Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Musa (ivr. מֹשֶׁה; ən tezi və ən geci – ən tezi və ən geci ) — Allahın elçisi, Misirdə doğulmuş yəhudi əsilli peyğəmbər. Musa Xristianlıq, İslam və Bəhailik kimi İbrahimi dinlərdə mühüm peyğəmbər və yəhudilikdə ən böyük peyğəmbərdir.
| Musa | |
|---|---|
| ivr. מֹשֶׁה | |
 | |
| Doğum tarixi | ən tezi və ən geci |
| Vəfat tarixi | ən tezi və ən geci |
| Xatirə günü | 4 sentyabr |
 Musa Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Rabbinik Yəhudilik Musanın e.ə. 1391–1271-ci illər arasında yaşadığını iddia edir. Elm dünyası Musaya bənzər bir fiqurun mövcud ola biləcəyi ehtimalını nəzəra alır, lakin üstünlük təşkil edən konsensus onun daha çox mifik bir şəxsiyyət olmasıdır.
görə Musa öz qövmünün yəni əsarət altına alınmış azlıq israil xalqının sayının artdığı bir vaxtda dünyaya gəldi və buna görə də Firon israillilərin Misirin düşmənləri ilə əməkdaşlıq edəcəyindən narahat idi. Firon israillilərin sayını azaltmaq üçün bütün yeni doğulmuş ibrani oğlan uşaqlarını öldürməyi əmr edəndə Musanın anası Yohebed onu gizlədir. Fironun qızı Bitiya körpə Musanı Nil çayının yaxınlığında tapıb onu böyütmək istəyəndə Musa fironun ailəsi ilə birlikdə böyüyür.
Musa bir misirlinin ibranini döydüyünü görür. Ətrafda heç kimin olmadığını anlayanda misirlini öldürüb qumda gizlədir. Ertəsi gün gedəndə iki ibraninin döyüşdüyünü görür. Haqsızlara "Qardaşını niyə döyürsən?" o soruşur. Kişi dedi: "Səni kim bizə hökmdar və hakim təyin etdi? – Misirlini öldürdüyün kimi məni də öldürmək istəyirsən?
Musa qorxdu: "Bu gizli iş açıldı" deyə fikirləşdi və Midyan bölgəsinə qaçdı.
Orada, Horeb dağında yanan koldan çıxan Rəbbin mələyi ilə qarşılaşır və onunla söhbət edir. Yehova Musanı Misirə elçi kimi geri göndərir. Dili daha düzgün olan böyük qardaşı Haruna Musanı müşayiət etməyi əmr edir.
sonra israillilər Misiri tərk edərək Musanın aldığı Sinay dağına yerləşirlər. Bu yaşayış yerlərindən biri bu gün də mübahisəli mövzudur: Yam Suf; Qamış suyu və ya əfsanəvi adı ilə Qırmızı dəniz.
Tövratın ikinci kitabı olan Çıxışa görə, Musa israillilərlə birlikdə Misirdən qaçarkən əsa ilə dənizə çırpılmış, dəniz ikiyə bölünmüş, İsrail oğulları keçdikdən sonra qrupun ardınca gələn Firon və əsgərləri, dənizin altında boğulmuşlardı. İbranicə Tövratda Yam Suf ("Qamış suyu") kimi xatırlanır və ingilis dilində "Reed Sea" oxunur. Bu deyimin zaman keçdikcə pisləşərək "Qırmızı dəniz" kimi istifadə olunmağa başladığı qəbul edilən fikirlərdəndir.
Musa təxminən 40 il bu ölkədə yaşadıqdan sonra Vəd edilmiş torpaqda, Nebo dağında öldü.
Məşhur inancın əksinə olaraq, dünyəvi mənbələr Musa ilə Tövrat arasında tarixi bir əlaqə görmürlər. Tövratı aldığı güman edilən Musanın iddia edilən ömür illəri ilə Tövratın yazılması arasında min ilə yaxın vaxt var. Musa haqqında ilk yazılı mənbələrin Babil sürgünü zamanı yazılmış mənbələr olduğuna inanılır.
Dinə əsasən, Allah tərəfindən ona Tövrat göndərilmişdir. Fironu Allah yoluna çağırmış, lakin firon ona inanmayıb coşqun sularda boğulmuşdur. Musa peyğəmbər Şüeyb peyğəmbərin kürəkəni Harun peyğəmbərin kiçik qardaşıdır. Quranda adı 136 dəfə keçmişdir. 5 Ulul-əzm peyğəmbərdən biridir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Dever, William G. "What Remains of the House That Albright Built?". The Biblical Archaeologist. University of Chicago Press. 56 (1). 1993: 25–35. doi:10.2307/3210358. ISSN 0006-0895. JSTOR 3210358.
the overwhelming scholarly consensus today is that Moses is a mythical figure
- Miller II, Robert D. Illuminating Moses: A History of Reception from Exodus to the Renaissance. BRILL. 25 November 2013. 21, 24. ISBN . 2 September 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 29 December 2021.
Van Seters concluded, 'The quest for the historical Moses is a futile exercise. He now belongs only to legend.' ... "None of this means that there is not a historical Moses and that the tales do not include historical information. But in the Pentateuch, history has become memorial. Memorial revises history, reifies memory, and makes myth out of history.
- William G. Dever. What Did the Biblical Writers Know and When Did They Know It?: What Archeology Can Tell Us About the Reality of Ancient Israel. Wm. B. Eerdmans Publishing. 2001. səh. 99. ISBN . 2020-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-29.
A Moses-like figure may have existed somewhere in southern Transjordan in the mid-late 13th century s.c., where many scholars think the biblical traditions concerning the god Yahweh arose.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-30.
- (PDF). 2012-05-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-30.
- https://www.google.com/books/edition/_/bk7_CMIAQOsC?hl=en&gbpv=1&pg=PA10%7Cbaşlık=Moses 2023-07-29 at the Wayback Machine: Heroic Man, Man of God|sayfalar=10ff (p. 11 Albright; pp. 29–30, Noth)|yayıncı=A&C Black|yıl=1988|ad=George W.|soyadı=Coats
Xarici keçidlər
- İslamaqədərki dünya 2017-03-17 at the Wayback Machine
- Musa peyğəmbər və Xızır
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Musa ad Musa ivr מ ש ה en tezi ve en geci en tezi ve en geci Allahin elcisi Misirde dogulmus yehudi esilli peygember Musa Xristianliq Islam ve Behailik kimi Ibrahimi dinlerde muhum peygember ve yehudilikde en boyuk peygemberdir Musaivr מ ש ה Dogum tarixi en tezi ve en geci Vefat tarixi en tezi ve en geci Xatire gunu 4 sentyabrMusa Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rabbinik Yehudilik Musanin e e 1391 1271 ci iller arasinda yasadigini iddia edir Elm dunyasi Musaya benzer bir fiqurun movcud ola bileceyi ehtimalini nezera alir lakin ustunluk teskil eden konsensus onun daha cox mifik bir sexsiyyet olmasidir gore Musa oz qovmunun yeni esaret altina alinmis azliq israil xalqinin sayinin artdigi bir vaxtda dunyaya geldi ve buna gore de Firon israillilerin Misirin dusmenleri ile emekdasliq edeceyinden narahat idi Firon israillilerin sayini azaltmaq ucun butun yeni dogulmus ibrani oglan usaqlarini oldurmeyi emr edende Musanin anasi Yohebed onu gizledir Fironun qizi Bitiya korpe Musani Nil cayinin yaxinliginda tapib onu boyutmek isteyende Musa fironun ailesi ile birlikde boyuyur Musa bir misirlinin ibranini doyduyunu gorur Etrafda hec kimin olmadigini anlayanda misirlini oldurub qumda gizledir Ertesi gun gedende iki ibraninin doyusduyunu gorur Haqsizlara Qardasini niye doyursen o sorusur Kisi dedi Seni kim bize hokmdar ve hakim teyin etdi Misirlini oldurduyun kimi meni de oldurmek isteyirsen Musa qorxdu Bu gizli is acildi deye fikirlesdi ve Midyan bolgesine qacdi Orada Horeb daginda yanan koldan cixan Rebbin meleyi ile qarsilasir ve onunla sohbet edir Yehova Musani Misire elci kimi geri gonderir Dili daha duzgun olan boyuk qardasi Haruna Musani musayiet etmeyi emr edir sonra israilliler Misiri terk ederek Musanin aldigi Sinay dagina yerlesirler Bu yasayis yerlerinden biri bu gun de mubahiseli movzudur Yam Suf Qamis suyu ve ya efsanevi adi ile Qirmizi deniz Tovratin ikinci kitabi olan Cixisa gore Musa israillilerle birlikde Misirden qacarken esa ile denize cirpilmis deniz ikiye bolunmus Israil ogullari kecdikden sonra qrupun ardinca gelen Firon ve esgerleri denizin altinda bogulmuslardi Ibranice Tovratda Yam Suf Qamis suyu kimi xatirlanir ve ingilis dilinde Reed Sea oxunur Bu deyimin zaman kecdikce pisleserek Qirmizi deniz kimi istifade olunmaga basladigi qebul edilen fikirlerdendir Musa texminen 40 il bu olkede yasadiqdan sonra Ved edilmis torpaqda Nebo daginda oldu Meshur inancin eksine olaraq dunyevi menbeler Musa ile Tovrat arasinda tarixi bir elaqe gormurler Tovrati aldigi guman edilen Musanin iddia edilen omur illeri ile Tovratin yazilmasi arasinda min ile yaxin vaxt var Musa haqqinda ilk yazili menbelerin Babil surgunu zamani yazilmis menbeler olduguna inanilir Dine esasen Allah terefinden ona Tovrat gonderilmisdir Fironu Allah yoluna cagirmis lakin firon ona inanmayib cosqun sularda bogulmusdur Musa peygember Sueyb peygemberin kurekeni Harun peygemberin kicik qardasidir Quranda adi 136 defe kecmisdir 5 Ulul ezm peygemberden biridir Hemcinin baxMusanin ovladlariIstinadlarDever William G What Remains of the House That Albright Built The Biblical Archaeologist University of Chicago Press 56 1 1993 25 35 doi 10 2307 3210358 ISSN 0006 0895 JSTOR 3210358 the overwhelming scholarly consensus today is that Moses is a mythical figure Miller II Robert D Illuminating Moses A History of Reception from Exodus to the Renaissance BRILL 25 November 2013 21 24 ISBN 978 90 04 25854 9 2 September 2020 tarixinde Istifade tarixi 29 December 2021 Van Seters concluded The quest for the historical Moses is a futile exercise He now belongs only to legend None of this means that there is not a historical Moses and that the tales do not include historical information But in the Pentateuch history has become memorial Memorial revises history reifies memory and makes myth out of history William G Dever What Did the Biblical Writers Know and When Did They Know It What Archeology Can Tell Us About the Reality of Ancient Israel Wm B Eerdmans Publishing 2001 seh 99 ISBN 978 0 8028 2126 3 2020 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 29 A Moses like figure may have existed somewhere in southern Transjordan in the mid late 13th century s c where many scholars think the biblical traditions concerning the god Yahweh arose Arxivlenmis suret 2020 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 30 PDF 2012 05 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 12 30 https www google com books edition bk7 CMIAQOsC hl en amp gbpv 1 amp pg PA10 7Cbaslik Moses 2023 07 29 at the Wayback Machine Heroic Man Man of God sayfalar 10ff p 11 Albright pp 29 30 Noth yayinci A amp C Black yil 1988 ad George W soyadi CoatsXarici kecidlerIslamaqederki dunya 2017 03 17 at the Wayback Machine Musa peygember ve XizirQurandaki peygemberlerAdem Seys Idris Nuh Hud Saleh Ibrahim Ismail Ishaq Lut Yaqub Yusif Eyyub Sueyb Musa Harun Davud Suleyman Yunis Zekeriyya Yehya Isa MehemmedAyrica bax Allah Din Islam Quran