Çjao (çin. sadə. 趙, pinyin: Zhào) — Döyüşən çarlıqlar dörünə aid e. ə. 403 — e. ə. 222 ci illərdə mövcud olmuş yeddi əsas çarlıqdan biri. Çjao dövləti e.ə. V əsrdə süqut etmiş Çzin dövlətinin əsasında yaranmışdır. Beləki, üç qüdrətli ailən - Han, Vey və Çjao tərəfindən e. ə. 403 cü ildə Çzinin dövlətini bölmüş olurlar. Nəticə etibarı ilə eyniadlı üç çarlıq meydana çıxmış olur. Döyüşən çarlıqlar dövründə Çjaonun paytaxtı Handan olmuşdur.
Mədəniyyət • Din • Fəlsəfə • Mifologiyası | ||||||
Dao • Daosizm • Leqizm • Tao Te Çinq • Konfutsiçilik • Kon Fu Dzı • Lao-tszı • Moizm • Mo-tszı • İn və Yan • • 36 stratagem • Citkundo • Kunq-fu • Tay çi çuan • Uşu • Vin Çun • Dim Mak • Şaolin | ||||||
Sya sülaləsi | ||||||
Şan sülaləsi | ||||||
Çjou sülaləsi | ||||||
Şərqi Çjou | Yaz-Payız | |||||
Döyüşən çarlıqlar | ||||||
— qarışıq dövr | ||||||
Han sülaləsi | Qərbi Han | |||||
Sin sülaləsi, Van Man | ||||||
Şərqi Han | ||||||
Üç çarlıq | Vey | Şu | U | |||
Qərbi Çzin | ||||||
16 barbar | Şərqi Çzin | |||||
Cənub və Şimal sülalələri | ||||||
Suy sülaləsi | ||||||
Tan sülaləsi | ||||||
| ||||||
Çin Respublikası | ||||||
Mənşəyi və yüksəlişi
Yaz və Payız Dövrünün sonunda Cin üç güclü nazir arasında bölündü ; Xiangzi , Zhao ailəsinin patriarxı onlardan biridir. Eramızdan əvvəl 403-cü ildə Çjou kralı Döyüşən Dövlətlər Dövrünün başlanğıcını qeyd edərək, digər iki dövlət, Han və Vey ilə birlikdə Zhao Dövlətinin mövcudluğunu rəsmi olaraq tanıdı.
Döyüşən Dövlətlər dövrünün başlanğıcında Zhao daha zəif dövlətlərdən biri idi. Geniş ərazisinə baxmayaraq, onun şimal sərhədi Xiongnu və digər şimal köçəri xalqları tərəfindən tez-tez təqiblərə məruz qalırdı. Eyni zamanda, Zhao güclü dövlətlərlə əhatə olunmuşdu və Wei-nin hərbi gücü və ya Qi-nin çiçəklənməsi yox idi. Zhao Vey və Qi dövlətləri arasında gedən mübarizədə piyada oldu və bu mübarizə eramızdan əvvəl 354-cü ildə Vey Çjaonu işğal etdikdə kulminasiya nöqtəsinə çatdı və Zhao Qidən kömək istəməli oldu. Nəticədə Guiling döyüşü Qi üçün böyük bir qələbə oldu və nəticədə Zhaonun cənub sərhədinə olan təhlükəni azaldıb.
Zhao kralı Vulinqin hərbi islahatlarına qədər (e.ə. 325-299) nisbətən zəif qaldı . Zhao əsgərlərinə Xiongnu qonşuları kimi geyinmək və döyüş arabalarını süvari oxatanlarla əvəz etmək əmri verildi. Bu islahat özünü parlaq strategiya kimi göstərdi. Çin dövlətlərinin qabaqcıl texnologiyası və köçəri taktika ilə Zhao süvariləri güclü bir qüvvəyə çevrildi. Nəticə belə oldu ki, yeni güclənən Zhao ən böyük düşməni olan Qi dövlətinə qarşı bərabər idi.
Zhao uzun sürən müharibədən sonra eramızdan əvvəl 295-ci ildə Zhongshan əyalətini fəth etməklə və qonşu Wei, Yan və Qin əyalətlərindən əraziləri ilhaq etməklə öz inkişaf etmiş hərbi qüdrətini nümayiş etdirdi . Bu müddət ərzində Çjaonun süvariləri də vaxtaşırı Çu dövlətinə qarşı yürüşlərdə Qi dövlətinə müdaxilə edirdilər .
Dövrün bir neçə parlaq hərbi komandiri eyni vaxtda meydana çıxdı, o cümlədən Lian Po , Zhao She və Li Mu . Lian Po Zhaonu Qinlərə qarşı müdafiə etməkdə mühüm rol oynadı. Zhao She şərqdə ən fəal idi; Yan dövlətinin işğalına rəhbərlik edirdi . Li Mu Zhao-Xiongnu müharibəsində Zhaonu Xiongnulardan və daha sonra Qindən müdafiə etdi .
Zhaonun süqutu
Döyüşən Dövlətlər Dövrünün sonunda Zhao güclü Qin dövlətinə qarşı çıxacaq qədər güclü yeganə dövlət idi . Wei ilə Qin-ə qarşı ittifaq eramızdan əvvəl 287-ci ildə başladı, lakin eramızdan əvvəl 273-cü ildə Huayangda məğlubiyyətlə başa çatdı. Daha sonra mübarizə bütün dövrün ən qanlı döyüşü olan eramızdan əvvəl 260-cı ildə Çanqpinq döyüşü ilə yekunlaşdı. Zhao qoşunları Qin tərəfindən tamamilə məğlub edildi. Wei və Chu qüvvələri Handanı qalib Qin tərəfindən sonrakı mühasirədən xilas etsə də, Zhao döyüşdə böyük insan itkisindən heç vaxt sağalmayacaqdı.
Eramızdan əvvəl 229-cu ildə Qin generalı Vanq Jianın başçılıq etdiyi işğallara eramızdan əvvəl 228-ci ilə qədər Li Mu və onun tabeliyində olan zabit Sima Şanq (司馬尚) qarşı çıxdı . Li Mu Döyüşən Dövlətlər dövrünün ən yaxşı generallarından biri idi və o, Wang Jianı (həmçinin dövrün ən yaxşı generallarından biri) məğlub edə bilməsə də, Wang Jian da irəli gedə bilmədi. İstila bir dalana çevrildi. Zhaonu fəth etmək üçün Li Mudan qurtulmalı olduğunu anlayan Qin imperatoru Qin Shihuang , Zhao rəhbərliyi arasında nifaq salmağa çalışdı. Zhao King Youmiu sxemə düşdü: sadiq olmayan məhkəmə məmurlarının və Qin infiltratorlarının səhv məsləhətləri əsasında hərəkət edərək, edam əmrini verdi.Li Mu və Sima Şanqı vəzifəsindən azad etdi. Li Mu-nun yerinə gələn Zhao Cong dərhal Wang Jian tərəfindən məğlub edildi. Qin eramızdan əvvəl 228-ci ildə Kral Youmiu ələ keçirdi və Zhaonu fəth etdi. Kral Qianın ögey qardaşı Şahzadə Jia, Dai'da Kral Jia elan edildi və Qinlərə qarşı son Zhao qüvvələrinə rəhbərlik etdi. Rejim eramızdan əvvəl 222-ci ilə qədər davam etdi, Qin ordusu onu ələ keçirdi və Daidə qüvvələrini məğlub etdi.
Wu Chen adlı bir üsyançı , Chen Sheng və Wu Guang'ın Chuda kostyumlarını izləyərək , özünü Zhao Kralı elan etdi. Vu daha sonra tabeliyində olan Li Liang (李良) tərəfindən öldürüldü. Zhaonun keçmiş məmurları Zhang Er (張耳) və Chen Yu (陳餘) Zhao kralı kimi Zhao kralı Zhao Xie (赵歇) yaratdılar. Eramızdan əvvəl 206-cı ildə Çu üsyançı lordu Xiang Yu Qin sülaləsini məğlub etdi və özünü və digər on yeddi lordu padşah kimi yaratdı., Zhao Xie-ni Dai kralı etdi. Chen Yu Zhao Xie-yə Zhao torpaqlarını Zhang Erdən geri almağa kömək etdi, buna görə də Zhao Xie Dai'nin Çen Yu şahzadəsini yaratdı. Eramızdan əvvəl 205-ci ildə Çen Yu-nun Daidəki tabeliyində olan Xia Yue (夏說) Liu Banqin generalları Han Xin və Zhang Er tərəfindən məğlub edildi . Chen Yu eramızdan əvvəl 204-cü ildə Han Xin tərəfindən məğlub edildi və daha sonra Zhao Xie Han qüvvələri tərəfindən öldürüldü. Liu Bang Zhao dövlətini Zhang Erə hədiyyə etdi.
Eramızdan əvvəl 154-cü ildə Zhao krallığının şahzadəsi Liu Suinin (劉遂) başçılıq etdiyi qohum olmayan bir Zhao (赵) yeni qurulmuş ikinci imperatora qarşı Yeddi Dövlətin ( Çin :七国之乱) uğursuz üsyanında iştirak etdi. Han sülaləsi .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cjao cin sade 趙 pinyin Zhao Doyusen carliqlar dorune aid e e 403 e e 222 ci illerde movcud olmus yeddi esas carliqdan biri Cjao dovleti e e V esrde suqut etmis Czin dovletinin esasinda yaranmisdir Beleki uc qudretli ailen Han Vey ve Cjao terefinden e e 403 cu ilde Czinin dovletini bolmus olurlar Netice etibari ile eyniadli uc carliq meydana cixmis olur Doyusen carliqlar dovrunde Cjaonun paytaxti Handan olmusdur e e 230 cu ilde Cjao carliginin erazisiCin tarixiCin tarixiMedeniyyet Din Felsefe MifologiyasiDao Daosizm Leqizm Tao Te Cinq Konfutsicilik Kon Fu Dzi Lao tszi Moizm Mo tszi In ve Yan 36 stratagem Citkundo Kunq fu Tay ci cuan Usu Vin Cun Dim Mak SaolinSya sulalesiSan sulalesiCjou sulalesi Qerbi CjouSerqi Cjou Yaz PayizDoyusen carliqlar qarisiq dovrHan sulalesi Qerbi HanSin sulalesi Van ManSerqi HanUc carliq Vey Su UCzin Qerbi Czin16 barbar Serqi CzinCenub ve Simal sulaleleriSuy sulalesiTan sulalesiLiaoSun imperiyasiQerbi Sya Cenubi SunYuan sulalesiMin sulalesiTsin sulalesiCin RespublikasiCin Xalq Respublikasi Cin RespublikasibaxredakteMenseyi ve yukselisiYaz ve Payiz Dovrunun sonunda Cin uc guclu nazir arasinda bolundu Xiangzi Zhao ailesinin patriarxi onlardan biridir Eramizdan evvel 403 cu ilde Cjou krali Doyusen Dovletler Dovrunun baslangicini qeyd ederek diger iki dovlet Han ve Vey ile birlikde Zhao Dovletinin movcudlugunu resmi olaraq tanidi Doyusen Dovletler dovrunun baslangicinda Zhao daha zeif dovletlerden biri idi Genis erazisine baxmayaraq onun simal serhedi Xiongnu ve diger simal koceri xalqlari terefinden tez tez teqiblere meruz qalirdi Eyni zamanda Zhao guclu dovletlerle ehate olunmusdu ve Wei nin herbi gucu ve ya Qi nin ciceklenmesi yox idi Zhao Vey ve Qi dovletleri arasinda geden mubarizede piyada oldu ve bu mubarize eramizdan evvel 354 cu ilde Vey Cjaonu isgal etdikde kulminasiya noqtesine catdi ve Zhao Qiden komek istemeli oldu Neticede Guiling doyusu Qi ucun boyuk bir qelebe oldu ve neticede Zhaonun cenub serhedine olan tehlukeni azaldib Zhao krali Vulinqin herbi islahatlarina qeder e e 325 299 nisbeten zeif qaldi Zhao esgerlerine Xiongnu qonsulari kimi geyinmek ve doyus arabalarini suvari oxatanlarla evez etmek emri verildi Bu islahat ozunu parlaq strategiya kimi gosterdi Cin dovletlerinin qabaqcil texnologiyasi ve koceri taktika ile Zhao suvarileri guclu bir quvveye cevrildi Netice bele oldu ki yeni guclenen Zhao en boyuk dusmeni olan Qi dovletine qarsi beraber idi Zhao uzun suren muharibeden sonra eramizdan evvel 295 ci ilde Zhongshan eyaletini feth etmekle ve qonsu Wei Yan ve Qin eyaletlerinden erazileri ilhaq etmekle oz inkisaf etmis herbi qudretini numayis etdirdi Bu muddet erzinde Cjaonun suvarileri de vaxtasiri Cu dovletine qarsi yuruslerde Qi dovletine mudaxile edirdiler Dovrun bir nece parlaq herbi komandiri eyni vaxtda meydana cixdi o cumleden Lian Po Zhao She ve Li Mu Lian Po Zhaonu Qinlere qarsi mudafie etmekde muhum rol oynadi Zhao She serqde en feal idi Yan dovletinin isgalina rehberlik edirdi Li Mu Zhao Xiongnu muharibesinde Zhaonu Xiongnulardan ve daha sonra Qinden mudafie etdi Zhaonun suqutuDoyusen Dovletler Dovrunun sonunda Zhao guclu Qin dovletine qarsi cixacaq qeder guclu yegane dovlet idi Wei ile Qin e qarsi ittifaq eramizdan evvel 287 ci ilde basladi lakin eramizdan evvel 273 cu ilde Huayangda meglubiyyetle basa catdi Daha sonra mubarize butun dovrun en qanli doyusu olan eramizdan evvel 260 ci ilde Canqpinq doyusu ile yekunlasdi Zhao qosunlari Qin terefinden tamamile meglub edildi Wei ve Chu quvveleri Handani qalib Qin terefinden sonraki muhasireden xilas etse de Zhao doyusde boyuk insan itkisinden hec vaxt sagalmayacaqdi Eramizdan evvel 229 cu ilde Qin generali Vanq Jianin basciliq etdiyi isgallara eramizdan evvel 228 ci ile qeder Li Mu ve onun tabeliyinde olan zabit Sima Sanq 司馬尚 qarsi cixdi Li Mu Doyusen Dovletler dovrunun en yaxsi generallarindan biri idi ve o Wang Jiani hemcinin dovrun en yaxsi generallarindan biri meglub ede bilmese de Wang Jian da ireli gede bilmedi Istila bir dalana cevrildi Zhaonu feth etmek ucun Li Mudan qurtulmali oldugunu anlayan Qin imperatoru Qin Shihuang Zhao rehberliyi arasinda nifaq salmaga calisdi Zhao King Youmiu sxeme dusdu sadiq olmayan mehkeme memurlarinin ve Qin infiltratorlarinin sehv meslehetleri esasinda hereket ederek edam emrini verdi Li Mu ve Sima Sanqi vezifesinden azad etdi Li Mu nun yerine gelen Zhao Cong derhal Wang Jian terefinden meglub edildi Qin eramizdan evvel 228 ci ilde Kral Youmiu ele kecirdi ve Zhaonu feth etdi Kral Qianin ogey qardasi Sahzade Jia Dai da Kral Jia elan edildi ve Qinlere qarsi son Zhao quvvelerine rehberlik etdi Rejim eramizdan evvel 222 ci ile qeder davam etdi Qin ordusu onu ele kecirdi ve Daide quvvelerini meglub etdi Wu Chen adli bir usyanci Chen Sheng ve Wu Guang in Chuda kostyumlarini izleyerek ozunu Zhao Krali elan etdi Vu daha sonra tabeliyinde olan Li Liang 李良 terefinden olduruldu Zhaonun kecmis memurlari Zhang Er 張耳 ve Chen Yu 陳餘 Zhao krali kimi Zhao krali Zhao Xie 赵歇 yaratdilar Eramizdan evvel 206 ci ilde Cu usyanci lordu Xiang Yu Qin sulalesini meglub etdi ve ozunu ve diger on yeddi lordu padsah kimi yaratdi Zhao Xie ni Dai krali etdi Chen Yu Zhao Xie ye Zhao torpaqlarini Zhang Erden geri almaga komek etdi buna gore de Zhao Xie Dai nin Cen Yu sahzadesini yaratdi Eramizdan evvel 205 ci ilde Cen Yu nun Daideki tabeliyinde olan Xia Yue 夏說 Liu Banqin generallari Han Xin ve Zhang Er terefinden meglub edildi Chen Yu eramizdan evvel 204 cu ilde Han Xin terefinden meglub edildi ve daha sonra Zhao Xie Han quvveleri terefinden olduruldu Liu Bang Zhao dovletini Zhang Ere hediyye etdi Eramizdan evvel 154 cu ilde Zhao kralliginin sahzadesi Liu Suinin 劉遂 basciliq etdiyi qohum olmayan bir Zhao 赵 yeni qurulmus ikinci imperatora qarsi Yeddi Dovletin Cin 七国之乱 ugursuz usyaninda istirak etdi Han sulalesi