Kirov rayonu (rus. Кировский район, başq. Киров районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Kirov rayonu Ufa şəhərinin cənubunda yerləşir. Rayondakı yaşayış məntəqələrinin birləşdirilməsini nəzərə alaraq rayon, yığcam olmayan üç ayrı hissədən ibarətdir. Rayonda həmçinin, tarixi və yeni əldə edilən hissələr arasında, şəhər-daxili bölgədə iştirak etməyən yaayış məntəqələri də var. Rayondan keçən Ufa çayının üzərində, adası yerləşir.
Rayon | |||
Kirov rayonu | |||
---|---|---|---|
rus. Кировский район başq. Киров районы | |||
| |||
| |||
Ölkə | Rusiya Başqırdıstan Respublikası | ||
Daxildir | Ufa şəhər dairəsi | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Yaradılıb | 1935-ci il | ||
Sahəsi | 131 km² | ||
Saat qurşağı | yayda | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi | ▲ 163,609 nəfər (2017) | ||
Etnik tərkib | Ruslar, başqırdlar | ||
Dini tərkib | Xristiyanlar, müsəlmanlar | ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +7 347 | ||
Coğrafiya
Rayon Ufa şəhər dairəsinin cənubunda yerləşir. Rayonun qərbində Dyoma rayonu, şimalında Lenin rayonu, şərqində Kalinin və Oktyabr rayonları, cənubunda isə, Ufa şəhər dairəsinin sərhədləri yerləşir. Rayonun ərazisi 131 km²-dir.
Tarixi
Rayon, 13 noyabr 1935 tarixində, Qızıl Ordu deputatları, kəndlilər və qərarı ilə yaradılmışdır. 10 dekabr 1935 tarixində Başqırd MSSR-ın Mərkəzi İcra Komitəsinin qərarı ilə, rayonun sərhədləri "Zentsov küçələrindən Sutoloka istiqamətinə, köhnə Ufa, Qaraçı Tala, Puqaçevski Sloboda və Şərq Slobodasına sahib olaraq" müəyyən edilmişdi. Beləliklə, şəhərin ən qədim yeri olan, rayonun sərhədlərinə aid edilmişdi. Rayonun qurulduğu zaman, ərazidə 79,000 nəfər yaşayırdı. Onların yalnız 5,000-i sənaye müəssisələrində işləyirdi. Bu müəssisələrə dağ-mədən avadanlıqları, kərpic, alabaster, pivəçilik və süngüləmə sənayesi aiddir. Rayonda həmçinin, qənnadı fabriki, ət kombinatı və mətbəə var idi. Yaşayış fondu çox az idi. Bir rayon sakininə 3,3 kvadrat metr mənzil sahəsi düşürdü. Döşənmiş küçələrin uzunluğu 15 kilometr idi, su isə vətəndaşlara 10 su dağıtıcı sütunla təmin edilirdi. Rayonda yerləşən 10 ibtidai, 8 natamam orta və 7 orta məktəblərdə, 13,000 şagird və 427 müəllim var idi. Bundan başqa, rayonda 3 fabrik-zavod məktəbi, 4 texnikum və bir universitet fəaliyyət göstərirdi. Rayonda, 5,000 nəfərdən çox insan savadsız qalırdı. Rayonun klinikasında ayda 11,770 ziyarətçi üçün iki dispanser və bir uşaq məsləhətçisi var idi. Rayonun sakinləri mədəniyyət ehtiyaclarını əsasən fabriklərdə və artellərdə olmaqla, 10 klub və 17 qırmızı küncdə təmin edirdilər. Rayonda 5 kitabxana mövcud idi.
Əhali
1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2003 | 2004 |
---|---|---|---|---|---|---|
100,566 | ▼93,177 | ▲120,722 | ▲149,237 | ▼141,955 | ▼141,803 | ▼138,744 |
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2013 |
▼135,083 | ▼130,762 | ▼127,102 | ▼127,091 | ▲129,133 | ▲147,062 | ▲154,409 |
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |||
▲156,820 | ▲160,546 | ▲162,234 | ▲163,609 |
Rayon hal-hazırda
2010-cu ildə rayonun ərazisi 13,108 hektar idi. Rayonda 158,000-dən çox insan yaşayır (Ufa şəhər əhalisinin 13,8%-i). Kirov sakinlərinin orta yaşı 39.1 ildir. Rayon əhalisinin 55%-i qadınlardan təşkil olunmuşdur. Rayonun 32%-i 14-30 yaş arasındakı insanlardan təşkil olunmuşdur. Rayonda, Başqırdıstan Respublikasının Qurultayının Dövlət Məclisinin Respublika evi yerləşir. Mənzil fondunun sayı 2 milyon kvadrat metrdən çoxdur. Son illərdəki yeni mənzil kampaniyaları Ufa şəhəri çox inkişaf etmişdir. Rayonda, yeni "Dostluq", "Beloreçenski", "Qaraydel", "Yanaulski", "Radio", "Cənub", "Yeni" mikrorayonları salınmışdır. Rayonun mərkəzi, Saray Neft İşçiləri Mədəniyyəti, Başqırdıstan Respublikasının Milli Muzeyi, Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan Respublikası Pensiya Fondu İdarəsi, Məcid Qafuri adına Başqırdıstan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı, Başqırdıstan Respublika Milli Gənclər Teatrı, Başqırdıstan Respublikası Mərkəzi Bankı, Sotsinvestbank və "Qostini Dvor" ticarət və biznes kompleksi kimi müasir binalar yerləşir.
Sənaye
Sənaye gücü baxımından rayon, Ufa şəhərinin sənaye bölməsi olan şimal hissəsindən daha zəifdir, lakin Ufa sənayesinin əsasları və ənənələri Kirov rayonunda qoyulmuşdur. Rayonda iqtisadi fəaliyyətlə məşğul olan təxminən 5,500 müəssisə və təşkilat qeydiyyatdan keçib. Rayonda, "Pharmstandard — Ufa vitamin zavodu" ASC, "Elektroapparat" ASC (maşınqayırma), "Condi", "Bəsmineral" ASC (neft hasilatı), "Silver Snow" (dondurma fabriki), "Ufa Bread Products Facility" ASC (un dəyirmanı) kimi müəssisələrdən başqa, tibbi məhsullar, elektrik avadanlıqları, kommunikasiya, tikiş və toxuculuq məhsulları istehsal edən 20 böyük və orta ölçülü sənaye müəssisələri mövcuddur. Kiçik biznesin inkişafı hər il keçdikcə sürətlənir. Rayonda, 1,400 kiçik müəssisə və 5,000 çox fərdi sahibkar fəaliyyət göstərir. İqtisadiyyatın bu sahədə işləyən güclü əmək qabiliyyətli əhalisinin sayı 15%-ə çatıb.
Səhiyyə xidməti
1924-cü ildə, daha sonra adlandırılan, Mərkəzi Ambulans Poliniklinika İnstitutu açılmışdır. Rayonda, Kardiologiya Mərkəzi, Respublika Uşaq Klinika Xəstəxanası, № 4 Şəhər Doğum Evi , Təcili Xəstəxana, Peşə və İnsan Sağlamlığı İnstitutu və "Yaşıl Çəmənlik" Sanatoriyası yerləşir. Rayon, ən mürəkkəb əməliyyatların aparıldığı görə Rusiyada şöhrət qazanmışdır. Bu uşaqlara körpəlikdən yoxlamalar aparan yeganə Oftalmologiya mərkəzidir
İdman
Kirov rayonunda çox-məqsədli "" stadionu, "Burevestnik" üzgüçülük hovuzu, 73 idman zalı, 7 üzgüçülük hovuzu və 93 idman meydançası yerləşir.
Din
Kirov rayonunda , İxlas məscidi, , , və yerləşir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу 2017-07-05 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. 2017-06-25 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. 2017-06-26 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения 2017-06-27 at the Wayback Machine (rus.). 22 avqust 2011 tarixində.
- Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
- Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
- Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .
- Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан 2017-11-17 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
- Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
Xarici keçidlər
- Kirov rayonu Ufa İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kirov rayonu rus Kirovskij rajon basq Kirov rajony Rusiyanin subyektlerinden biri olan Basqirdistan Respublikasinin paytaxti Ufa seherinin yeddi seher rayonundan biri Kirov rayonu Ufa seherinin cenubunda yerlesir Rayondaki yasayis menteqelerinin birlesdirilmesini nezere alaraq rayon yigcam olmayan uc ayri hisseden ibaretdir Rayonda hemcinin tarixi ve yeni elde edilen hisseler arasinda seher daxili bolgede istirak etmeyen yaayis menteqeleri de var Rayondan kecen Ufa cayinin uzerinde adasi yerlesir RayonKirov rayonurus Kirovskij rajon basq Kirov rajonyRayonun xeritesiGerb54 41 sm e 55 59 s u Olke Rusiya Basqirdistan RespublikasiDaxildir Ufa seher dairesiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1935 ci ilSahesi 131 km Saat qursagi UTC 6 yayda UTC 7EhalisiEhalisi 163 609 nefer 2017 Etnik terkib Ruslar basqirdlarDini terkib Xristiyanlar muselmanlarReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 347CografiyaRayon Ufa seher dairesinin cenubunda yerlesir Rayonun qerbinde Dyoma rayonu simalinda Lenin rayonu serqinde Kalinin ve Oktyabr rayonlari cenubunda ise Ufa seher dairesinin serhedleri yerlesir Rayonun erazisi 131 km dir TarixiRayon 13 noyabr 1935 tarixinde Qizil Ordu deputatlari kendliler ve qerari ile yaradilmisdir 10 dekabr 1935 tarixinde Basqird MSSR in Merkezi Icra Komitesinin qerari ile rayonun serhedleri Zentsov kucelerinden Sutoloka istiqametine kohne Ufa Qaraci Tala Puqacevski Sloboda ve Serq Slobodasina sahib olaraq mueyyen edilmisdi Belelikle seherin en qedim yeri olan rayonun serhedlerine aid edilmisdi Rayonun quruldugu zaman erazide 79 000 nefer yasayirdi Onlarin yalniz 5 000 i senaye muessiselerinde isleyirdi Bu muessiselere dag meden avadanliqlari kerpic alabaster pivecilik ve sunguleme senayesi aiddir Rayonda hemcinin qennadi fabriki et kombinati ve metbee var idi Yasayis fondu cox az idi Bir rayon sakinine 3 3 kvadrat metr menzil sahesi dusurdu Dosenmis kucelerin uzunlugu 15 kilometr idi su ise vetendaslara 10 su dagitici sutunla temin edilirdi Rayonda yerlesen 10 ibtidai 8 natamam orta ve 7 orta mekteblerde 13 000 sagird ve 427 muellim var idi Bundan basqa rayonda 3 fabrik zavod mektebi 4 texnikum ve bir universitet fealiyyet gosterirdi Rayonda 5 000 neferden cox insan savadsiz qalirdi Rayonun klinikasinda ayda 11 770 ziyaretci ucun iki dispanser ve bir usaq meslehetcisi var idi Rayonun sakinleri medeniyyet ehtiyaclarini esasen fabriklerde ve artellerde olmaqla 10 klub ve 17 qirmizi kuncde temin edirdiler Rayonda 5 kitabxana movcud idi EhaliEhalinin sayi 1959 1970 1979 1989 2002 2003 2004100 566 93 177 120 722 149 237 141 955 141 803 138 7442005 2006 2007 2008 2009 2010 2013 135 083 130 762 127 102 127 091 129 133 147 062 154 4092014 2015 2016 2017 156 820 160 546 162 234 163 609Rayon hal hazirda2010 cu ilde rayonun erazisi 13 108 hektar idi Rayonda 158 000 den cox insan yasayir Ufa seher ehalisinin 13 8 i Kirov sakinlerinin orta yasi 39 1 ildir Rayon ehalisinin 55 i qadinlardan teskil olunmusdur Rayonun 32 i 14 30 yas arasindaki insanlardan teskil olunmusdur Rayonda Basqirdistan Respublikasinin Qurultayinin Dovlet Meclisinin Respublika evi yerlesir Menzil fondunun sayi 2 milyon kvadrat metrden coxdur Son illerdeki yeni menzil kampaniyalari Ufa seheri cox inkisaf etmisdir Rayonda yeni Dostluq Belorecenski Qaraydel Yanaulski Radio Cenub Yeni mikrorayonlari salinmisdir Rayonun merkezi Saray Neft Iscileri Medeniyyeti Basqirdistan Respublikasinin Milli Muzeyi Rusiya Federasiyasinin Basqirdistan Respublikasi Pensiya Fondu Idaresi Mecid Qafuri adina Basqirdistan Dovlet Akademik Milli Dram Teatri Basqirdistan Respublika Milli Gencler Teatri Basqirdistan Respublikasi Merkezi Banki Sotsinvestbank ve Qostini Dvor ticaret ve biznes kompleksi kimi muasir binalar yerlesir SenayeBasqirdistan Dovlet Universiteti Senaye gucu baximindan rayon Ufa seherinin senaye bolmesi olan simal hissesinden daha zeifdir lakin Ufa senayesinin esaslari ve eneneleri Kirov rayonunda qoyulmusdur Rayonda iqtisadi fealiyyetle mesgul olan texminen 5 500 muessise ve teskilat qeydiyyatdan kecib Rayonda Pharmstandard Ufa vitamin zavodu ASC Elektroapparat ASC masinqayirma Condi Besmineral ASC neft hasilati Silver Snow dondurma fabriki Ufa Bread Products Facility ASC un deyirmani kimi muessiselerden basqa tibbi mehsullar elektrik avadanliqlari kommunikasiya tikis ve toxuculuq mehsullari istehsal eden 20 boyuk ve orta olculu senaye muessiseleri movcuddur Kicik biznesin inkisafi her il kecdikce suretlenir Rayonda 1 400 kicik muessise ve 5 000 cox ferdi sahibkar fealiyyet gosterir Iqtisadiyyatin bu sahede isleyen guclu emek qabiliyyetli ehalisinin sayi 15 e catib Sehiyye xidmeti1924 cu ilde daha sonra adlandirilan Merkezi Ambulans Poliniklinika Institutu acilmisdir Rayonda Kardiologiya Merkezi Respublika Usaq Klinika Xestexanasi 4 Seher Dogum Evi Tecili Xestexana Pese ve Insan Saglamligi Institutu ve Yasil Cemenlik Sanatoriyasi yerlesir Rayon en murekkeb emeliyyatlarin aparildigi gore Rusiyada sohret qazanmisdir Bu usaqlara korpelikden yoxlamalar aparan yegane Oftalmologiya merkezidirIdmanKirov rayonunda cox meqsedli stadionu Burevestnik uzguculuk hovuzu 73 idman zali 7 uzguculuk hovuzu ve 93 idman meydancasi yerlesir DinKirov rayonunda Ixlas mescidi ve yerlesir Hemcinin baxUfa seher dairesi Kalinin rayonu Ufa Dyoma rayonu Ufa Istinadlar54 44 33 sm e 56 02 41 s u Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 07 05 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 06 25 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 06 26 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda Chislennost gorodskogo naseleniya 2017 06 27 at the Wayback Machine rus 22 avqust 2011 tarixinde Vserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda Tom 1 tablica 4 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii rajonov gorodskih poselenij selskih naselyonnyh punktov rajcentrov i selskih naselyonnyh punktov s naseleniem 3 tysyachi i bolee 2017 10 25 at the Wayback Machine rus 3 fevral 2012 tarixinde Podgotovka k provedeniyu vserossijskoj perepisi naseleniya na territorii gorodskogo okruga g Ufa 2017 05 17 at the Wayback Machine rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po gorodam posyolkam gorodskogo tipa i rajonam na 1 yanvarya 2009 goda 2013 05 16 at the Wayback Machine rus 2 yanvar 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 yanvar 2014 tarixinde Vserossijskaya perepis naseleniya 2010 goda Chislennost naseleniya po naselyonnym punktam Respubliki Bashkortostan 2017 11 17 at the Wayback Machine rus 20 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 20 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2013 goda M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Rosstat 2013 528 s Tabl 33 Chislennost naseleniya gorodskih okrugov municipalnyh rajonov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselyonnyh punktov selskih naselyonnyh punktov 2020 04 28 at the Wayback Machine rus 16 noyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 16 noyabr 2013 tarixinde Tablica 33 Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2014 goda 2020 04 27 at the Wayback Machine rus 2 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2015 goda 2020 05 14 at the Wayback Machine rus 6 avqust 2015 tarixinde yoxlanilmisdir 6 avqust 2015 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2016 goda rus Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2017 goda 31 iyul 2017 31 iyul 2017 tarixinde yoxlanildi 31 iyul 2017 tarixinde Arxivlesdirildi Xarici kecidlerKirov rayonu Ufa Icra Hakimiyyetinin resmi saytinda