Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
İldırım Ordular qrupu (almanca: Heeresgruppe İldırım), I Dünya Müharibəsi dövründə Osmanlı dövlətinin Sinay və Fələstin cəbhəsi və İraq cəbhəsini müdafiə etmək üçün qurduğu ordular qrupu.
| İldırım Ordular qrupu | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tabedir | Osmanlı ordusu |
| Döyüşlər | |
Təşkili
24 iyun, 1917-ci ildə Hələbdə Ənvər paşanın və alman komandirlərinin qatılması ilə (Mustafa Kamal Atatürk daxil) olan toplantıda general Falkenheinin rəhbərliyində "İldırım Ordular qrupu"nun yaradılması qərara alındı. Bu yeni qərar Fələstin-Suriya-İraq cəbhələrini bir yerə gətirəcəkdi. Bu qərarda belə Sinay və Fələstin cəbhəsinə çox qüvvə ayrılmamışdı. Ancaq bu dəfə Almaniya bu qrupa 6 min nəfərlik kömək qrupu göndərəcəkdi ki, bunun da bir hissəsi Sinay və Fələstin cəbhəsi üçün nəzərdə tutulmuşdu. Oktyabr ayında (1917) Sinay və Fələstin cəbhəsindəki Osmanlı qüvvələrinin sayı 40 min nəfər idi. Buna qarşı ingilis qoşunları komandanı Allenby idə 191 min nəfərlik qüvvəyə sahib idi. İngilislərin təchizatı və silah-sursatı baxımından da Osmanlıdan xeyli irəlidə idi. Hələb toplantısından sonra İstanbula geri dönən Baş Komandan vəkili Ənvər paşanın ilk işi planlaşdırılan İldırım Ordular qrupunun qurulması olmuş və general Falkenheinin qrup komandanlığına təyinatını (11 iyul, 1917), sultanın təstiqindən keçirdikdən sonra 11 iyul, 1917-ci ildə təşkil əmrini vermişdi. İldırım Ordular qrupunun quruluş məqsədi ilk əvvəllər Bağdadın geri alınması idi. Ancaq qısa müddətdə bu hədəfin reallaşmasının real olmadığı bilindikdən sonra Sinay və Fələstin cəbhəsi əsas götürülərək təşkilatçılıq edilmişdir. İlk əvvəllər qrupa daxil edilən İraqdakı VI Ordu ilə Diyarbəkirdəki II Ordu qrup təşkilatından çıxarılaraq İldırım Ordu qrupu IV, VII və VIII Ordulardan təşkil edildi. İldırım Ordular Qrupu, 1918, sentyabr ayında Megiddo döyüşündə ingilis qüvvələri tərəfindən demək olar ki, darmadağın edildikdən sonra, 30 oktyabr, 1918-ci ildə Antanta dövlətləri ilə Mudros barışığı imzalandı. Bu saziş əsasında Osmanlı dövlətində olan almanların ölkəni tərk etmələri tələb olunurdu. Sədrəzəm , 30 oktyabr, 1918-ci ildə Otto Liman fon Sandersə teleqram göndərərək, İldırım Ordular Komandanlığını Mustafa Kamal paşaya təhvil verməsini istədi. 31 oktyabrda komandanlığı Mustafa Kamal paşaya təhvil verən fon Sanders, əmrində olan əsgərlərə vəda məktubu yazaraq, vəzifəsindən ayrıldı. Mustafa Kamal paşa 31 oktyabr günü Adanada təhvil aldığı İldırım Ordular qrupu komandanlığını 7 noyabr, 1918-ci ilə qədər davam etdirdi.
I Dünya Müharibəsi
1917-ci il döyüş düzülüşü
1917-ci il, avqust ayında aşağıdakı formada təşkil edildi:
- İldırım Ordu qrupu (Ordu generalı )
- VII Ordu (Osmanlı), [[Suriya]] (Mustafa Kemal paşa)
- VI Ordu, Mesepotomiya, (Osmanlı) (Xəlil Kut paşa)
1918-ci il, yanvar ayı döyüş düzülüşü
1918-ci il, yanvar ayında İldırım Ordular qrupu aşağıdakı kimi təşkil edildi:
- İldırım Ordu qrupu (Ordu generalı )
- VII Ordu (Osmanlı), [[Suriya]] (Fevzi Çaxmaq paşa)
- VIII Ordu, (Cavat Çobanlı paşa), (Osmanlı)
1918-ci il, iyun döyüş düzülüşü
1918-ci il, iyunda İldırım Ordular qrupu aşağıdakı kimi təşkil edildi:
- İldırım Ordular qrupu (Otto Liman fon Sanders)
1918-ci il, sentyabr döyüş düzülüşü
1918-ci il, sentyabrda İldırım Ordular qrupu aşağıdakı kimi təşkil edildi:
- İldırım Ordular qrupu (Otto Liman fon Sanders)
- IV Ordu, (Osmanlı), ()
- VII Ordu, (Osmanlı), (Mustafa Kamal paşa)
- III Ordu korpusu, (Osmanlı), (İsmət paşa)
- I və XI Piyada tümənləri, (Osmanlı)
- XX Ordu korpusu, (Osmanlı) (Əli Fuad Cəbəsoy)
- XXVI və 53-cü tümənlər, (Osmanlı)
- III Ordu korpusu, (Osmanlı), (İsmət paşa)
- VIII Ordu, (Osmanlı), ()
Mudros barışığı sonrası
1918-ci il, noyabr döyüş düzülüşü
1918-ci il , noyabr ayında İldırım Ordular qrupu bu formada təşkil edildi:
- İldırım Ordular qrupu, (Mustafa Kamal paşa)
- II Ordu, ()
- XII Ordu korpusu
- XXIII Piyada tüməni
- XV Ordu korpusu
- 41-ci və 44-cü Piyada tümənləri
- XII Ordu korpusu
- VII Ordu, (Əli Fuad paşa)
- III Ordu korpusu
- XI və XIV tümənlər
- XX Ordu korpusu
- I və 43-cü tümənlər
- III Ordu korpusu
- II Ordu, ()
ildırım Hərbi müfəttişliyi
1919-cu il tarixində , və İstanbulda gizli bir iclas keçirdilər. Bu iclasda "üçlü and" and adlı məruzə hazırlandı və vətənin müdafiəsi üçün ordu müfəttişliyi qurulmasına qərar verildi. Aprel ayının sonunda, , hərbi nazir Şakir paşaya bu məruzəni verdi. 30 aprel, 1919-cu ildə, Hərbi Nəzarət idarəsi və S ultan VI Mehmed, Ordu Baş Komandanlığı tərəfindən təklif edilən ordu müfəttişliyi qurulması haqqındakı qərarı təstiqlədi. Müfəttişliklər quruldu və rəhbərliyə bu komandanlar gətirildi: I Ordu Müfəttişliyi (İstanbul mərkəzli, Mustafa Kamal paşa, daha sonra III Ordu Müfəttişliyi) İldirim Ordusu Hərbi Müfəttişliyi (Konya mərkəzli, , daha sonra II Ordu Hərbi Müfəttişliyi) IX Ordu Müfəttişliyi (Ərzurum mərkəzli, Mustafa Kamal paşa, daha sonra III Ordu Hərbi Müfəttişliyi). Bundan əlavə Rumeli Hərbi Müfəttişliyi qurulacaq (Nurəddin İbrahim Konyar), XIII Ordu korpusu birbaşa Hərbi Nazirliyin komandanlığına veriləcəkdi. 1919-cu il, may ayında ordu müfəttişliyi bu formada təşkil edildi:
- İldırım Hərbi Müfəttişliyi (Yıldırım Kıt'aatı Müfettişliği, Konya, Müfəttiş: Mersinli Camal paşa)
- XII Ordu korpusu, Niğde, Miralay Səlahəddin Köseoğlu
- XI tümən
- 41-ci tümən
- VII Süvari alayı
- XX Süvari alayı
- XX Ordu korpusu, (Ankara), (Əli Fuad paşa)
- XXIII tümən
- XXIV tümən
- XVII Ordu korpusu, (İzmir), (), İzmirin işğalından sonra I Ordu Hərbi Müfəttişliyinə təyin edildi.
- 56. Tümen
- 57. Tümen
- XII Ordu korpusu, Niğde, Miralay Səlahəddin Köseoğlu
İstinadlar
- Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, , p. 170.
- Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, , p. 181.
- Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, , p. 188.
- Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, , p. 197.
- Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, , p. 202.
- Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918–1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, , p. 333. (türk.)
- Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918–1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, , pp. 110–111. (türk.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ildirim Ordular qrupu almanca Heeresgruppe Ildirim I Dunya Muharibesi dovrunde Osmanli dovletinin Sinay ve Felestin cebhesi ve Iraq cebhesini mudafie etmek ucun qurdugu ordular qrupu Ildirim Ordular qrupuOlke Osmanli imperiyasiTabedir Osmanli ordusuDoyusler Birinci Dunya muharibesi Sinay ve Felestin cebhesiIldirim Ordulari qrupu komandani Mustafa Kamal pasa yaverleri ile birlikde Teskili24 iyun 1917 ci ilde Helebde Enver pasanin ve alman komandirlerinin qatilmasi ile Mustafa Kamal Ataturk daxil olan toplantida general Falkenheinin rehberliyinde Ildirim Ordular qrupu nun yaradilmasi qerara alindi Bu yeni qerar Felestin Suriya Iraq cebhelerini bir yere getirecekdi Bu qerarda bele Sinay ve Felestin cebhesine cox quvve ayrilmamisdi Ancaq bu defe Almaniya bu qrupa 6 min neferlik komek qrupu gonderecekdi ki bunun da bir hissesi Sinay ve Felestin cebhesi ucun nezerde tutulmusdu Oktyabr ayinda 1917 Sinay ve Felestin cebhesindeki Osmanli quvvelerinin sayi 40 min nefer idi Buna qarsi ingilis qosunlari komandani Allenby ide 191 min neferlik quvveye sahib idi Ingilislerin techizati ve silah sursati baximindan da Osmanlidan xeyli irelide idi Heleb toplantisindan sonra Istanbula geri donen Bas Komandan vekili Enver pasanin ilk isi planlasdirilan Ildirim Ordular qrupunun qurulmasi olmus ve general Falkenheinin qrup komandanligina teyinatini 11 iyul 1917 sultanin testiqinden kecirdikden sonra 11 iyul 1917 ci ilde teskil emrini vermisdi Ildirim Ordular qrupunun qurulus meqsedi ilk evveller Bagdadin geri alinmasi idi Ancaq qisa muddetde bu hedefin reallasmasinin real olmadigi bilindikden sonra Sinay ve Felestin cebhesi esas goturulerek teskilatciliq edilmisdir Ilk evveller qrupa daxil edilen Iraqdaki VI Ordu ile Diyarbekirdeki II Ordu qrup teskilatindan cixarilaraq Ildirim Ordu qrupu IV VII ve VIII Ordulardan teskil edildi Ildirim Ordular Qrupu 1918 sentyabr ayinda Megiddo doyusunde ingilis quvveleri terefinden demek olar ki darmadagin edildikden sonra 30 oktyabr 1918 ci ilde Antanta dovletleri ile Mudros barisigi imzalandi Bu sazis esasinda Osmanli dovletinde olan almanlarin olkeni terk etmeleri teleb olunurdu Sedrezem 30 oktyabr 1918 ci ilde Otto Liman fon Sanderse teleqram gondererek Ildirim Ordular Komandanligini Mustafa Kamal pasaya tehvil vermesini istedi 31 oktyabrda komandanligi Mustafa Kamal pasaya tehvil veren fon Sanders emrinde olan esgerlere veda mektubu yazaraq vezifesinden ayrildi Mustafa Kamal pasa 31 oktyabr gunu Adanada tehvil aldigi Ildirim Ordular qrupu komandanligini 7 noyabr 1918 ci ile qeder davam etdirdi I Dunya Muharibesi1917 ci il doyus duzulusu 1917 ci il avqust ayinda asagidaki formada teskil edildi Ildirim Ordu qrupu Ordu generali VII Ordu Osmanli Suriya Mustafa Kemal pasa III Ordu korpusu Osmanli XXIV Piyada tumeni Osmanli 50 ci Piyada tumeni Osmanli XV Ordu korpusu Osmanli XIX Piyada tumeni Osmanli XX Piyada tumeni Osmanli Asiya Ordu korpusu Almaniya VI Ordu Mesepotomiya Osmanli Xelil Kut pasa XIII Ordu korpusu Osmanli II Piyada tumeni Osmanli VI piyada tumeni Osmanli XVIII Ordu korpusu Osmanli XIV Piyada tumeni Osmanli 51 ci Piyada tumeni Osmanli 52 ci Piyada tumeni Osmanli 46 ci Piyada tumeni1918 ci il yanvar ayi doyus duzulusu 1918 ci il yanvar ayinda Ildirim Ordular qrupu asagidaki kimi teskil edildi Ildirim Ordu qrupu Ordu generali VII Ordu Osmanli Suriya Fevzi Caxmaq pasa III Ordu korpusu Osmanli I XIX ve XXIV Piyada tumenleri Osmanli XX Ordu korpusu Osmanli XXVI ve 53 cu Piyada tumenleri Osmanli III Suvari tumeni Osmanli Alman Asiya Ordu korpusu Almaniya VIII Ordu Cavat Cobanli pasa Osmanli XXII Ordu korpusu Osmanli III VII ve XX Piyada tumenleri Osmanli XVI ve 54 cu Piyada tumenleri Osmanli II Qafqaz Suvari tumeni Osmanli 1918 ci il iyun doyus duzulusu 1918 ci il iyunda Ildirim Ordular qrupu asagidaki kimi teskil edildi Ildirim Ordular qrupu Otto Liman fon Sanders VII Ordu Fexzi Caxmaq Osmanli III Ordu korpusu Osmanli I ve XXIV tumenler III Suvari tumeni Osmanli XX Ordu korpusu Osmanli 19 cu 26 ci ve 53 cu tumenler Osmanli Alman Asiya Ordu korpusu Osmanli VIII Ordu Cavad Cobanli Osmanli XXII Ordu korpusu Osmanli III VII ve XX tumenler Osmanli XVI tumen Osmanli 54 cu tumen Osmanli II Qafqaz Suvari tumeni Osmanli 1918 ci il sentyabr doyus duzulusu 1918 ci il sentyabrda Ildirim Ordular qrupu asagidaki kimi teskil edildi Ildirim Ordular qrupu Otto Liman fon Sanders IV Ordu Osmanli II Ordu korpusu Osmanli polkovnik leytenant Galatali Sovket bey 62 ci Piyada tumeni Osmanli Iordaniya qrupu Osmanli XXIV tumen ve III Suvari tumeni Osmanli VIII Ordu korpusu Osmanli general Y 48 ci Piyada tumeni Osmanli Oman muveqqeti tumeni Osmanli VII Ordu Osmanli Mustafa Kamal pasa III Ordu korpusu Osmanli Ismet pasa I ve XI Piyada tumenleri Osmanli XX Ordu korpusu Osmanli Eli Fuad Cebesoy XXVI ve 53 cu tumenler Osmanli VIII Ordu Osmanli XXII Ordu korpusu Osmanli general VII ve XX tumenler Osmanli Sol Cinah Ordu Korpusu Osmanli XVI ve XIX tumenler Osmanli Alman Asiya Ordu korpusu Almaniya II Qafqaz Suvari tumeniMudros barisigi sonrasi1918 ci il noyabr doyus duzulusu 1918 ci il noyabr ayinda Ildirim Ordular qrupu bu formada teskil edildi Ildirim Ordular qrupu Mustafa Kamal pasa II Ordu XII Ordu korpusu XXIII Piyada tumeni XV Ordu korpusu 41 ci ve 44 cu Piyada tumenleri VII Ordu Eli Fuad pasa III Ordu korpusu XI ve XIV tumenler XX Ordu korpusu I ve 43 cu tumenlerildirim Herbi mufettisliyi 1919 cu il tarixinde ve Istanbulda gizli bir iclas kecirdiler Bu iclasda uclu and and adli meruze hazirlandi ve vetenin mudafiesi ucun ordu mufettisliyi qurulmasina qerar verildi Aprel ayinin sonunda herbi nazir Sakir pasaya bu meruzeni verdi 30 aprel 1919 cu ilde Herbi Nezaret idaresi ve S ultan VI Mehmed Ordu Bas Komandanligi terefinden teklif edilen ordu mufettisliyi qurulmasi haqqindaki qerari testiqledi Mufettislikler quruldu ve rehberliye bu komandanlar getirildi I Ordu Mufettisliyi Istanbul merkezli Mustafa Kamal pasa daha sonra III Ordu Mufettisliyi Ildirim Ordusu Herbi Mufettisliyi Konya merkezli daha sonra II Ordu Herbi Mufettisliyi IX Ordu Mufettisliyi Erzurum merkezli Mustafa Kamal pasa daha sonra III Ordu Herbi Mufettisliyi Bundan elave Rumeli Herbi Mufettisliyi qurulacaq Nureddin Ibrahim Konyar XIII Ordu korpusu birbasa Herbi Nazirliyin komandanligina verilecekdi 1919 cu il may ayinda ordu mufettisliyi bu formada teskil edildi Ildirim Herbi Mufettisliyi Yildirim Kit aati Mufettisligi Konya Mufettis Mersinli Camal pasa XII Ordu korpusu Nigde Miralay Selaheddin Koseoglu XI tumen 41 ci tumen VII Suvari alayi XX Suvari alayi XX Ordu korpusu Ankara Eli Fuad pasa XXIII tumen XXIV tumen XVII Ordu korpusu Izmir Izmirin isgalindan sonra I Ordu Herbi Mufettisliyine teyin edildi 56 Tumen 57 TumenIstinadlarEdward J Erickson Order to Die A History of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press 2001 ISBN 0 313 31516 7 p 170 Edward J Erickson Order to Die A History of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press 2001 ISBN 0 313 31516 7 p 181 Edward J Erickson Order to Die A History of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press 2001 ISBN 0 313 31516 7 p 188 Edward J Erickson Order to Die A History of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press 2001 ISBN 0 313 31516 7 p 197 Edward J Erickson Order to Die A History of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press 2001 ISBN 0 313 31516 7 p 202 Zekeriya Turkmen Mutareke Doneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapilanmasi 1918 1920 Turk Tarih Kurumu Basimevi 2001 ISBN 975 16 1372 8 p 333 turk Zekeriya Turkmen Mutareke Doneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapilanmasi 1918 1920 Turk Tarih Kurumu Basimevi 2001 ISBN 975 16 1372 8 pp 110 111 turk