Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qara Murad Paşa (d. 1596 - ö. Oktyabr 1655, İstanbul) — IV Mehmed dönəmində 2 dəfə - ümumilikdə 1 il 5 ay 24 gün müddətinə Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır.
| Qara Murad Paşa | |
|---|---|
| كارا مراد باشا | |
| 21 may 1649 – 5 avqust 1550 | |
| Əvvəlki | Sofu Mehmed Paşa |
| Sonrakı | Mələk Əhməd paşa |
| 11 may 1655 – 19 avqust 1655 | |
| Əvvəlki | İbşir Mustafa Paşa |
| Sonrakı | Erməni Süleyman Paşa |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Rütbəsi | Admiral |
Həyatı
1596-cı ildə dünyaya gəlmişdir. Əslən alban olub, atasının adı Mustafadır. I Əhmədin dövründə yeniçəri ocağına alınaraq tərbiyə edilmişdir. 1638-ci ildə IV Muradın Bağdad səfərinə qatıldı. Bağdadın fəthindən sonra bir müddət burada qaldı.
1645-ci ildə kəndxudalığa gətirilən Murad ağa, uzun müddətdir unudulmuş, bəzi adət-ənənələri yenidən canlandırdı. Bu vəzifədə ikən yeniçərilərlə birlikdə Kritə getdi və venesiyalılarla vuruşdu. Burada bəzi qalaların alınmasında önəmli rol oynamışdır. Krit adasının şimal-qərbindəki Kisamo qalasının fəthini də təmin edən Murad ağa, Dəli Hüseyn Paşanın Krit sərdarlığı əsnasında bir müddət bu qalanın da mühafizəsi ilə vəzifələndirilmişdir.
İstanbula döndükdən sonra Sultan İbrahimin taxtdan endirilməsində iştirak etdi. Yeniçəri ocağında rəsmi bir vəzifəsi olmasa da, böyük nüfuza malik idi. Sədrəzəm Həzərparə Əhməd Paşadan narazı olan bütün yeniçərilər Murad ağanın ətrafında birləşmişdilər. Əhməd Paşa yeniçəri ağalarını toplu olaraq öldürmək üçün Murad ağanın evində ziyafət təşkil etmiş, ancaq planı aşkar olduqdan sonra Əhməd Paşanın qətlinə qərar verildi və üsyan hazırlıqlarına başlanıldı. Fateh məscidində toplanan üsyançılar əvvəlcə Əhməd Paşanı parça-parça edərək öldürdülər. Ardından Sultan İbrahimi taxtdan endirib, 7 yaşındakı oğlu IV Mehmedi taxta çıxardılar. Murad ağa, cülusun ardından 14 yanvar 1649 tarixində yeniçəri ağalığına gətirildi. Yeni sədrəzəm Sofu Mehmed Paşanın yeniçəri ağalarından kəndxuda Sarı Hüseyni qətlə yetirməsi və Kösəm Sultana qarşı mövqe tutmasının ardından Murad ağa məsələni Kösəm Sultana bildirdi və sədarətə gətirilməsi barədə söz aldı.
Çox keçmədən Osmanlı donanmasının venesiyalılara məğlub olması bəhanə edilərək Sofu Mehmed Paşa vəzifədən alındı və yerinə 21 may 1649 tarixində Murad ağa sədrəzəmliyə gətirildi. Sədarətinin ilk həftəsində Üsküdara qədər irəliləyən Cəlali üsyançısı Gürcü Nəbi üsyanı ilə məşğul oldu və onu məğlub edi.
Dövlət işlərini əvvəlcə yeniçəri ağaları ilə birlikdə yerinə yetirən Murad Paşa, daha sonra bu müdaxilələrdən narazı qalmağa başladı. Kösəm Sultan dəstəkləndiyi üçün onun ən güclü rəqibi olan Turhan Sultanın dövlət işlərinə müdaxiləsinə qarşı çıxırdı. Yeniçəri ocağı da ikiyə bölünmüşdü. Hərəmxanadan sədrəzəmə göndərilən təhqir dolu məktub və əmrlərdən cana gələn Murad Paşa 5 avqust 1650 tarixində sədarətdən çəkildi və öz istəyilə Budin bəylərbəyliyinə gətirildi. 3 il bu vəzifədə qaldıqdan sonra 26 noyabr 1653 tarixində kaptan-ı dərya oldu. Sədrəzəm Dərviş Mehmed Paşa ilə münasibətləri pis olduğundan tərsanə üçün ayrılan pul miqdarı gecikdirilirdi. Bu səbəbdən bir hissəsini öz hesabına inşa etdridiyi donanma ilə Gəliboluya irəlilədi. Bozca adada Misirdən gələn gəmilərlə də birləşən Osmanlı donanması Çanaqqala boğazını işğal edən venesiyalılara hücum etdi və 6 saat davam edən dəniz döyüşü Osmanlıların qələbəsi ilə başa çatdı. Bunun ardından Egey dənizinə gedən Osmanlı donanması burada qalan venesiyalıları da sıxışdırıb çıxardı. Murad Paşa isə bir neçə gəmiylə Kritə hücum etdi və 1654-cü ilin noyabrında 6 düşmən gəmisi və yüzlərlə əsirlə İstanbula döndü.
Bu əsnada iflic olan Dərviş Mehmed Paşa isə vəzifədən alınmış, yerinə Hələb bəylərbəyi İbşir Mustafa Paşa sədrəzəmliyə gətirilmişdi. Ancaq İbşir Mustafa Paşa Anadoludakı qarışıqlıqları aradan qaldırma bəhanəsi ilə paytaxta gəlməkdən imtina etmiş, bundan istifadə edən Dəftərdar Mustafa Paşa açıqca sədarətə gətirilməyi tələb etdi. İbşir Mustafa Paşaya rəqib olmasına baxmayaraq Qara Murad Paşa padşahın qəbuluna gedərək bu təyinatın böyük bir qarışıqlığa səbəb olacağını bildirmiş, beləliklə, bu təyinatı önləmişdir. Vəziyyəti İbşir Mustafa Paşaya məktubla bildirsə də, sədrəzəmin paytaxta gəlməməsi və saraydakı rəqiblərinin Dəftərdar Mustafa Paşanı yenidən namizəd olaraq irəli sürməsi ilə sarayda vəziyyət dəyişdi. Ancaq bu dəfə də Murad Paşanın müdaxiləsi ilə padşah fikrindən daşındı. Divan məclisinin sonunda saray ağalarının hücumuna məruz qalan Murad Paşa İbşir Mustafa Paşa paytaxta gələnədək bir daha divan məclislərinə qatılmadı.
Öldürülməkdən çəkinən və bu səbəblə İzmiti keçməyən İbşir Mustafa Paşa isə validə Turhan Sultanın yaxın adamı Reyhan ağanın gəlişi ilə razı salındı və paytaxta gətirildi. Gələn kimi paytaxtdakı ən böyük rəqibi Dəftərdar Mustafa Paşanı öldürtdü. Ona kömək etməsinə baxmayaraq Murad Paşanı da aradan qaldırmaq istəyirdi. Çünki, Murad Paşanın padşaha yaxınlığından çəkinirdi.
Venesiyalılara qarşı qazandığı dəniz döyüşləri ilə nüfuzu artan Murad Paşanın səylərinə baxmayaraq sədrəzəmlə münasibətləri düzəlmədi. Vaxtilə Kösəm Sultan tərəfindən dəstəkləndiyi üçün sarayda sadiq adamları var idi. Məqsədi böyük bir üsyan tərtibləmək və İbşir Mustafa Paşanı aradan götürmək idi. Əvvəlcə İbşir Mustafa Paşa ilə paytaxta gələn ancaq sonradan araları açılan üsyançı sipahiləri ələ aldı. Bunlardan ən nüfuzlusu olan Cəlali Kürd Mehmedi razı saldı və onun köməyilə digər sipahiləri də yanına çəkdi. Ertəsi gecə dövlətdən narazı olan və malları müsadirə edilmiş digər şəxslərlə də görüşdü. Bu əsnada Yeniçəri ocağında nüfuzu olan Qara Hüseyn ağanı da öz tərəfinə çəkmişdi. Yeniçərilərə vəzifələrini bildirərək guya səfər hazırlıqları görürmüş kimi donanma işləri ilə məşğul oldu.
Üsyan Üsküdarda başladı. Kəndxudanın ordu qışlağının qapılarını bağlatdırması isə vəziyyəti daha da ağırlaşdırdı. 8 may 1655 tarixində 500 sipahi Kürd Mehmed rəhbərliyində Atmeydanına gəldi. Üsyançı rəhbərinin nitqindən sonra yeniçərilər də üsyançılara qoşuldu. Şeyxülislam Əbu Səid Mehmed Əfəndini də razı salaraq öz cərgələrinə alan üsyançılar əsl hədəfləri olan sədrəzəm İbşir Mustafa Paşanı da aralarına dəvət etsələr də, aqibətini başa düşdüyü üçün sədrəzəm bu təklifi qəbul etmədi. Digər tərəfdən üsyanın əsas tərtibatçısı olan Qara Murad Paşa heç bir şeylə əlaqəsi olmamış kimi, donanma işləri ilə məşğul olurdu. Sədrəzəm sonunun yaxşı olmadığını başa düşərək Üsküdara qaçmaq istəsə də, bütün limanlar tutulmuşdu. Ardından İbşir Mustafa Paşa şeyxülislamla birlikdə saraya getdi. Bu əsnada sədrəzəmin və şeyxülislamın köşklərinə hücum edən üsyançılar, xüsusilə də Həsən Canın oğlu Xoca Sadəttin Əfəndinin nəslindən olan Əbu Səid Əfəndinin 150 illik əşyalarını və var-dövlətini ələ keçirdi. Sarayda keçirilən məclisdə artıq öldürüləcəyini başa düşən İbşir Mustafa Paşa sədarət möhürünü padşaha təslim etdi. Elə o andaca, möhür Qara Murad Paşaya verilərək sədarətə gətirildi.
Tərtiblədiyi üsyanın nəticəsində 11 may 1655 tarixində ikinci dəfə sədrəzəm olan Murad Paşa çətin vəziyyətə düşmüşdü. Çünki həm vaxtilə dövlətdən narazı olanları razı salmaq üçün bitirmiş, həm də üsyanda ona kömək edən sipahilərin övladlarını da qanunsuz olaraq sipahi ocağına yazdırmaqla xərclərini ən azı bir dəfə artırmışdı. Bu qədər xərclərin ödənilməsində çətinlik çəkən Murad Paşa saraydan gələn əmrlər, üsyançıların bütün dövlət işlərinə qarışması və Anadoluda Abxaz Həsən üsyanı nəticəsində öz istəyilə sədarətdən çəkildi (19 avqust 1655). Həccə getmək istəyi səbəbilə Dəməşq bəylərbəyliyinə gətirildi. Bir neçə gəmiylə Dəməşqə gedən Murad Paşa Hatayda dəniz səyahətini sonlandırdı və qalan yolu karvan yolu ilə getmək istəyirdi. Ancaq burada xəstələndi və yolda xəstəliyi ağırlaşdı. Həmada Alban Mehmed Paşanın köşkündə qaldı və orada malyariyadan vəfat etmişdir (Oktyabr 1655). Burada Alban Mehmed Paşanın özü üçün inşa etdirdiyi türbəyə dəfn olundu.
Mənbə
- Kâtib Çelebi, Fezleke, II, 239, 242, 247, 282, 283, 327, 329, 339, 344, 346, 347, 348, 349, 357, 358, 360, 361, 392, 393-395;
- a.mlf., Tuhfetü’l-kibâr, s. 130-132;
- Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi, Ravzatü’l-ebrâr, Bulak 1248, s. 630, 635;
- a.mlf., Zeyl-i Ravzatü’l-ebrâr (haz. Nevzat Kaya, doktora tezi, 1990), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 27, 32, 41, 59, 60, 211, 223, 226, 228, 250-251, 253, 255, 264, 268;
- Mehmed Halîfe, Târîh-i Gılmânî (haz. Ömer Karayumak), İstanbul, ts. (Tercüman 1001 Temel Eser), s. 57-58, 82-83;
- Vecîhî Hüseyin, Târih, Süleymaniye Ktp., Hamidiye, nr. 917, vr. 35a, 36b;
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I, 274; III, 78-81;
- Abdurrahman Abdi Paşa, Vekāyi‘nâme (haz. Fahri Çetin Derin, doktora tezi, 1993), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 10, 30, 45, 53-58, 61, 64-69;
- Naîmâ, Târih, IV, 111-205, 253, 295-301, 318, 322, 331, 380-406, 411 vd., 451, 456;
- Hadîkatü’l-vüzerâ, s. 89-91;
- Silâhdar, Târih, I, 7, 9-11, 12, 15-16, 19-20, 168;
- Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, I, 585, 588, 599-600, 601, 657, 659;
- Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn, s. 121; Sefînetü’l-vüzerâ, s. 35;
- Râmizpaşazâde Mehmed İzzet, Harîta-i Kapûdânân-ı Deryâ, İstanbul 1258, s. 62-64;
- Hammer (Atâ Bey), X, 67, 108, 109 vd., 143, 144-145, 160-164, 220-221, 225-227, 233, 234, 238, 239, 244-249;
- Sicill-i Osmânî, IV, 356;
- Ahmed Refik, Ocak Ağaları, İstanbul 1931, s. 3-75;
- a.mlf., “Kara Murad”, İkdam, sy. 7787, 17 Ekim 1918;
- Danişmend, Kronoloji, III, 400, 408, 412, 413, 414, 415, 419, 420, 509, 511, 554;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/1, s. 218, 222, 233-235, 240-248, 267, 268-269, 272-276, 279-288, 313, 314, 316, 328, 336;
- Ersen Bulam, Kara Murad Paşa (lisans tezi, 1961), İÜ Ed. Fak., Tarih Seminer Kitaplığı, nr. 122;
- Cavid Baysun, “Kösem Sultan”, İA, VI, 918, 919;
- İsmet Parmaksızoğlu, “Murad Paşa (Kara, Dev)”, TA, XXIV, 440-441.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara Murad Pasa d 1596 o Oktyabr 1655 Istanbul IV Mehmed doneminde 2 defe umumilikde 1 il 5 ay 24 gun muddetine Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Qara Murad Pasaكارا مراد باشاOsmanli sedrezemi21 may 1649 5 avqust 1550EvvelkiSofu Mehmed PasaSonrakiMelek Ehmed pasa11 may 1655 19 avqust 1655EvvelkiIbsir Mustafa PasaSonrakiErmeni Suleyman PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1596Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi oktyabr 1655Vefat yeri Hema Hema muhafezesi SuriyaFealiyyeti siyasetciRutbesi AdmiralHeyati1596 ci ilde dunyaya gelmisdir Eslen alban olub atasinin adi Mustafadir I Ehmedin dovrunde yeniceri ocagina alinaraq terbiye edilmisdir 1638 ci ilde IV Muradin Bagdad seferine qatildi Bagdadin fethinden sonra bir muddet burada qaldi 1645 ci ilde kendxudaliga getirilen Murad aga uzun muddetdir unudulmus bezi adet eneneleri yeniden canlandirdi Bu vezifede iken yenicerilerle birlikde Krite getdi ve venesiyalilarla vurusdu Burada bezi qalalarin alinmasinda onemli rol oynamisdir Krit adasinin simal qerbindeki Kisamo qalasinin fethini de temin eden Murad aga Deli Huseyn Pasanin Krit serdarligi esnasinda bir muddet bu qalanin da muhafizesi ile vezifelendirilmisdir Istanbula dondukden sonra Sultan Ibrahimin taxtdan endirilmesinde istirak etdi Yeniceri ocaginda resmi bir vezifesi olmasa da boyuk nufuza malik idi Sedrezem Hezerpare Ehmed Pasadan narazi olan butun yeniceriler Murad aganin etrafinda birlesmisdiler Ehmed Pasa yeniceri agalarini toplu olaraq oldurmek ucun Murad aganin evinde ziyafet teskil etmis ancaq plani askar olduqdan sonra Ehmed Pasanin qetline qerar verildi ve usyan hazirliqlarina baslanildi Fateh mescidinde toplanan usyancilar evvelce Ehmed Pasani parca parca ederek oldurduler Ardindan Sultan Ibrahimi taxtdan endirib 7 yasindaki oglu IV Mehmedi taxta cixardilar Murad aga culusun ardindan 14 yanvar 1649 tarixinde yeniceri agaligina getirildi Yeni sedrezem Sofu Mehmed Pasanin yeniceri agalarindan kendxuda Sari Huseyni qetle yetirmesi ve Kosem Sultana qarsi movqe tutmasinin ardindan Murad aga meseleni Kosem Sultana bildirdi ve sedarete getirilmesi barede soz aldi Cox kecmeden Osmanli donanmasinin venesiyalilara meglub olmasi behane edilerek Sofu Mehmed Pasa vezifeden alindi ve yerine 21 may 1649 tarixinde Murad aga sedrezemliye getirildi Sedaretinin ilk heftesinde Uskudara qeder irelileyen Celali usyancisi Gurcu Nebi usyani ile mesgul oldu ve onu meglub edi Dovlet islerini evvelce yeniceri agalari ile birlikde yerine yetiren Murad Pasa daha sonra bu mudaxilelerden narazi qalmaga basladi Kosem Sultan desteklendiyi ucun onun en guclu reqibi olan Turhan Sultanin dovlet islerine mudaxilesine qarsi cixirdi Yeniceri ocagi da ikiye bolunmusdu Heremxanadan sedrezeme gonderilen tehqir dolu mektub ve emrlerden cana gelen Murad Pasa 5 avqust 1650 tarixinde sedaretden cekildi ve oz isteyile Budin beylerbeyliyine getirildi 3 il bu vezifede qaldiqdan sonra 26 noyabr 1653 tarixinde kaptan i derya oldu Sedrezem Dervis Mehmed Pasa ile munasibetleri pis oldugundan tersane ucun ayrilan pul miqdari gecikdirilirdi Bu sebebden bir hissesini oz hesabina insa etdridiyi donanma ile Geliboluya ireliledi Bozca adada Misirden gelen gemilerle de birlesen Osmanli donanmasi Canaqqala bogazini isgal eden venesiyalilara hucum etdi ve 6 saat davam eden deniz doyusu Osmanlilarin qelebesi ile basa catdi Bunun ardindan Egey denizine geden Osmanli donanmasi burada qalan venesiyalilari da sixisdirib cixardi Murad Pasa ise bir nece gemiyle Krite hucum etdi ve 1654 cu ilin noyabrinda 6 dusmen gemisi ve yuzlerle esirle Istanbula dondu Bu esnada iflic olan Dervis Mehmed Pasa ise vezifeden alinmis yerine Heleb beylerbeyi Ibsir Mustafa Pasa sedrezemliye getirilmisdi Ancaq Ibsir Mustafa Pasa Anadoludaki qarisiqliqlari aradan qaldirma behanesi ile paytaxta gelmekden imtina etmis bundan istifade eden Defterdar Mustafa Pasa aciqca sedarete getirilmeyi teleb etdi Ibsir Mustafa Pasaya reqib olmasina baxmayaraq Qara Murad Pasa padsahin qebuluna gederek bu teyinatin boyuk bir qarisiqliga sebeb olacagini bildirmis belelikle bu teyinati onlemisdir Veziyyeti Ibsir Mustafa Pasaya mektubla bildirse de sedrezemin paytaxta gelmemesi ve saraydaki reqiblerinin Defterdar Mustafa Pasani yeniden namized olaraq ireli surmesi ile sarayda veziyyet deyisdi Ancaq bu defe de Murad Pasanin mudaxilesi ile padsah fikrinden dasindi Divan meclisinin sonunda saray agalarinin hucumuna meruz qalan Murad Pasa Ibsir Mustafa Pasa paytaxta gelenedek bir daha divan meclislerine qatilmadi Oldurulmekden cekinen ve bu sebeble Izmiti kecmeyen Ibsir Mustafa Pasa ise valide Turhan Sultanin yaxin adami Reyhan aganin gelisi ile razi salindi ve paytaxta getirildi Gelen kimi paytaxtdaki en boyuk reqibi Defterdar Mustafa Pasani oldurtdu Ona komek etmesine baxmayaraq Murad Pasani da aradan qaldirmaq isteyirdi Cunki Murad Pasanin padsaha yaxinligindan cekinirdi Venesiyalilara qarsi qazandigi deniz doyusleri ile nufuzu artan Murad Pasanin seylerine baxmayaraq sedrezemle munasibetleri duzelmedi Vaxtile Kosem Sultan terefinden desteklendiyi ucun sarayda sadiq adamlari var idi Meqsedi boyuk bir usyan tertiblemek ve Ibsir Mustafa Pasani aradan goturmek idi Evvelce Ibsir Mustafa Pasa ile paytaxta gelen ancaq sonradan aralari acilan usyanci sipahileri ele aldi Bunlardan en nufuzlusu olan Celali Kurd Mehmedi razi saldi ve onun komeyile diger sipahileri de yanina cekdi Ertesi gece dovletden narazi olan ve mallari musadire edilmis diger sexslerle de gorusdu Bu esnada Yeniceri ocaginda nufuzu olan Qara Huseyn agani da oz terefine cekmisdi Yenicerilere vezifelerini bildirerek guya sefer hazirliqlari gorurmus kimi donanma isleri ile mesgul oldu Usyan Uskudarda basladi Kendxudanin ordu qislaginin qapilarini baglatdirmasi ise veziyyeti daha da agirlasdirdi 8 may 1655 tarixinde 500 sipahi Kurd Mehmed rehberliyinde Atmeydanina geldi Usyanci rehberinin nitqinden sonra yeniceriler de usyancilara qosuldu Seyxulislam Ebu Seid Mehmed Efendini de razi salaraq oz cergelerine alan usyancilar esl hedefleri olan sedrezem Ibsir Mustafa Pasani da aralarina devet etseler de aqibetini basa dusduyu ucun sedrezem bu teklifi qebul etmedi Diger terefden usyanin esas tertibatcisi olan Qara Murad Pasa hec bir seyle elaqesi olmamis kimi donanma isleri ile mesgul olurdu Sedrezem sonunun yaxsi olmadigini basa duserek Uskudara qacmaq istese de butun limanlar tutulmusdu Ardindan Ibsir Mustafa Pasa seyxulislamla birlikde saraya getdi Bu esnada sedrezemin ve seyxulislamin kosklerine hucum eden usyancilar xususile de Hesen Canin oglu Xoca Sadettin Efendinin neslinden olan Ebu Seid Efendinin 150 illik esyalarini ve var dovletini ele kecirdi Sarayda kecirilen meclisde artiq olduruleceyini basa dusen Ibsir Mustafa Pasa sedaret mohurunu padsaha teslim etdi Ele o andaca mohur Qara Murad Pasaya verilerek sedarete getirildi Tertiblediyi usyanin neticesinde 11 may 1655 tarixinde ikinci defe sedrezem olan Murad Pasa cetin veziyyete dusmusdu Cunki hem vaxtile dovletden narazi olanlari razi salmaq ucun bitirmis hem de usyanda ona komek eden sipahilerin ovladlarini da qanunsuz olaraq sipahi ocagina yazdirmaqla xerclerini en azi bir defe artirmisdi Bu qeder xerclerin odenilmesinde cetinlik ceken Murad Pasa saraydan gelen emrler usyancilarin butun dovlet islerine qarismasi ve Anadoluda Abxaz Hesen usyani neticesinde oz isteyile sedaretden cekildi 19 avqust 1655 Hecce getmek isteyi sebebile Demesq beylerbeyliyine getirildi Bir nece gemiyle Demesqe geden Murad Pasa Hatayda deniz seyahetini sonlandirdi ve qalan yolu karvan yolu ile getmek isteyirdi Ancaq burada xestelendi ve yolda xesteliyi agirlasdi Hemada Alban Mehmed Pasanin koskunde qaldi ve orada malyariyadan vefat etmisdir Oktyabr 1655 Burada Alban Mehmed Pasanin ozu ucun insa etdirdiyi turbeye defn olundu MenbeKatib Celebi Fezleke II 239 242 247 282 283 327 329 339 344 346 347 348 349 357 358 360 361 392 393 395 a mlf Tuhfetu l kibar s 130 132 Karacelebizade Abdulaziz Efendi Ravzatu l ebrar Bulak 1248 s 630 635 a mlf Zeyl i Ravzatu l ebrar haz Nevzat Kaya doktora tezi 1990 IU Sosyal Bilimler Enstitusu s 27 32 41 59 60 211 223 226 228 250 251 253 255 264 268 Mehmed Halife Tarih i Gilmani haz Omer Karayumak Istanbul ts Tercuman 1001 Temel Eser s 57 58 82 83 Vecihi Huseyin Tarih Suleymaniye Ktp Hamidiye nr 917 vr 35a 36b Evliya Celebi Seyahatname I 274 III 78 81 Abdurrahman Abdi Pasa Vekayi name haz Fahri Cetin Derin doktora tezi 1993 IU Sosyal Bilimler Enstitusu s 10 30 45 53 58 61 64 69 Naima Tarih IV 111 205 253 295 301 318 322 331 380 406 411 vd 451 456 Hadikatu l vuzera s 89 91 Silahdar Tarih I 7 9 11 12 15 16 19 20 168 Seyhi Vekayiu l fuzala I 585 588 599 600 601 657 659 Ayvansarayi Vefeyat i Selatin s 121 Sefinetu l vuzera s 35 Ramizpasazade Mehmed Izzet Harita i Kapudanan i Derya Istanbul 1258 s 62 64 Hammer Ata Bey X 67 108 109 vd 143 144 145 160 164 220 221 225 227 233 234 238 239 244 249 Sicill i Osmani IV 356 Ahmed Refik Ocak Agalari Istanbul 1931 s 3 75 a mlf Kara Murad Ikdam sy 7787 17 Ekim 1918 Danismend Kronoloji III 400 408 412 413 414 415 419 420 509 511 554 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 1 s 218 222 233 235 240 248 267 268 269 272 276 279 288 313 314 316 328 336 Ersen Bulam Kara Murad Pasa lisans tezi 1961 IU Ed Fak Tarih Seminer Kitapligi nr 122 Cavid Baysun Kosem Sultan IA VI 918 919 Ismet Parmaksizoglu Murad Pasa Kara Dev TA XXIV 440 441