Aksayçin (çin. 阿克賽欽, uyğ. ак сай, hind. अकसाई चिन, urdu اکسائی چن) — Hindistan, Pakistan və Çin arasında yerləşən sərhəd regionu. Region 42 685 km² əraziyə sahibdir (Cammu və Kəşmir ştatının 20 % ərazisi). De-fakto ərazini Çin idarə edir. Ancaq Hindistan əraziyə iddia edir. Bu ərazi Çin və Hindistan arasında iki əsas ərazi problemindən biridir. İkinci ərazi məsələsi isə Aruanaçal-Pradeş ştatının ərazisidir.
Aksayçin öz növbəsində bir yüksək dağlıq ərazidir. Burada hündürlük 5 min metri keçir. Ərazi səhralıqdan ibarətdir. Coğrafi baxımından bir hissəsini təşkil edir. Ərazidə yerli əhali ilə yanaşı heç daimi yaşayışı olan məntəqə belə yoxdur. Yağıntının miqdarı olduqca azdır. Buna səbən əraziyə hava kütlələərinin daxil ola bilməməsidir.
Tarix
Tarixən Aksayçin olan Ladakxın ərazisinə daxil idi. Onlar buranı XIX əsrə qədər bölgəni idarə etmişlər. 24 mart 1914-cü ildə Dehli ilə tibet arasında anlaşma ilə ərazi Britaniyanın tabeliyinə keçir. Çin Tibetin müstəqilliyini qəbul etmirdi. Bu da öz növbəsindsə 1903—1904-cü illər səbəb olur. Nəticədə Lxasa ingilislər tərəfindən işğal olunur. isə Monqolustana qaçmalı olur. Çin siyası dəstək üçün Rusiya imperiyasına müraciət edir. 1911-ci il inqilabından sonra isə onlar müqaviləni tanımaqdan imtina edirlər.
1962-ci il Çin-Hindistan sərdəd müharibəsinə səbəb Çinin əsasən mübahisəli olan ərazilərdən yol çəkməsi olur. Hindistan bu ərazini Çinin ərazi bütövlüyü olaraq qəbul etmirdi. Tibetdən ərazisinə gedən yol Aksayçindən keçirdi. Yolun böyük qismi 4000 metr yüksəklikdən keçir.
Google Earth görə lanşaft modeli
2006-cı ilin iyununda Google Earth xəritəsində Aksayçin vilayətinin modelini aşkarlayırlar. Modelin koordinatı: Aksayçinin landşaftı ilə mənzərənin müqayisəsi əla bir bənzərliyi ortaya qoyur. Model 900 m × 700 m ölçüsündə olub tikililərə, iri yük maşınları olan anqarlara və postlara sahib bir ərazi idi. Bu ərtazinin hərbi məqsədlər üçün istifadəsi ehtimalı yüksəkdir. Bu hərbi obyektin mövcud potensialı:
- Pilotsuz uçan aparatların təlim poliqonu;
- Kimyəvi və biloji silahların dispersiya sxemlərinin öyrənilməsi;
- Tank poliqonu;
- Klimatoloji tədqiqatlar üçün inşa edilən su toplama hövzəsi.
Yerli rəhbərliyin sözlərinə görə ərazi 1998-1999-ci illərdə inşa edilən tank poliqonudur..
Mənbə
- Aksayçinin şəkilləri
- The Great China-India Game (ing.)
- Aksai Chin: China’s disputed slice of Kashmir
- Conflict in Kashmir: Selected Internet Resources by the Library, University of California, Berkeley, USA
- Фотографии с Google Earth (çin.)
İstinadlar
- "Aksai Chin: China's disputed slice of Kashmir". CNN.com. 2012-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-06.
- Google Earth Community posting 2008-12-31 at the Wayback Machine, 29 June, 2006
- Google Earth Community posting 2008-12-08 at the Wayback Machine, 10 April 2007
- "Chinese X-file not so mysterious after all". 2009-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aksaycin cin 阿克賽欽 uyg ak saj hind अकस ई च न urdu اکسائی چن Hindistan Pakistan ve Cin arasinda yerlesen serhed regionu Region 42 685 km eraziye sahibdir Cammu ve Kesmir statinin 20 erazisi De fakto erazini Cin idare edir Ancaq Hindistan eraziye iddia edir Bu erazi Cin ve Hindistan arasinda iki esas erazi probleminden biridir Ikinci erazi meselesi ise Aruanacal Prades statinin erazisidir Cin ve Hindistan arasindaki serhedTarim cayi hovzesi 2008 Aksaycin oz novbesinde bir yuksek dagliq erazidir Burada hundurluk 5 min metri kecir Erazi sehraliqdan ibaretdir Cografi baximindan bir hissesini teskil edir Erazide yerli ehali ile yanasi hec daimi yasayisi olan menteqe bele yoxdur Yagintinin miqdari olduqca azdir Buna seben eraziye hava kutleleerinin daxil ola bilmemesidir TarixTarixen Aksaycin olan Ladakxin erazisine daxil idi Onlar burani XIX esre qeder bolgeni idare etmisler 24 mart 1914 cu ilde Dehli ile tibet arasinda anlasma ile erazi Britaniyanin tabeliyine kecir Cin Tibetin musteqilliyini qebul etmirdi Bu da oz novbesindse 1903 1904 cu iller sebeb olur Neticede Lxasa ingilisler terefinden isgal olunur ise Monqolustana qacmali olur Cin siyasi destek ucun Rusiya imperiyasina muraciet edir 1911 ci il inqilabindan sonra ise onlar muqavileni tanimaqdan imtina edirler 1962 ci il Cin Hindistan serded muharibesine sebeb Cinin esasen mubahiseli olan erazilerden yol cekmesi olur Hindistan bu erazini Cinin erazi butovluyu olaraq qebul etmirdi Tibetden erazisine geden yol Aksaycinden kecirdi Yolun boyuk qismi 4000 metr yukseklikden kecir Google Earth gore lansaft modeli2006 ci ilin iyununda Google Earth xeritesinde Aksaycin vilayetinin modelini askarlayirlar Modelin koordinati 38 16 sm e 105 57 s u Aksaycinin landsafti ile menzerenin muqayisesi ela bir benzerliyi ortaya qoyur Model 900 m 700 m olcusunde olub tikililere iri yuk masinlari olan anqarlara ve postlara sahib bir erazi idi Bu ertazinin herbi meqsedler ucun istifadesi ehtimali yuksekdir Bu herbi obyektin movcud potensiali Pilotsuz ucan aparatlarin telim poliqonu Kimyevi ve biloji silahlarin dispersiya sxemlerinin oyrenilmesi Tank poliqonu Klimatoloji tedqiqatlar ucun insa edilen su toplama hovzesi Yerli rehberliyin sozlerine gore erazi 1998 1999 ci illerde insa edilen tank poliqonudur MenbeAksaycinin sekilleri The Great China India Game ing Aksai Chin China s disputed slice of Kashmir Conflict in Kashmir Selected Internet Resources by the Library University of California Berkeley USA Fotografii s Google Earth cin Istinadlar Aksai Chin China s disputed slice of Kashmir CNN com 2012 03 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 08 06 Google Earth Community posting 2008 12 31 at the Wayback Machine 29 June 2006 Google Earth Community posting 2008 12 08 at the Wayback Machine 10 April 2007 Chinese X file not so mysterious after all 2009 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 02