Dyoma rayonu (rus. Дёмский район, başq. Дим районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Dyoma rayonu Ufa şəhərinin cənub-qərbində, Ağidel çayının sol sahilində, Dyoma çayının mənsəbində yerləşir. Rayonun adı, rayonda başlayan Dyoma çayından götürülüb. Rayonun ərazisində Rusiyanın ən iri dəmir yolu stansiyalarından biri olan, Dyoma stansiyası yerləşir.
Rayon | |||
Dyoma rayonu | |||
---|---|---|---|
rus. Дёмский район başq. Дим районы | |||
| |||
| |||
Ölkə | Rusiya Başqırdıstan Respublikası | ||
Daxildir | Ufa şəhər dairəsi | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Yaradılıb | 1887-ci il, 1944-ci il | ||
Sahəsi |
| ||
Saat qurşağı | yayda | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi | ▲ 74,701 nəfər (2017) | ||
Etnik tərkib | Ruslar, başqırdlar | ||
Dini tərkib | Xristiyanlar, müsəlmanlar | ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +7 347 | ||
Coğrafiya
Rayonun şimalında Lenin rayonu, qərbində Kirov rayonu, şərqində və cənubunda isə, Ufa şəhər dairəsinin sərhədləri yerləşir. Rayonun sahəsi 56,37 km²-dır.
Tarixi
6 mart 1944 tarixində RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı İlə, Dyoma qəsəbəsinə rayon statusu verilmişdir. Qəsəbənin yaranması və inkişafı, rayonun ərazisindən keçən dəmiryolu nəqliyyatı ilə bağlıdır. 1887-ci ildə tikinti layihəsinə əsasən, üç trans-boşaltma yolundan və şpallar emprenye zavodundan ibarət idi. Böyük Vətən müharibəsi dövründə Dyoma rayonunda yerləşən dəmir yolu qovşağının əhəmiyyəti çoxalmışdı. Polad şəbəkəsinin işçiləri Üçüncü Reyx üzərində qələbəyə layiqli bir töhfə vermişdilər. 1941-ci ildə Dyoma rayonunda qurulan müharibədə çox böyük bir müvəffəqiyyət göstərmişdir. 1940-cı illərdə işləyən kəndin sahəsi təxminən 17,000 m², əhalisi isə 5 min nəfər idi. Demək olardı ki, əhalinin hamısı öz şəxsi evlərdə yaşayırdı. Ümumi sahəsi 10,500 m² olan 700 ev və bir neçə iki mərtəbəli binalar var idi.
Əhali
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 |
---|---|---|---|---|---|---|
53,002 | ▼52,906 | ▼52,749 | ▲52,913 | ▲53,108 | ▲53,254 | ▲53,484 |
2009 | 2010 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
▲54,112 | ▲64,294 | ▲68,028 | ▲70,365 | ▲71,588 | ▲73,019 | ▲74,701 |
2002-ci ildə keçirilən Ümumirusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, rayonun əhalisi 53,089 nəfərdir, bunlardan 34,800 nəfər əmək qabiliyyətli və işsiz, 25,100 nəfəri əmək qabiliyyətli və işlidir. Məktəbə şagirdlərinin sayı 5,519 nəfər, təqaüdçülərin sayı isə 12,313 nəfərdir.
2002-ci ildən 2010-cu ilə qədər Dyoma rayonun əhalisi 11,217 nəfər və ya 21.1% artmışdır ki, bu da Ufa şəhərinin bütün rayonlarındaki, ən böyük əhali artımıdır.
İqtisadiyyat
Rayonun xarakterik xüsusiyyətlərindən biri Ufa şəhərinin kommunal sistemindən olan muxtariyyətidir. Bunlara qazanxanalar, təmizləyici qurğular və iki su anbarı daxildir. işə salınması, rayonda kütləvi yaşayış binalarının tikintisinə başlamağa imkan verir.
Rayonda əhəmiyyətli istehsal, elmi və texniki iş potensialı var. İqtisadiyyatın əsas şöbəsi dəmiryolu nəqliyyatıdır.
İdman
29 nömrəli idman məktəbində güləş və döyüş sinifləri var idi. 104-cü sinif məzunu olan , Rusiya kuboklarında güləş üzrə 48 kq-a qədər çəki kateqoriyasında iştirak edir.
Həmçinin bax
Qeydlər
- Fərdi əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxsləri nəzərə alaraq.
İstinadlar
- Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
- Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
- Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года 2019-05-13 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .
- Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан 2017-11-17 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
- Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
- Демская спортсменка вернулась с победой 2019-12-07 at the Wayback Machine (rus.)
Xarici keçidlər
- Dyoma rayonu Ufa İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytında 2016-03-08 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dyoma rayonu rus Dyomskij rajon basq Dim rajony Rusiyanin subyektlerinden biri olan Basqirdistan Respublikasinin paytaxti Ufa seherinin yeddi seher rayonundan biri Dyoma rayonu Ufa seherinin cenub qerbinde Agidel cayinin sol sahilinde Dyoma cayinin mensebinde yerlesir Rayonun adi rayonda baslayan Dyoma cayindan goturulub Rayonun erazisinde Rusiyanin en iri demir yolu stansiyalarindan biri olan Dyoma stansiyasi yerlesir RayonDyoma rayonurus Dyomskij rajon basq Dim rajonyRayonun xeritesiGerb54 42 sm e 55 49 s u Olke Rusiya Basqirdistan RespublikasiDaxildir Ufa seher dairesiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1887 ci il 1944 ci ilSahesi 56 37 km Saat qursagi UTC 6 yayda UTC 7EhalisiEhalisi 74 701 nefer 2017 Etnik terkib Ruslar basqirdlarDini terkib Xristiyanlar muselmanlarReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 347CografiyaRayonun simalinda Lenin rayonu qerbinde Kirov rayonu serqinde ve cenubunda ise Ufa seher dairesinin serhedleri yerlesir Rayonun sahesi 56 37 km dir TarixiDyoma rayonunun panaromasi 6 mart 1944 tarixinde RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin fermani Ile Dyoma qesebesine rayon statusu verilmisdir Qesebenin yaranmasi ve inkisafi rayonun erazisinden kecen demiryolu neqliyyati ile baglidir 1887 ci ilde tikinti layihesine esasen uc trans bosaltma yolundan ve spallar emprenye zavodundan ibaret idi Boyuk Veten muharibesi dovrunde Dyoma rayonunda yerlesen demir yolu qovsaginin ehemiyyeti coxalmisdi Polad sebekesinin iscileri Ucuncu Reyx uzerinde qelebeye layiqli bir tohfe vermisdiler 1941 ci ilde Dyoma rayonunda qurulan muharibede cox boyuk bir muveffeqiyyet gostermisdir 1940 ci illerde isleyen kendin sahesi texminen 17 000 m ehalisi ise 5 min nefer idi Demek olardi ki ehalinin hamisi oz sexsi evlerde yasayirdi Umumi sahesi 10 500 m olan 700 ev ve bir nece iki mertebeli binalar var idi EhaliEhalinin sayi 2002 2003 2004 2005 2006 2007 200853 002 52 906 52 749 52 913 53 108 53 254 53 4842009 2010 2013 2014 2015 2016 2017 54 112 64 294 68 028 70 365 71 588 73 019 74 701 2002 ci ilde kecirilen Umumirusiya ehalinin siyahiya alinmasina esasen rayonun ehalisi 53 089 neferdir bunlardan 34 800 nefer emek qabiliyyetli ve issiz 25 100 neferi emek qabiliyyetli ve islidir Mektebe sagirdlerinin sayi 5 519 nefer teqaudculerin sayi ise 12 313 neferdir 2002 ci ilden 2010 cu ile qeder Dyoma rayonun ehalisi 11 217 nefer ve ya 21 1 artmisdir ki bu da Ufa seherinin butun rayonlarindaki en boyuk ehali artimidir IqtisadiyyatRayonun xarakterik xususiyyetlerinden biri Ufa seherinin kommunal sisteminden olan muxtariyyetidir Bunlara qazanxanalar temizleyici qurgular ve iki su anbari daxildir ise salinmasi rayonda kutlevi yasayis binalarinin tikintisine baslamaga imkan verir Rayonda ehemiyyetli istehsal elmi ve texniki is potensiali var Iqtisadiyyatin esas sobesi demiryolu neqliyyatidir Idman29 nomreli idman mektebinde gules ve doyus sinifleri var idi 104 cu sinif mezunu olan Rusiya kuboklarinda gules uzre 48 kq a qeder ceki kateqoriyasinda istirak edir Hemcinin baxUfa seher dairesi Kalinin rayonu Ufa QeydlerFerdi emek fealiyyeti ile mesgul olan sexsleri nezere alaraq IstinadlarVserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda Tom 1 tablica 4 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii rajonov gorodskih poselenij selskih naselyonnyh punktov rajcentrov i selskih naselyonnyh punktov s naseleniem 3 tysyachi i bolee 2017 10 25 at the Wayback Machine rus 3 fevral 2012 tarixinde Podgotovka k provedeniyu vserossijskoj perepisi naseleniya na territorii gorodskogo okruga g Ufa 2017 05 17 at the Wayback Machine rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po gorodam posyolkam gorodskogo tipa i rajonam na 1 yanvarya 2009 goda 2019 05 13 at the Wayback Machine rus 2 yanvar 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 yanvar 2014 tarixinde Vserossijskaya perepis naseleniya 2010 goda Chislennost naseleniya po naselyonnym punktam Respubliki Bashkortostan 2017 11 17 at the Wayback Machine rus 20 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 20 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2013 goda M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Rosstat 2013 528 s Tabl 33 Chislennost naseleniya gorodskih okrugov municipalnyh rajonov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselyonnyh punktov selskih naselyonnyh punktov 2020 04 28 at the Wayback Machine rus 16 noyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 16 noyabr 2013 tarixinde Tablica 33 Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2014 goda 2020 04 27 at the Wayback Machine rus 2 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2015 goda 2020 05 14 at the Wayback Machine rus 6 avqust 2015 tarixinde yoxlanilmisdir 6 avqust 2015 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2016 goda rus Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2017 goda 31 iyul 2017 31 iyul 2017 tarixinde yoxlanildi 31 iyul 2017 tarixinde Arxivlesdirildi Demskaya sportsmenka vernulas s pobedoj 2019 12 07 at the Wayback Machine rus Xarici kecidlerDyoma rayonu Ufa Icra Hakimiyyetinin resmi saytinda 2016 03 08 at the Wayback Machine