Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrika lamantini (lat. Trichechus senegalensis) — nəhəng su məməlisi, olaraq Lamantinlər fəsiləsinə daxil olan növ. Bu canlılar Afrikanın qərb hövzəsində yayılmışdır.
| Afrika lamantini | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Afrika lamantini | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Xarici görünüş
Lamantinlər iri su canlıları olaraq, ön ətrafları kürəklərə çevrilmiş və quyruğunu yastı formada dəyirmiləşdirilmiş "avarı" xatırladır. Arxa ətrafları isə yoxdur. Afrika lamantinləri özünün yaxın əqrabası olan Amerika lamantinlərindən dərisinin qaramtıl boz olması ilə fərqlənirlər. Onlar nadir dəriyə sahibdirlər. Üst dodağı sirenlərə daxil digər növlər kimi açıq şəkildə ikiyə bölünmüşdür. Yetkin fərdlər 500 kq çəkiyə, 3–4 m uzunluğa malik olurlar. Təbiətdə ovlanan ən iri Afrika lamantininin uzunluğu 4,5 m olmuşdur. Yaşadığı şərait, qitənin müftəlif ərazilkərdində yaşamasından asılı olmayaraq afrika lamantrinləri ayrıca yarımnövə ayrılmamışdır.
Yayılması
Afrika lamantinləri çaylarda, estuarilərdə, dayaz buxtalarda, Afrikanın qərb sahili boyunca ərazilərdə, həmcinin göllərdə rastlanılır. Onların yayılma arelının şimal nöqtəsi Cənubi Mavritaniyanın Seneqal çayı hövzəsi, cənub nöqtəsi isə Anqolanın Kavanza çayı hövzəsidir. Onların yaşamını davam etdirməsi üçün Bijaqoş arxipelaqı (), Kot-d'İvuarın laqunlarında, Volta su anbarında (Qana), N’Doqo laqununda (Qabon), Seneqalın göl və çaylarında, Sanaqa çayında (Kamerun), Niger çayında (Nigeriya), Konqo çayının aşağı axarlarında kritik vəziyyət müşahidə edilir
Afrika lamantini aşağıdakı ölkələrdə müşahidə edilir (2001-ci il məlumatına görə):
- Mavritaniya — Seneqal çayı və onun qollarında; nadir hallarda Diawlang Reserve parkında da müşahisdə edilir.
- Seneqal — praktiki olaraq nəsli kəsilmişdir, əvvəllər müşahidə edilən ərazilərdə yoxa çıxmışlar. Hazırda Kazamans çayında az sayda müşahidə edilir.
- Qambiya — 1993-cü ildə Qambiya çayında az saylı olmuşdur.
- Qvineya-Bisau bəzi vaxtlarda hesab edilirdi ki, lamantinlərin son istinadgahıdır. 1997-ci ildə Qvineya-Bisa dövləti Beynəlxalq Təbiətin və Təbii Sərvətlərin Mühafizəsi Birliyi ilə Akrika lamantinlərini qorumaq barədə anlaşma imzalamışdır, Ancaq ölkədə başlanan müeharibə səbəbimndən layihə yarımçıq qalmışdır. 2001-ci ildə lamatinləri görək adı hal idi. Onlar əsasən Bijaqoş arxipelaqı ətrafında müşahidə edilirdilər. Faktiki olaraq bu canlıların oxlanması həyata keçirilmir, Ancaq internetdə satışa çıxarılır və (River Zoo Farms 2020-05-04 at the Wayback Machine) ixrac edilir. Bu yolla 1996-cı ildə tutulmuş iki lamantik Yaponiyanın Toba şəhərində yerrləşən akvariuma satılmışdır
- Qvineya — sistemli araşdırmalar aparılmamışdır.
- Syerra-Leone — populyasiyanın sayı ovlanma səbəbi ilə azalır.
- Liberiya — ölkənin bütün çaylarında o cümlədən Piso gölündə müşahidə edilirlər.
- Kot-d'İvuar — 1980-ci illərin ortalarına qədər aparılan qanunsuz ov onların sayını 750 başa qədər azaltmışdı. Onlarsa 5–6 populyasiyada birləşmişdilər. Hazırda sayları 750–800 baş olaraq qiymətləndirilir.
- Qana — Volto su anbarı və Diqya Milli oarkı ərazisində müşahiodə edilirlər.
- Toqo — .
- Benin — böyük ehtimalla nəsli kəsilmişdir.
- Nigeriya — azda olsa müşahidə edilsə də, arealın deqradasiyası, ovlanma saylarına mənfi təsir göstərir.
- Kamerun — araşdırmalara görə sayları kifayət qədər çoxdur, Ancaq bəndlərin inşası ilə əlaqədar yaşayış arealı daralır.
- Ekvatorial Qvineya — Minetele çayının aşağı axarlarında.
- Qabon — Afrika lamantinlərinin ən çox olduğu ərazidir.
- Konqo Respublikası,
- Konqo Demokratik Respublikası — Konqo çayının aşağı axarlarında (böyük ehtimalla yuxarı axarlarda da müüşahidə edilirlər).
- Anqola — okean sahili ərazilərdə.
- Mali — Niger çayının qollarında müşahidə edilsələrdə sayları azalır.
- Niger — Niger çayı hövzəsində.
- Çad — bir zamanlar Çad gölündə çox saylı idilər. Anmcaq 1924-cü ildən sayları azalmışdır. hazırda da əti və piyinə görə ovlanılır.
- Burkina-Faso — Volta çayında müşahidə edilsə də sayları barədə məlumat yoxdur.
Həyat tərzi
Afrika lamantinləri istər şirin istərsə duzlu sularda yaşaya bilirlər. Əsasən sakit, bitrki örtüyü zəngin olan suları üstün tuturlar, Ancaq kəskin duzlu sulardan qaçırlar. Onların əsas yaşayış əraziləri:
- sahil laqunları və ot bitkiləri ilə örtülmüş ərazilər,
- iri çayların estuariləri və onların aşağı axarları,
- dayaz sahillər (<3 m)
Məlumatlar Kot-d'İvuarda uzun araşdırmalar nəticəsində əldə edilmişdir.
Onlar çayların astana və şəlalə olan hissələrinə qədər irəliləyə bilirlər. Bəzi bölgələrdə mövsümü miqrasiya müşahidə edilir. Çaylarda gursululuq müşahidə edilərkən (iyun — iyul) yuxarı axarlara üz tuturlar. Quraq mövsümlərdə isə dərinliklərə üz tuturlar. Onlar 2000 km məsafədə miqrafiya edirlər. Bəndlərin tikilməsi ilə təcrid olunmuş populyasiyalar meydana gəlmişdir. Çad gölü və onun hövzəsinə aid çaylarda onlar okeandan təcrid olunmuşlar.
Areal şirin su və temperaturdan asılı olaraq dəyişir. Onlara 18 °C-dən aşağı olan sularda nadir hallarda rastlamaq mümkündür. Bu canlılar gündə 30–40 km məsafə qət edə bilir.
Bu canlıların davranışları az öyrənilmişdir. Onlar gecə həyat tərzi keçirirlər. Gündüzlər adətən 1–2 metr dərinliyi olan sularda dincəlirlər. Əvvəllər onların qida arxasınca sudan kənara çıxmaları düçünülürdü. ancaq bu yanlış təsəvvürdür. Onlar 2–6 başdan ibarət olan qruplarda birləşirlər. Lamantinlərdə ana-bala arasındakı sosial münasibət ən güçlü olanıdır.
Onların quda rasionuna Vossia, Eichornia crassipes, Polygonum, Cymodocea nodosa, Ceratophyllum demersum, Azolla, Echinochloa, Lemna, Myriophyllum, Pistia stratioties, Rhizophora racemosa, Halodule daxildir. Qiymətləndirməyə görə yetkinlər gün ərzində 12–18 kq qida qəbul edirlər. Bu isə onların il ərzində 8000 kq bitki yeməsi deməkdir. Bəzi ərazilərdə (Seneqal, Siera Leone) yerli balıqçılar lamantinləri torlardan balıqları oğurladıqlarını iddia edirlər, lakin bu, təsdiq edilmiş bir fakt deyil. Ayrıca onların çətlik tarlalarını məhv etmələrini bildirirlər. Seneqal və Qambiyada onların mədələrindən molyusklar aşkarlanmışdır.
Çoxalması
Bu canlıların çoxalması hələdə tam öyrənilməmişdir. Onlar ilin istyənilən vaxtı çütləşə bilirlər. Adətən isə bu yazın sonları, yayın əvvəlləri baş verir. Dişi yetkinliyə 3 yaşında çatır. Dişi çütləşəmə hazır olduğu dönəmlərdə dişini 3–4 erkək müşayyət edir. Böyük ehtimalla dişi onlardan biri ilə çütləşir. Boğazlıq dövrü 13 ay davam edir. Dişi adətən 1 bala doğur. 2 bala verməsi nadirdir. Balalar doğulduqdan dərhal sonra üzməyi bacarır. Ana balasını bir çüt süd vəziləri ilə qidalandırır. Bala anasının yanında 2 il qalır.
Təbiətdə lamantinlər 30 il yaşaya bilirlər. Onların düşmənləri olduqca azdır. Yetkin fərdləri isə ancaq Timsahlar ovlaya bilir. Onların bədənlərində yaşaya bilən yeganə parazit Digenetik sorucular sinfinə aid olan Chiorchis fabaceus növüdür.
Statusu
Afrika lamantinlərinin sayı dəqiq bilinmir. Onlar haqqında məlumat əsasən 2006-cı ildə Kot-d'İvuar, Qambiya, Seneqal və Kamerun ərazisində əıldə edilən məlumnatlara əsaslanır. ümumi sayları 10 000 baş olması ehtimal edilir.
Onların sayında azalma müşahidə edilir. Bu suların kimyavi tullantılarla kirlənməsi, gəmilərlə toqquşma, ətraf mühitin deqradasiyası ilə əlaqədardır. Qvineya-Bisauda 1990–1998-ci illərdə 209 baş lamantin aşkarlanmışdır. Bunlardan 72 % balıqçı torlarında boğulmuş, 13 % ovda öldürülmüş, 4 % çəkilmə zamanı sahildə qalmış, 11 % isə məlum olmayan səbəblərdən ölmüşdür
Yerlilər bu canlıları ətinə, piyinə, dərisinə və sümüyünə görə ovlayırlar. Qadağaya baxmayaraq insanlar hələdə onları qarpunla ovlayırlar. Bəzi ərazilərdə onlar kənmd təsərrüfatına və balıqçılığa ziyan vuran canlı olaraq təqib edilir. Dambalar, ətraf mühitin deqradasiyası onlara mənfi təsir gösrtərir. Onları duzlu sulara üzməsinə məcbur edir. Ətraf mühitin kirlənməsi onların həyatına hansı təsiri göstərməsi məlum deyildir.
1999-cu ildətəbiətdə Köçəri Heyvanların Mühafizəsi Konvensiyasının 9-cu iclasında lamantinlərin bu növünün digərləri arasında Afrika ən acınacaqlı vəziyyətdə olması burğulanmışdır Ətraf mühitin məhv edilməsi bir çox populyasiyaların yoxa çıxması həddinə gətirmışdir. Bu növün yayıldığı ölkələrdə qorunub saxlanılması üçün effektiv tədbirlər hazırda əsasən planlaşdırma və inkişaf mərhələsindədir. Afrika lamantinlərinin qorunduğu Qərbi Afrika ölkələrinin siyahısını burada görmək olar → сайте IUCN [ölü keçid]. 1986-cı ildən bu növ Kökünün kəsilməsi təhlükəsi olan vəhşi fauna və yabanı flora növlərinin beynəlxalq ticarət konvensiyası tərəfindən "həssas növlər" (Vulnerable) (Criteria: A3cd, C1) siyahısına daxil edilmişdir.
İncəsənətdə
Lamantinlər Jül Vernin "Hava çarında beş həftə" romanında təsvir edilmişdir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Husar, Sandra L. Trichechus senegalensis. Mammalian Species, No. 89, pp. 1–3. Published 6 January 1978 by The American Society of Mammalogists.1 2008-03-01 at the Wayback Machine
- Stuart, Chris. Africa's Vanishing Wildlife. Smithsonian Institution Press. 1996. .
- Powell, J. A. 1996. The distribution and biology of the West African manatee (Trichechus senegalensis Link, 1795). United Nations Environment Programme, Regional Seas Programme, Oceans and Coastal Areas, Nairobi, Kenya. 68 pp.
- Perrin, W. F. 2001. Conservation status of the West African manatee. 2015-05-04 at the Wayback Machine Sirenews. No.36, October 2001.
- Asano, S. and Sakamoto, S. 1997. Toba Aquarium acquires West African manatees. Sirenews 27 2015-09-24 at the Wayback Machine: 13–14.
- Nowak, R. M. 1999. Walker’s Mammals of the World. 6th Ed. The Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore.
- Sikes, S. 1974. How to Save the Mermaids. Oryx, 12:465–470.
- Wood, J. G. 1860. The Illustrated Natural History: Mammalia. The Youth’s Companion. Boston, MA.
- Reeves, R. R., Tuboku-Metzger D., Kapindi R. A. 1988. Distribution and Exploitation of Manatees in Sierra Leone. Oryx, 22:75–84
- Silva, M. A. 2001. Distribution and current status of the West African manatee (Trichechus senegalensis) in Guinea-Bissau. Marine Mammal Science 17(2): 418–424.
- Powell, J. & Kouadio, A. (2006). Trichechus senegalensis. 2008-09-05 at the Wayback Machine 2006. IUCN Red List of Threatened Species.
Mənbə
- Kane, E. 1999. Trichechus senegalensis (On-line), Animal Diversity Web. Accessed March 04, 2007 at [1]
- West African Manatee
- Perrin, W. F. 2001. Conservation status of the West African manatee. 2015-05-04 at the Wayback Machine Sirenews 2014-10-25 at the Wayback Machine. No.36, October 2001
- Husar, Sandra L. Trichechus senegalensis. Mammalian Species, No. 89, pp. 1–3. Published 6 January 1978 by The American Society of Mammalogists.1
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afrika lamantini lat Trichechus senegalensis neheng su memelisi olaraq Lamantinler fesilesine daxil olan nov Bu canlilar Afrikanin qerb hovzesinde yayilmisdir Afrika lamantiniElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Afrika lamantiniBeynelxalq elmi adiTrichechus senegalensis Link 1795Sekil axtarisiITIS 180685NCBI 327957FW 64979Xarici gorunusLamantinler iri su canlilari olaraq on etraflari kureklere cevrilmis ve quyrugunu yasti formada deyirmilesdirilmis avari xatirladir Arxa etraflari ise yoxdur Afrika lamantinleri ozunun yaxin eqrabasi olan Amerika lamantinlerinden derisinin qaramtil boz olmasi ile ferqlenirler Onlar nadir deriye sahibdirler Ust dodagi sirenlere daxil diger novler kimi aciq sekilde ikiye bolunmusdur Yetkin ferdler 500 kq cekiye 3 4 m uzunluga malik olurlar Tebietde ovlanan en iri Afrika lamantininin uzunlugu 4 5 m olmusdur Yasadigi serait qitenin muftelif erazilkerdinde yasamasindan asili olmayaraq afrika lamantrinleri ayrica yarimnove ayrilmamisdir YayilmasiAfrika lamantinleri caylarda estuarilerde dayaz buxtalarda Afrikanin qerb sahili boyunca erazilerde hemcinin gollerde rastlanilir Onlarin yayilma arelinin simal noqtesi Cenubi Mavritaniyanin Seneqal cayi hovzesi cenub noqtesi ise Anqolanin Kavanza cayi hovzesidir Onlarin yasamini davam etdirmesi ucun Bijaqos arxipelaqi Kot d Ivuarin laqunlarinda Volta su anbarinda Qana N Doqo laqununda Qabon Seneqalin gol ve caylarinda Sanaqa cayinda Kamerun Niger cayinda Nigeriya Konqo cayinin asagi axarlarinda kritik veziyyet musahide edilir Afrika lamantini asagidaki olkelerde musahide edilir 2001 ci il melumatina gore Mavritaniya Seneqal cayi ve onun qollarinda nadir hallarda Diawlang Reserve parkinda da musahisde edilir Seneqal praktiki olaraq nesli kesilmisdir evveller musahide edilen erazilerde yoxa cixmislar Hazirda Kazamans cayinda az sayda musahide edilir Qambiya 1993 cu ilde Qambiya cayinda az sayli olmusdur Qvineya Bisau bezi vaxtlarda hesab edilirdi ki lamantinlerin son istinadgahidir 1997 ci ilde Qvineya Bisa dovleti Beynelxalq Tebietin ve Tebii Servetlerin Muhafizesi Birliyi ile Akrika lamantinlerini qorumaq barede anlasma imzalamisdir Ancaq olkede baslanan mueharibe sebebimnden layihe yarimciq qalmisdir 2001 ci ilde lamatinleri gorek adi hal idi Onlar esasen Bijaqos arxipelaqi etrafinda musahide edilirdiler Faktiki olaraq bu canlilarin oxlanmasi heyata kecirilmir Ancaq internetde satisa cixarilir ve River Zoo Farms 2020 05 04 at the Wayback Machine ixrac edilir Bu yolla 1996 ci ilde tutulmus iki lamantik Yaponiyanin Toba seherinde yerrlesen akvariuma satilmisdir Qvineya sistemli arasdirmalar aparilmamisdir Syerra Leone populyasiyanin sayi ovlanma sebebi ile azalir Liberiya olkenin butun caylarinda o cumleden Piso golunde musahide edilirler Kot d Ivuar 1980 ci illerin ortalarina qeder aparilan qanunsuz ov onlarin sayini 750 basa qeder azaltmisdi Onlarsa 5 6 populyasiyada birlesmisdiler Hazirda saylari 750 800 bas olaraq qiymetlendirilir Qana Volto su anbari ve Diqya Milli oarki erazisinde musahiode edilirler Toqo Benin boyuk ehtimalla nesli kesilmisdir Nigeriya azda olsa musahide edilse de arealin deqradasiyasi ovlanma saylarina menfi tesir gosterir Kamerun arasdirmalara gore saylari kifayet qeder coxdur Ancaq bendlerin insasi ile elaqedar yasayis areali daralir Ekvatorial Qvineya Minetele cayinin asagi axarlarinda Qabon Afrika lamantinlerinin en cox oldugu erazidir Konqo Respublikasi Konqo Demokratik Respublikasi Konqo cayinin asagi axarlarinda boyuk ehtimalla yuxari axarlarda da muusahide edilirler Anqola okean sahili erazilerde Mali Niger cayinin qollarinda musahide edilselerde saylari azalir Niger Niger cayi hovzesinde Cad bir zamanlar Cad golunde cox sayli idiler Anmcaq 1924 cu ilden saylari azalmisdir hazirda da eti ve piyine gore ovlanilir Burkina Faso Volta cayinda musahide edilse de saylari barede melumat yoxdur Heyat terziAfrika lamantinleri ister sirin isterse duzlu sularda yasaya bilirler Esasen sakit bitrki ortuyu zengin olan sulari ustun tuturlar Ancaq keskin duzlu sulardan qacirlar Onlarin esas yasayis erazileri sahil laqunlari ve ot bitkileri ile ortulmus eraziler iri caylarin estuarileri ve onlarin asagi axarlari dayaz sahiller lt 3 m Melumatlar Kot d Ivuarda uzun arasdirmalar neticesinde elde edilmisdir Onlar caylarin astana ve selale olan hisselerine qeder irelileye bilirler Bezi bolgelerde movsumu miqrasiya musahide edilir Caylarda gursululuq musahide edilerken iyun iyul yuxari axarlara uz tuturlar Quraq movsumlerde ise derinliklere uz tuturlar Onlar 2000 km mesafede miqrafiya edirler Bendlerin tikilmesi ile tecrid olunmus populyasiyalar meydana gelmisdir Cad golu ve onun hovzesine aid caylarda onlar okeandan tecrid olunmuslar Areal sirin su ve temperaturdan asili olaraq deyisir Onlara 18 C den asagi olan sularda nadir hallarda rastlamaq mumkundur Bu canlilar gunde 30 40 km mesafe qet ede bilir Bu canlilarin davranislari az oyrenilmisdir Onlar gece heyat terzi kecirirler Gunduzler adeten 1 2 metr derinliyi olan sularda dincelirler Evveller onlarin qida arxasinca sudan kenara cixmalari ducunulurdu ancaq bu yanlis tesevvurdur Onlar 2 6 basdan ibaret olan qruplarda birlesirler Lamantinlerde ana bala arasindaki sosial munasibet en guclu olanidir Onlarin quda rasionuna Vossia Eichornia crassipes Polygonum Cymodocea nodosa Ceratophyllum demersum Azolla Echinochloa Lemna Myriophyllum Pistia stratioties Rhizophora racemosa Halodule daxildir Qiymetlendirmeye gore yetkinler gun erzinde 12 18 kq qida qebul edirler Bu ise onlarin il erzinde 8000 kq bitki yemesi demekdir Bezi erazilerde Seneqal Siera Leone yerli baliqcilar lamantinleri torlardan baliqlari ogurladiqlarini iddia edirler lakin bu tesdiq edilmis bir fakt deyil Ayrica onlarin cetlik tarlalarini mehv etmelerini bildirirler Seneqal ve Qambiyada onlarin medelerinden molyusklar askarlanmisdir Coxalmasi Bu canlilarin coxalmasi helede tam oyrenilmemisdir Onlar ilin istyenilen vaxti cutlese bilirler Adeten ise bu yazin sonlari yayin evvelleri bas verir Disi yetkinliye 3 yasinda catir Disi cutleseme hazir oldugu donemlerde disini 3 4 erkek musayyet edir Boyuk ehtimalla disi onlardan biri ile cutlesir Bogazliq dovru 13 ay davam edir Disi adeten 1 bala dogur 2 bala vermesi nadirdir Balalar dogulduqdan derhal sonra uzmeyi bacarir Ana balasini bir cut sud vezileri ile qidalandirir Bala anasinin yaninda 2 il qalir Tebietde lamantinler 30 il yasaya bilirler Onlarin dusmenleri olduqca azdir Yetkin ferdleri ise ancaq Timsahlar ovlaya bilir Onlarin bedenlerinde yasaya bilen yegane parazit Digenetik sorucular sinfine aid olan Chiorchis fabaceus novudur StatusuAfrika lamantinlerinin sayi deqiq bilinmir Onlar haqqinda melumat esasen 2006 ci ilde Kot d Ivuar Qambiya Seneqal ve Kamerun erazisinde eilde edilen melumnatlara esaslanir umumi saylari 10 000 bas olmasi ehtimal edilir Onlarin sayinda azalma musahide edilir Bu sularin kimyavi tullantilarla kirlenmesi gemilerle toqqusma etraf muhitin deqradasiyasi ile elaqedardir Qvineya Bisauda 1990 1998 ci illerde 209 bas lamantin askarlanmisdir Bunlardan 72 baliqci torlarinda bogulmus 13 ovda oldurulmus 4 cekilme zamani sahilde qalmis 11 ise melum olmayan sebeblerden olmusdur Yerliler bu canlilari etine piyine derisine ve sumuyune gore ovlayirlar Qadagaya baxmayaraq insanlar helede onlari qarpunla ovlayirlar Bezi erazilerde onlar kenmd teserrufatina ve baliqciliga ziyan vuran canli olaraq teqib edilir Dambalar etraf muhitin deqradasiyasi onlara menfi tesir gosrterir Onlari duzlu sulara uzmesine mecbur edir Etraf muhitin kirlenmesi onlarin heyatina hansi tesiri gostermesi melum deyildir 1999 cu ildetebietde Koceri Heyvanlarin Muhafizesi Konvensiyasinin 9 cu iclasinda lamantinlerin bu novunun digerleri arasinda Afrika en acinacaqli veziyyetde olmasi burgulanmisdir Etraf muhitin mehv edilmesi bir cox populyasiyalarin yoxa cixmasi heddine getirmisdir Bu novun yayildigi olkelerde qorunub saxlanilmasi ucun effektiv tedbirler hazirda esasen planlasdirma ve inkisaf merhelesindedir Afrika lamantinlerinin qorundugu Qerbi Afrika olkelerinin siyahisini burada gormek olar sajte IUCN olu kecid 1986 ci ilden bu nov Kokunun kesilmesi tehlukesi olan vehsi fauna ve yabani flora novlerinin beynelxalq ticaret konvensiyasi terefinden hessas novler Vulnerable Criteria A3cd C1 siyahisina daxil edilmisdir IncesenetdeLamantinler Jul Vernin Hava carinda bes hefte romaninda tesvir edilmisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Husar Sandra L Trichechus senegalensis Mammalian Species No 89 pp 1 3 Published 6 January 1978 by The American Society of Mammalogists 1 2008 03 01 at the Wayback Machine Stuart Chris Africa s Vanishing Wildlife Smithsonian Institution Press 1996 ISBN 978 1 56098 678 2 Powell J A 1996 The distribution and biology of the West African manatee Trichechus senegalensis Link 1795 United Nations Environment Programme Regional Seas Programme Oceans and Coastal Areas Nairobi Kenya 68 pp Perrin W F 2001 Conservation status of the West African manatee 2015 05 04 at the Wayback Machine Sirenews No 36 October 2001 Asano S and Sakamoto S 1997 Toba Aquarium acquires West African manatees Sirenews 27 2015 09 24 at the Wayback Machine 13 14 Nowak R M 1999 Walker s Mammals of the World 6th Ed The Johns Hopkins Univ Press Baltimore Sikes S 1974 How to Save the Mermaids Oryx 12 465 470 Wood J G 1860 The Illustrated Natural History Mammalia The Youth s Companion Boston MA Reeves R R Tuboku Metzger D Kapindi R A 1988 Distribution and Exploitation of Manatees in Sierra Leone Oryx 22 75 84 Silva M A 2001 Distribution and current status of the West African manatee Trichechus senegalensis in Guinea Bissau Marine Mammal Science 17 2 418 424 Powell J amp Kouadio A 2006 Trichechus senegalensis 2008 09 05 at the Wayback Machine 2006 IUCN Red List of Threatened Species MenbeKane E 1999 Trichechus senegalensis On line Animal Diversity Web Accessed March 04 2007 at 1 West African Manatee Perrin W F 2001 Conservation status of the West African manatee 2015 05 04 at the Wayback Machine Sirenews 2014 10 25 at the Wayback Machine No 36 October 2001 Husar Sandra L Trichechus senegalensis Mammalian Species No 89 pp 1 3 Published 6 January 1978 by The American Society of Mammalogists 1