Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karlovitsa müqaviləsi — 26 yanvar 1699-cu il tarixində Osmanlı ilə əvvəl Müqəddəs Roma-Alman İmperatorluğu olan digər Müqəddəs İttifaq dövlətləri (Avstriya, Venesiya və Reç Pospolita) arasında imzalanmış sülh müqaviləsi. Türk tarixşünaslığında Osmanlı imperiyasının "geriləmə dövrü"nün başlanğıcı hesab olunur. Karlovitsa bugünkü (alm. Karlowitz, serb. Сремски Карловци (Sremski Karlovci)) Serbiyanın sərhədləri daxilində olan kiçik bir qəsəbədir. Müqavilə 1683–1698-ci illəri əhatə edir.
| Karlovitsa müqaviləsi | |
|---|---|
 | |
| İmzalanma tarixi | 26 yanvar 1699 |
| İmzalayanlar |
|
| Tərəflər |  Türkiyə Rusiya Müqəddəs Roma İmperiyası  Venesiya Respublikası Reç Pospolita |
| Dili | latın dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arxa plan
Sultan II Mustafa öndərliyində Osmanlılar Avstriya imperiyası üzərinə üç böyük səfər təşkil etmişdirlər. 1684-cü ildə Osmanlı İmperiyasına qarşı "Müqəddəs (Liqa) İttifaq" adı altında Avstriya, Reç-Pospolita və Venesiyadan ibarət ittifaq yaratmış və 1686-cı ildə bu ittifaqa Rusiya da qatılmışdı. Transilvaniyada (Rumıniyanın vilayətlərindən biri) baş verən bir sıra döyüşlər zamanı venesiyalılar Moreya və Dalmaçiyaya hücum etdilər. Uzun müddətli döyüşlər Osmanlı imperiyasını zəiflətmişdi. Bəhs edilən dövrdə Rusiyada I Pyotr hakimiyyətə gəlmişdi. I Pyotr ordusunu möhkəmlədərək, Aralıq və Qara dənizdə Rusiyanın ağalığına nail olmaq istəyirdi. Onun 1695-ci ildəki ilk hücumu uğursuqluzla nəticələndi, lakin bir il sonra Azov qalasını rus qoşunları tərəfindən tutuldu (6 avqust, 1696). Osmanlı ordusunun 11 sentyabr 1697-ci ildə Zenta Müharibəsində məğlubiyyəti və İngilis və Niderland hökumətinin araya girməsi nəticəsində II Mustafa sülh müzakirələrinə razı olmuşdur.
Müqavilənin şərtləri
İki ay davam edən müzakirələrə məsləhətçi olaraq qatılan italyan əslli Luigi Ferdinando Marsigli müqavilə imzalandıqdan sonra 850 km uzunluğunda olan yeni Osmanlı-Avstriya sərhədinin xəritəsinin çəkilib təsbit edilməsi üçün qurulan komissiyanın sədrlik etmişdir. Müzakirələr əsnasında tarixdə ilk dəfə olaraq, tərəflər dairəvi bir masa ətrafında toplandılar. Müzakirələrin aparıldığı böyük çadırın dörd müxtəlif girişi var idi. 26 yanvar 1699-cu il tarixində imzalanan Karlovitsa sülhü ilə Banat və Timişoara istisna olmaqla bütün Macarıstan və Transilvaniya Şahzadəliyi Avstriyaya, Ukrayna və Podolya Reç Pospolitaya, Moreya və Dalmaçya sahilləri venesiyalılara verildi. Bunda başqa Kerç qalası üzərində iddiaları olduğundan (Kerç – Krımın şərq hissəsində qədim şəhər) ruslarla heç bir müqavilə imzalanmadı. Sadəcə olaraq iki illik bir atəşkəs üçün razılığa gəlindi. Sülhün müddəti 25 il olaraq təyin edildi və müqavilənin qarant dövləti də Avstriya seçildi. Karlovitsa Müqaviləsi Osmanlı İmperatorluğunun qərbdə böyük torpaq sahələrini itirdiyi ilk müqavilədir. Karlovitsa müqaviləsindən sonra Osmanlı İmperatorluğu itirdiyi torpaqları geri alma siyasəti aparmağa başladı.
İstinadlar
- "Treaty of Carlowitz". 2008-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-03.
- Nolan, Cathal J. Wars of the Age of Louis XIV, 1650–1715: An Encyclopedia of Global Warfare. Greenwood Publishing. 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karlovitsa muqavilesi 26 yanvar 1699 cu il tarixinde Osmanli ile evvel Muqeddes Roma Alman Imperatorlugu olan diger Muqeddes Ittifaq dovletleri Avstriya Venesiya ve Rec Pospolita arasinda imzalanmis sulh muqavilesi Turk tarixsunasliginda Osmanli imperiyasinin gerileme dovru nun baslangici hesab olunur Karlovitsa bugunku alm Karlowitz serb Sremski Karlovci Sremski Karlovci Serbiyanin serhedleri daxilinde olan kicik bir qesebedir Muqavile 1683 1698 ci illeri ehate edir Karlovitsa muqavilesiImzalanma tarixi 26 yanvar 1699Imzalayanlar Franz Ulrix Kinski Karlo Ruzzini Stanislav Malacovski Prokopij VosnitzinTerefler Turkiye Rusiya Muqeddes Roma Imperiyasi Venesiya Respublikasi Rec PospolitaDili latin dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarArxa planSultan II Mustafa onderliyinde Osmanlilar Avstriya imperiyasi uzerine uc boyuk sefer teskil etmisdirler 1684 cu ilde Osmanli Imperiyasina qarsi Muqeddes Liqa Ittifaq adi altinda Avstriya Rec Pospolita ve Venesiyadan ibaret ittifaq yaratmis ve 1686 ci ilde bu ittifaqa Rusiya da qatilmisdi Transilvaniyada Ruminiyanin vilayetlerinden biri bas veren bir sira doyusler zamani venesiyalilar Moreya ve Dalmaciyaya hucum etdiler Uzun muddetli doyusler Osmanli imperiyasini zeifletmisdi Behs edilen dovrde Rusiyada I Pyotr hakimiyyete gelmisdi I Pyotr ordusunu mohkemlederek Araliq ve Qara denizde Rusiyanin agaligina nail olmaq isteyirdi Onun 1695 ci ildeki ilk hucumu ugursuqluzla neticelendi lakin bir il sonra Azov qalasini rus qosunlari terefinden tutuldu 6 avqust 1696 Osmanli ordusunun 11 sentyabr 1697 ci ilde Zenta Muharibesinde meglubiyyeti ve Ingilis ve Niderland hokumetinin araya girmesi neticesinde II Mustafa sulh muzakirelerine razi olmusdur Muqavilenin sertleriKarlovitsa qesebesinin indiki gorunusu Iki ay davam eden muzakirelere meslehetci olaraq qatilan italyan eslli Luigi Ferdinando Marsigli muqavile imzalandiqdan sonra 850 km uzunlugunda olan yeni Osmanli Avstriya serhedinin xeritesinin cekilib tesbit edilmesi ucun qurulan komissiyanin sedrlik etmisdir Muzakireler esnasinda tarixde ilk defe olaraq terefler dairevi bir masa etrafinda toplandilar Muzakirelerin aparildigi boyuk cadirin dord muxtelif girisi var idi 26 yanvar 1699 cu il tarixinde imzalanan Karlovitsa sulhu ile Banat ve Timisoara istisna olmaqla butun Macaristan ve Transilvaniya Sahzadeliyi Avstriyaya Ukrayna ve Podolya Rec Pospolitaya Moreya ve Dalmacya sahilleri venesiyalilara verildi Bunda basqa Kerc qalasi uzerinde iddialari oldugundan Kerc Krimin serq hissesinde qedim seher ruslarla hec bir muqavile imzalanmadi Sadece olaraq iki illik bir ateskes ucun raziliga gelindi Sulhun muddeti 25 il olaraq teyin edildi ve muqavilenin qarant dovleti de Avstriya secildi Karlovitsa Muqavilesi Osmanli Imperatorlugunun qerbde boyuk torpaq sahelerini itirdiyi ilk muqaviledir Karlovitsa muqavilesinden sonra Osmanli Imperatorlugu itirdiyi torpaqlari geri alma siyaseti aparmaga basladi Istinadlar Treaty of Carlowitz 2008 06 19 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 03 Nolan Cathal J Wars of the Age of Louis XIV 1650 1715 An Encyclopedia of Global Warfare Greenwood Publishing 2008