Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Macarıstan krallığı — 1000–1944-cü illər arasında Mərkəzi Avropada mövcud olmuş krallıq. Krallığın ilk hökmdarı Müqəddəs I İştvan, son hökmdarı IV Karl olmuşdur.
| Tarixi dövlət | |||||
| Macarıstan krallığı | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| mac. Magyar Királyság | |||||
| |||||
| «lat. Regnum Mariae Patronae Hungariae» | |||||
| Macarıstan himni | |||||
 | |||||
  | |||||
| Paytaxt | Budapeşt | ||||
| Dilləri | Macar dili | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Valyuta | Avstriya-Macarıstan kronu | ||||
| • 1000 - 1038 | Müqəddəs I İştvan | ||||
| • 1235 - 1270 | IV Bela | ||||
| • 1308 - 1342 | Karl Robert | ||||
| • 1458 - 1490 | I Matyaş | ||||
| Tarixi | |||||
| • 1526 | Mohaç döyüşü | ||||
| • 1699 | Karlovitsa müqaviləsi | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Adı
Latın dilində Regnum Hungariae və ya Ungarie (Regnum latınca krallıq deməkdir); Regnum Marianum (Məryəm Krallığı); və ya sadəcə Hungaria, krallığın ilk illərindən 1840-cı illərə qədər Latın dilində rəsmi sənədlərdə istifadə edilən adlar idi.
Almanca adı Königreich Ungarn rəsmi olaraq 1784–1790-cı illərdə və 1849–1860-cı illər arasında istifadə edilmişdir. Macarca adı (Magyar Királyság) 1840-cı illərdə, sonra yenidən 1860-cı illərdən 1946-cı ilə qədər istifadə edilmişdir. Krallığın qeyri-rəsmi macarca adı — hələ də danışıq dilində olan — Magyarország da həmçinin Macarıstanın rəsmi adı idi.
Krallığın digər danışıq dillərində olan adlarl bunlar idi: pol. Królestwo Węgier, rum. Regatul Ungariei, serb. Kraljevina Ugarska, xorv. Kraljevina Ugarska, sloven. Kraljevina Ogrska, slovak. Uhorské kráľovstvo və Fiume şəhərində it. Regno d'Ungheria.
Avstriya-Macarıstanda (1867–1918) qeyri-rəsmi Transleitaniya adı bəzən Macarıstan Krallığının bölgələrini ifadə etmək üçün istifadə olunurdu. Rəsmi olaraq, Müqəddəs İştvan Tacının Torpaqları termini Avstriya-Macarıstanın Macarıstan hissəsi üçün daxil edilmişdir, baxmayaraq ki, bu termin bundan əvvəl də istifadə edilmişdir.
Paytaxt şəhərləri
| Adı | Dövr |
|---|---|
| Sekeşfexervar | 1000–1543 |
| Esterqom | 1000–1256 |
| Buda | 1256–1315 |
| Temesvár (indiki Timișoara) | 1315–1323 |
| 1323–1408 | |
| Buda | 1408–1485 |
| Vyana (Bécs) | 1485–1490 |
| Buda | 1490–1536 (1541) |
| Lippa (indiki Lipova, Rumıniya) – | 1541–1542 |
| Gyulafehérvár (indiki Alba Iulia, Rumıniya) – | 1542–1570 |
| Pressburq (indiki Bratislava) | 1536–1784 |
| Buda | 1784–1849 |
| Debretsen | 1849 |
| Buda | 1849–1873 |
| Budapeşt | 1873–1944 |
| Debretsen | 1944 |
| Budapeşt | 1944–1946 |
Tarixi
Quruluşu
Arpadın başçılıq etdiyi macarlar 895-ci ildə Karpat hövzəsində məskunlaşdılar və (896–1000) qurdular. Macarlar, Müqəddəs Roma İmperatoru I Otto tərəfindən dayandırılana qədər Qərbi Avropaya bir neçə uğurlu hücumlar ediblər.
Orta əsrlər
1000–1526-cı illər arasında müstəqil bir ölkə olan Macarıstan krallığının torpaqlarının böyük bir qismi Mohaç döyüşündən sonra Osmanlı İmperiyasının əlinə keçdi. Torpaqların geri qalan hissəsi Habsburqlar sülaləsinin idarəsi altında muxtar bir krallıq olaraq mövcudluğunu qoruyub saxladı. 1686-cı ildə başda Budin (Budapeşt) olmaqla Macarıstanın böyük bir hissəsi Habsburqların əlinə keçdi.
Yeni tarix
1867-ci ilə qədər Macarıstan krallığı Avstriya İmperiyasının bir parçası oldu. Bu dönəmdə Macarıstan krallığı öz məclisinə və konstitusiyasına sahib idi, amma məclis üzvləri Habsburqlar sülaləsi tərəfindən təyin edilirdi. 1867-ci ildə Avstriya-Macarıstan İmperiyası quruldu. Bu cüt monarxiya sistemi Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər yaşadı. 1920–1946-cı illər arasında Macarıstan krallığı yenidən müstəqil ölkə oldu. 1946-cı ildə Macarıstan Xalq Respublikasının qurulmasıyla Macarıstan krallığı rəsmən ləğv edildi.
İstinadlar
- Hintersteiner, Norbert. Naming and Thinking God in Europe Today: Theology in Global Dialogue. Rodopi. 9 February 2017. ISBN . 23 March 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 December 2014 – Google Books vasitəsilə.
- "Magyarország geográfiai szótára". www.fszek.hu. 19 March 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 July 2013.
- Acta orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Volume 36 Arxivləşdirilib 29 mart 2017 at the Wayback Machine Magyar Tudományos Akadémia (Hungarian Academy of Sciences), 1982, p. 419
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Macaristan kralligi 1000 1944 cu iller arasinda Merkezi Avropada movcud olmus kralliq Kralligin ilk hokmdari Muqeddes I Istvan son hokmdari IV Karl olmusdur Tarixi dovletMacaristan kralligimac Magyar KiralysagBayraq Gerb lat Regnum Mariae Patronae Hungariae Macaristan himni 1000 1 fevral 1946Paytaxt BudapestDilleri Macar diliResmi dilleri Macar diliValyuta Avstriya Macaristan kronu 1000 1038 Muqeddes I Istvan 1235 1270 IV Bela 1308 1342 Karl Robert 1458 1490 I MatyasTarixi 1526 Mohac doyusu 1699 Karlovitsa muqavilesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiLatin dilinde Regnum Hungariae ve ya Ungarie Regnum latinca kralliq demekdir Regnum Marianum Meryem Kralligi ve ya sadece Hungaria kralligin ilk illerinden 1840 ci illere qeder Latin dilinde resmi senedlerde istifade edilen adlar idi Almanca adi Konigreich Ungarn resmi olaraq 1784 1790 ci illerde ve 1849 1860 ci iller arasinda istifade edilmisdir Macarca adi Magyar Kiralysag 1840 ci illerde sonra yeniden 1860 ci illerden 1946 ci ile qeder istifade edilmisdir Kralligin qeyri resmi macarca adi hele de danisiq dilinde olan Magyarorszag da hemcinin Macaristanin resmi adi idi Kralligin diger danisiq dillerinde olan adlarl bunlar idi pol Krolestwo Wegier rum Regatul Ungariei serb Kraljevina Ugarska xorv Kraljevina Ugarska sloven Kraljevina Ogrska slovak Uhorske kraľovstvo ve Fiume seherinde it Regno d Ungheria Avstriya Macaristanda 1867 1918 qeyri resmi Transleitaniya adi bezen Macaristan Kralliginin bolgelerini ifade etmek ucun istifade olunurdu Resmi olaraq Muqeddes Istvan Tacinin Torpaqlari termini Avstriya Macaristanin Macaristan hissesi ucun daxil edilmisdir baxmayaraq ki bu termin bundan evvel de istifade edilmisdir Paytaxt seherleriAdi DovrSekesfexervar 1000 1543Esterqom 1000 1256Buda 1256 1315Temesvar indiki Timișoara 1315 13231323 1408Buda 1408 1485Vyana Becs 1485 1490Buda 1490 1536 1541 Lippa indiki Lipova Ruminiya 1541 1542Gyulafehervar indiki Alba Iulia Ruminiya 1542 1570Pressburq indiki Bratislava 1536 1784Buda 1784 1849Debretsen 1849Buda 1849 1873Budapest 1873 1944Debretsen 1944Budapest 1944 1946TarixiQurulusu Arpadin basciliq etdiyi macarlar 895 ci ilde Karpat hovzesinde meskunlasdilar ve 896 1000 qurdular Macarlar Muqeddes Roma Imperatoru I Otto terefinden dayandirilana qeder Qerbi Avropaya bir nece ugurlu hucumlar edibler Orta esrler 1000 1526 ci iller arasinda musteqil bir olke olan Macaristan kralliginin torpaqlarinin boyuk bir qismi Mohac doyusunden sonra Osmanli Imperiyasinin eline kecdi Torpaqlarin geri qalan hissesi Habsburqlar sulalesinin idaresi altinda muxtar bir kralliq olaraq movcudlugunu qoruyub saxladi 1686 ci ilde basda Budin Budapest olmaqla Macaristanin boyuk bir hissesi Habsburqlarin eline kecdi Yeni tarix 1867 ci ile qeder Macaristan kralligi Avstriya Imperiyasinin bir parcasi oldu Bu donemde Macaristan kralligi oz meclisine ve konstitusiyasina sahib idi amma meclis uzvleri Habsburqlar sulalesi terefinden teyin edilirdi 1867 ci ilde Avstriya Macaristan Imperiyasi quruldu Bu cut monarxiya sistemi Birinci dunya muharibesinin sonuna qeder yasadi 1920 1946 ci iller arasinda Macaristan kralligi yeniden musteqil olke oldu 1946 ci ilde Macaristan Xalq Respublikasinin qurulmasiyla Macaristan kralligi resmen legv edildi IstinadlarHintersteiner Norbert Naming and Thinking God in Europe Today Theology in Global Dialogue Rodopi 9 February 2017 ISBN 978 9042022058 23 March 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 December 2014 Google Books vasitesile Magyarorszag geografiai szotara www fszek hu 19 March 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 July 2013 Acta orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae Volume 36 Arxivlesdirilib 29 mart 2017 at the Wayback Machine Magyar Tudomanyos Akademia Hungarian Academy of Sciences 1982 p 419