Yəhudilik fəlsəfəsi Dini mətnlər Müqqədəs şəhərlər Dini şəxsiyyətlər Musəvilik həyat tərzi Məktəblər Dini rollar Dini tikililər Etnik bölünmələr Musəvi məzhəbləri Dini obyektlər Digər dinlərlə əlaqələr |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Tale — insanların həyatında bütün hadisələri qabaqcadan müəyyən edən fövqəltəbii qüvvə haqqında dini-idealist təsəvvürü ifadə edən anlayış. Qədim yunan mifologiyasında insanların və hətta allahların qisməti Tale ilahələrindən - moyralardan (romalılarda parkilərdən) asılı idi. Zaman keçdikcə Taleni dünyanı idarə edən ali ədalət (yunanlarda Tixe, Nemezida) kimi təsəvvür etməyə başlamışdılar. Xristianlıqda Tale ilahi bəsirət şəklində, ali qüvvə şəklində çıxış edir. Talenin allah qisməti olması haqqında təsəvvür müasir dinlərin hamısına xasdır (Fatalizm). Bəzi dini cərəyanlar (məsələn, katolisizim, pravoslavlıq) tale haqqında təsəvvürlərin fatalizmini allah yazısı, alın yazısının və insanın iradə azadlığının ekletik surətdə birləşdirilməsi vasitəsilə zəiflətməyə çalışırlar. Qeyri-fəlsəfi mənada Tale həmçinin insanın və ya bütöv xalqın həyatında hadisələrin gedişini ifadə etmək üçün işlədilir.
Türk xalq mədəniyyətində "alın yazısı"
"Yazqı" olaraq da deyilər. Yer üzündəki bir çox cəmiyyətdə insanın yaşayacaqlarınız əvvəldən ilahi bir güc tərəfindən təyin olunduğu və bəzi mədəniyyətlərdə isə bunun bir yerə yazılmış olduğu inancı vardır. Türk mədəniyyətində isə bu yazının insanın alınında olduğu düşünülərdi. Tale (qədər) anlayışı bir çox inancda mövcud olub insanın başına gələcəklərin böyük bir qisminin öz əlində olmadığı inancına dayanır. Söz; "yazı" sözü ilə və "yazmaq" feliylə eyni kökdən gəlir.
İstinadlar
- . 2012-01-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yehudilik Yehudilik felsefesi Secilmislik Alaha Kabbala TaleKasrut Dini metnler Tevrat Tora Tanah Talmud Zoqar Sidur Midras Muqqedes seherler Quds Safed Hebron Tiberia Rosasana Yom Kippur Pesah Dini sexsiyyetler Avraham Mose Dvora David Rif Yosef Karo Musevilik heyat terzi Nida Mektebler Dini rollar Kabar Dini tikililer Sinaqoq Ibraniceler Aramiceler Arapcalar Diger Cermen Yesivis Roman Hind Iran Diger Diger Kartveli Dravid Etnik bolunmeler Afrika Asya Buxara Avropa Askenaz SefaradQafqaz Dag yehudileri Gurcustan yehudileri KaraylarOrta Dogu Mizrahi Musevi mezhebleri Yehudilik Dini obyektler Tefilin Mezuza Menora Diger dinlerle elaqeler Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Tale insanlarin heyatinda butun hadiseleri qabaqcadan mueyyen eden fovqeltebii quvve haqqinda dini idealist tesevvuru ifade eden anlayis Qedim yunan mifologiyasinda insanlarin ve hetta allahlarin qismeti Tale ilahelerinden moyralardan romalilarda parkilerden asili idi Zaman kecdikce Taleni dunyani idare eden ali edalet yunanlarda Tixe Nemezida kimi tesevvur etmeye baslamisdilar Xristianliqda Tale ilahi besiret seklinde ali quvve seklinde cixis edir Talenin allah qismeti olmasi haqqinda tesevvur muasir dinlerin hamisina xasdir Fatalizm Bezi dini cereyanlar meselen katolisizim pravoslavliq tale haqqinda tesevvurlerin fatalizmini allah yazisi alin yazisinin ve insanin irade azadliginin ekletik suretde birlesdirilmesi vasitesile zeifletmeye calisirlar Qeyri felsefi menada Tale hemcinin insanin ve ya butov xalqin heyatinda hadiselerin gedisini ifade etmek ucun isledilir Turk xalq medeniyyetinde alin yazisi Yazqi olaraq da deyiler Yer uzundeki bir cox cemiyyetde insanin yasayacaqlariniz evvelden ilahi bir guc terefinden teyin olundugu ve bezi medeniyyetlerde ise bunun bir yere yazilmis oldugu inanci vardir Turk medeniyyetinde ise bu yazinin insanin alininda oldugu dusunulerdi Tale qeder anlayisi bir cox inancda movcud olub insanin basina geleceklerin boyuk bir qisminin oz elinde olmadigi inancina dayanir Soz yazi sozu ile ve yazmaq feliyle eyni kokden gelir Istinadlar 2012 01 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 30 Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin