Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beynəlxalq münasibətlər — siyasi elmin bir qolu olub, beynəlxalq sistemdə dövlətlərin bir-biri ilə, eləcə də beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatlar (BHT), transmilli korporasiyalar (TMK) və digər qeyri-dövlət aktorları ilə münasibətlərini öyrənir. XX əsrin əvvəllərində beynəlxalq münasibətlər dünya siyasətində ABŞ-ın rolunun artması ilə səciyyələnir. Bu dövrdə ABŞ-ın xarici siyasət fəaliyyətində Latın Amerikası mərkəzi yer tuturdu. ABŞ Latın Amerikası regionunda nüfuzunu artırmaq və öz ətrafında region dövlətlərini birləşdirmək siyasəti yürüdürdü. Bu illərdə ABŞ çəkiləcək Panama kanalı üzərində tək ağalıq etmək istəyirdi. O, bu istəyinə 1901-ci ildə İngiltərə ilə imzaladığı müqavilə ilə çatmış oldu. Bu müqaviləyə görə, kanalı ABŞ hökuməti və ya onun istəyinə uyğun olaraq xüsusi şirkətlər tikə bilərdilər.
1902-ci ildə ABŞ kanalın tikintisinə dair konsessiya hüququnu fransız şirkətindən satın aldı. 1903-cü ildə ABŞ və Kolumbiya hökumətləri müqavilə imzaladılar. Müqaviləyə görə, Kolumbiya hökuməti öz ərazisində Sakit okeandan Atlantik okeana qədər ərazidən çəkilən zolağı 99 il müddətinə ABŞ hökumətinə icarəyə verməli idi. Lakin Kolumbiya konqresi bu müqaviləni rədd etdi. Belə olduqda ABŞ Kolumbiyaya təzyiq göstərərək orada dövlət çevrilişi etdi. ABŞ-ın yardımı ilə Panama respublika elan edildi. ABŞ Panama Respublikasının müstəqilliyini tanıyaraq onunla münasibətlər qurdu. Kanal 1914-cü ildə istifadəyə verildi.
XX əsrin əvvəllərində ABŞ-ın nüfuzu Karib dənizi hövzəsi ölkələrində genişləndi. ABŞ hökuməti bu ölkələrin iqtisadi, siyasi və hərbi inkişafı üçün onlara kreditlər ayırdı. ABŞ-ın bu siyasəti "dollar diplomatiyası" adını aldı.
XX ərin əvvəllərində maliyyə və diplomatik yardımlar hesabına Yaponiyanın Uzaq Şərqdə fəallığı artdı. 1904-cü ildə Yaponiya Rusiya ilə müharibəyə başladı. Müharibədə rus hərbi-dəniz donanması darmadağın edildi və Rusiya acınacaqlı məğlubiyyətə uğradı. Rusiyanın məğlubiyyətinin əsas səbəbləri çarizmin çürüklüyündə, iqtisadi, siyasi, hərbi, diplomatik və mənəvi cəhətdən müharibəyə hazır olmamasında idi. Rusiya 1905-ci ildə ABŞ-ın Portsmut şəhərində Yaponiya ilə sülh müqaviləsi imzalamağa məcbur oldu. Müqavilənin şərtlərinə görə, Rusiya Lyaodun yarımadasını, Port-Arturu, Cənubi Mancuriya dəmiryolunu, onunla birlikdə bütün Cənubi Mancuriyanı, Saxalin adasının cənub hissəsini Yaponiyaya verdi və Koreyada Yaponiyanın üstün nüfuzunu qəbul etdi. Beləliklə, Uzaq Şərqdə Rusiyanın nüfuzu xeyli aşağı düşdü.
XX əsrin əvvəllərində beynəlxalq münasibətlərdə mühüm yer tutan məsələlərdən biri də Mərakeş böhranıdır. Afrikanın bölüşdürülməsi nəticəsində Fransa Mərakeşin qərb hissələrinə sahib oldu. Fransa-İtaliya danışıqları nəticəsində Cəbəllütariq boğazı İspaniyaya, Mərakeşin qalan hissəsi isə Fransaya verilməli idi. Almaniya Mərakeşin müstəqilliyini qorumaq adı ilə 1905-ci il martın 31-də Mərakeşin Tancer limanına gəmilərini göndərdi, II Vilhelm Mərakeşin müstəqil olduğunu bildirdi. Mərakeş məsələsinə dair beynəlxalq konfrans 1906-cı ilin əvvəllərində İspaniyanın Alxesiras (Əl-xəsiras) şəhərində keçirildi. Konfransda Almaniyanın iddiaları rədd olundu. Mərakeşin polis orqanlarının yaradılması Fransa və İspaniyaya tapşırıldı. Mərakeş boğazlarına nəzarət Fransa, İngiltərə, Almaniya və İspaniyanın təsiri altına düşdü. Lakin Almaniya bu nəticələrdən razı qalmadı.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq munasibetler siyasi elmin bir qolu olub beynelxalq sistemde dovletlerin bir biri ile elece de beynelxalq hokumetlerarasi teskilatlar BHT transmilli korporasiyalar TMK ve diger qeyri dovlet aktorlari ile munasibetlerini oyrenir XX esrin evvellerinde beynelxalq munasibetler dunya siyasetinde ABS in rolunun artmasi ile seciyyelenir Bu dovrde ABS in xarici siyaset fealiyyetinde Latin Amerikasi merkezi yer tuturdu ABS Latin Amerikasi regionunda nufuzunu artirmaq ve oz etrafinda region dovletlerini birlesdirmek siyaseti yurudurdu Bu illerde ABS cekilecek Panama kanali uzerinde tek agaliq etmek isteyirdi O bu isteyine 1901 ci ilde Ingiltere ile imzaladigi muqavile ile catmis oldu Bu muqavileye gore kanali ABS hokumeti ve ya onun isteyine uygun olaraq xususi sirketler tike bilerdiler 1902 ci ilde ABS kanalin tikintisine dair konsessiya huququnu fransiz sirketinden satin aldi 1903 cu ilde ABS ve Kolumbiya hokumetleri muqavile imzaladilar Muqavileye gore Kolumbiya hokumeti oz erazisinde Sakit okeandan Atlantik okeana qeder eraziden cekilen zolagi 99 il muddetine ABS hokumetine icareye vermeli idi Lakin Kolumbiya konqresi bu muqavileni redd etdi Bele olduqda ABS Kolumbiyaya tezyiq gostererek orada dovlet cevrilisi etdi ABS in yardimi ile Panama respublika elan edildi ABS Panama Respublikasinin musteqilliyini taniyaraq onunla munasibetler qurdu Kanal 1914 cu ilde istifadeye verildi XX esrin evvellerinde ABS in nufuzu Karib denizi hovzesi olkelerinde genislendi ABS hokumeti bu olkelerin iqtisadi siyasi ve herbi inkisafi ucun onlara kreditler ayirdi ABS in bu siyaseti dollar diplomatiyasi adini aldi XX erin evvellerinde maliyye ve diplomatik yardimlar hesabina Yaponiyanin Uzaq Serqde fealligi artdi 1904 cu ilde Yaponiya Rusiya ile muharibeye basladi Muharibede rus herbi deniz donanmasi darmadagin edildi ve Rusiya acinacaqli meglubiyyete ugradi Rusiyanin meglubiyyetinin esas sebebleri carizmin curukluyunde iqtisadi siyasi herbi diplomatik ve menevi cehetden muharibeye hazir olmamasinda idi Rusiya 1905 ci ilde ABS in Portsmut seherinde Yaponiya ile sulh muqavilesi imzalamaga mecbur oldu Muqavilenin sertlerine gore Rusiya Lyaodun yarimadasini Port Arturu Cenubi Mancuriya demiryolunu onunla birlikde butun Cenubi Mancuriyani Saxalin adasinin cenub hissesini Yaponiyaya verdi ve Koreyada Yaponiyanin ustun nufuzunu qebul etdi Belelikle Uzaq Serqde Rusiyanin nufuzu xeyli asagi dusdu XX esrin evvellerinde beynelxalq munasibetlerde muhum yer tutan meselelerden biri de Merakes bohranidir Afrikanin bolusdurulmesi neticesinde Fransa Merakesin qerb hisselerine sahib oldu Fransa Italiya danisiqlari neticesinde Cebellutariq bogazi Ispaniyaya Merakesin qalan hissesi ise Fransaya verilmeli idi Almaniya Merakesin musteqilliyini qorumaq adi ile 1905 ci il martin 31 de Merakesin Tancer limanina gemilerini gonderdi II Vilhelm Merakesin musteqil oldugunu bildirdi Merakes meselesine dair beynelxalq konfrans 1906 ci ilin evvellerinde Ispaniyanin Alxesiras El xesiras seherinde kecirildi Konfransda Almaniyanin iddialari redd olundu Merakesin polis orqanlarinin yaradilmasi Fransa ve Ispaniyaya tapsirildi Merakes bogazlarina nezaret Fransa Ingiltere Almaniya ve Ispaniyanin tesiri altina dusdu Lakin Almaniya bu neticelerden razi qalmadi Hemcinin baxSiyasi elm