Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eoarxey — Arxey eonunun ilk erasıdır. Bu era 4 milyard il əvvəl Katarxey eonunun bitməsi ilə başlamış və 3600 milyon il əvvəl Paleoarxey erasının başlaması ilə bitmişdir. Yer üzündəki həyatın başlanğıcı bu dövrə aid edilmişdir və sianobakteriyaların dəlilləri bu dövrdən bir qədər sonra, 3500 milyon il əvvəl aid edilmişdir. O dövrdə atmosfer oksigensiz idi və təzyiq dəyərləri 10 -100 bar arasında dəyişirdi.
Təsdiqlənmə
Eoarxey əvvəllər rəsmi olaraq adlandırılmamış və qeyri-rəsmi olaraq Erkən Arxey və ya Paleoarxey dövrünün ilk hissəsi kimi qeyd edilmişdir.
Artıq Beynəlxalq Stratiqrafiya Komissiyası Eoarxey erasının Katarxey eonundan əvvəl mövcud olmuş Arxey Eonunun ilk hissəsi olduğunu rəsmi olaraq tanıyır.
Eoarxey erasının başlanğıcı Beynəlxalq Stratiqrafiya Komissiyası tərəfindən rəsmi olaraq 4 milyard il əvvəl olaraq qəbul edilmişdir.
Eranın adı yunanca iki sözdən: eos (dan, şəfəq) və archaios (qədim) sözlərindən götürülmüşdür. İlk superqitə olan Vaalbara bu dövrün sonunda, təxminən 3,600 milyon il əvvəl meydana gəlmişdir.
Geologiya
Eoarxeyin əsas xüsusiyyəti, Yerin ilk dəfə möhkəm bir qabığa sahib olmasıdır. Bununla birlikdə, bu qabığın bir çox yerində çatışmazlıqlar və səthdə lava sahələri mövcud idi. Eoarxeyin başlanğıcı günəş sistemi daxilində ağır asteroid bombardmanı: Gecikən Ağır Bombardman ilə xarakterizə olunur. Ən böyük Eoarxey süxur meydana gəlməsi Qrenlandiyanın cənub-qərb sahilindəki yaşı 3.8 milyard olan Isua Greenstone kəməridir. Kanada Qalxanında tapılan qneys nümunələrinin 4.031 milyon yaşı olduğu təxmin edilir və buna görə də ən qədim qorunan qaya birləşmələridir. 2008-ci ildə Kanadanın Kvebek əyalətində, Nuvvuagittuq Greenstone zolağında 4,280 milyon il əvvələ aid süxurlar aşkar edilidi. Bu birləşmələr üzərində hal-hazırda intensiv araşdırmalar aparılır.
Atmosfer
Qrenlandiyadakı 3,850 milyon illik apatit qalıqları 12C-nin zənginliyini sübut edti. Bu, 3.8 milyard il əvvəl fotosintetik həyatın olub olmaması ilə əlaqədar bir mübahisəyə səbəb oldu.
Xarici keçidlər
- Eoarxey (geoxronoloji cədvəl)
İstinadlar
- Mulkidjanian, A. Y. "On the origin of life in the zinc world: 1. Photosynthesizing, porous edifices built of hydrothermally precipitated zinc sulfide as cradles of life on Earth". Biol. Direct. 4. 2009: 26. doi:10.1186/1745-6150-4-26. PMC 3152778. PMID 19703272.
- Mulkidjanian, A. Y.; Bychkov, A. Y.; Dibrova, D. V.; Galperin, M. Y.; Koonin, E. V. "Origin of first cells at terrestrial, anoxic geothermal fields". Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 109 (14). 2012: E821–30. Bibcode:2012PNAS..109E.821M. doi:10.1073/pnas.1117774109. PMC 3325685. PMID 22331915.
- Mulkidjanian, A. Y. Energetics of the First Life // Egel, R.; Lankenau, D.-H.; Mulkidjanian, A. Y. (redaktorlar ). Origins of Life: The Primal Self-Organization. Heidelberg: Springer Verlag. 2011. 3–33. ISBN .
- "International Chronostratigraphic Chart v.2013/01" (PDF). . January 2013. July 17, 2013 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: April 6, 2013.
- O'Neil, J.; Carlson, R. W.; Francis; D.; Stevenson, R. K. "Neodymium-142 Evidence for Hadean Mafic Crust". Science. 321 (5897). 2008: 1828–1831. Bibcode:2008Sci...321.1828O. doi:10.1126/science.1161925. PMID 18818357.
- David, J.; Godin, L.; Stevenson, R. K.; O'Neil, J.; Francis, D. "U-Pb ages (3.8–2.7 Ga) and Nd isotope data from the newly identified Eoarchean Nuvvuagittuq supracrustal belt, Superior Craton, Canada". Geological Society of America Bulletin. 121 (1–2). 2009: 150–163. doi:10.1130/B26369.1.
- Mojzsis, S. J.; Arrhenius, G.; McKeegan, K. D.; Harrison, T. M.; Nutman, A. P.; Friend, C. R. L. "Evidence for life on Earth before 3,800 million years ago" (PDF). Nature. 384 (6604). 1996: 55–59. Bibcode:1996Natur.384...55M. doi:10.1038/384055a0. :2060/19980037618. PMID 8900275. 2021-11-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Geoxronoloji skala milyon il evvelEon Era Dovr 0F a n e r o z o y Kaynozoy Dorduncu dovr 2 58Neogen 23Paleogen 66Mezozoy Tebasir 145Yura 201Trias 252Paleozoy Perm 299Karbon 359Devon 419Silur 444Ordovik 485Kembri 541K e m r i d e n e v v e l Proterozoy Neoproterozoy Ediakar 635Kriogen 720Toni 1000Mezoproterozoy Steni 1200Ektaz 1400Kalim 1600Paleoproterozoy Stater 1800Orozir 2050Rias 2300Sider 2500Arxey Neoarxey 2800Mezoarxey 3200Paleoarxey 3600Eoarxey 4000Katarxey 4600Menbe Eoarxey Arxey eonunun ilk erasidir Bu era 4 milyard il evvel Katarxey eonunun bitmesi ile baslamis ve 3600 milyon il evvel Paleoarxey erasinin baslamasi ile bitmisdir Yer uzundeki heyatin baslangici bu dovre aid edilmisdir ve sianobakteriyalarin delilleri bu dovrden bir qeder sonra 3500 milyon il evvel aid edilmisdir O dovrde atmosfer oksigensiz idi ve tezyiq deyerleri 10 100 bar arasinda deyisirdi TesdiqlenmeEoarxey evveller resmi olaraq adlandirilmamis ve qeyri resmi olaraq Erken Arxey ve ya Paleoarxey dovrunun ilk hissesi kimi qeyd edilmisdir Artiq Beynelxalq Stratiqrafiya Komissiyasi Eoarxey erasinin Katarxey eonundan evvel movcud olmus Arxey Eonunun ilk hissesi oldugunu resmi olaraq taniyir Kvebek Nuvvuagittuq Greenstone zolagindan tapilmis 4 28 milyard illik qneys Birbasa numunesi movcud olan en qedim yer suxuru Eoarxey erasinin baslangici Beynelxalq Stratiqrafiya Komissiyasi terefinden resmi olaraq 4 milyard il evvel olaraq qebul edilmisdir Eranin adi yunanca iki sozden eos dan sefeq ve archaios qedim sozlerinden goturulmusdur Ilk superqite olan Vaalbara bu dovrun sonunda texminen 3 600 milyon il evvel meydana gelmisdir GeologiyaEoarxeyin esas xususiyyeti Yerin ilk defe mohkem bir qabiga sahib olmasidir Bununla birlikde bu qabigin bir cox yerinde catismazliqlar ve sethde lava saheleri movcud idi Eoarxeyin baslangici gunes sistemi daxilinde agir asteroid bombardmani Geciken Agir Bombardman ile xarakterize olunur En boyuk Eoarxey suxur meydana gelmesi Qrenlandiyanin cenub qerb sahilindeki yasi 3 8 milyard olan Isua Greenstone kemeridir Kanada Qalxaninda tapilan qneys numunelerinin 4 031 milyon yasi oldugu texmin edilir ve buna gore de en qedim qorunan qaya birlesmeleridir 2008 ci ilde Kanadanin Kvebek eyaletinde Nuvvuagittuq Greenstone zolaginda 4 280 milyon il evvele aid suxurlar askar edilidi Bu birlesmeler uzerinde hal hazirda intensiv arasdirmalar aparilir AtmosferQrenlandiyadaki 3 850 milyon illik apatit qaliqlari 12C nin zenginliyini subut edti Bu 3 8 milyard il evvel fotosintetik heyatin olub olmamasi ile elaqedar bir mubahiseye sebeb oldu Xarici kecidlerEoarxey geoxronoloji cedvel IstinadlarMulkidjanian A Y On the origin of life in the zinc world 1 Photosynthesizing porous edifices built of hydrothermally precipitated zinc sulfide as cradles of life on Earth Biol Direct 4 2009 26 doi 10 1186 1745 6150 4 26 PMC 3152778 PMID 19703272 Mulkidjanian A Y Bychkov A Y Dibrova D V Galperin M Y Koonin E V Origin of first cells at terrestrial anoxic geothermal fields Proc Natl Acad Sci USA 109 14 2012 E821 30 Bibcode 2012PNAS 109E 821M doi 10 1073 pnas 1117774109 PMC 3325685 PMID 22331915 Mulkidjanian A Y Energetics of the First Life Egel R Lankenau D H Mulkidjanian A Y redaktorlar Origins of Life The Primal Self Organization Heidelberg Springer Verlag 2011 3 33 ISBN 978 3 642 21625 1 International Chronostratigraphic Chart v 2013 01 PDF January 2013 July 17 2013 tarixinde PDF Istifade tarixi April 6 2013 O Neil J Carlson R W Francis D Stevenson R K Neodymium 142 Evidence for Hadean Mafic Crust Science 321 5897 2008 1828 1831 Bibcode 2008Sci 321 1828O doi 10 1126 science 1161925 PMID 18818357 David J Godin L Stevenson R K O Neil J Francis D U Pb ages 3 8 2 7 Ga and Nd isotope data from the newly identified Eoarchean Nuvvuagittuq supracrustal belt Superior Craton Canada Geological Society of America Bulletin 121 1 2 2009 150 163 doi 10 1130 B26369 1 Mojzsis S J Arrhenius G McKeegan K D Harrison T M Nutman A P Friend C R L Evidence for life on Earth before 3 800 million years ago PDF Nature 384 6604 1996 55 59 Bibcode 1996Natur 384 55M doi 10 1038 384055a0 2060 19980037618 PMID 8900275 2021 11 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 20