Yosef Karo və ya Yosef ben Efraim Karo Yəhudi hüququnun son böyük kodlaşdırılmasının (Şulxan Arux) müəllifi olmuşdur.
Yosef Karo | |
---|---|
Doğum tarixi | 1488 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 mart 1575 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, Ravvin |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Yosef Karo 1488-ci ildə İspaniyanın Toledo şəhərində anadan olub. 1492-ci ildə, 4 yaşında, o, ailəsi ilə İspaniyadan qaçmaq məcburiyyətində qaldı və Əlhambra qanunnaməsinə əsasən İspan yəhudilərinin qalan hissəsi Portuqaliya Krallığına yerləşdirildi. 1497-ci ildə yəhudilərin Portuqaliyadan çıxarılmasından sonra, Osmanlı İmperiyası yəhudiləri öz əraziləri daxilində yerləşməyə dəvət etdi. Karo valideynləri ilə Nikopolisə, daha sonra isə Osmanlı hakimiyyəti altında bir şəhərə getdi. Nikopolda ilk təlimatını görkəmli Talmud olan atasından almışdır. Karonun ilk evliliyi tanınmış talmudist olan İshaq Saba'nın qızı ilə olmuşdur. Onun ölümündən sonra isə görkəmli talmudist Hayyim Albalagın qızı ilə evlənmişdir. 1520-ci ildən 1522-ci ilə qədər Karo Ədirnədə məskunlaşdı. Daha sonra o, 1535-ci ildə olan Safed, Osmanlı Qaliley yerləşdi və bir neçə il Saloniki (1533) və İstanbula səyahət etmişdir.
Ravvin həyatı
Qısa müddətdə Nikopolda yaşadı, amma İsrail torpağına getməyə və yazılı əsərlərini tamamlamağa qərar verdi. Salonikadan keçərək, böyük kabbala Cozef Taitazak ilə tanış oldu. O, Misirdən keçərək Müqəddəs torpaqlara səyahətini davam etdirdi və nəticədə Safedə yerləşdi. Safeddə Yaqub Berabla tanış oldu və tezliklə Ravvin məhkəməsinin üzvü təyin edildi. Berab ona çox böyük təsir göstərmişdir və Karo 11 əsrdən çox müddətə ləğv olunmuş semicha[ölü keçid] bərpa etmək üçün Berabın planlarına tərəfdar çıxdı. Berabın vəfatından sonra Karo şagirdi Moshe Alsheh təqdim etdi və bu planı davam etdirməyə çalışdı. Lakin, qarşı çıxanlarla bacara bilmədiyini bildirərək bu işi dayandırdı. Karo, 200-dən çox şagirdə Tövratın öyrədildiyi yeshivanı qurdu. Yaqub Berab öldükdən sonra, Karo onun varisi kimi qəbul edildi və Ravvin Məhkəməsinə rəhbərlik etdi. Həyatının son 30 ili daha nüfuzlu olmuşdur. Carpentras,Fransa cəmiyyətinin bəzi üzvləri, vergilərlə əlaqədar bir məsələdə hüquqlarını bərpa etmək üçün Karo'ya müraciət etmişlər. Şərqdə Karonun səlahiyyətləri mümkün qədər daha da yüksək idi.
Əsərləri
Şulxan Arux
XVI əsrdə yazılmışdır 4 bölmədən ibarətdir
- Orah Hayyim: Dualar, şabbat (şənbə) və bayramlar haqqında hökmlər
- Yore Dea: hеyvanların kəsilməsi və halal ət (kоşеr), faiz, təmizlik barədə hökmlər;
- Eben Ezer: nikah və boşanmaya dair hökmlər;
- Hosen Mispat: mülki hüquq və insanlararası münasibətlər
Maggid Meisharim
Karonun əsərləri Ravvin ədəbiyyatının şah əsərlərindən sayılır. Onun digər işi Maggid Meisharim bir qəribə və mistik gündəlik olub, 50 illik bir mələk varlığının gecə səfərlərindən ,onun səmavi müəlim kimi təsirindən danışır, hansı ki, onu saleh əməllərə və hətta cəsarətə sövq etmiş, onu Kabbalanı öyrənməyə çağırmışdır. Müzakirələr müxtəlif mövzuları əhatə edir. Maggid, Karonun həddindən artıq təvazökar olmasını, namaza sədaqətli olmağı və səbrli olmağın vacib olduğunu buyurmuşdur. Burada Askentizmə xüsusi diqqət yetirilir; Karo tez-tez daha çox şərab şüşəsi almasına və ya daha çox ət yediyinə görə günahlandırlırdı. Nə vaxt ki, o maggid talimatlarına əməl etmirdi , birdən-birə xəbərdarlıq səsini eşidirdi. Maggid Meisharim'in bugünkü forması, açıq-aşkar bir şəkildə, heç bir nəşr üçün nəzərdə tutulmadığını, sadəcə notlardan ibarət olduğunu göstərir.
Digər əsərləri
- Beit Yosef
- Kesef Mişne
- Kalalei ha-Talmud
- Halikhot Olam
- Bedek ha-Bait
İstinadlar
- Rabbi Joseph Karo2009–01–14 at the Wayback Machine., OU
- Joseph ben Ephraim KaroEncyclopædia Britannica
- "Qaro" Encyclopædia Britannica 1911. Retrieved 2012–03–08.
Xarici keçidlər
- Joseph b. Ephraim Caro
- LIBRIS. 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yosef Karo ve ya Yosef ben Efraim Karo Yehudi huququnun son boyuk kodlasdirilmasinin Sulxan Arux muellifi olmusdur Yosef KaroDogum tarixi 1488Dogum yeri Toledo Kastiliya kralligiVefat tarixi 24 mart 1575Vefat yeri Safed Osmanli imperiyasiFealiyyeti filosof yazici Ravvin Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYosef Karo 1488 ci ilde Ispaniyanin Toledo seherinde anadan olub 1492 ci ilde 4 yasinda o ailesi ile Ispaniyadan qacmaq mecburiyyetinde qaldi ve Elhambra qanunnamesine esasen Ispan yehudilerinin qalan hissesi Portuqaliya Kralligina yerlesdirildi 1497 ci ilde yehudilerin Portuqaliyadan cixarilmasindan sonra Osmanli Imperiyasi yehudileri oz erazileri daxilinde yerlesmeye devet etdi Karo valideynleri ile Nikopolise daha sonra ise Osmanli hakimiyyeti altinda bir sehere getdi Nikopolda ilk telimatini gorkemli Talmud olan atasindan almisdir Karonun ilk evliliyi taninmis talmudist olan Ishaq Saba nin qizi ile olmusdur Onun olumunden sonra ise gorkemli talmudist Hayyim Albalagin qizi ile evlenmisdir 1520 ci ilden 1522 ci ile qeder Karo Edirnede meskunlasdi Daha sonra o 1535 ci ilde olan Safed Osmanli Qaliley yerlesdi ve bir nece il Saloniki 1533 ve Istanbula seyahet etmisdir Ravvin heyatiQisa muddetde Nikopolda yasadi amma Israil torpagina getmeye ve yazili eserlerini tamamlamaga qerar verdi Salonikadan kecerek boyuk kabbala Cozef Taitazak ile tanis oldu O Misirden kecerek Muqeddes torpaqlara seyahetini davam etdirdi ve neticede Safede yerlesdi Safedde Yaqub Berabla tanis oldu ve tezlikle Ravvin mehkemesinin uzvu teyin edildi Berab ona cox boyuk tesir gostermisdir ve Karo 11 esrden cox muddete legv olunmus semicha olu kecid berpa etmek ucun Berabin planlarina terefdar cixdi Berabin vefatindan sonra Karo sagirdi Moshe Alsheh teqdim etdi ve bu plani davam etdirmeye calisdi Lakin qarsi cixanlarla bacara bilmediyini bildirerek bu isi dayandirdi Karo 200 den cox sagirde Tovratin oyredildiyi yeshivani qurdu Yaqub Berab oldukden sonra Karo onun varisi kimi qebul edildi ve Ravvin Mehkemesine rehberlik etdi Heyatinin son 30 ili daha nufuzlu olmusdur Carpentras Fransa cemiyyetinin bezi uzvleri vergilerle elaqedar bir meselede huquqlarini berpa etmek ucun Karo ya muraciet etmisler Serqde Karonun selahiyyetleri mumkun qeder daha da yuksek idi EserleriSulxan Arux XVI esrde yazilmisdir 4 bolmeden ibaretdir Orah Hayyim Dualar sabbat senbe ve bayramlar haqqinda hokmler Yore Dea heyvanlarin kesilmesi ve halal et koser faiz temizlik barede hokmler Eben Ezer nikah ve bosanmaya dair hokmler Hosen Mispat mulki huquq ve insanlararasi munasibetlerMaggid Meisharim Karonun eserleri Ravvin edebiyyatinin sah eserlerinden sayilir Onun diger isi Maggid Meisharim bir qeribe ve mistik gundelik olub 50 illik bir melek varliginin gece seferlerinden onun semavi muelim kimi tesirinden danisir hansi ki onu saleh emellere ve hetta cesarete sovq etmis onu Kabbalani oyrenmeye cagirmisdir Muzakireler muxtelif movzulari ehate edir Maggid Karonun heddinden artiq tevazokar olmasini namaza sedaqetli olmagi ve sebrli olmagin vacib oldugunu buyurmusdur Burada Askentizme xususi diqqet yetirilir Karo tez tez daha cox serab susesi almasina ve ya daha cox et yediyine gore gunahlandirlirdi Ne vaxt ki o maggid talimatlarina emel etmirdi birden bire xeberdarliq sesini esidirdi Maggid Meisharim in bugunku formasi aciq askar bir sekilde hec bir nesr ucun nezerde tutulmadigini sadece notlardan ibaret oldugunu gosterir Diger eserleri Beit Yosef Kesef Misne Kalalei ha Talmud Halikhot Olam Bedek ha BaitIstinadlarRabbi Joseph Karo2009 01 14 at the Wayback Machine OU Joseph ben Ephraim KaroEncyclopaedia Britannica Qaro Encyclopaedia Britannica 1911 Retrieved 2012 03 08 Xarici kecidlerJoseph b Ephraim CaroLIBRIS 2009