Potsdam

Potsdam (alm. Potsdam‎ [ˈpɔtsdam]) — Almaniyanın şərqində Brandenburq torpağında yerləşən şəhər. Brandenburq torpağının paytaxtıdır. Hafel çayının sahilində və bir biri ilə birləşmiş göllərin yaxınlığında yerləşir. Berlin şəhərindən 20 km cənub-qərbə yerləşir. 1945-ci ildə Potsdam konfransı bu şəhərdə keçirilmişdir.

Şəhər
Potsdam
Potsdam
Bayraq Gerb
Ölkə	Almaniya
Torpaq	Brandenburq
Mer	Yan Yakobs
Tarixi və coğrafiyası
İlk məlumat	993
Sahəsi	187.28 km²
Mərkəzin hündürlüyü	35 m
Saat qurşağı	, yayda
Əhalisi
Əhalisi	164 042 nəfər (2015)
Milli tərkibi	Almanlar
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+49 (0) 331
Poçt indeksi	14467-14482
Nəqliyyat kodu	P
Digər
potsdam.de
Potsdam
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1918-ci ilə qədər Prussiya kralları və Alman imperatorları üçün kurort ərazi idi.

Almaniyada yerləşən ən böyük Ümumdünya irsi abidəsi olan sarayı bu şəhərdə yerləşir. Potsdamın cənub-şərq hissəsində yerləşən Babelsberq 1930-cu illərin əvvəllərində Almaniyada və bütün Avropada əsas film istehsalı studiyası olmuşdur. Bu kinostudiya dünyanın ən qədim genişmiqyaslı film studiyası hesab olunur.

Potsdam XIX əsrdən etibarən Almaniyanın elm mərkəzi kimi inkişaf etməyə başladı. Hazırda şəhərdə üç ictimai kollec, və 30-dan çox axtarış institutu fəaliyyət göstərir.

Coğrafiya

Ərazidə son buzlaşma dövründən qalan moren təpə və tirələri mövcuddur. Hazırda şəhər ərazisinin dörddə üç hissəsi meşə və kolluqlardan, qalan dörddə bir hissəsi isə urbanizasiyalaşmış ərazidən ibarətdir.

Potsdam şəhəri və ətraf ərazilərdə ümumilikdə 20-yə yaxın göl və çay vardır. Şəhərin ən hündür nöqtəsi 114 metr hündürlüyündəki Kleyner Ravensberq yüksəkliyidir.

Potsdam yeddi tarixi əraziyə və 2003-cü ildə şəhərə birləşdirilən 9 yeni kəndə bölünmüşdür. Şəhərin bu bölgələri bir-birindən kifayət qədər fərqlənir. Şimalda və mərkəzdə tarixi binalar üstünlük təşkil etdiyi halda, şəhərin cənub hissəsi yeni tikilmiş binalardan ibarətdir.

İqlim

Potsdam şəhəri dəniz iqlim tipində yerləşdiyinə görə, burada qış qarlı və soyuq, yay ayları isə sərin keçir. Qışda orta temperatur maksimum 3,5 °C, minimum isə −1.7 °C olur. Qış əsasən qarlı keçir. Yaz və payız fəsilləri qısa olur. Mülayim yay aylarında isə orta temperatur maksimum 23,6 °C, minimum isə 12,7 °C qeydə alınır.

Demoqrafiya

1875–2020-ci illər ərzində gözlənilən əhali artımı.

Potsdam:
Əhali sayının dəyişməsi cədvəli

İl Əhali 1875 61 719 1890 77 301 1910 101 950 1925 107 734 1933 116 947 1939 125 664 1946 113 035 1950 114 663 1964 117 711 1971 118 923

İl Əhali 1981 139 746 1985 146 746 1989 149 043 1990 147 252 1991 146 441 1992 146 138 1993 145 667 1994 145 227 1995 144 118 1996 143 151

İl Əhali 1997 140 880 1998 139 823 1999 139 695 2000 140 668 2001 141 907 2002 143 246 2003 144 979 2004 145 707 2005 147 583 2006 148 813

Year Population 2007 150 833 2008 152 966 2009 154 606 2010 156 906 2011 157 603 2012 159 456 2013 161 468 2014 164 042 2015 167 745

Xarici vətəndaşlar

Əhalisinin sayına görə, etnik azlıqlar:

Vətəndaşlığına görə Xarici Ölkə Rezidentləri
Yer	Ölkə	Əhali (31.12.2017)
1	Suriya	1,970
2	Rusiya	1,340
3	Polşa	1,055
4	Ukrayna	790
5	Rumıniya	660

Qardaş şəhərlər

Potsdam aşağıdakı şəhərlərlə qardaş şəhər statusu daşıyır:

• Polşa,
• Belarus, Minsk
• Fransa,
• Finlandiya,
• İsveçrə,
• Almaniya, Bonn
• Rusiya, Orexovo-Zuyevo
• ABŞ,
• İtaliya, Peruca

Həmçinin bax

• Almaniya
• Almaniya şəhərləri
• Potsdam konfransı

İstinadlar

1. . 2011-11-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-14.
2. "Potsdam conference". 2021-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-06.
3. The Potsdam project, 1996, HRH The Prince of Wales, Charles; Hanson, Brian; Steil, Lucien; Prince of Wales's Urban Design Task Force; Prince of Wales's Institute of Architecture, Prince of Wales's Institute of Architecture, 1998, Introduction.
4. "Babelsberg Studio Tour". 2022-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-06.
5. . 2017-09-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-06.
6. . www.potsdam.de (German). 2016-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2017.
7. . Urzad Miasta Opola (Polish). 1 avqust 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2017.
8. "City Twinnings". Stadt Bonn. 10 aprel 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 6 sentyabr 2017.

Xarici keçidlər

Vikianbarda Potsdam ilə əlaqəli mediafayllar var.

• Şəhərin rəsmi saytı (alm.)
• Potsdam üzrə ekskursiyalar 2011-10-07 at the Wayback Machine (alm.)