San-Remo konfransı — Antanta dövlətlərin Birinci Dünya müharibəsindən sonra 1920-ci il 19-20 aprel tarixlərində İtaliyanın San-Remo şəhərində çağırdıqları Ali Məclisin yığıncağı.
Konfransda Böyük Britaniyanın Baş naziri Devid Lloyd Corc və A. Balfurun yerini tutan xarici işlər naziri Lord Corc Kerzon, Fransanın Baş naziri Aleksandr Milyeran, İtaliyanın Baş naziri F. Nitti iştirak ediblər. Yaponiyanı səfir K.Matsui təmsil etmişdir. Amerika nümayəndəsi, Romadakı səfiri Conson konfransda müşahidəçi qismində iştirak ediblər. Bu ölkələrin nümayəndələri Yunanıstan və Belçikanın maraqlarına təsir edən məsələlərin müzakirələlərində iştirakçı olublar.
Konfransda keçmiş Osmanlı imperatorluğunun Yaxın Şərqdəki ərazilərinin idarəsini Millətlər Cəmiyyətinin "A" sinif mandatları arasında bölüşdürülməsi müəyyənləşdirildi. Bütün ərazilərin dəqiq sərhədləri qeyri-müəyyən olaraq qaldı. Hesab edilirdi ki, onlar əsas müttəfiq güclər tərəfindən təyin ediləcək və təsdiqlənməsi üçün Millətlər Cəmiyyətinə təqdim edilsə də,lakin sonrakı 4 il ərzində bu gerçəkləşmədi. Konfrans qərarları 1920-ci ildə reallaşdırılmamış Sevr sülh müqaviləsinə daxil edildi (VII hissə, 94-97),lakin Türkiyə bunu rədd etdiyi üçün, nəhayət Millətlər Cəmiyyəti Şurası tərəfindən 1923-cü il Lozanna müqaviləsi qəbul edilənə qədər yalnız 24 iyul 1922-ci ildə təsdiq edildi.
Əlavə olaraq, konfransda Almaniyanın 1919-cu il Versal sülh müqaviləsinin hərbi maddələrinin yerinə yetirilməsi və Sovet Rusiyasına münasibətdə müttəfiqlərin mövqeyi ilə bağlı məsələlər də müzakirə edildi.
Tarixi fon
2 noyabr 1917-ci ildə İngiltərənin Xarici İşlər naziri Artur Balfur, İngilis sionistlərinin lideri Lord Valter Rotşildə, sonradan Balfur Bəyannaməsi adlanan rəsmi bir məktub göndərdi.
- "Əlahəzrət Höküməti, Fələstində Yəhudi xalqı üçün milli bir mərkəzin qurulmasını nəzərdən keçirir və bu məqsədə çatmaq üçün hər cür səy göstərəcəkdir ..."
"Böyük Dördlüyün" 1919-cu ildəki iclası zamanı, İngiltərənin Baş naziri Loyd Corc bildirir ki, qərarlarında İngiltərənin Misirdəki Ali Komissarlığı Artur MakMaqon və Hicazın I Kralı Şerif Məkkə Hüseyin bin Əli arasındakı yazışmaların nəticələri də yer almalıdır. Ayrıca, Hüseyni ilə razılaşmanın 1916-cı ildə Says-Piko Sazişinə çatması üçün əsas olduğunu izah etdi və Fransa Xarici İşlər Nazirinə, təklif olunan Millətlər Cəmiyyəti mandat sisteminin Hüseyni ilə saziş şərtlərinin pozulması üçün bir bəhanə olaraq istifadə edilməməsi lazım olduğunu söylədi.Says-Piko Sazişində İngiltərə və Fransa müstəqil bir ərəb dövləti və ya dövlətlər birliyi qurmaq və Məkkə şərifi ilə məsləhətləşməyə razılıq verdilər. Fransa da ordusunun Dəməşq, Homs, Hələb və Həmanı işğal etməyəcəyinə razılıq verdi.
30 sentyabr 1918-ci ildə Dəməşqdəki ərəb qiyamının liderləri 1916-cı ilin oktyabrında Məkkədə dini liderlər və məşhur insanlar tərəfindən "ərəblərin kralı" elan edilmiş Şerif Məkkə Hüseyinə sadiq bir hökumətin qurulduğunu elan etdilər (baxmayaraq ki, İngiltərə onu yalnız Kral Hicaz olaraq tanıyırdı.) Hüseynin oğlu Şahzadə Faisal və T. Lawrence, onun müşaviri olaraq 1919-cu ildə Paris Sülh konfransında iştirak etdilər. 1919-cu il iyulun əvvəlində Böyük Suriya Parlamenti Fransanın Suriya ərazisinin hər hansı bir hissəsinə tanımaqdan imtina etdi. 1919-cu il iyulun əvvəlində Böyük Suriya Parlamenti Fransanın Suriya ərazisinin hər hansı bir hissəsinə tanımaqdan imtina etdi.
6 yanvar 1920-ci ildə Şahzadə Feysəl ibn Hüseyn əl-Haşimi, Suriyalıların birləşmək və müstəqil dövlət yaratmaq hüquqlarını tanıyan Fransanın Baş naziri Jorj Klemanso ilə razılaşma başlatdı, ancaq 8 Mart 1920-ci ildə Şamdakı Suriya Milli Konqresi bu razılaşmanı rədd etdi və Suriyanı müstəqil bir dövlət elan etdi. Yeni dövlət yalnız Suriya, Fələstin, Livan deyil, eyni zamanda, Says-Piko sazişinə görə, yeni yaradılan müstəqil ərəb dövlətinin və ya dövlətlər konfederasiyasının bir hissəsi olaraq qəbul edilməyən şimali Mesopotamiyanın hissələrini əhatə etdi. Şahzadə Feysəl dövlət başçısı elan edildi və qardaşı Şahzadə Zeyd isə Mesopotamiya regenti elan edildi.
Konfrans və Millətlər Cəmiyyətinin sonrakı qərarları
Bu hadisələr San-Remoda təcili bir çağırılmasına səbəb oldu. Böyük Britaniya və Fransa prinsipcə Suriya və Mesopotamiyanın "şərti müstəqilliyini" tanımaq üçün razılığa gəldilər ki, müstəqillikləri "idarəetmə səlahiyyətləri daxilində" elan olunduqdan sonra müstəqil dövlətlər ola biləcəklər".
Fələstin Osmanlı İmperatorluğunun bir hissəsi olan Suriyanın cənubundakı inzibati bölgələri özünə daxil etdi. Eyni zamanda, qətnamədə onun "şərti müstəqilliyi" qeyd edilməmişdir, baxmayaraq ki, "inkişaf səviyyəsi mandat sahibinə inzibati yardım göstərməklə müstəqil dövlət olmağa imkan verən ərazilərin" Mandat sistemi siyahısında göstərilmişdir. Fransa, mandatının Millətlər Liqası Şurası tərəfindən təsdiqlənməsini gözləmədən Suriyaya nəzarəti ələ keçirməyə qərar verdi. Feysala ultimatum irəli sürdü və 1920-ci ilin iyun ayında Maysalun(en.) döyüşündən sonra onu Suriyanı tərk etməyə məcbur etdi.
Birləşmiş Krallıq, Millətlər Liqası Şurası tərəfindən mandat təsdiqlənməzdən əvvəl Fələstinə Ali Komissar və İdarə təyin etdi.
San Remo konfransının mandatlarla əlaqəli qərarlar, o cümlədən Balfur Bəyannaməsi, Versal sülh müqaviləsinin (1919) 22-ci maddəsinə əlavə edilmiş qalan yerinə yetirilməmiş Sevr Sülh Müqaviləsinin 94-97-ci maddələrinə (VII hissə) daxil edilmişdir. 22-ci maddə ilə müəyyən edilmiş ərazilərə, sülh müqaviləsinin I hissəsində qeyd olunan Osmanlı İmperiyasının üç keçmiş hissəsi və Almaniyadakı yeddi keçmiş xarici əmlak daxil idi. Türkiyə 1920-ci il Sevr sülh müqaviləsini rədd etdiyi üçün bu qərarlar nəhayət Millətlər Cəmiyyəti Şurası tərəfindən yalnız 24 iyul 1922-ci ildə təsdiq edildi.
Beləliklə, Böyük Britaniya Fələstin və İraq üçün, Fransa isə müasir Livan da daxil olmaqla Suriya üçün mandat hüquqqu aldı.
Almaniyaya gəlincə, ondan Versal sülh müqaviləsinin hərbi və bərpa şərtlərini yerinə yetirməsini tələb etdi.
Sovet Rusiyası ilə ticarət əlaqələrini bərpa etmək barədə də qərar verdi. Üstəlik, bu haqda Sovet mənbələrinə görə, razılığa gəlindi.
- "1920-ci il aprelin 25-də Ukraynaya hücum edən burjua-torpaq sahibi Polşanı dəstəkləmək üçün gizli bir sui-qəsd var idi."
Almaniya və Rusiya ilə əlaqəli mövzularda 1920-ci ilin iyulunda Spada (1920) beynəlxalq keçirildi.
İstinadlar
- "SAN REMO CONFERENCE". 2013-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-04-24.
- "San Remo Resolution, Published April 25, 1920". 2010-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-04-24.
- "The Treaty of Sèvres, 1920. Section I, Articles 1 — 260". 2017-11-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- FRUS, The Paris Peace Conference, 1919, Volume XII Treaty Of Versailles, Annotations Of the Text 2011-11-12 at the Wayback Machine; см.также с. 93,95-104
- The San Remo Conference, 1922, Extract: «Mandate (for Palestine) under the League of Nations to Britain», 24.07.1922 2012-01-18 at the Wayback Machine San Remo Convention. Extract: «Mandate (for Palestine) under the League of Nations to Britain», 24.07.1922 2012-02-12 at the Wayback Machine
- (ingilis). mtholyoke.edu. Archived from the original on 2006-05-18. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- (ingilis). Archived from the original on 2016-03-04. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- (ingilis). 2005. Archived from the original on 2017-05-06. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- (ingilis). 1979. Archived from the original on 2016-05-03. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- Britain, the Hashemites and Arab Rule, 1920—1925, by Timothy J. Paris, Routledge, 2003, , Page 69
- (ingilis). 1922. Archived from the original on 2017-10-11. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- САН-РЕМО КОНФЕРЕНЦИЯ 1920, «Дипломатический словарь» ОГИЗ, 1948 2021-11-28 at the Wayback Machine, [1] 2012-12-01 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Yəhudi xalqının İsrail Torpağında qanuni hüquqları beynəlxalq hüquq baxımından (rus.)
- San Remo Konferansı Kaynak Linki : https://antlasmalar.com/san-remo-konferansi/ (türk.)
- San Remo Konferansı (18-26 Nisan 1920) (türk.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
San Remo konfransi Antanta dovletlerin Birinci Dunya muharibesinden sonra 1920 ci il 19 20 aprel tarixlerinde Italiyanin San Remo seherinde cagirdiqlari Ali Meclisin yigincagi Konfrans numayendeleriFelestindeki Ingilis mandati erazisi San Remo konfransi 1920 ci il Fransa mandat erazisi Konfransda Boyuk Britaniyanin Bas naziri Devid Lloyd Corc ve A Balfurun yerini tutan xarici isler naziri Lord Corc Kerzon Fransanin Bas naziri Aleksandr Milyeran Italiyanin Bas naziri F Nitti istirak edibler Yaponiyani sefir K Matsui temsil etmisdir Amerika numayendesi Romadaki sefiri Conson konfransda musahideci qisminde istirak edibler Bu olkelerin numayendeleri Yunanistan ve Belcikanin maraqlarina tesir eden meselelerin muzakirelelerinde istirakci olublar Konfransda kecmis Osmanli imperatorlugunun Yaxin Serqdeki erazilerinin idaresini Milletler Cemiyyetinin A sinif mandatlari arasinda bolusdurulmesi mueyyenlesdirildi Butun erazilerin deqiq serhedleri qeyri mueyyen olaraq qaldi Hesab edilirdi ki onlar esas muttefiq gucler terefinden teyin edilecek ve tesdiqlenmesi ucun Milletler Cemiyyetine teqdim edilse de lakin sonraki 4 il erzinde bu gerceklesmedi Konfrans qerarlari 1920 ci ilde reallasdirilmamis Sevr sulh muqavilesine daxil edildi VII hisse 94 97 lakin Turkiye bunu redd etdiyi ucun nehayet Milletler Cemiyyeti Surasi terefinden 1923 cu il Lozanna muqavilesi qebul edilene qeder yalniz 24 iyul 1922 ci ilde tesdiq edildi Elave olaraq konfransda Almaniyanin 1919 cu il Versal sulh muqavilesinin herbi maddelerinin yerine yetirilmesi ve Sovet Rusiyasina munasibetde muttefiqlerin movqeyi ile bagli meseleler de muzakire edildi Tarixi fonEsas meqale I Dunya muharibesi 2 noyabr 1917 ci ilde Ingilterenin Xarici Isler naziri Artur Balfur Ingilis sionistlerinin lideri Lord Valter Rotsilde sonradan Balfur Beyannamesi adlanan resmi bir mektub gonderdi Elahezret Hokumeti Felestinde Yehudi xalqi ucun milli bir merkezin qurulmasini nezerden kecirir ve bu meqsede catmaq ucun her cur sey gosterecekdir Boyuk Dordluyun 1919 cu ildeki iclasi zamani Ingilterenin Bas naziri Loyd Corc bildirir ki qerarlarinda Ingilterenin Misirdeki Ali Komissarligi Artur MakMaqon ve Hicazin I Krali Serif Mekke Huseyin bin Eli arasindaki yazismalarin neticeleri de yer almalidir Ayrica Huseyni ile razilasmanin 1916 ci ilde Says Piko Sazisine catmasi ucun esas oldugunu izah etdi ve Fransa Xarici Isler Nazirine teklif olunan Milletler Cemiyyeti mandat sisteminin Huseyni ile sazis sertlerinin pozulmasi ucun bir behane olaraq istifade edilmemesi lazim oldugunu soyledi Says Piko Sazisinde Ingiltere ve Fransa musteqil bir ereb dovleti ve ya dovletler birliyi qurmaq ve Mekke serifi ile meslehetlesmeye raziliq verdiler Fransa da ordusunun Demesq Homs Heleb ve Hemani isgal etmeyeceyine raziliq verdi 30 sentyabr 1918 ci ilde Demesqdeki ereb qiyaminin liderleri 1916 ci ilin oktyabrinda Mekkede dini liderler ve meshur insanlar terefinden ereblerin krali elan edilmis Serif Mekke Huseyine sadiq bir hokumetin quruldugunu elan etdiler baxmayaraq ki Ingiltere onu yalniz Kral Hicaz olaraq taniyirdi Huseynin oglu Sahzade Faisal ve T Lawrence onun musaviri olaraq 1919 cu ilde Paris Sulh konfransinda istirak etdiler 1919 cu il iyulun evvelinde Boyuk Suriya Parlamenti Fransanin Suriya erazisinin her hansi bir hissesine tanimaqdan imtina etdi 1919 cu il iyulun evvelinde Boyuk Suriya Parlamenti Fransanin Suriya erazisinin her hansi bir hissesine tanimaqdan imtina etdi 6 yanvar 1920 ci ilde Sahzade Feysel ibn Huseyn el Hasimi Suriyalilarin birlesmek ve musteqil dovlet yaratmaq huquqlarini taniyan Fransanin Bas naziri Jorj Klemanso ile razilasma baslatdi ancaq 8 Mart 1920 ci ilde Samdaki Suriya Milli Konqresi bu razilasmani redd etdi ve Suriyani musteqil bir dovlet elan etdi Yeni dovlet yalniz Suriya Felestin Livan deyil eyni zamanda Says Piko sazisine gore yeni yaradilan musteqil ereb dovletinin ve ya dovletler konfederasiyasinin bir hissesi olaraq qebul edilmeyen simali Mesopotamiyanin hisselerini ehate etdi Sahzade Feysel dovlet bascisi elan edildi ve qardasi Sahzade Zeyd ise Mesopotamiya regenti elan edildi Konfrans ve Milletler Cemiyyetinin sonraki qerarlariBu hadiseler San Remoda tecili bir cagirilmasina sebeb oldu Boyuk Britaniya ve Fransa prinsipce Suriya ve Mesopotamiyanin serti musteqilliyini tanimaq ucun raziliga geldiler ki musteqillikleri idareetme selahiyyetleri daxilinde elan olunduqdan sonra musteqil dovletler ola bilecekler Felestin Osmanli Imperatorlugunun bir hissesi olan Suriyanin cenubundaki inzibati bolgeleri ozune daxil etdi Eyni zamanda qetnamede onun serti musteqilliyi qeyd edilmemisdir baxmayaraq ki inkisaf seviyyesi mandat sahibine inzibati yardim gostermekle musteqil dovlet olmaga imkan veren erazilerin Mandat sistemi siyahisinda gosterilmisdir Fransa mandatinin Milletler Liqasi Surasi terefinden tesdiqlenmesini gozlemeden Suriyaya nezareti ele kecirmeye qerar verdi Feysala ultimatum ireli surdu ve 1920 ci ilin iyun ayinda Maysalun en doyusunden sonra onu Suriyani terk etmeye mecbur etdi Birlesmis Kralliq Milletler Liqasi Surasi terefinden mandat tesdiqlenmezden evvel Felestine Ali Komissar ve Idare teyin etdi San Remo konfransinin mandatlarla elaqeli qerarlar o cumleden Balfur Beyannamesi Versal sulh muqavilesinin 1919 22 ci maddesine elave edilmis qalan yerine yetirilmemis Sevr Sulh Muqavilesinin 94 97 ci maddelerine VII hisse daxil edilmisdir 22 ci madde ile mueyyen edilmis erazilere sulh muqavilesinin I hissesinde qeyd olunan Osmanli Imperiyasinin uc kecmis hissesi ve Almaniyadaki yeddi kecmis xarici emlak daxil idi Turkiye 1920 ci il Sevr sulh muqavilesini redd etdiyi ucun bu qerarlar nehayet Milletler Cemiyyeti Surasi terefinden yalniz 24 iyul 1922 ci ilde tesdiq edildi Belelikle Boyuk Britaniya Felestin ve Iraq ucun Fransa ise muasir Livan da daxil olmaqla Suriya ucun mandat huquqqu aldi Almaniyaya gelince ondan Versal sulh muqavilesinin herbi ve berpa sertlerini yerine yetirmesini teleb etdi Sovet Rusiyasi ile ticaret elaqelerini berpa etmek barede de qerar verdi Ustelik bu haqda Sovet menbelerine gore raziliga gelindi 1920 ci il aprelin 25 de Ukraynaya hucum eden burjua torpaq sahibi Polsani desteklemek ucun gizli bir sui qesd var idi Almaniya ve Rusiya ile elaqeli movzularda 1920 ci ilin iyulunda Spada 1920 beynelxalq kecirildi Istinadlar SAN REMO CONFERENCE 2013 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2010 04 24 San Remo Resolution Published April 25 1920 2010 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2010 04 24 The Treaty of Sevres 1920 Section I Articles 1 260 2017 11 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 29 FRUS The Paris Peace Conference 1919 Volume XII Treaty Of Versailles Annotations Of the Text 2011 11 12 at the Wayback Machine sm takzhe s 93 95 104 The San Remo Conference 1922 Extract Mandate for Palestine under the League of Nations to Britain 24 07 1922 2012 01 18 at the Wayback Machine San Remo Convention Extract Mandate for Palestine under the League of Nations to Britain 24 07 1922 2012 02 12 at the Wayback Machine ingilis mtholyoke edu Archived from the original on 2006 05 18 Istifade tarixi 2019 10 29 ingilis Archived from the original on 2016 03 04 Istifade tarixi 2019 10 29 ingilis 2005 Archived from the original on 2017 05 06 Istifade tarixi 2019 10 29 ingilis 1979 Archived from the original on 2016 05 03 Istifade tarixi 2019 10 29 Britain the Hashemites and Arab Rule 1920 1925 by Timothy J Paris Routledge 2003 ISBN 0714654515 Page 69 ingilis 1922 Archived from the original on 2017 10 11 Istifade tarixi 2019 10 29 SAN REMO KONFERENCIYa 1920 Diplomaticheskij slovar OGIZ 1948 2021 11 28 at the Wayback Machine 1 2012 12 01 at the Wayback MachineHemcinin baxSevr muqavilesi Lozanna muqavilesi San RemoXarici kecidlerYehudi xalqinin Israil Torpaginda qanuni huquqlari beynelxalq huquq baximindan rus San Remo Konferansi Kaynak Linki https antlasmalar com san remo konferansi turk San Remo Konferansi 18 26 Nisan 1920 turk