Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osman Fuad Əfəndi (24 fevral 1895, Çırağan sarayı – 19 may 1973, Nitsa) — Osmanlı sülaləsinin dördüncü rəisi, Osmanlı ordusunun zabiti, 1911–1912-ci illərdə Fənərbaxça klubunun rəhbəri və Osmanlı şahzadəsi.
| Osman Fuad Əfəndi | |
|---|---|
| عثمان فؤاد أفندي | |
 | |
(Osmanlı sülaləsinin 4-cü rəisi) | |
| 4 iyun 1954 – 19 may 1973 | |
| Əvvəlki | Əhməd Nihad Əfəndi |
| Sonrakı | Mehmed Əbdüləziz Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Çırağan sarayı, İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Bobigny məzarlığı, Paris, Fransa |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Atası | Mehmed Səlahəddin Əfəndi |
| Anası | Jaləfər xanım |
| Həyat yoldaşı | Kərimə Halim |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | Sünni, İslam |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | general |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Şahzadə Osman Fuad Əfəndi 1895-ci ildə Çırağan sarayında dünyaya gəlmişdir. Atası Sultan V Muradın oğlu Mehmed Səlahəddin Əfəndi, anası isə onun beşinci xanımı Jaləfər xanım idi. Babasının taxtdan endirilib Çırağan sarayında həbs olunduğu illərində dünyaya gəlmişdi. Bu səbəblə o və digər qardaş-bacıları da babasının bu məhkum həyatına ortaq oldu. Sarayda nəzarət altında yaşasa da, xüsusi saray təhsili aldı. Demək olar ki, gənclik illərinə qədər burada nəzarət altında yaşadı. Nəhayət, 1904-cü ildə babası Sultan Muradın vəfatı ilə atasıyla birlikdə Çırağan sarayını tərk etdi. Gələcəkdəki bir neçə il boyunca atasının kirayə aldığı köşklərdə yaşadılar. Daha sonra isə nənəsi Şayan xanımla birlikdə Çırağan sarayına geri döndülər.
Liviya italyanlar tərəfindən işğal ediləndə Osman Fuad Əfəndi 16 yaşında idi. Bu səbəblə Ənvər Paşanın topladığı könüllülər ordusuna yazıldı və burada aktiv fəaliyyətə başladı. Benqazi bölgəsindəki Kirenaika əməliyyatına qatıldı. Bu əsnada ordu zabiti olan Mustafa Kamal Paşayla tanış oldu. İstanbula döndükdən sonra Osmanlı hərbi məktəbinə daxil oldu. Buradakı təhsilini bitirdikdən sonra Fələstinə getdi. Ardından Sultan Əbdülhəmidin oğlu və Səlim Süleyman Əfəndinin oğlu Əbdülhəlim Əfəndiylə birlikdə Almaniyaya göndərildi və Potsdamdakı hərbi akademiyada hərb təhsili almağa başladı. Təhsilini bitirdikdən sonra yüksək rütbəylə qusar dəstələrinə qatıldı. 2 ildən çox burada xidmət etdikdən sonra Birinci Dünya müharibəsinin başlaması səbəbilə Osmanlı imperiyasına çağırıldı. Ancaq vətənə dönərkən səyahət etdiyi alman sualtı gəmisinə Kil limanı yaxınlığında ingilislər tərəfindən hücum edildi və Osman Fuad Əfəndi xilas olmaq istəyərkən başından yaralandı. Adriatik sahillərindəki Avstriyalı bir hərbi hospitalda əməliyyat olundu. Səhhəti düzəldikdən sonra isə kralın süvari birliyində komandir təyin edildi. Gənc yaşına baxmayaraq olduqca güclü bir əsgər olan Osman Fuad Əfəndi Osmanlı sülaləsinin Birinci Dünya müharibəsində iştirak edən üzvləri arasında önəmli rol oynamışdır. Birinci Dünya müharibəsi başladıqdan sonra əvvəlcə Sinay yarımadasına göndərilsə də, başındakı yaranın iltihablanması səbəbilə sərhal Hələbə çağırıldı və bir müddət burada qaldı. Burada ikən yenə Mustafa Kamal Paşa ilə görüşdü. Daha sonra hamı kimi o da Geliboluya çağırıldı və Çanaqqala döyüşündə iştirak etdi. Döyüşdən sonra İstanbula gəldi və sultanın süvari birliyinin komandiri və Sultan Mehmedin şəxsi yavəri təyin olundu. Ancaq paytaxtdakı sakit həyat tərzi Osman Fuad Əfəndi üçün olduqca sıxıcı idi və o, Ənvər Paşanın heyətində yenidən Liviyaya göndərildi.
Nuru Paşanın Qafqaz İslam ordusunun rəhbərliyinə gəlməsinin ardından Osman Fuad Əfəndi Osmanlı imperiyasının Şimali Afrikadakı ordularının başına gətirildi və alman sualtı gəmisiylə yenidən Liviyaya qayıtdı. Burada 300–500 Osmanlı zabiti və 15–30 min liviyalı könüllüyə rəhbərlik edən Osman Fuad Əfəndi qat-qat çox olan italyan qüvvələrinə qarşı mübarizə apara bilmədi.
1917-ci ilin aprelində Osmanlı ordusu Benqazidə təslim oldu. Mudros sülhündən sonra Osman Fuad Əfəndi sülh şərtlərini qəbul etmədi və təslim olmadı. Misrata şəhəri yaxınlığında mübarizəyə davam etdi və Mustafa Kamal Paşanın Hərb naziri olma vədi qarşılığında Osmanlı ordusunun rütbələrindən imtina etdi. Ancaq almanların sülh şərtlərini qəbul etməsi Osmanlı ordusunu çətin vəziyyətə saldı. İtalyanlara təslim olub güllələnməkdənsə, fransızlara təslim olmağı üstün tutan Osman Fuad Əfəndi dərhal Tunis sərhəddinə doğru irəlilədi. Bu əsnada dizenteriya xəstəliyinə tutuldu. Fransızlara təslim olan Osman Fuad Əfəndi və heyətindəkilər 24 saat ərzində italyanlara təslim edildi. Osmanlı sülaləsinə mənsub bir şahzadə olduğu üçün təhlükəsizliyinə önəm verilirdi. Bu səbəblə dərhal Napoliyə göndərildi və burada gözaltında saxlanıldı. 1919-cu ilin sonlarında isə Sultan VI Mehmedin səyləri ilə sərbəst buraxıldı.
Evliliyi
26 mart 1920-ci ildə Misir xədivi Tofiq Paşanın qızı Xədicə xanımın qızı Kərimə Halimlə evləndi. Çırağan sarayında baş tutan toy mərasimindəki qonaqlar arasında 1 ildən çoxdur ki, Osman Fuad Əfəndinin evində yaşayan İsmət bəy də vardı. Halbuki, İsmət İnönü baş nazir olduğu illərdə Osmanlı sülaləsinə, xüsusilə də Osman Fuad Əfəndiyə qarşı olduqca sərt siyasət yürütmüşdü. Kərimə xanımla baş tutan evliliyi 22 noyabr 1932-ci ildə başa çatdı. Övladı olmamışdır.
Sürgün illəri
Anadoludakı milli azadlıq hərəkatı İstanbuldakı sultan səltənətinə qarşı siyasət yertiməyə başlayanda Osman Fuad Əfəndi xanımıyla birlikdə italyan gəmisiylə ölkəni gizlicə tərk etdi. Gələcəkdəki 2 il boyunca əcnəbi ölkələrdə yaşadılar. Əbdülməcid Əfəndinin xəlifə elan olunmasından sonra isə İstanbula qayıtdı və Çırağan sarayında yaşamağa başladı. 1924-cü ildə Osmanlı sülaləsinin sürgün edilməsi haqqında qanundan sonra bütün qohumları sürgün edildi. Bu əsnada Romada olan Osman Fuad Əfəndi Mustafa Kamal Paşadan gizli bir məktub aldı: "Çok üzgünüm. Senin için bir istisna yapamam ve sürgünde kalman gerekecek. Yasa, Osmanlı ailesindeki herkes için geçerlidir." Cavab məktubunu isə Türkiyə Cumhuriyyətinin Vaşinqtondakı səfiri Muxtar Paşayla göndərdi: "Mustafa Kemal Paşa isterse, Anadolu'ya gele bilirim." Ancaq bu məktubuna heç vaxt cavab gəlmədi.
Sürgündə ikən Osman Fuad Əfəndi Cenevrə, Roma, Qahirə, Paris, Nitsa və Kann şəhərlərində yaşadı. Parisdə olduğu illərdə bacısı Adilə Sultanla yaşayırdı. Sürgündəki həyat xüsusilə də, maddi cəhətdən olduqca çətin idi. 1933-cü ildə İsveçrənin Tiçino əyalətində vəfat edən Nizaməddin Əfəndinin cənazəsinin Qahirəyə aparılaraq dəfn edilməsini təşkil etdi. Ardından uzun müddət İngiltərə idarəsindəki Qahirədə yaşadı. Bu müddət ərzində almanlara qarşı mübarizəyə çağrılsa da, keçmiş silahdaşlarına qarşı mübarizə aparmaqdan imtina etdi. Müharibənin ardından Fransa hökuməti tərəfindən diplomatik pasport aldı və bu pasportla İslandiyadan Hindistana qədər bütün ölkələri səyahət etdi.
Böyük qardaşı Əhməd Nihad Əfəndinin vəfatından sonra 1954-cü ildən etibarən Osmanlı sülaləsinin rəisi oldu. Qardaşının əksinə, Osman Fuad Əfəndi daha müasir bir həyat tərzini seçmişdi. Musiqiylə məşğul olurdu və vaxtilə babasından öyrəndiyi musiqi əsərlərini skripka və pianoda ifa edirdi. Osman Fuad Əfəndi 19 may 1973-cü ildə Nitsa şəhərində vəfat etdi və Parisdə Bobigny məzarlığında dəfn olundu.
Mənbə
- Burke's Royal Families of the World (2 ed.). Burke's Peerage. 1980. p. 247
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Osman Fuad Efendi 24 fevral 1895 Ciragan sarayi 19 may 1973 Nitsa Osmanli sulalesinin dorduncu reisi Osmanli ordusunun zabiti 1911 1912 ci illerde Fenerbaxca klubunun rehberi ve Osmanli sahzadesi Osman Fuad Efendiعثمان فؤاد أفنديOsmanli sulalesinin 4 cu reisi4 iyun 1954 19 may 1973EvvelkiEhmed Nihad EfendiSonrakiMehmed Ebduleziz EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 24 fevral 1895Dogum yeri Ciragan sarayi Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 19 may 1973 78 yasinda Vefat yeri NitsaDefn yeri Bobigny mezarligi Paris FransaFealiyyeti herbi qulluqcuAtasi Mehmed Selaheddin EfendiAnasi Jalefer xanimHeyat yoldasi Kerime HalimAilesi Osmanli xanedaniDini Sunni IslamHerbi xidmetDoyusler Birinci Dunya muharibesiRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSahzade Osman Fuad Efendi 1895 ci ilde Ciragan sarayinda dunyaya gelmisdir Atasi Sultan V Muradin oglu Mehmed Selaheddin Efendi anasi ise onun besinci xanimi Jalefer xanim idi Babasinin taxtdan endirilib Ciragan sarayinda hebs olundugu illerinde dunyaya gelmisdi Bu sebeble o ve diger qardas bacilari da babasinin bu mehkum heyatina ortaq oldu Sarayda nezaret altinda yasasa da xususi saray tehsili aldi Demek olar ki genclik illerine qeder burada nezaret altinda yasadi Nehayet 1904 cu ilde babasi Sultan Muradin vefati ile atasiyla birlikde Ciragan sarayini terk etdi Gelecekdeki bir nece il boyunca atasinin kiraye aldigi kosklerde yasadilar Daha sonra ise nenesi Sayan xanimla birlikde Ciragan sarayina geri donduler Liviya italyanlar terefinden isgal edilende Osman Fuad Efendi 16 yasinda idi Bu sebeble Enver Pasanin topladigi konulluler ordusuna yazildi ve burada aktiv fealiyyete basladi Benqazi bolgesindeki Kirenaika emeliyyatina qatildi Bu esnada ordu zabiti olan Mustafa Kamal Pasayla tanis oldu Istanbula dondukden sonra Osmanli herbi mektebine daxil oldu Buradaki tehsilini bitirdikden sonra Felestine getdi Ardindan Sultan Ebdulhemidin oglu ve Selim Suleyman Efendinin oglu Ebdulhelim Efendiyle birlikde Almaniyaya gonderildi ve Potsdamdaki herbi akademiyada herb tehsili almaga basladi Tehsilini bitirdikden sonra yuksek rutbeyle qusar destelerine qatildi 2 ilden cox burada xidmet etdikden sonra Birinci Dunya muharibesinin baslamasi sebebile Osmanli imperiyasina cagirildi Ancaq vetene donerken seyahet etdiyi alman sualti gemisine Kil limani yaxinliginda ingilisler terefinden hucum edildi ve Osman Fuad Efendi xilas olmaq isteyerken basindan yaralandi Adriatik sahillerindeki Avstriyali bir herbi hospitalda emeliyyat olundu Sehheti duzeldikden sonra ise kralin suvari birliyinde komandir teyin edildi Genc yasina baxmayaraq olduqca guclu bir esger olan Osman Fuad Efendi Osmanli sulalesinin Birinci Dunya muharibesinde istirak eden uzvleri arasinda onemli rol oynamisdir Birinci Dunya muharibesi basladiqdan sonra evvelce Sinay yarimadasina gonderilse de basindaki yaranin iltihablanmasi sebebile serhal Helebe cagirildi ve bir muddet burada qaldi Burada iken yene Mustafa Kamal Pasa ile gorusdu Daha sonra hami kimi o da Geliboluya cagirildi ve Canaqqala doyusunde istirak etdi Doyusden sonra Istanbula geldi ve sultanin suvari birliyinin komandiri ve Sultan Mehmedin sexsi yaveri teyin olundu Ancaq paytaxtdaki sakit heyat terzi Osman Fuad Efendi ucun olduqca sixici idi ve o Enver Pasanin heyetinde yeniden Liviyaya gonderildi Nuru Pasanin Qafqaz Islam ordusunun rehberliyine gelmesinin ardindan Osman Fuad Efendi Osmanli imperiyasinin Simali Afrikadaki ordularinin basina getirildi ve alman sualti gemisiyle yeniden Liviyaya qayitdi Burada 300 500 Osmanli zabiti ve 15 30 min liviyali konulluye rehberlik eden Osman Fuad Efendi qat qat cox olan italyan quvvelerine qarsi mubarize apara bilmedi 1917 ci ilin aprelinde Osmanli ordusu Benqazide teslim oldu Mudros sulhunden sonra Osman Fuad Efendi sulh sertlerini qebul etmedi ve teslim olmadi Misrata seheri yaxinliginda mubarizeye davam etdi ve Mustafa Kamal Pasanin Herb naziri olma vedi qarsiliginda Osmanli ordusunun rutbelerinden imtina etdi Ancaq almanlarin sulh sertlerini qebul etmesi Osmanli ordusunu cetin veziyyete saldi Italyanlara teslim olub gullelenmekdense fransizlara teslim olmagi ustun tutan Osman Fuad Efendi derhal Tunis serheddine dogru ireliledi Bu esnada dizenteriya xesteliyine tutuldu Fransizlara teslim olan Osman Fuad Efendi ve heyetindekiler 24 saat erzinde italyanlara teslim edildi Osmanli sulalesine mensub bir sahzade oldugu ucun tehlukesizliyine onem verilirdi Bu sebeble derhal Napoliye gonderildi ve burada gozaltinda saxlanildi 1919 cu ilin sonlarinda ise Sultan VI Mehmedin seyleri ile serbest buraxildi Evliliyi26 mart 1920 ci ilde Misir xedivi Tofiq Pasanin qizi Xedice xanimin qizi Kerime Halimle evlendi Ciragan sarayinda bas tutan toy merasimindeki qonaqlar arasinda 1 ilden coxdur ki Osman Fuad Efendinin evinde yasayan Ismet bey de vardi Halbuki Ismet Inonu bas nazir oldugu illerde Osmanli sulalesine xususile de Osman Fuad Efendiye qarsi olduqca sert siyaset yurutmusdu Kerime xanimla bas tutan evliliyi 22 noyabr 1932 ci ilde basa catdi Ovladi olmamisdir Surgun illeriAnadoludaki milli azadliq herekati Istanbuldaki sultan seltenetine qarsi siyaset yertimeye baslayanda Osman Fuad Efendi xanimiyla birlikde italyan gemisiyle olkeni gizlice terk etdi Gelecekdeki 2 il boyunca ecnebi olkelerde yasadilar Ebdulmecid Efendinin xelife elan olunmasindan sonra ise Istanbula qayitdi ve Ciragan sarayinda yasamaga basladi 1924 cu ilde Osmanli sulalesinin surgun edilmesi haqqinda qanundan sonra butun qohumlari surgun edildi Bu esnada Romada olan Osman Fuad Efendi Mustafa Kamal Pasadan gizli bir mektub aldi Cok uzgunum Senin icin bir istisna yapamam ve surgunde kalman gerekecek Yasa Osmanli ailesindeki herkes icin gecerlidir Cavab mektubunu ise Turkiye Cumhuriyyetinin Vasinqtondaki sefiri Muxtar Pasayla gonderdi Mustafa Kemal Pasa isterse Anadolu ya gele bilirim Ancaq bu mektubuna hec vaxt cavab gelmedi Surgunde iken Osman Fuad Efendi Cenevre Roma Qahire Paris Nitsa ve Kann seherlerinde yasadi Parisde oldugu illerde bacisi Adile Sultanla yasayirdi Surgundeki heyat xususile de maddi cehetden olduqca cetin idi 1933 cu ilde Isvecrenin Ticino eyaletinde vefat eden Nizameddin Efendinin cenazesinin Qahireye aparilaraq defn edilmesini teskil etdi Ardindan uzun muddet Ingiltere idaresindeki Qahirede yasadi Bu muddet erzinde almanlara qarsi mubarizeye cagrilsa da kecmis silahdaslarina qarsi mubarize aparmaqdan imtina etdi Muharibenin ardindan Fransa hokumeti terefinden diplomatik pasport aldi ve bu pasportla Islandiyadan Hindistana qeder butun olkeleri seyahet etdi Boyuk qardasi Ehmed Nihad Efendinin vefatindan sonra 1954 cu ilden etibaren Osmanli sulalesinin reisi oldu Qardasinin eksine Osman Fuad Efendi daha muasir bir heyat terzini secmisdi Musiqiyle mesgul olurdu ve vaxtile babasindan oyrendiyi musiqi eserlerini skripka ve pianoda ifa edirdi Osman Fuad Efendi 19 may 1973 cu ilde Nitsa seherinde vefat etdi ve Parisde Bobigny mezarliginda defn olundu MenbeBurke s Royal Families of the World 2 ed Burke s Peerage 1980 p 247