Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
İshaq peyğəmbər (ən tezi və ən geci – ən tezi və ən geci , Kənan) — İbrahim peyğəmbərin Qurani-Kərimdə qeyd olunmuş başqa bir oğludur. Rəvayətlərə əsasən İshaq İsmaildən 5 il sonra Şamda dünyaya gəlmişdir. Anası Sara İbrahimin rəsmi zövcəsi və xalası qızı olub.
İshaq | |
---|---|
Doğum tarixi | ən tezi və ən geci |
Vəfat tarixi | ən tezi və ən geci |
Vəfat yeri | |
Xatirə günü | 25 mart |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
İshaqın təvəllüdünün müjdəsi mələklər vasitəsi ilə Sara və İbrahimə verilib. Bu əhvalat Quranın üç yerində bəyan olmuşdur. Biri Hud surəsində, digəri Hicr, üçüncüsü isə Zariyat surəsində. Ənkəbut surəsində də ona işarə olunmuşdur. Qeyd olunan yerlərin hamısında bu müjdə mələklərin Lut qövmünü həlak etmək üçün gəldikləri əhvalat əsnasında zikr olunmuşdur.
Bəzi rəvayətlərdə deyilir ki, Allah-taala İsmailin, bəzilərində isə İshaqın doğulacağını müjdələmişdir.
Bəzi rəvayətlərdə nəql olunduğu kimi, ola bilsin bunun səbəbi budur ki, Allah-taala bu müjdəni Lut qövmünün həlak olması xəbərinin əsnasında verib. Çünki İbrahim (ələyhis-salam) üçün onların fəlakəti ağır-acınacaqlı olduğu üçün bu müjdə ilə təsəlli tapıb rahatlaşsın, lakin "Hud" surəsində bu müjdə nisbətən geniş surətdə nəql olmuşdur. O ayələrin tərcüməsi belədir:
"Həqiqətən bizim elçilərimiz müjdə ilə İbrahimin yanına gəlib ona salam verdilər. O, da onlara salam verdi. Çox çəkmədi ki, onlar üçün buzov ətindən bişmiş kabab gətirdi. Onların yeməyə əl uzatmadıqlarını görüb onları qəribə hesab edərək xovflandı. Elçilər ona dedilər: -"Qorxma. Biz Lut qövmü üçün göndərilmişik. (Bu vaxt sevincindən) ayaq üstə durmuş zövcəsi güldü. Biz (elə bu göndərdiyimizlərlə) o qadını İshaqla və onun ardınca Yəqubla müjdələdik. Qadın təəccüblə dedi: -"Vay mənim halıma. Mənmi uşaq dünyaya gətirəcəyəm, halbuki mən də, ərim də qocalmışıq. Doğurdanda bu təəccüblü bir işdir".
Ona dedilər: "Allahın işindənmi təəccüb edirsən? Bu Allahın sizin ailəyə olan rəhmət və bərəkətidir. Həqiqətən, Allah bəyənilmiş və ucadır".
Bu hadisənin ətraflı məlumatı belədir:
Allah taala bir neçə mələyi, o cümlədən Cəbraili, və İsrafili Lut qövmünü həlak etməyə məmur etdi. –Bəzi təfsirçilər onların ədədini doqquz və on birə qədər deyiblər. –Lakin onlara göstəriş verilmişdir ki, əvvəl İbrahimin yanına gedib və onu İshaqın dünyaya gəlməsilə müjdələyib sonra öz məmuriyyətinin ardınca getsinlər.
Bu göstərişin səbəbi – bəzi tarixçilərin dediyi kimi – bu idi ki, İbrahim (ələyhis-salam) qonağı çox sevirdi. Bundan əvvəl Kuleyninin hədisində keçdi ki, hər vaxt qonağı olmasaydı özü gedib qonaq tapıb gətirərdi və çox vaxt qonaqla yemək yeyərdi. O vaxt isə on beş gecə idi ki, İbrahimin qonağı yox idi və bu hadisə İbrahimə çox ağır gəlirdi. Elə bu vaxt xoş simalı və çox yaraşıqlı qonaqların gəlməsinin şahidi oldu. İbrahim sevincək oldu və öz-özünə dedi: -"Bu qonaqların qulluğunda özüm duracağam. Odur ki, durub həyətində olan – bəzi hədislərə əsasən — aman-zaman buzovunu kəsib kabab edib qonaqlar üçün gətirdi. Özü də onlarla oturub yeməyə başladı, amma yeyərkən onların yeməyə əl uzatmadıqlarını görüb ürəyində xovflandı. Bəzilərinin dediyinə və bir rəvayətə əsasən İbrahim qorxdu ki, olmaya bu qüvvətli cavanlar ona xətər vurmağa və yaxud oğurluq üçün gecə vaxtı onun evinə gəliblər və yaxud onların yemək yemədiklərini görüb onların mələk olduğunu bilib qorxdu ki, olmaya onun qövmünü əzab etməyə gəliblər. Hər halda İbrahim öz qorxusunu onlardan gizlədə bilməyib büruzə verdi. Mələklər İbrahimin qorxduğunu görüb özlərini ona tanıtdırdılar. Beləliklə də onun qorxusunu götürüb və öz məmuriyyətini ona bildirdilər. Sonra Saradan olan İshaqın dünyaya gəlməsini ona müjdə verdilər. İbrahim təəccüblə soruşdu: -"Mən qoca olduqdanmı sonra?" Artıq məndə övlad ümidi qalmamışdır. "Məni övladla müjdələyirsinizmi? Bu nə müjdədir belə?" Mələklər dedilər: "Biz sənə haqq olaraq bəşarət veririk". Bu müjdə həyata keçəcək və sən naümid olanlardan olma…" Sara da ayaq üstə durmuşdu. Bu müjdəni eşidib güldü. İmam Baqirdən (ə) nəql olmuş hədisdə bəzi təfsirçilərin dediyinə əsasən Saranın gülüşü bu müjdədən təəccüblənməsinə görə idi. Necə ola bilər ki, cavanlıqda uşaq olmağa ümidləri olan zaman uşaqları olmayıb indi ki, hər ikisi qocalıblar Allah taala bu vaxtlarında onlara övlad əta etsin, çünki o zaman Saranın — rəvayətlərdə olan ixtilafa əsasən — 98 və yaxud 99, İbrahimin isə 100 və ya 120 yaşı var idi, amma mələklər İshaqın dünyaya gəlməsindən əlavə İshaqın oğlu Yəqubun dünyaya gəlməsi müjdəsini də verdilər. Beləliklə də rəşid övladın olub və böyüyüb oğul-uşaq, nəsil sahibi olacağına müjdə verdilər. Sara da İbrahim kimi təəccüb edib dedi: "Vay mənim halıma! Mənim necə övladım ola bilər", halbuki mən də, ərim də qocalmışıq…" tərcümə olunan ayələrin sonunadək. Hər halda Sara bu müjdədən sonra hamilə oldu. Hamiləlik dövrü keçdikdən sonra İshaq dünyaya gəldi. Zaman keçdikdə yavaş-yavaş böyüyüb başa çatdı. Şeyxul-ənbiya və onun zövcəsi Saranın həyatına yenidən rövnəq verdi. Bundan sonra bu kitabda bizim əsas mənbəyimiz Qur`ani-Kərimdə və Əhli-beytin (ələyhis-salam) rəvayətlərində İshaqın həyatı və evlənməsi barədə heç bir şey deyilməyib, amma "Təbəri tarixi" və "Kamil" kimi bəzi tarix kitablarında və indiki Tövratda bəzi mətləblər deyilmişdir ki, onlarda olan gözə çarpan ixtilaflardan əlavə peyğəmbərlərin məqamından uzaq məsələlər də deyilmişdir. Bizim nəzərimizdə onların heç bir etibarı olmadığı üçün onları müfəssəl nəql etməkdən yan keçdik. Qısaca olaraq bizim gələcək mövzularımızda lazımlı, gələcək əhvalatlarla rabitəsi olan və eyni halda bütün tarixçilərin qəbul etdiklərinin bir hissəsinə işarə edəcəyik. Hər halda belə yazırlar: -"İbrahim qocaldıqda onun xanidanının başçılığını öhdəsinə almış "Luazer" adlı kişiyə sifariş etdi ki, Fələstində yaşayan Kənan əhlindən, öz qohum-qardaşlarında oğlu İshaq üçün qız alıb onu evləndirsin. Luazer də İbrahimin vəsiyyətinə əməl edib "Bətuil ibni Nahur"un qızı "Rəfəqə"ni İshaq üçün alıb onu evləndirdi. Allah taala İshaqa bu xanımdan iki əkiz "Yəqub" və "Eys" adlı oğul əta etdi. İshaq Eysi Yəqubdan çox, Rəfəqə isə Yəqubu çox istəyirdi. Eys böyüdükdən sonra əmisi İsmailin yanına gedib qızı "Bəsmə" ilə evləndi. Yəqub isə dayısı "Liyan ibn Bətul"un yanına gedib qızı "Liya" ilə evləndi. Yəqub dayısı qızından yeddi övlad sahibi olduqdan sonra Liya dünyasını dəyişdi. Yəqub onun bacısı "Rahil" ilə evləndi, Yusif və qardaşı Benyamin ondan dünyaya gəldi. İshaqın (ə) ömrünü 180 il yazıblar. Yalnız İbn Əsir "Əl-Kamil" kitabında 160 il yazıb. Dəfn olduğu yer isə anası Saranın dəfn olduğu "Hebrun" hal-hazırda isə "Xəlilur-rəhman" (Əl-Xəlil) adlı şəhərdir. Anası Sara vəfat edərkən 127 yaşı var idi.
İstinadlar
- http://timeline.biblehistory.com/event/isaac.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ishaq peygember en tezi ve en geci en tezi ve en geci Kenan Ibrahim peygemberin Qurani Kerimde qeyd olunmus basqa bir ogludur Revayetlere esasen Ishaq Ismailden 5 il sonra Samda dunyaya gelmisdir Anasi Sara Ibrahimin resmi zovcesi ve xalasi qizi olub IshaqDogum tarixi en tezi ve en geci Vefat tarixi en tezi ve en geci Vefat yeri KenanXatire gunu 25 mart Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIshaqin tevelludunun mujdesi melekler vasitesi ile Sara ve Ibrahime verilib Bu ehvalat Quranin uc yerinde beyan olmusdur Biri Hud suresinde digeri Hicr ucuncusu ise Zariyat suresinde Enkebut suresinde de ona isare olunmusdur Qeyd olunan yerlerin hamisinda bu mujde meleklerin Lut qovmunu helak etmek ucun geldikleri ehvalat esnasinda zikr olunmusdur Bezi revayetlerde deyilir ki Allah taala Ismailin bezilerinde ise Ishaqin dogulacagini mujdelemisdir Bezi revayetlerde neql olundugu kimi ola bilsin bunun sebebi budur ki Allah taala bu mujdeni Lut qovmunun helak olmasi xeberinin esnasinda verib Cunki Ibrahim eleyhis salam ucun onlarin felaketi agir acinacaqli oldugu ucun bu mujde ile teselli tapib rahatlassin lakin Hud suresinde bu mujde nisbeten genis suretde neql olmusdur O ayelerin tercumesi beledir Heqiqeten bizim elcilerimiz mujde ile Ibrahimin yanina gelib ona salam verdiler O da onlara salam verdi Cox cekmedi ki onlar ucun buzov etinden bismis kabab getirdi Onlarin yemeye el uzatmadiqlarini gorub onlari qeribe hesab ederek xovflandi Elciler ona dediler Qorxma Biz Lut qovmu ucun gonderilmisik Bu vaxt sevincinden ayaq uste durmus zovcesi guldu Biz ele bu gonderdiyimizlerle o qadini Ishaqla ve onun ardinca Yequbla mujdeledik Qadin teeccuble dedi Vay menim halima Menmi usaq dunyaya getireceyem halbuki men de erim de qocalmisiq Dogurdanda bu teeccublu bir isdir Ona dediler Allahin isindenmi teeccub edirsen Bu Allahin sizin aileye olan rehmet ve bereketidir Heqiqeten Allah beyenilmis ve ucadir Bu hadisenin etrafli melumati beledir Allah taala bir nece meleyi o cumleden Cebraili ve Israfili Lut qovmunu helak etmeye memur etdi Bezi tefsirciler onlarin ededini doqquz ve on bire qeder deyibler Lakin onlara gosteris verilmisdir ki evvel Ibrahimin yanina gedib ve onu Ishaqin dunyaya gelmesile mujdeleyib sonra oz memuriyyetinin ardinca getsinler Bu gosterisin sebebi bezi tarixcilerin dediyi kimi bu idi ki Ibrahim eleyhis salam qonagi cox sevirdi Bundan evvel Kuleyninin hedisinde kecdi ki her vaxt qonagi olmasaydi ozu gedib qonaq tapib getirerdi ve cox vaxt qonaqla yemek yeyerdi O vaxt ise on bes gece idi ki Ibrahimin qonagi yox idi ve bu hadise Ibrahime cox agir gelirdi Ele bu vaxt xos simali ve cox yarasiqli qonaqlarin gelmesinin sahidi oldu Ibrahim sevincek oldu ve oz ozune dedi Bu qonaqlarin qullugunda ozum duracagam Odur ki durub heyetinde olan bezi hedislere esasen aman zaman buzovunu kesib kabab edib qonaqlar ucun getirdi Ozu de onlarla oturub yemeye basladi amma yeyerken onlarin yemeye el uzatmadiqlarini gorub ureyinde xovflandi Bezilerinin dediyine ve bir revayete esasen Ibrahim qorxdu ki olmaya bu quvvetli cavanlar ona xeter vurmaga ve yaxud ogurluq ucun gece vaxti onun evine gelibler ve yaxud onlarin yemek yemediklerini gorub onlarin melek oldugunu bilib qorxdu ki olmaya onun qovmunu ezab etmeye gelibler Her halda Ibrahim oz qorxusunu onlardan gizlede bilmeyib buruze verdi Melekler Ibrahimin qorxdugunu gorub ozlerini ona tanitdirdilar Belelikle de onun qorxusunu goturub ve oz memuriyyetini ona bildirdiler Sonra Saradan olan Ishaqin dunyaya gelmesini ona mujde verdiler Ibrahim teeccuble sorusdu Men qoca olduqdanmi sonra Artiq mende ovlad umidi qalmamisdir Meni ovladla mujdeleyirsinizmi Bu ne mujdedir bele Melekler dediler Biz sene haqq olaraq besaret veririk Bu mujde heyata kececek ve sen naumid olanlardan olma Sara da ayaq uste durmusdu Bu mujdeni esidib guldu Imam Baqirden e neql olmus hedisde bezi tefsircilerin dediyine esasen Saranin gulusu bu mujdeden teeccublenmesine gore idi Nece ola biler ki cavanliqda usaq olmaga umidleri olan zaman usaqlari olmayib indi ki her ikisi qocaliblar Allah taala bu vaxtlarinda onlara ovlad eta etsin cunki o zaman Saranin revayetlerde olan ixtilafa esasen 98 ve yaxud 99 Ibrahimin ise 100 ve ya 120 yasi var idi amma melekler Ishaqin dunyaya gelmesinden elave Ishaqin oglu Yequbun dunyaya gelmesi mujdesini de verdiler Belelikle de resid ovladin olub ve boyuyub ogul usaq nesil sahibi olacagina mujde verdiler Sara da Ibrahim kimi teeccub edib dedi Vay menim halima Menim nece ovladim ola biler halbuki men de erim de qocalmisiq tercume olunan ayelerin sonunadek Her halda Sara bu mujdeden sonra hamile oldu Hamilelik dovru kecdikden sonra Ishaq dunyaya geldi Zaman kecdikde yavas yavas boyuyub basa catdi Seyxul enbiya ve onun zovcesi Saranin heyatina yeniden rovneq verdi Bundan sonra bu kitabda bizim esas menbeyimiz Qur ani Kerimde ve Ehli beytin eleyhis salam revayetlerinde Ishaqin heyati ve evlenmesi barede hec bir sey deyilmeyib amma Teberi tarixi ve Kamil kimi bezi tarix kitablarinda ve indiki Tovratda bezi metlebler deyilmisdir ki onlarda olan goze carpan ixtilaflardan elave peygemberlerin meqamindan uzaq meseleler de deyilmisdir Bizim nezerimizde onlarin hec bir etibari olmadigi ucun onlari mufessel neql etmekden yan kecdik Qisaca olaraq bizim gelecek movzularimizda lazimli gelecek ehvalatlarla rabitesi olan ve eyni halda butun tarixcilerin qebul etdiklerinin bir hissesine isare edeceyik Her halda bele yazirlar Ibrahim qocaldiqda onun xanidaninin basciligini ohdesine almis Luazer adli kisiye sifaris etdi ki Felestinde yasayan Kenan ehlinden oz qohum qardaslarinda oglu Ishaq ucun qiz alib onu evlendirsin Luazer de Ibrahimin vesiyyetine emel edib Betuil ibni Nahur un qizi Refeqe ni Ishaq ucun alib onu evlendirdi Allah taala Ishaqa bu xanimdan iki ekiz Yequb ve Eys adli ogul eta etdi Ishaq Eysi Yequbdan cox Refeqe ise Yequbu cox isteyirdi Eys boyudukden sonra emisi Ismailin yanina gedib qizi Besme ile evlendi Yequb ise dayisi Liyan ibn Betul un yanina gedib qizi Liya ile evlendi Yequb dayisi qizindan yeddi ovlad sahibi olduqdan sonra Liya dunyasini deyisdi Yequb onun bacisi Rahil ile evlendi Yusif ve qardasi Benyamin ondan dunyaya geldi Ishaqin e omrunu 180 il yaziblar Yalniz Ibn Esir El Kamil kitabinda 160 il yazib Defn oldugu yer ise anasi Saranin defn oldugu Hebrun hal hazirda ise Xelilur rehman El Xelil adli seherdir Anasi Sara vefat ederken 127 yasi var idi Istinadlarhttp timeline biblehistory com event isaac Qurandaki peygemberlerAdem Seys Idris Nuh Hud Saleh Ibrahim Ismail Ishaq Lut Yaqub Yusif Eyyub Sueyb Musa Harun Davud Suleyman Yunis Zekeriyya Yehya Isa MehemmedAyrica bax Allah Din Islam Quran