Mir Yaqub Mir Əbdüləziz oğlu Mehdiyev (mühacirətdə: Mir Yaqub Mehdier; 24 sentyabr 1891, Xırdalan, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası – 7 noyabr 1949, İstanbul, Türkiyə) — Azərbaycan dövlət xadimi, AXC Parlamenti millət vəkili, AXC-nin Paris Sülh Konfransına göndərdiyi nümayəndə heyətinin üzvü, "İttihad" partiyasının qurucularından biri, Bakı Şəhər Bələdiyyə Rəisinin müavini.
Mir Yaqub Mehdiyev | |
---|---|
7 dekabr 1918 – 27 aprel 1920 | |
Fraksiya | İttihad fraksiyası |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
22 sentyabr 1918 – 27 aprel 1920 | |
Sədr | Qasım Qasımzadə |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
22 sentyabr 1918 – 27 aprel 1920 | |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
27 may 1918 – 7 dekabr 1918 | |
Fraksiya | Rusiya müsəlmanlıq "İttihad" |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
23 fevral 1918 – 26 may 1918 | |
Fraksiya | Müsəlman fraksiyası |
Qrup | Rusiya müsəlmanlıq "İttihad" |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Sonrakı | Vəzifə ləğv olundu. |
29 oktyabr 1917 – 10 aprel 1918 | |
Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Şurası İcraiyyə Komiyəsinin sədrinin müavini | |
1917 – 1917 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 24 sentyabr 1891 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 7 noyabr 1949 (58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, dövlət xadimi, universitet müəllimi[d] |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mir Yaqub Mehdiyev 1891-ci ildə Bakının Xırdalan qəsəbəsində anadan olub. O, 1909-cu ildə Aleksandropol Kommersiya Məktəbini bitirdikdən sonra təhsilini Peterburq Politexnik İnstitutunun İqtisadiyyat fakültəsində davam etdirib. Mehdiyev 1913-cü ildə qısa müddətli məzuniyyət götürərək çar üsul idarəsinin müsəlman xalqlarına etdiyi təzyiqlərə etiraz əlaməti olaraq, Kiyevdə gizli şəkildə fəaliyyət göstərən rusiyalı müsəlman tələbələrinin yığıncağında iştirak edir. Məhz bu səbəbdən həbs olunur, vaxtında Peterburqa qayıda bilmir və institutdan xaric edilir. Lakin az sonra instituta bərpa edilir və 1915-ci ildə buradan məzun olur. İnstitutu bitirdikdən sonra isə təhsilini davam etdirmək məqsədilə Almaniyaya gedir. O, Almaniyanın Bonn şəhərindəki universitetdə ali təhsil alır. Mir Yaqub Mehdiyev kiçik yaşlarından ərəb, fars və rus dillərini öyrənib.
Fəaliyyəti
Mir Yaqub Mehdiyev İttihad Partiyasının qurucularından biridir. O, partiyanın birinci (1918, aprel) və ikinci (1920, yanvar) qurultaylarında Mərkəzi Komitə üzvü seçilib. Bu partiyada fəaliyyətinə qədər Kəndlilər İttifaqının və Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Şurasının sədr müavini kimi ölkənin ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak edib. Mehdiyev İttihad Partiyasını təmsil edərək Zaqafqaziya Seyminin üzvü seçilmiş və Zaqafqaziya Seyminin 1918-ci il 25 mart tarixli iclasında Cənubi Qafqazın müstəqil elan olunması tələbi ilə müsəlman fraksiyası adından ilk dəfə çıxış etmişdi.
1918-ci il mayın 26-da Zaqafqaziya Federasiyasının süqutundan sonra Azərbaycan Milli Şurasının üzvü olmuş, Milli Şuranın 1918-ci il noyabrdın 19-da verdiyi "Azərbaycan Məclisi-Məbusanın təsisi haqqında qanun"una əsasən, seçkisiz Azərbaycan Parlamentinin tərkibinə daxil edilmiş və məclis üzvü kimi fəaliyyətə başlamışdır. Parlamentdə "İttihad" fraksiyasının üzvü olub. Mir Yaqub Mehdiyev Paris Sülh Konfransında (1919–1920) iştirak edən Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində yer alıb. Bu tarixi hadisənin iştirakçısı olan Mehdiyev sonralar yazırdı:
Bu iki ölkənin nümayəndəsi xarici işlər nazirliyinə dəvət olundu. Orada müsyö Kambon konfrans adından hörmət əlaməti olara onlara öz minnətdarlığını bildirdi. Müsyö Kambon bəyan etdi ki, Azərbaycan və Gürcüstan respublikaları beynəlxal hüquq normalarına uyğun şəkildə rəsmi olaraq müstəqil dövlətlər kimi tanınmışlar. Bu andan başlayaraq hər iki ölkə rəsmi surətdə Ali Şura ilə əlaqəyə girə bilər, öz ehtiyaclarını, qeydiyyata alınmlarını, konfransın iclaslarında qanuni haqlarını, bərəabərhüquqlu üzv olmalarını tələb edə bilərlər. Bundan başqa, Kambon bildirdi ki, bu dövlətlərin hökumətlərinin tanınması aktı, eyni zamanda, onların Rusiyadan ayrılmalarının tanınması ilə müşayiət olunmalıdır. Burdan çıxış edərək demək olar ki, Azərbaycan və Gürcüstan respublikaları bu gündən etibarən suveren dövlətlər hesab ediləcək. |
Tədqiqatçı Ömər Özcan Mir Yaqub Mehdiyevin müxtəlif mətbuat orqanlarındada çıxan 85 məqaləsini müəyyənləşdirərək siyahısını hazırlayıb.
Mühacirət
Beləliklə, Azərbaycanın müstəqilliyi 1920-ci ilin yanvarın 11-də de-fakto tanındı. Bu tanınmada Mir Yaqub bəyin də xidməti olub. 5 mart 1920-ci ildə Azərbaycan hökumətinin verdiyi qərarda bildirilir ki, Qərbi Avropa dövlətlərində xüsusi diplomatik heyətlərin yaradılması ilə bağlı olaraq, Paris diplomatik missiyası öz təyinat yerinə çatınca hökumətin 28 dekabr 1918-ci il tarixli qərarı ilə Avropaya göndərilmiş Sülh Nümayəndə Heyəti ləğv edilsin. Lakin bu qərarın icra edilməsi mümkün olmur, nümayəndə heyətinin üzvləri Parisdə mühacirət həyatı yaşamağa məcbur olurlar. Beləliklə də, Mir Yaqub Mehdiyevin mühacirət həyatı başlayır.
On səkkiz ildən artıq Fransada yaşayan Mir Yaqub Mehdiyev burada yaşadığı illərdə təhsilini davam etdirir. O, elmi səviyyəsini artırmaq məqsədilə Monpolye-3 Universitetinin Hüquq fakültəsinin doktorantı olur. "SSRİ-də milli məsələ" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını vaxtından əvvəl bitirərək hüquq elmləri doktoru elmi dərəcəsini qazanır. Ərəb, fars və rus dilləri ilə yanaşı alman, fransız və ingilis dillərini də öyrənməsi Mir Yaqub Mehdiyevin Fransadakı fəaliyyətində müsbət rol oynayır
1926-cı ildə Fransada yaşayan və müxtəlif millətləri təmsil edən mühacirlərin təşkil etdiyi "Prometey" cəmiyyətinin mətbu orqanı olan "Prometey" jurnalı fransız dilində nəşr olunur. Mir Yaqub Mehdiyev də bu jurnalın redaksiya heyətinin üzvlərindən biri olmuşdur. Onun jurnalda vaxtaşırı məqalələri dərc olunurdu. Bu məqalələr əsasən Azərbaycanda baş verən hadisələrə, ölkəmizin mədəniyyətinə, ədəbiyyatına və incəsənətinə həsr olunurdu.
M. Mehdiyevin "Prometey" jurnalının 1932-ci il dekabr ayında çıxan 73-cü nömrəsində fransız dilində "San-Remo konfransı və Qafqaz respublikaları", 1933-cü ilin mart ayındakı 76-cı nömrəsində isə "Erməni məsələsi" məqalələri çap edilmişdir. "Erməni məsələsi" məqaləsi müəllifin 1933-cü ildə fransız dilində çap etdirdiyi irihəcmli "Qafqaz problemi" adlı kitabına olduğu kimi daxil edilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi illərinə qədər Mir Yaqub bəy Avropada Azərbaycanla bağlı qurulan təşkilatlarda, birliklərdə mübarizə aparır, müxtəlif mövzulu konsfranlar təşkil edirdi. M. Mehdiyev 1927-ci ildə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin qurduğu Azərbaycan Milli Mərkəzində təmsil olunurdu.
Mühacirətdəki "İttihad" liderlərindən biri nə qədər səy göstərsə də partiyanın xarici ölkələr bürosunun yaradılmasına nail ola bilməmişdir. Məmməd Məhərrəmovla birlikdə və Lozanna konfranslarında iştirak etmiş, Azərbaycan neftini heç kimin hərraca qoymağa səlahiyyətli olmadığı barədə kəskin etiraz notaları ilə çıxış etmişdir. SSRİ-nin Millətlər Cəmiyyətinin (MC) üzvlüyünə daxil olunması ilə bağlı MC-nin XVIII ümumi toplantısının rəisinə ünvanlanmış etiraz notasını Azərbaycan adından imzalamışdır.
Ölümü
Mir Yaqub Mehdiyev 7 noyabr 1949-cu ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində vəfat etmişdir. O, Feriköy məzarlığında dəfn edilmişdir.
Mir Yaqub Mehdiyevin ölümü ilə bağlı yayımlanan nekroloqda onun Türkiyədə qazandığı nüfuzu öz əksini tapmışdır:
Milli Azərbaycan Cümhuriyyətinin Avropa nümayəndəsi, İstanbul Hərb Akademiyasının rus dili müəllimi, Heybəli Ali Deniz Məktəbi iqtisad professoru, hüquq doktoru Mir Yaqub Mehdier 7.11.1949 sabahı infarkdan vəfat etmişdir. Cənazəsi bu gün, 8.11.1949 tarixində günorta namazı ərəfəsində Teşvikiyə məscidində cənazə namazı qılındıqdan sonra Fəriköy məzarlığında dəfn edilmişdir. |
Kitabları
Mir Yaqub Mehdiyevin 1928-ci ildə İstanbulda "Beynəlmiləl siyasətdə petrol" kitabı nəşr edilmişdir. Kitab Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin İstanbulda yaratdığı Milli Azərbaycan nəşriyyatının sayca 9-cu kitabı idi. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ön söz yazdığı kitab bir neçə başlıqdan ibarətdir: "Petrolun cahan hərbindəki rolu", "Cenevrə Konfransında Azərbaycan", "İngiltərə-Amerika rəqabəti", "Bolşeviklərə qarşı müştərək bir cəbhə", "Neft rəqabətinin təvəllüd etdiyi məhzurlar".
Kitabda Bakı neftindən və onun uğrunda beynəlxalq aləmdə gedən mübarizədən söhbət gedir. Əsər İstanbul nəşrindən az sonra fransız dilinə, 1931-ci ildə isə çin dilinə tərcümə edilmişdi. Milli Kitabxanada əldə olunan faktlara əsasən, "Beynəlmiləl siyasətdə petrol" əsəri Amerikada ingilis dilində çap olunmuş, sonralar isə həmin əsər 1992-ci ildə Azərbaycan dilində Bakıda nəşr edilmişdir.
Müəllifin növbəti iri həcmli kitabı olan "Qafqaz problemi" 1933-cü ildə Parisdə "Amerika və Şərq kitabxanası" seriyası altında fransız dilində nəşr olunmuşdur. Kitab 1996-cı ildə Əziz Gözəlsoyun tərcüməsində "Azərbaycan" nəşriyyatında azərbaycanca işıq üzü görmüşdür. "Qafqaz problemi" 200 səhifəyə yaxındır və "Giriş", "Rusiya tərəfindən Qafqazın işğal edilməsi", "Azərbaycan türklərinin intibahı", "Gürcüstanda milli hərəkat", "Şimali Qafqazda milli hərakat", "Erməni məsələsi", "Avropada separatistlərin fəallığı", "Zaqafqaziya Federasiyası", "Qafqaz və Brest-Litovsk sülhü", "Milli respublikaların formalaşması", "Qafqaz respublikalarının müstəqilliyinin tanınması", "Qafqaz respublikaları arasında əlaqələr", "Qafqaz respublikaları və Türkiyə", "Bolşeviklər tərərfindən Qafqazın işğalı", "Qafqazda siyasi cəbhə birliyi" və "Nəticə" kimi yarım sərlövhələrdən ibarətdir. "Qafqaz problemi" Fransanın Milli Kitabxanasında saxlanılır. Əsərin nüsxəsi üzərində müəllif türk dilində öz dəsti xətti ilə yazmışdır:
Dostum və qardaşım Mustafa bəyə hörmətlərimlə, Mir Yacoub. Paris, 11/VIII. 1933. |
Bundan əlavə, Mir Yaqub Mehdiyevin "Sovet rejimi. Qaynaqlar və mahiyyəti" (Paris, 1926) "Beynəlxalq vəziyyət və SSRİ-də milli problem" (Paris, 1934) və "Avropada və Asiyada siyasi vəziyyət" (Paris, 1936) kitablarının müəllifidir.
Əsərləri
- Sovet rejimi. Qaynaqlar və mahiyyəti (fr. Le Régime des Soviets. Ses origines. Sa constitution). Montpellier, impr. Causse, Graille et Castelnau, 1926;
- Beynəlmiləl siyasətdə petrol (türk. بينالملل سياستده پترول). İstanbul: Orxaniyyə mətbəəsi, 1928;
- Qafqaz problemi (fr. Le Problème du Caucase). Paris: G.-P. Maisonneuve; Librairie Orientale et Americaine, 1933;
- Beynəlxalq vəziyyət və SSRİ-də milli problem. Paris, 1934;
- Avropada və Asiyada siyasi vəziyyət. Paris, 1936.
İstinadlar
- Tahirzadə, Ədalət. "Peterburq ali məktəblərində oxumuş tələbələrimiz". www.muallim.edu.az (az.). Azərbaycan Müəllimi. 17 fevral 2012. 27 may 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 27 may 2019.
- D.Əhməd. "Bir ildən yüz ilə". Bakı: TEAS Press. 2018. səh. 77-82. ISBN .
- Əsgər Əliyev. "Fədakar istiqlalçı Miryaqub Mehdiyev və onun fransızca əsərləri haqqında qeydlər" (azərb. ). 525.az. 02.02.18. 2 fevral 2018 tarixində .
- "Paris Sülh Konfransı" (PDF) (azərb. ). anl.az. 27 may 2019 tarixində (PDF).
Xarici keçidlər
- Mir Yakub Mehdiyev’e görü uluslararsı siyasette petrol ve Azerbaycan petrolleri — academia.edu saytında. (türk.)
- Tanış olun — Mir Yaqub Mehdiyev / İctimai radio
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mir Yaqub Mir Ebduleziz oglu Mehdiyev muhaciretde Mir Yaqub Mehdier 24 sentyabr 1891 Xirdalan Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasi 7 noyabr 1949 Istanbul Turkiye Azerbaycan dovlet xadimi AXC Parlamenti millet vekili AXC nin Paris Sulh Konfransina gonderdiyi numayende heyetinin uzvu Ittihad partiyasinin qurucularindan biri Baki Seher Belediyye Reisinin muavini Mir Yaqub MehdiyevAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu7 dekabr 1918 27 aprel 1920FraksiyaIttihad fraksiyasiEvvelkiVezife tesis olundu SonrakiVezife legv olundu Baki Seher Ictimai Ozunuidaresi sedrinin muavini22 sentyabr 1918 27 aprel 1920SedrQasim QasimzadeEvvelkiVezife tesis olundu SonrakiVezife legv olundu Baki Seher Ictimai Ozunuidaresinin uzvu22 sentyabr 1918 27 aprel 1920EvvelkiVezife tesis olundu SonrakiVezife legv olundu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu27 may 1918 7 dekabr 1918FraksiyaRusiya muselmanliq Ittihad EvvelkiVezife tesis olundu SonrakiVezife legv olundu Zaqafqaziya Seyminin uzvu23 fevral 1918 26 may 1918FraksiyaMuselman fraksiyasiQrupRusiya muselmanliq Ittihad EvvelkiVezife tesis olundu SonrakiVezife legv olundu Baki Seher Dumasinin uzvu29 oktyabr 1917 10 aprel 1918Baki Muselman Ictimai Teskilatlari Surasi Icraiyye Komiyesinin sedrinin muavini1917 1917Sexsi melumatlarDogum tarixi 24 sentyabr 1891 1891 09 24 Dogum yeri Xirdalan Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 7 noyabr 1949 1949 11 07 58 yasinda Vefat yeri Istanbul TurkiyeDefn yeri Ferikoy mezarligiPartiya Ittihad PartiyasiTehsili Sankt Peterburq Politexnik Universiteti 1909 1915 Bonn Universiteti Monpelye UniversitetiFealiyyeti siyasetci diplomat dovlet xadimi universitet muellimi d Elmi fealiyyetiElmi derecesi huquq doktoru d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMir Yaqub Mehdiyev 1891 ci ilde Bakinin Xirdalan qesebesinde anadan olub O 1909 cu ilde Aleksandropol Kommersiya Mektebini bitirdikden sonra tehsilini Peterburq Politexnik Institutunun Iqtisadiyyat fakultesinde davam etdirib Mehdiyev 1913 cu ilde qisa muddetli mezuniyyet goturerek car usul idaresinin muselman xalqlarina etdiyi tezyiqlere etiraz elameti olaraq Kiyevde gizli sekilde fealiyyet gosteren rusiyali muselman telebelerinin yigincaginda istirak edir Mehz bu sebebden hebs olunur vaxtinda Peterburqa qayida bilmir ve institutdan xaric edilir Lakin az sonra instituta berpa edilir ve 1915 ci ilde buradan mezun olur Institutu bitirdikden sonra ise tehsilini davam etdirmek meqsedile Almaniyaya gedir O Almaniyanin Bonn seherindeki universitetde ali tehsil alir Mir Yaqub Mehdiyev kicik yaslarindan ereb fars ve rus dillerini oyrenib Fealiyyeti Mir Yaqub Mehdiyev Ittihad Partiyasinin qurucularindan biridir O partiyanin birinci 1918 aprel ve ikinci 1920 yanvar qurultaylarinda Merkezi Komite uzvu secilib Bu partiyada fealiyyetine qeder Kendliler Ittifaqinin ve Baki Muselman Ictimai Teskilatlari Surasinin sedr muavini kimi olkenin ictimai siyasi heyatinda yaxindan istirak edib Mehdiyev Ittihad Partiyasini temsil ederek Zaqafqaziya Seyminin uzvu secilmis ve Zaqafqaziya Seyminin 1918 ci il 25 mart tarixli iclasinda Cenubi Qafqazin musteqil elan olunmasi telebi ile muselman fraksiyasi adindan ilk defe cixis etmisdi 1918 ci il mayin 26 da Zaqafqaziya Federasiyasinin suqutundan sonra Azerbaycan Milli Surasinin uzvu olmus Milli Suranin 1918 ci il noyabrdin 19 da verdiyi Azerbaycan Meclisi Mebusanin tesisi haqqinda qanun una esasen seckisiz Azerbaycan Parlamentinin terkibine daxil edilmis ve meclis uzvu kimi fealiyyete baslamisdir Parlamentde Ittihad fraksiyasinin uzvu olub Mir Yaqub Mehdiyev Paris Sulh Konfransinda 1919 1920 istirak eden Azerbaycan numayende heyetinin terkibinde yer alib Bu tarixi hadisenin istirakcisi olan Mehdiyev sonralar yazirdi Mehemmed Meherremov Mir Yaqub Mehdiyev ve Elimerdan bey TopcubasovBu iki olkenin numayendesi xarici isler nazirliyine devet olundu Orada musyo Kambon konfrans adindan hormet elameti olara onlara oz minnetdarligini bildirdi Musyo Kambon beyan etdi ki Azerbaycan ve Gurcustan respublikalari beynelxal huquq normalarina uygun sekilde resmi olaraq musteqil dovletler kimi taninmislar Bu andan baslayaraq her iki olke resmi suretde Ali Sura ile elaqeye gire biler oz ehtiyaclarini qeydiyyata alinmlarini konfransin iclaslarinda qanuni haqlarini bereaberhuquqlu uzv olmalarini teleb ede bilerler Bundan basqa Kambon bildirdi ki bu dovletlerin hokumetlerinin taninmasi akti eyni zamanda onlarin Rusiyadan ayrilmalarinin taninmasi ile musayiet olunmalidir Burdan cixis ederek demek olar ki Azerbaycan ve Gurcustan respublikalari bu gunden etibaren suveren dovletler hesab edilecek Tedqiqatci Omer Ozcan Mir Yaqub Mehdiyevin muxtelif metbuat orqanlarindada cixan 85 meqalesini mueyyenlesdirerek siyahisini hazirlayib Muhaciret Belelikle Azerbaycanin musteqilliyi 1920 ci ilin yanvarin 11 de de fakto tanindi Bu taninmada Mir Yaqub beyin de xidmeti olub 5 mart 1920 ci ilde Azerbaycan hokumetinin verdiyi qerarda bildirilir ki Qerbi Avropa dovletlerinde xususi diplomatik heyetlerin yaradilmasi ile bagli olaraq Paris diplomatik missiyasi oz teyinat yerine catinca hokumetin 28 dekabr 1918 ci il tarixli qerari ile Avropaya gonderilmis Sulh Numayende Heyeti legv edilsin Lakin bu qerarin icra edilmesi mumkun olmur numayende heyetinin uzvleri Parisde muhaciret heyati yasamaga mecbur olurlar Belelikle de Mir Yaqub Mehdiyevin muhaciret heyati baslayir On sekkiz ilden artiq Fransada yasayan Mir Yaqub Mehdiyev burada yasadigi illerde tehsilini davam etdirir O elmi seviyyesini artirmaq meqsedile Monpolye 3 Universitetinin Huquq fakultesinin doktoranti olur SSRI de milli mesele movzusunda doktorluq dissertasiyasini vaxtindan evvel bitirerek huquq elmleri doktoru elmi derecesini qazanir Ereb fars ve rus dilleri ile yanasi alman fransiz ve ingilis dillerini de oyrenmesi Mir Yaqub Mehdiyevin Fransadaki fealiyyetinde musbet rol oynayir 1926 ci ilde Fransada yasayan ve muxtelif milletleri temsil eden muhacirlerin teskil etdiyi Prometey cemiyyetinin metbu orqani olan Prometey jurnali fransiz dilinde nesr olunur Mir Yaqub Mehdiyev de bu jurnalin redaksiya heyetinin uzvlerinden biri olmusdur Onun jurnalda vaxtasiri meqaleleri derc olunurdu Bu meqaleler esasen Azerbaycanda bas veren hadiselere olkemizin medeniyyetine edebiyyatina ve incesenetine hesr olunurdu 1920 ci illerde M Mehdiyevin Prometey jurnalinin 1932 ci il dekabr ayinda cixan 73 cu nomresinde fransiz dilinde San Remo konfransi ve Qafqaz respublikalari 1933 cu ilin mart ayindaki 76 ci nomresinde ise Ermeni meselesi meqaleleri cap edilmisdir Ermeni meselesi meqalesi muellifin 1933 cu ilde fransiz dilinde cap etdirdiyi irihecmli Qafqaz problemi adli kitabina oldugu kimi daxil edilmisdir Ikinci Dunya muharibesi illerine qeder Mir Yaqub bey Avropada Azerbaycanla bagli qurulan teskilatlarda birliklerde mubarize aparir muxtelif movzulu konsfranlar teskil edirdi M Mehdiyev 1927 ci ilde Mehemmed Emin Resulzadenin qurdugu Azerbaycan Milli Merkezinde temsil olunurdu Muhaciretdeki Ittihad liderlerinden biri ne qeder sey gosterse de partiyanin xarici olkeler burosunun yaradilmasina nail ola bilmemisdir Memmed Meherremovla birlikde ve Lozanna konfranslarinda istirak etmis Azerbaycan neftini hec kimin herraca qoymaga selahiyyetli olmadigi barede keskin etiraz notalari ile cixis etmisdir SSRI nin Milletler Cemiyyetinin MC uzvluyune daxil olunmasi ile bagli MC nin XVIII umumi toplantisinin reisine unvanlanmis etiraz notasini Azerbaycan adindan imzalamisdir Olumu Mir Yaqub Mehdiyev 7 noyabr 1949 cu ilde Turkiyenin Istanbul seherinde vefat etmisdir O Ferikoy mezarliginda defn edilmisdir Mir Yaqub Mehdiyevin olumu ile bagli yayimlanan nekroloqda onun Turkiyede qazandigi nufuzu oz eksini tapmisdir Milli Azerbaycan Cumhuriyyetinin Avropa numayendesi Istanbul Herb Akademiyasinin rus dili muellimi Heybeli Ali Deniz Mektebi iqtisad professoru huquq doktoru Mir Yaqub Mehdier 7 11 1949 sabahi infarkdan vefat etmisdir Cenazesi bu gun 8 11 1949 tarixinde gunorta namazi erefesinde Tesvikiye mescidinde cenaze namazi qilindiqdan sonra Ferikoy mezarliginda defn edilmisdir KitablariMir Yaqub Mehdiyevin 1928 ci ilde Istanbulda Beynelmilel siyasetde petrol kitabi nesr edilmisdir Kitab Mehemmed Emin Resulzadenin Istanbulda yaratdigi Milli Azerbaycan nesriyyatinin sayca 9 cu kitabi idi Mehemmed Emin Resulzadenin on soz yazdigi kitab bir nece basliqdan ibaretdir Petrolun cahan herbindeki rolu Cenevre Konfransinda Azerbaycan Ingiltere Amerika reqabeti Bolseviklere qarsi musterek bir cebhe Neft reqabetinin tevellud etdiyi mehzurlar Kitabda Baki neftinden ve onun ugrunda beynelxalq alemde geden mubarizeden sohbet gedir Eser Istanbul nesrinden az sonra fransiz diline 1931 ci ilde ise cin diline tercume edilmisdi Milli Kitabxanada elde olunan faktlara esasen Beynelmilel siyasetde petrol eseri Amerikada ingilis dilinde cap olunmus sonralar ise hemin eser 1992 ci ilde Azerbaycan dilinde Bakida nesr edilmisdir Muellifin novbeti iri hecmli kitabi olan Qafqaz problemi 1933 cu ilde Parisde Amerika ve Serq kitabxanasi seriyasi altinda fransiz dilinde nesr olunmusdur Kitab 1996 ci ilde Eziz Gozelsoyun tercumesinde Azerbaycan nesriyyatinda azerbaycanca isiq uzu gormusdur Qafqaz problemi 200 sehifeye yaxindir ve Giris Rusiya terefinden Qafqazin isgal edilmesi Azerbaycan turklerinin intibahi Gurcustanda milli herekat Simali Qafqazda milli herakat Ermeni meselesi Avropada separatistlerin fealligi Zaqafqaziya Federasiyasi Qafqaz ve Brest Litovsk sulhu Milli respublikalarin formalasmasi Qafqaz respublikalarinin musteqilliyinin taninmasi Qafqaz respublikalari arasinda elaqeler Qafqaz respublikalari ve Turkiye Bolsevikler tererfinden Qafqazin isgali Qafqazda siyasi cebhe birliyi ve Netice kimi yarim serlovhelerden ibaretdir Qafqaz problemi Fransanin Milli Kitabxanasinda saxlanilir Eserin nusxesi uzerinde muellif turk dilinde oz desti xetti ile yazmisdir Dostum ve qardasim Mustafa beye hormetlerimle Mir Yacoub Paris 11 VIII 1933 Bundan elave Mir Yaqub Mehdiyevin Sovet rejimi Qaynaqlar ve mahiyyeti Paris 1926 Beynelxalq veziyyet ve SSRI de milli problem Paris 1934 ve Avropada ve Asiyada siyasi veziyyet Paris 1936 kitablarinin muellifidir Eserleri Sovet rejimi Qaynaqlar ve mahiyyeti fr Le Regime des Soviets Ses origines Sa constitution Montpellier impr Causse Graille et Castelnau 1926 Beynelmilel siyasetde petrol turk بينالملل سياستده پترول Istanbul Orxaniyye metbeesi 1928 Qafqaz problemi fr Le Probleme du Caucase Paris G P Maisonneuve Librairie Orientale et Americaine 1933 Beynelxalq veziyyet ve SSRI de milli problem Paris 1934 Avropada ve Asiyada siyasi veziyyet Paris 1936 IstinadlarTahirzade Edalet Peterburq ali mekteblerinde oxumus telebelerimiz www muallim edu az az Azerbaycan Muellimi 17 fevral 2012 27 may 2019 tarixinde Istifade tarixi 27 may 2019 D Ehmed Bir ilden yuz ile Baki TEAS Press 2018 seh 77 82 ISBN 978 9952 310 47 4 Esger Eliyev Fedakar istiqlalci Miryaqub Mehdiyev ve onun fransizca eserleri haqqinda qeydler azerb 525 az 02 02 18 2 fevral 2018 tarixinde Paris Sulh Konfransi PDF azerb anl az 27 may 2019 tarixinde PDF Xarici kecidlerVikianbarda Mir Yaqub Mehdiyev ile elaqeli mediafayllar var Mir Yakub Mehdiyev e goru uluslararsi siyasette petrol ve Azerbaycan petrolleri academia edu saytinda turk Tanis olun Mir Yaqub Mehdiyev Ictimai radio