Geoxronoloji şkala milyon il əvvəlEon Era Dövr 0F a n e r о z о y Kaynozoy Dördüncü dövr 2 58Neogen 23Paleogen 66Mezozoy

Geoxronoloji şkala				milyon il əvvəl
Eon		Era	Dövr	0
F a n e r о z о y		Kaynozoy	Dördüncü dövr	2,58
			Neogen	23
			Paleogen	66
		Mezozoy	Təbaşir	145
			Yura	201
			Trias	252
		Paleozoy	Perm	299
			Karbon	359
			Devon	419
			Silur	444
			Ordovik	485
			Kembri	541
K e m r i d ə n ə v v ə l	Proterozoy	Neoproterozoy	Ediakar	635
			Kriogen	720
			Toni	1000
		Mezoproterozoy	Steni	1200
			Ektaz	1400
			Kalim	1600
		Paleoproterozoy	Stater	1800
			Orozir	2050
			Rias	2300
			Sider	2500
	Arxey	Neoarxey		2800
		Mezoarxey		3200
		Paleoarxey		3600
		Eoarxey		4000
	Katarxey			4600
Mənbə

Sider dövrü və ya sadəcə Sider (yun. σίδηρος sídiros dəmir deməkdir) — Paleoproterozoy erasının ilk geoloji dövrüdür və 2500-2300 milyon il əvvəllər arasında davam etmişdir.

Dəmir birləşmələrinin çöküntüləri bu dövrdə artdı. Bu dəmirlə zəngin birləşmələr anaerob sianobakteriyaların istehsal etdiyi oksigenin dəmir ilə birləşərək əmələ gətirdiyi dəmir bir oksid olan maqnetitdən (Fe₃O₄) əmələ gəlmişdir. Bu prosesin Yerin okeanlarından dəmiri çıxardaraq dənizləri təmizlədiyi düşünülür. Sonda okeanlarda qalan dəmir oksigenlə reaksiyaya girə bilməyəcək qədər az miqdarda qaldıqda proses oksigenlə zəngin bir atmosferin yaranmasına gətirib çıxardı. Bu ikinci, sonrakı hadisə elmdə oksigen fəlakəti kimi tanınır.

İstinadlar

Kasting, James F.; Ono, Shuehi. "Paleoclimates: The First Two Billion Years". Philosophical Transactions: Biological Sciences. 361 (1470). 2006: 917–929. doi:10.1098/rstb.2006.1839. JSTOR 20209693. PMC 1868609. PMID 16754607.
Kopp, Robert E.; Kirschvink, Joseph L.; Hilburn, Isaac A.; Nash, Cody Z. "The Paleoproterozoic Snowball Earth: A climate disaster triggered by the evolution of oxygenic photosynthesis" (PDF). PNAS. 102 (32). 2005: 11131–11136. doi:10.1073/pnas.0504878102. PMC 1183582. PMID 16061801. 2019-10-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-28.

[1] Kasting, James F.; Ono, Shuehi. "Paleoclimates: The First Two Billion Years". Philosophical Transactions: Biological Sciences. 361 (1470). 2006: 917–929. doi:10.1098/rstb.2006.1839. JSTOR 20209693. PMC 1868609. PMID 16754607.

[2] Kopp, Robert E.; Kirschvink, Joseph L.; Hilburn, Isaac A.; Nash, Cody Z. "The Paleoproterozoic Snowball Earth: A climate disaster triggered by the evolution of oxygenic photosynthesis" (PDF). PNAS. 102 (32). 2005: 11131–11136. doi:10.1073/pnas.0504878102. PMC 1183582. PMID 16061801. 2019-10-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-28.