olaraq Israilin nezareti ve mulki idaresi altindadir halbuki beynelxalq ictimaiyyetin ekseriyyeti bu iddiani redd edir ABS 2019 cu ilde prezident Donald Trampin elani ile Israilin Qolan tepeleri uzerinde suverenliyini resmen taniyib Bununla bele son illerde bir nece ereb dovleti ve Israil Iran Israil munaqisesinin bir hissesi kimi Iran Islam Respublikasini ve onun selahiyyetlilerini tutmaq ucun ittifaq yaratmisdilar Avropada ve Afrikada Kipr Bolunmus Kiprin xeritesi Kipr mubahisesi 1974 cu ilden beri dondurulub Kiprin simal hissesi faktiki olaraq Simali Kipr Turk Cumhuriyyetinin nezareti altindadir lakin bu Turkiye istisna olmaqla beynelxalq seviyyede taninmir Kosovo Kosovonun statusu ile bagli mubahise 1998 1999 cu illerde Yuqoslaviya quvveleri Yuqoslaviya Federativ Respublikasi ve etnik alban olan Kosovo Azadliq Ordusu arasinda geden Kosovo Muharibesinin bitmesinden beri donmus qalir Kosovo bolgesi muharibeden beri Birlesmis Milletler Teskilatinin Kosovodaki Muveqqeti Idareetme Missiyasi terefinden musteqil sekilde idare olunur Kosovo birterefli qaydada 2008 ci ilde Serbiyadan musteqilliyini elan edib lakin Serbiya hele de Kosovonu oz erazisinin bir hissesi hesab etdiyi ucun butun dunya olkeleri terefinden taninmir Qerbi Sahara Qerbi Saharada 1991 ci ilden ateskes rejiminden beri movcud status kvo ekseriyyeti Merakesin nezareti altindadir Cenub eyaletleri daxili Polisario nezaretinde olan eraziler Sahravi Ereb Respublikasini teskil edir Qerbi Sahara munaqisesi 1991 ci ilde elde edilen ateskesden beri esasen dondurulub baxmayaraq ki o vaxtdan beri Musteqillik Intifadasi kimi muxtelif igtisaslar bas verib Qerbi Sahara erazisine nezaret Merakes Kralligi ve Polisario Cebhesi arasinda bolunur Hemcinin baxSoyuq muharibe Taninmayan ve ya qismen taninan dovletlerIstinadlarSimon Tisdall This dangerous new world of self interested nations The Guardian 2010 09 22 2018 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2014 03 22 North and South Korea A Frozen Conflict on the Verge of Unfreezing Isn ethz ch 2020 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 03 22 Europe Frozen conflicts The Economist 2008 11 19 2018 03 22 tarixinde Istifade tarixi 2014 03 22 Will Ukraine s Crimea region be Europe s next frozen conflict 2020 08 07 at the Wayback Machine CNN Feb 28 2014 Strelkov Girkin Demoted Transnistrian Siloviki Strengthened in Donetsk People s Republic 2022 02 03 at the Wayback Machine 15 August 2014 Rusif Huseynov Ukraine Towards a frozen future The Politicon 2018 08 14 at the Wayback Machine 11 November 2015 Sitat sehvi lower alpha adli qrup ucun lt ref gt teqleri movcuddur lakin muvafiq lt references group lower alpha gt teq tapilmadi