Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avstriya-Macarıstan kronu (alm. Österreichisch-ungarische Krone, mac. Osztrák-magyar korona) — 1892—1918-ci illər arasında Avstriya-Macarıstan və həmçinin bu imperiyanın dağılması nəticəsində yaranan ölkələrin pul vahidi. 1⁄100 krona bərabər xırda pul valyutası ölkənin Avstriya hissəsində "" (alm. heller), Macarıstan hissəsində "filler" (mac. filler) adlanırdı.
| Avstriya-Macarıstan kronu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Krone, Korona, Corona | |||||
| |||||
| Kod və simvol | |||||
| Simvol | K, kr, Cor | ||||
| Dövriyyə ərazisi | |||||
| Emitent ölkə |  Avstriya-Macarıstan İmperiyası | ||||
 Lixtenşteyn Monteneqro knyazlığı Avstriya Macarıstan Çexoslovakiya Fiumeİtaliya, Polşa, Ukrayna, Rumıniya, Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığı ərazilərinin bir hissəsi | |||||
| Əvəzedici və paralel vahidlər | |||||
| Kiçik | / Filler (1⁄100) | ||||
| Əvəzedici | Yuqoslaviya kronu Avstriya kronu | ||||
| Fiume kronu Rumıniya leyi Polşa markası | |||||
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | |||||
| Sikkələr | 1, 2, 5, 10, 20, 100 kron, 1, 2, 10, 20 heller | ||||
| Əsginas | 1, 2, 10, 20, 25, 50, 100, 200, 1000, 10 000 kron | ||||
| Tarixi | |||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 1892-ci il | ||||
| Əvvəlki valyuta | Avstriya-Macarıstan quldeni | ||||
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | |||||
| Mərkəzi bank | Avstriya-Macarıstan bankı | ||||
| Sikkəxana | Avstriya zərbxanası | ||||
| Kremnitsa zərbxanası | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Adı
Krona (alm. Krone, mac. Korona) valyutanın rəsmi adıdır. Banknotların üstündə pulun adı imperiyanın digər dillərində də (çex, polyak, ukrayn, italyan, sloven, xorvat, serb və rumın) göstərilirdi. Bəzən latın dilində olan adı istifadə olunurdu:
| Dil | Tək şəkildə | Cəm şəkildə, adlıq (yiyəlik) halında |
|---|---|---|
| Alman dili | Krone | Kronen |
| Macar dili | Korona | Korona |
| Çex dili | Koruna | Koruny (Korun) |
| Polyak dili | Korona | Korony (Koron) |
| Ukrayn dili | Корона | Корони (Корон) |
| İtalyan dili | Corona | Corone |
| Sloven dili | Krona | Krone (Kron) |
| Xorvat dili | Kruna | Krune (Kruna) |
| Serb dili | Круна | Круне (Круна) |
| Rumın dili | Coroană | Coroane |
| Latın dili | Corona | Coronæ |
Kronun yeridilməsi
1873-cü ildə Avstriya-Macarıstanda beş illik iqtisadi böhran baş verdi, bunun nəticələrindən biri büdcə kəsiri idi ki, o, bəzən dövlət büdcəsinin 1/4-nə çatırdı. Böhrandan əvvəlki səviyyələrə yalnız 1881-ci ildə çatmaq mümkün oldu. Avstriya-Macarıstanın yaranmasından sonra, demək olar ki bütöv növbəti rüb ərzində sikkə ilə müqayisədə kağız quldenlərində ortalama 18% var idi. Qızıl və gümüş sikkələr demək olar ki, dövriyyədə yox idi, onları daha çox toplama üçün istifadə edilməyə üstünlük verilirdi. Hesablamalar əməli olaraq tamamilə kağız quldenləri ilə aparılırdı. 1889-cu ilə qədər büdcəni sabitləşdirmək və onun profisitini təmin etmək mümkün oldu.
2 avqust 1892-ci ildə yeni pul vahidi "krona" təqdim edildi. Əvvəllər mövcud olmuş pul sistemində də "krona" adlı sikkə buraxılırdı, o, 11,1111 q. ağırlığında 900-cü nümunəli qızıl sikkə idi ki, onun zərb edilməsi 1866-cı ildə dayandırıldı. Pul vahidinin adı "corona" sözündən əmələ gəlir.
Pul islahatı zamanı gümüş standartından qızıl standartına (1 kq qızıl = 3280 kron) keçid edildi. 1900-cü ilə qədər Avstriya quldenləri (florinləri) çərçivəsində əvvəllər buraxılmış sikkələr və əskinaslarla paralel dövriyyədə olan sikkələrin buraxılması 1892-ci ildə başlandı, onların nisbəti: 1 qulden = 2 krona, 1 kreytser = 2 heller. 20 sentyabr 1900-cü ildə kronlarda əskinasların buraxılması başlanıldı.
İslahat layihəsi, Avstriya-Macarıstan bankı tərəfindən qulden əskinaslarının 1⁄3-ü gümüş sikkələr və 2⁄3-ü qızıla dəyişilən kron əskinaslarının alınmasını nəzərdə tuturdu. Ancaq 1899-cu ildə qızıla dəyişmə təklifi ləğv edildi. Dörd il sonra, hökumət Avstriya parlamentinə əskinasların qızıla dəyişdirilməsi haqqında qanun layihəsi təqdim etdi. Parlament bu məsələni üç il nəzərindən keçirtmədi və qanun hökumət tərəfindən geri çağrıldı. Nəticədə, məsələ heç vaxt qanunverici üsul ilə həll olunmadı, buna baxmayaraq nisbi maliyyə sabitliyi I Dünya müharibəsinin başlanğıcına qədər krona və normal iqtisadi inkişafa inamı təmin etməyə imkan verdi. 1901-ci ildə əskinasların qızıla dəyişdirilməsi yenə də başlandı.
Dövriyyədən çıxarılması
Kronun istifadəsindən imtina edən ilk ölkə Monteneqro oldu ki, onun əvvəl öz valyutası yox idi və ölkədə Avstriya-Macarıstan kronu və digər məzənnələrdən (fransız frankı, türk lirəsi, rus rublu və alman markası) istifadə olunurdu. 1906-cı ildə Monteneqro öz pul valyutası Monteneqro perperini təqdim etdi. Krona və dövriyyədəki digər valyutaların əvəzlənmə prosesi tədricən aparılırdı. 1906-cı ildə Monteneqro para xırda sikkələri, 1909-cu ildə perper sikkələri, 1912-ci ildə isə banknotların çıxarılışı başladı.
1914-cü il avqustun 1-də Birinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə əskinasların qızılla mübadiləsi dayandırıldı və birdə bərpa edilmədi. Hərbi xərclərin artması əlavə emissiyaya əl atmağa məcbur etdi. Birinci Dünya müharibəsi dövründə dövriyyədəki əskinasların sayı 13,17 dəfə artdı. 1914-cü il avqustun 1-dək qızıl tədarükü 75%, Avstriya-Macarıstan dağılanda isə cəmi 1% idi. Yaşayış xərcləri 16,4 dəfə artmışdır. Dövriyyədə qiymətli metallardan hazırlanan sikkələr dövriyyədə müharibədən əvvəl buraxılmayan kağız pullarla əvəz olundu, bura həmçinin yenidən tətbiq olunan 1 və 2 kronluq banknotlar da daxil idilər. Xırda sikkələr daha ucuz ərintilərdən zərb olunmağa başlandı. 1918-ci ildə ən böyük nominallı banknot 10.000 kron buraxıldı (müharibədən əvvəl ən böyük nominallı 1000 kron idi).
Kronanın qeyri-sabitliyi bütün əmtəə iqtisadiyyatının fəaliyyətinə ağır nəticələr verdi. İstehsalçılar praktiki olaraq pul mədaxilləri ilə maraqlanmağı dayandırdı və fəal şəkildə barter əməliyyatlarına keçməyə başladılar. Həmçinin, olan inamın aşağı düşməsi banklardan əmanətlərin əhəmiyyətli dərəcədə geri götürülməsinə səbəb oldu, çünki əmanətlərə olan maraq kəskin mənfi oldu. Belə şəraitdə normal istehsal aparmaq praktiki olaraq mümkün deyildi. Kronanın təcili şəkildə sabitləşdirilməsinə dair ehtiyac məsələsi müharibənin bitməsindən dərhal sonra gündəmdə idi. Yeni müstəqil olan bütün dövlətlər bu məsələnin həllində iştirak etməli idilər, çünki onların heç birinin öz pul vahidi yox idi.
Avstriya və Macarıstanın birgə idarə etdiyi Avstriya-Macarıstan bankı Avstriya-Macarıstan kronunu emissiyasını davam etdirdi, bu məzənnə Avstriya, Macarıstan, Çexoslovakiya və digər ölkələrin tərkibinə daxil olmuş ərazilərdə ortaq pul vahidi olaraq qalırdı.
Yeni dövlətlərin həll etməli olduğu ən vacib problem məzənnəni sabitləşdirmək və onun daha da dəyərdən düşməsinin qarşısını almaq idi. Vəziyyəti düzəltmək üçün Çexoslovakiya təşəbbüsü öz üzərinə götürdü. İlk öncə oranın hökuməti Avstriya-Macarıstan bankından müharibə istiqrazları üzrə ödənişləri və Avstriya və Macarıstan hökumətlərinə borc verməyi dayandırmağı tələb etdi. Daha sonra, Avstriya-Macarıstan bankı ilə yeni yaranmış dövlətlər arasında danışıqlar aparıldı, emissiyaya nəzarət etmək üçün bütün yeni dövlətlərin öz emissarlarını təyin etmələrinə icazə verilməsi qərara alındı. Bank, öz növbəsində, bütün emissarların xəbəri olmadan kredit verməyəcyini vəd etdi.
Bununla birlikdə, bank tezliklə yeni dövlətlərin hökumətləri ilə bağlanmış müqavilə şərtlərini pozdu, istiqraz ödənişlərini bərpa etdi və Avstriya hökumətinə kreditlər verdi. 1919-cu ildə banka güvənlərini itirən yeni dövlətlər milli kredit və pul sistemləri yaratmağa başladılar.
| Ölkə (ərazi) | Avstriya-Macarıstan kronunun ləğv edilmə tarixi | Avstriya-Macarıstan kronunu əvəz edən məzənnə | Kron/yeni məzənnə nisbəti | Əvəzləmə üsulu |
|---|---|---|---|---|
| Monteneqro | 1912-ci il | Monteneqro perperi | 1906-cı ildə sikkələrin buraxılması, 1912-ci ildə isə əskinasların buraxılmasına başlanıldı | |
| Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığına daxil olan yeni ərazilər (Xorvatiya və s.) | Yanvar 1919-cu il | Serblər, xorvatlar və slovenlər krallığının kronu (yuqoslav kronu) | Banknotların (1 və 2 kron pul nişanları istisna olmaqla) yapışdırılmış müvafiqlik markasının üstündə və ya markasız bir neçə növ ştempellər ilə ştempelvurulması. 1920-ci ildə krona yuqoslav dinarı ilə əvəz olundu, nisbət 4 tac = 1 dinar idi | |
| Çexoslovakiya | Mart 1919-cu il, Slovakiya ərazisində oktyabr 1920-ci il | Müvafiqlik nişanların yapışdırılması (1 və 2 kron banknotlarından savayı). 1919-cu ildə Çexoslovakiya kronlarında əskinasların buraxılmasına başlanıldı. Müvafiqlik nişanların yapışdırıldığı Avstriya-Macarıstan bankının banknotları və müvafiqlik nişanları olmayan 1 və 2 kron əskinasları 1920-ci ildə dövriyyədən çıxarıldı | ||
| Avstriya | Mart 1919-cu il | Avstriya kronu | "DEUTSCHÖSTERREICH" ştampı ilə əskinasların ştempelvurulması. 1922-ci ildə yeni pul nişanlarının buraxılışı başladı. 1925-ci ildə krona ilə əvəzləndi, nisbət 10.000 kron = 1 şillinq idi | |
| Lixtenşteyn | Mart 1919-cu il | Avstriya kronu | "DEUTSCHÖSTERREICH" ştampı ilə əskinasların ştempelvurulması. 1921-ci ildə Avstriya kronası İsveçrə frankı ilə əvəzləndi | |
| Fiume | Aprel 1919-cu il | Fiume kronu | "CITTA DI FIUME" və "INSTITUTO CREDITO.CONSIGLIO NAZIONALE.CITTA DI FIUME" ştampları ilə əskinasların ştempelvurulması. 1920-ci il sentyabr ayında Fiumedə tətbiq olundu (2,5 krona = 1 lirə). Krona əskinaslarının dövriyyədən çıxarılması prosesi 1924-cü il 30 aprel tarixinədək aparılırdı | |
| Rumıniyanın tərkibinə daxil olan ərazi | Avqust 1919-cu il | Rumıniya leyi | 1 dekabr 1918-ci ildən Rumıniya leyinin istifadəsinə başlandı. 1919-cu il 10 iyundan 28 avqustadək Avstriya-Macarıstan bankının "TIMBRU SPECIAL ROMANIA" (1 və 2 kron əskinaslarından başqa) ştempeli ilə əskinaslarının ştempelvurulması həyata keçirildi. Ştamplanmış krona əskinasları və ştampsız 1 və 2 krona əskinasları 1 ley = 2 kron nisbətiylə ley məzənnəsi ilə birlikdə dövriyyədə qalırdılar. Krona əskinaslarının dövriyyədən çıxarılması prosesi 1 sentyabr 1920-ci ildə başlamış və 1921-ci ilin axrına qədər davam etmişdir | |
| Polşanın tərkibinə daxil olan ərazi | Yanvar 1920-ci il | Polşa markası | Krona pul nişanlarının Polşa markası ilə əvəzlənməsi. 15 yanvar 1920-ci ildə məzənnə müəyyən edilmişdir, mübadilə həmin ilin may ayında bitirilmişdir | |
| Macarıstan | Mart 1920-ci il | 1919-cu ildə yeni pul nişanlarının çıxarılması, 1920-ci ilin mart ayında Avstriya-Macarıstan bankının əskinaslarının Macarıstanın gerbi və "MAGYARORSZÁG" yazısı olan qırmızı dəyirmi möhür ilə ştempelvurulması (möhürün müxtəlif növləri mövcud idi). 1927-ci ildə krona ilə əvəzləndi, nisbət 12 500 kron = 1 pengö idi |
Sikkələr
Avstriya-Macarıstan kronun sikkələri iki növdə hazırlanırdılar: "avstriya" və "macar".
"Avstriya" növlü sikkələr
Sikkələr Vyanada yerləşən zərbxanada zərb olunurdu. 1908-ci ildə 1, 5, 10, 20 və 100 krondan ibarət xatirə sikkələri I Frans İosifin hakimiyyətinin 60 illiyi şərəfinə buraxılmışdır. Bütün yazılar latın dilində idilər.
| Avers | Nominal | Diametr, mm | Kütlə, q | Metal | Çevrəsi | Zərb olunma illəri | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |  | 1 heller | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1903, 1909—1916 |
 |  | 1 heller | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1916 |
 |  | 2 heller | 19 | 3,33 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1915 |
 |  | 2 heller | 17 | 2,78 | Dəmir | hamar | 1916—1918 |
 |  | 10 heller | 19 | 3 | Nikel | nahamar | 1892—1895, 1907—1911 |
 |  | 10 heller | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1915, 1916 |
 |  | 10 heller | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1916 |
 |  | 20 heller | 21 | 4 | Nikel | nahamar | 1892—1895, 1907—1909, 1911, 1914 |
 |  | 20 heller | 21 | 3,33 | Dəmir | nahamar | 1916—1918 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1892—1907 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1912—1916 |
 |  | 2 kronы | 27 | 10 | Gümüş/Mis (835/165) | VIRIBVS VNITIS | 1912, 1913 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1900, 1907 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |  | 10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1892, 1893, 1896, 1897, 1905, 1906 |
 |  | 10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1908 |
 |  | 10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1909 |
 |  | 10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | naxış | 1909—1911 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1892—1905 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909—1914, 1916 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1916 |
 | | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | PACE BELLOQVE OMNIA PRO PATRIA CVM POPVLO MEO | 1918 |
 |  | 100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1908 |
 |  | 100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | VIRIBVS VNITIS | 1909—1914 |
- Birgə səylərlə (lat.)
- Vətən uğrunda xalqla müharibə və sülh içində (lat.)
"Macar" növlü sikkələr
Sikkələr Kremnitsa zərbxanasında istehsal olunurdu, yerli zərbxananın işarəsi "KB" ("Körmöcbánya" şəhərin macar dilində adının qısaldılmış forması idi).
1896-cı ildə 1000 illiyi şərəfinə 1 kron nominallı xatirə sikkəsi buraxıldı, 1907-ci ildə isə I Frans İosifin taclandırılmasının 40 illiyi şərəfinə 5 və 100 kron nominallı xatirə sikkələri işıq üzü gördülər.
1920-ci ilə aid 10 filler və 1920—1922-ci illərə aid 20 filler sikkələri Kremntisada yox, Budapeştdə zərb olunmuşdur, çünki zərbxananın təchizat avadanlıqları bu şəhərə gətirilmişdir. Sikkələrin görünüşü və xüsusiyyətləri dəyişməz qaldı, o cümlədən Kremntisa zərbxanasının işarəsi "KB" yerində qaldı.
| Avers | Nominal | Diametr, mm | Kütlə, q | Metal | Çevrəsi | Zərb olunma illəri | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |  | 1 filler | 17 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1904, 1906, 1914 |
 |  | 2 filler | 19 | 3,33 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892—1910, 1914, 1915 |
 |  | 2 filler | 17 | 2,78 | Dəmir | hamar | 1916—1918 |
 |  | 10 filler | 19 | 3 | Nikel | nahamar | 1892—1896, 1906, 1908, 1909, 1914 |
 | | 10 filler | 19 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1914—1916 |
| |  | 10 filler | 19 | 2,5 | Dəmir | nahamar | 1915, 1916, 1918, 1920 |
 |  | 20 filler | 21 | 4 | Nikel | nahamar | 1892—1894, 1906—1908, 1914 |
 |  | 20 filler | 21 | 3,33 | Dəmir | hamar | 1914—1918, 1920—1922 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1892—1896, 1906 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1896 |
 |  | 1 krona | 23 | 5 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1912—1916 |
 |  | 2 krona | 27 | 10 | Gümüş/Mis (835/165) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1912—1914 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1900, 1906—1909 |
 |  | 5 kron | 36 | 24 | Gümüş/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907 |
 |  | 10 kron | 19 | 3,3875 | Qızıl/Mis (900/100) | узор | 1892—1915 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1892—1913 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1914—1916 |
 |  | 20 kron | 21 | 6,7751 | Qızıl/Mis (900/100) | HARCBAN ÉS BÉKÉBEN A NEMZETTEL A HAZÁÉRT | 1918 |
 |  | 100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907 |
 |  | 100 kron | 37 | 33,8753 | Qızıl/Mis (900/100) | BIZALMAM AZ ŐSI ERÉNYBEN | 1907, 1908 |
- Qədim gücə inanıram
- Vətən uğrunda xalqla müharibə və sülh içində
Avstriya zərbxanası Avstriya-Macarıstan sikkələrinin xüsusiyyətlərinə tam uyğun olan krona sikkələrini buraxmağa davam edir. "Avstriya" tipli sikkələr zərb olunur: 10 kron (zərb edilmə ilinin qeydi ilə, 1912), 20 kron (1915), 100 kron (1915).
Banknotlar
Krona banknotların buraxılışı 1900-cü ildə başladı. Banknotların bir tərəfinə alman, digər tərəfinə macar dilində mətn yazılmışdır. Əskinasların bu şəkildə tərtibatı Avstriya-Macarıstanda 1880-ci ildən bəri istifadə olunurdu. istisna kimi 1916-cı ilə aid 1 krona və 1914-cü ilə aid 2 kronanı göstərmək olar, onların üstündə iki dildə olan mətin hər iki tərəfə yerləşdirilmişdir, eyni zamanda 1918-ci ilə aid 25 və 200 krona dəyərində pul bir tərəfli əskinaslardan ibarət idilər. "2 yanvar 1913" tarixi qeydi ilə 1918-ci ildə buraxılmış 20 kron banknotları 1913-cü ildə buraxılmış əskinaslardan "II. AUFLAGE" (banknotun "alman" tərəfində) və "II. KIADÁS" (banknotun "macar" tərəfində) yazıları ilə fərqlənirdilər. 1918-ci il nüsxəli 25 və 200 kron dəyərində bir tərəfli əskinaslar müvəqqəti banknotlar kimi buraxılmışdılar və onların üstündə 1919-cu il iyunun 30-dək adi banknotlarla dəyişdirilməli olduğuna dair qeyd var idi. Əslində, belə bir mübadilə baş tutmadı, bu əskinaslar həmin tarixdən sonraki dövriyyədə də istifadə edilməyə davam edildi.
| Şəkil | Nominal | Ölçüsü, mm | Tarixi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Avers | Revers | banknotda qeyd olunan | dövriyyəyə buraxılması | dövriyyədən çıxarılması | ||||
| 1900—1902-ci illər nəşri | ||||||||
 |  | 10 kron | 121 × 80 | 31 mart 1900-cü il | 2 sentyabr 1901-ci il | 28 fevral 1907-ci il | ||
 |  | 20 kron | 131 × 87 | 20 sentyabr 1900-cü il | 30 iyun 1910-cu il | |||
 |  | 50 kron | 150 × 100 | 2 yanvar 1902-ci il | 26 may 1902-ci il | 31 dekabr 1916-cı il | ||
 |  | 100 kron | 160 × 106 | 20 oktyabr 1902-ci il | 31 avqust 1912-ci il | |||
 |  | 1000 kron | 191 × 127 | 2 yanvar 1903-cü il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | |||
| 1904—1910-cu illər nəşri | ||||||||
 |  | 10 kron | 140 × 80 | 2 yanvar 1904-cü il | 25 fevral 1905-ci il | 31 dekabr 1918-ci il | ||
 |  | 20 kron | 150 × 89 | 2 yanvar 1907-ci il | 22 iyun 1908-ci il | 31 dekabr 1915-ci il | ||
 |  | 100 kron | 163 × 107 | 2 yanvar 1910-cu il | 22 avqust 1910-cu il | 31 may 1915-ci il | ||
| 1912—1914-cü illər nəşri | ||||||||
 |  | 20 kron | 150 × 89 | 2 yanvar 1913-cü il | 29 sentyabr 1913-cü il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |  | 50 kron | 162 × 100 | 2 yanvar 1914-cü il | 18 dekabr 1916-cı il | |||
 |  | 100 kron | 163 × 107 | 2 yanvar 1912-ci il | 13 dekabr 1912-ci il | |||
| Müharibə dövrü nəşri | ||||||||
 |  | 1 krona | 112 × 67 | 1 dekabr 1916-cı il | 21 dekabr 1916-cı il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |  | 2 krona | 112 × 67 | 5 avqust 1914-cü il | 16 avqust 1914-cü il | 31 iyul 1917-ci il | ||
 |  | 2 krona | 125 × 85 | 1 mart 1917-ci il | 9 iyul 1917-ci il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |  | 10 kron | 150 × 80 | 2 yanvar 1915-ci il | 24 iyul 1916-cı il | |||
| Müharibədən sonrakı nəşr | ||||||||
 | | 20 kron (II nəşr) | 150 × 89 | 2 yanvar 1913-cü il | 28 oktyabr 1918-ci il | bax: Dövriyyədən çıxarılması | ||
 |  | 25 kron | 135 × 80 | 27 oktyabr 1918-ci il | 30 oktyabr 1918-ci il | |||
 |  | 200 kron | 168 × 100 | |||||
 |  | 10 000 kron | 191 × 127 | 2 noyabr 1918-ci il | 19 dekabr 1918-ci il | |||
Valyuta məzənnələri və qiymətlər
| 1892—1914 |
|
| 1900 |
|
| 1913 |
|
| 1914 |
|
| 1915 |
|
| 1916 |
|
| 1917 |
|
| 1918 |
|
| 1919 |
|
İstinadlar
- Травин, Маргания, 2004, Глава 4. Австро-Венгрия: Развод по габсбургскому счёту
- СН, 2006—10, статья «[http://www.numizm.ru/html/z/zolota8_kronova8_val7ta.html Золотая кроновая валюта»
- Cuhaj, 2009. səh. 89—90
- Cuhaj, 2011. səh. 1538—1539
- Cuhaj, 2008. səh. 859—860
- Rádóczy, 1984. səh. 16
- Cuhaj, 2011. səh. 121—122, 1045-1046
- Cuhaj, 2008. səh. 86—87
- Graichen, 1983. səh. 84—87
- Buzdugan, 1977. səh. 358—364
- Rádóczy, 1984. səh. 26—38
- Cuhaj, 2009. səh. 93
- Cuhaj, 2011. səh. 121—123
- Graichen, 1983. səh. 36—49
- Cuhaj, 2009. səh. 598—599
- Cuhaj, 2011. səh. 1045—1046
- Rádóczy, 1984. səh. 67—78
- "Сайт Австрийского монетного двора, Modern re-strikes". // muenzeoesterreich.at. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-02-25.
- Cuhaj, 2008. səh. 84—91
- Rádóczy, 1984. səh. 15
Ədəbiyyat
- Словарь нумизмата. Описание монет. 2006—10.,aşağıdakı mənbələrdən məqalələr daxil olmaqla:
- Нумизматический словарь. / Зварич В. В. — 4-е изд. — Львов, 1980.
- Словарь нумизмата: Пер. с нем. / Фенглер Х., Гироу Г., Унгер В. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Радио и связь, 1993.
- Современный экономический словарь. — 4-е изд., перераб. и доп. — М.: Инфра-М, 2005.
- Cuhaj G., Michael T., Miller H. Standard Catalog of World Coins 1801-1900 (6-е изд). Iola: Krause Publications. 2009. ISBN .
- Cuhaj G., Michael T., Miller H. Standard Catalog of World Coins 1901-2000 (39-е изд). Iola: Krause Publications. 2011. ISBN .
- Cuhaj G.S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368—1960 (12-е изд). Iola: Krause Publications. 2008. ISBN .
- Buzdugan G., Luchian O., Oprescu C.C. Monede şi banknote româneşti. Bucureşti: Sport - turism. 1977.
- Graichen G. Die Geldzeichen der Tschechoslowakei. Berlin: Transpress. 1983.
- Rádóczy G. A legújabb kori magyar pénzek (1892-1981). Budapest: Corvina. 1984. ISBN .
- Травин Д., Маргания О. Европейская модернизация. В 2 томах. «Philosophy». 1 (3000 nüs.). М.; СПб.: АСТ, Terra Fantastica. 2004. ISBN .
Xarici keçidlər
- Magyar Bankjegykatalógus (Macar banknotları kataloqu) (mac.) (ing.)
- Papirpenz.hu 2016-11-05 at the Wayback Machine (macar banknotları) (mac.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avstriya Macaristan kronu alm Osterreichisch ungarische Krone mac Osztrak magyar korona 1892 1918 ci iller arasinda Avstriya Macaristan ve hemcinin bu imperiyanin dagilmasi neticesinde yaranan olkelerin pul vahidi 1 100 krona beraber xirda pul valyutasi olkenin Avstriya hissesinde alm heller Macaristan hissesinde filler mac filler adlanirdi Avstriya Macaristan kronuKrone Korona Corona1912 ci ile aid 100 kron1916 ci ile aid 1 kronaKod ve simvolSimvol K kr CorDovriyye erazisiEmitent olke Avstriya Macaristan Imperiyasi Lixtensteyn Monteneqro knyazligi Avstriya Macaristan Cexoslovakiya Fiume Italiya Polsa Ukrayna Ruminiya Serbler xorvatlar ve slovenler kralligi erazilerinin bir hissesiEvezedici ve paralel vahidlerKicik Filler 1 100 Evezedici Yuqoslaviya kronu Avstriya kronu Fiume kronu Ruminiya leyi Polsa markasi Dovriyyede olan sikke ve esginaslarSikkeler 1 2 5 10 20 100 kron 1 2 10 20 hellerEsginas 1 2 10 20 25 50 100 200 1000 10 000 kronTarixiDovriyyeye buraxilma 1892 ci ilEvvelki valyuta Avstriya Macaristan quldeniSikke ve eskinaslarin buraxilmasi ve istehsaliMerkezi bank Avstriya Macaristan bankiSikkexana Avstriya zerbxanasi Kremnitsa zerbxanasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiImperatorlugun dillerinde 50 kron 1914 cu il nusxesi Krona alm Krone mac Korona valyutanin resmi adidir Banknotlarin ustunde pulun adi imperiyanin diger dillerinde de cex polyak ukrayn italyan sloven xorvat serb ve rumin gosterilirdi Bezen latin dilinde olan adi istifade olunurdu Dil Tek sekilde Cem sekilde adliq yiyelik halindaAlman dili Krone KronenMacar dili Korona KoronaCex dili Koruna Koruny Korun Polyak dili Korona Korony Koron Ukrayn dili Korona Koroni Koron Italyan dili Corona CoroneSloven dili Krona Krone Kron Xorvat dili Kruna Krune Kruna Serb dili Kruna Krune Kruna Rumin dili Coroană CoroaneLatin dili Corona CoronaeKronun yeridilmesi1873 cu ilde Avstriya Macaristanda bes illik iqtisadi bohran bas verdi bunun neticelerinden biri budce kesiri idi ki o bezen dovlet budcesinin 1 4 ne catirdi Bohrandan evvelki seviyyelere yalniz 1881 ci ilde catmaq mumkun oldu Avstriya Macaristanin yaranmasindan sonra demek olar ki butov novbeti rub erzinde sikke ile muqayisede kagiz quldenlerinde ortalama 18 var idi Qizil ve gumus sikkeler demek olar ki dovriyyede yox idi onlari daha cox toplama ucun istifade edilmeye ustunluk verilirdi Hesablamalar emeli olaraq tamamile kagiz quldenleri ile aparilirdi 1889 cu ile qeder budceni sabitlesdirmek ve onun profisitini temin etmek mumkun oldu 2 avqust 1892 ci ilde yeni pul vahidi krona teqdim edildi Evveller movcud olmus pul sisteminde de krona adli sikke buraxilirdi o 11 1111 q agirliginda 900 cu numuneli qizil sikke idi ki onun zerb edilmesi 1866 ci ilde dayandirildi Pul vahidinin adi corona sozunden emele gelir Pul islahati zamani gumus standartindan qizil standartina 1 kq qizil 3280 kron kecid edildi 1900 cu ile qeder Avstriya quldenleri florinleri cercivesinde evveller buraxilmis sikkeler ve eskinaslarla paralel dovriyyede olan sikkelerin buraxilmasi 1892 ci ilde baslandi onlarin nisbeti 1 qulden 2 krona 1 kreytser 2 heller 20 sentyabr 1900 cu ilde kronlarda eskinaslarin buraxilmasi baslanildi Islahat layihesi Avstriya Macaristan banki terefinden qulden eskinaslarinin 1 3 u gumus sikkeler ve 2 3 u qizila deyisilen kron eskinaslarinin alinmasini nezerde tuturdu Ancaq 1899 cu ilde qizila deyisme teklifi legv edildi Dord il sonra hokumet Avstriya parlamentine eskinaslarin qizila deyisdirilmesi haqqinda qanun layihesi teqdim etdi Parlament bu meseleni uc il nezerinden kecirtmedi ve qanun hokumet terefinden geri cagrildi Neticede mesele hec vaxt qanunverici usul ile hell olunmadi buna baxmayaraq nisbi maliyye sabitliyi I Dunya muharibesinin baslangicina qeder krona ve normal iqtisadi inkisafa inami temin etmeye imkan verdi 1901 ci ilde eskinaslarin qizila deyisdirilmesi yene de baslandi Dovriyyeden cixarilmasi1902 ci ile aid 1000 kron ustune avstriya DEUTSCHOSTERREICH pecati vurulub Kronun istifadesinden imtina eden ilk olke Monteneqro oldu ki onun evvel oz valyutasi yox idi ve olkede Avstriya Macaristan kronu ve diger mezennelerden fransiz franki turk liresi rus rublu ve alman markasi istifade olunurdu 1906 ci ilde Monteneqro oz pul valyutasi Monteneqro perperini teqdim etdi Krona ve dovriyyedeki diger valyutalarin evezlenme prosesi tedricen aparilirdi 1906 ci ilde Monteneqro para xirda sikkeleri 1909 cu ilde perper sikkeleri 1912 ci ilde ise banknotlarin cixarilisi basladi 1914 cu il avqustun 1 de Birinci Dunya muharibesinin baslamasi ile eskinaslarin qizilla mubadilesi dayandirildi ve birde berpa edilmedi Herbi xerclerin artmasi elave emissiyaya el atmaga mecbur etdi Birinci Dunya muharibesi dovrunde dovriyyedeki eskinaslarin sayi 13 17 defe artdi 1914 cu il avqustun 1 dek qizil tedaruku 75 Avstriya Macaristan dagilanda ise cemi 1 idi Yasayis xercleri 16 4 defe artmisdir Dovriyyede qiymetli metallardan hazirlanan sikkeler dovriyyede muharibeden evvel buraxilmayan kagiz pullarla evez olundu bura hemcinin yeniden tetbiq olunan 1 ve 2 kronluq banknotlar da daxil idiler Xirda sikkeler daha ucuz erintilerden zerb olunmaga baslandi 1918 ci ilde en boyuk nominalli banknot 10 000 kron buraxildi muharibeden evvel en boyuk nominalli 1000 kron idi Kronanin qeyri sabitliyi butun emtee iqtisadiyyatinin fealiyyetine agir neticeler verdi Istehsalcilar praktiki olaraq pul medaxilleri ile maraqlanmagi dayandirdi ve feal sekilde barter emeliyyatlarina kecmeye basladilar Hemcinin olan inamin asagi dusmesi banklardan emanetlerin ehemiyyetli derecede geri goturulmesine sebeb oldu cunki emanetlere olan maraq keskin menfi oldu Bele seraitde normal istehsal aparmaq praktiki olaraq mumkun deyildi Kronanin tecili sekilde sabitlesdirilmesine dair ehtiyac meselesi muharibenin bitmesinden derhal sonra gundemde idi Yeni musteqil olan butun dovletler bu meselenin hellinde istirak etmeli idiler cunki onlarin hec birinin oz pul vahidi yox idi Avstriya ve Macaristanin birge idare etdiyi Avstriya Macaristan banki Avstriya Macaristan kronunu emissiyasini davam etdirdi bu mezenne Avstriya Macaristan Cexoslovakiya ve diger olkelerin terkibine daxil olmus erazilerde ortaq pul vahidi olaraq qalirdi Yeni dovletlerin hell etmeli oldugu en vacib problem mezenneni sabitlesdirmek ve onun daha da deyerden dusmesinin qarsisini almaq idi Veziyyeti duzeltmek ucun Cexoslovakiya tesebbusu oz uzerine goturdu Ilk once oranin hokumeti Avstriya Macaristan bankindan muharibe istiqrazlari uzre odenisleri ve Avstriya ve Macaristan hokumetlerine borc vermeyi dayandirmagi teleb etdi Daha sonra Avstriya Macaristan banki ile yeni yaranmis dovletler arasinda danisiqlar aparildi emissiyaya nezaret etmek ucun butun yeni dovletlerin oz emissarlarini teyin etmelerine icaze verilmesi qerara alindi Bank oz novbesinde butun emissarlarin xeberi olmadan kredit vermeyecyini ved etdi Bununla birlikde bank tezlikle yeni dovletlerin hokumetleri ile baglanmis muqavile sertlerini pozdu istiqraz odenislerini berpa etdi ve Avstriya hokumetine kreditler verdi 1919 cu ilde banka guvenlerini itiren yeni dovletler milli kredit ve pul sistemleri yaratmaga basladilar Olke erazi Avstriya Macaristan kronunun legv edilme tarixi Avstriya Macaristan kronunu evez eden mezenne Kron yeni mezenne nisbeti Evezleme usuluMonteneqro 1912 ci il Monteneqro perperi 1 1 1906 ci ilde sikkelerin buraxilmasi 1912 ci ilde ise eskinaslarin buraxilmasina baslanildiSerbler xorvatlar ve slovenler kralligina daxil olan yeni eraziler Xorvatiya ve s Yanvar 1919 cu il Serbler xorvatlar ve slovenler kralliginin kronu yuqoslav kronu 1 1 Banknotlarin 1 ve 2 kron pul nisanlari istisna olmaqla yapisdirilmis muvafiqlik markasinin ustunde ve ya markasiz bir nece nov stempeller ile stempelvurulmasi 1920 ci ilde krona yuqoslav dinari ile evez olundu nisbet 4 tac 1 dinar idiCexoslovakiya Mart 1919 cu il Slovakiya erazisinde oktyabr 1920 ci il 1 1 Muvafiqlik nisanlarin yapisdirilmasi 1 ve 2 kron banknotlarindan savayi 1919 cu ilde Cexoslovakiya kronlarinda eskinaslarin buraxilmasina baslanildi Muvafiqlik nisanlarin yapisdirildigi Avstriya Macaristan bankinin banknotlari ve muvafiqlik nisanlari olmayan 1 ve 2 kron eskinaslari 1920 ci ilde dovriyyeden cixarildiAvstriya Mart 1919 cu il Avstriya kronu 1 1 DEUTSCHOSTERREICH stampi ile eskinaslarin stempelvurulmasi 1922 ci ilde yeni pul nisanlarinin buraxilisi basladi 1925 ci ilde krona ile evezlendi nisbet 10 000 kron 1 sillinq idiLixtensteyn Mart 1919 cu il Avstriya kronu 1 1 DEUTSCHOSTERREICH stampi ile eskinaslarin stempelvurulmasi 1921 ci ilde Avstriya kronasi Isvecre franki ile evezlendiFiume Aprel 1919 cu il Fiume kronu 1 1 CITTA DI FIUME ve INSTITUTO CREDITO CONSIGLIO NAZIONALE CITTA DI FIUME stamplari ile eskinaslarin stempelvurulmasi 1920 ci il sentyabr ayinda Fiumede tetbiq olundu 2 5 krona 1 lire Krona eskinaslarinin dovriyyeden cixarilmasi prosesi 1924 cu il 30 aprel tarixinedek aparilirdiRuminiyanin terkibine daxil olan erazi Avqust 1919 cu il Ruminiya leyi 2 1 1 dekabr 1918 ci ilden Ruminiya leyinin istifadesine baslandi 1919 cu il 10 iyundan 28 avqustadek Avstriya Macaristan bankinin TIMBRU SPECIAL ROMANIA 1 ve 2 kron eskinaslarindan basqa stempeli ile eskinaslarinin stempelvurulmasi heyata kecirildi Stamplanmis krona eskinaslari ve stampsiz 1 ve 2 krona eskinaslari 1 ley 2 kron nisbetiyle ley mezennesi ile birlikde dovriyyede qalirdilar Krona eskinaslarinin dovriyyeden cixarilmasi prosesi 1 sentyabr 1920 ci ilde baslamis ve 1921 ci ilin axrina qeder davam etmisdirPolsanin terkibine daxil olan erazi Yanvar 1920 ci il Polsa markasi 100 70 Krona pul nisanlarinin Polsa markasi ile evezlenmesi 15 yanvar 1920 ci ilde mezenne mueyyen edilmisdir mubadile hemin ilin may ayinda bitirilmisdirMacaristan Mart 1920 ci il 1 1 1919 cu ilde yeni pul nisanlarinin cixarilmasi 1920 ci ilin mart ayinda Avstriya Macaristan bankinin eskinaslarinin Macaristanin gerbi ve MAGYARORSZAG yazisi olan qirmizi deyirmi mohur ile stempelvurulmasi mohurun muxtelif novleri movcud idi 1927 ci ilde krona ile evezlendi nisbet 12 500 kron 1 pengo idiSikkelerAvstriya Macaristan kronun sikkeleri iki novde hazirlanirdilar avstriya ve macar Avstriya novlu sikkeler Sikkeler Vyanada yerlesen zerbxanada zerb olunurdu 1908 ci ilde 1 5 10 20 ve 100 krondan ibaret xatire sikkeleri I Frans Iosifin hakimiyyetinin 60 illiyi serefine buraxilmisdir Butun yazilar latin dilinde idiler Avers Nominal Diametr mm Kutle q Metal Cevresi Zerb olunma illeri1 heller 17 1 66 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 1903 1909 19161 heller 17 1 66 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 19162 heller 19 3 33 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 19152 heller 17 2 78 Demir hamar 1916 191810 heller 19 3 Nikel nahamar 1892 1895 1907 191110 heller 19 3 Mis Sink Nikel 500 400 100 nahamar 1915 191610 heller 19 3 Mis Sink Nikel 500 400 100 nahamar 191620 heller 21 4 Nikel nahamar 1892 1895 1907 1909 1911 191420 heller 21 3 33 Demir nahamar 1916 19181 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 VIRIBVS VNITIS 1892 19071 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 VIRIBVS VNITIS 19081 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 VIRIBVS VNITIS 1912 19162 krony 27 10 Gumus Mis 835 165 VIRIBVS VNITIS 1912 19135 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 1900 19075 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 19085 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 19095 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 190910 kron 19 3 3875 Qizil Mis 900 100 naxis 1892 1893 1896 1897 1905 190610 kron 19 3 3875 Qizil Mis 900 100 naxis 190810 kron 19 3 3875 Qizil Mis 900 100 naxis 190910 kron 19 3 3875 Qizil Mis 900 100 naxis 1909 191120 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 1892 190520 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 190820 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 190920 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 1909 1914 191620 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 191620 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 PACE BELLOQVE OMNIA PRO PATRIA CVM POPVLO MEO 1918100 kron 37 33 8753 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 1908100 kron 37 33 8753 Qizil Mis 900 100 VIRIBVS VNITIS 1909 1914Birge seylerle lat Veten ugrunda xalqla muharibe ve sulh icinde lat Macar novlu sikkeler Sikkeler Kremnitsa zerbxanasinda istehsal olunurdu yerli zerbxananin isaresi KB Kormocbanya seherin macar dilinde adinin qisaldilmis formasi idi 1896 ci ilde 1000 illiyi serefine 1 kron nominalli xatire sikkesi buraxildi 1907 ci ilde ise I Frans Iosifin taclandirilmasinin 40 illiyi serefine 5 ve 100 kron nominalli xatire sikkeleri isiq uzu gorduler 1920 ci ile aid 10 filler ve 1920 1922 ci illere aid 20 filler sikkeleri Kremntisada yox Budapestde zerb olunmusdur cunki zerbxananin techizat avadanliqlari bu sehere getirilmisdir Sikkelerin gorunusu ve xususiyyetleri deyismez qaldi o cumleden Kremntisa zerbxanasinin isaresi KB yerinde qaldi Avers Nominal Diametr mm Kutle q Metal Cevresi Zerb olunma illeri1 filler 17 1 66 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 1904 1906 19142 filler 19 3 33 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 1910 1914 19152 filler 17 2 78 Demir hamar 1916 191810 filler 19 3 Nikel nahamar 1892 1896 1906 1908 1909 191410 filler 19 3 Mis Sink Nikel 500 400 100 nahamar 1914 191610 filler 19 2 5 Demir nahamar 1915 1916 1918 192020 filler 21 4 Nikel nahamar 1892 1894 1906 1908 191420 filler 21 3 33 Demir hamar 1914 1918 1920 19221 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1892 1896 19061 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 18961 krona 23 5 Gumus Mis 835 165 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1912 19162 krona 27 10 Gumus Mis 835 165 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1912 19145 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1900 1906 19095 kron 36 24 Gumus Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 190710 kron 19 3 3875 Qizil Mis 900 100 uzor 1892 191520 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1892 191320 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1914 191620 kron 21 6 7751 Qizil Mis 900 100 HARCBAN ES BEKEBEN A NEMZETTEL A HAZAERT 1918100 kron 37 33 8753 Qizil Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1907100 kron 37 33 8753 Qizil Mis 900 100 BIZALMAM AZ OSI ERENYBEN 1907 1908Qedim guce inaniram Veten ugrunda xalqla muharibe ve sulh icinde Avstriya zerbxanasi Avstriya Macaristan sikkelerinin xususiyyetlerine tam uygun olan krona sikkelerini buraxmaga davam edir Avstriya tipli sikkeler zerb olunur 10 kron zerb edilme ilinin qeydi ile 1912 20 kron 1915 100 kron 1915 BanknotlarKrona banknotlarin buraxilisi 1900 cu ilde basladi Banknotlarin bir terefine alman diger terefine macar dilinde metn yazilmisdir Eskinaslarin bu sekilde tertibati Avstriya Macaristanda 1880 ci ilden beri istifade olunurdu istisna kimi 1916 ci ile aid 1 krona ve 1914 cu ile aid 2 kronani gostermek olar onlarin ustunde iki dilde olan metin her iki terefe yerlesdirilmisdir eyni zamanda 1918 ci ile aid 25 ve 200 krona deyerinde pul bir terefli eskinaslardan ibaret idiler 2 yanvar 1913 tarixi qeydi ile 1918 ci ilde buraxilmis 20 kron banknotlari 1913 cu ilde buraxilmis eskinaslardan II AUFLAGE banknotun alman terefinde ve II KIADAS banknotun macar terefinde yazilari ile ferqlenirdiler 1918 ci il nusxeli 25 ve 200 kron deyerinde bir terefli eskinaslar muveqqeti banknotlar kimi buraxilmisdilar ve onlarin ustunde 1919 cu il iyunun 30 dek adi banknotlarla deyisdirilmeli olduguna dair qeyd var idi Eslinde bele bir mubadile bas tutmadi bu eskinaslar hemin tarixden sonraki dovriyyede de istifade edilmeye davam edildi Sekil Nominal Olcusu mm TarixiAvers Revers banknotda qeyd olunan dovriyyeye buraxilmasi dovriyyeden cixarilmasi1900 1902 ci iller nesri10 kron 121 80 31 mart 1900 cu il 2 sentyabr 1901 ci il 28 fevral 1907 ci il20 kron 131 87 20 sentyabr 1900 cu il 30 iyun 1910 cu il50 kron 150 100 2 yanvar 1902 ci il 26 may 1902 ci il 31 dekabr 1916 ci il100 kron 160 106 20 oktyabr 1902 ci il 31 avqust 1912 ci il1000 kron 191 127 2 yanvar 1903 cu il bax Dovriyyeden cixarilmasi1904 1910 cu iller nesri10 kron 140 80 2 yanvar 1904 cu il 25 fevral 1905 ci il 31 dekabr 1918 ci il20 kron 150 89 2 yanvar 1907 ci il 22 iyun 1908 ci il 31 dekabr 1915 ci il100 kron 163 107 2 yanvar 1910 cu il 22 avqust 1910 cu il 31 may 1915 ci il1912 1914 cu iller nesri20 kron 150 89 2 yanvar 1913 cu il 29 sentyabr 1913 cu il bax Dovriyyeden cixarilmasi50 kron 162 100 2 yanvar 1914 cu il 18 dekabr 1916 ci il100 kron 163 107 2 yanvar 1912 ci il 13 dekabr 1912 ci ilMuharibe dovru nesri1 krona 112 67 1 dekabr 1916 ci il 21 dekabr 1916 ci il bax Dovriyyeden cixarilmasi2 krona 112 67 5 avqust 1914 cu il 16 avqust 1914 cu il 31 iyul 1917 ci il2 krona 125 85 1 mart 1917 ci il 9 iyul 1917 ci il bax Dovriyyeden cixarilmasi10 kron 150 80 2 yanvar 1915 ci il 24 iyul 1916 ci ilMuharibeden sonraki nesr20 kron II nesr 150 89 2 yanvar 1913 cu il 28 oktyabr 1918 ci il bax Dovriyyeden cixarilmasi25 kron 135 80 27 oktyabr 1918 ci il 30 oktyabr 1918 ci il200 kron 168 10010 000 kron 191 127 2 noyabr 1918 ci il 19 dekabr 1918 ci ilValyuta mezenneleri ve qiymetler1892 1914 1 kq zolota 3280 kron 1 krona 1 05 Isvecre franki 1 05 Fransa franki 1 05 1 05 Ruminiya leyi mezenneleri 1 krona 0 8505 Almaniya markasi 100 kron 39 38 rubl 1 ABS dollari 4 94 kron 1 funt sterlinq 24 02 kron1900 Kronenzeitung qezet 4 heller1913 1 5 kq seker 1 krona 1 tramvay bileti Vyana 19 heller1914 1 ABS dollari 5 08 kron1915 1 ABS dollari 6 50 kron 1 krona 0 7143 Almaniya markasi1916 1 ABS dollari 7 95 kron 1 krona 0 6896 Almaniya markasi1917 1 krona 0 6493 Almaniya markasi1918 1 tramvay bileti Vyana 40 heller Salzburger Volksbote qezet 14 heller yanvar Illustrierte Kronenzeitung qezet 8 heller noyabr 1 krona 0 50 Almaniya markasi noyabr Telegraf qezet 10 heller dekabr 1919 1 ABS dollari 16 10 kron yanvar Illustrierte Kronenzeitung 10 heller yanvar iyun Illustrierte Kronenzeitung 12 heller iyul dekabr 100 kron 11 60 Isvecre franki avqust 1 krona 0 3125 Almaniya markasi oktyabr 4 kron 1 Yuqoslaviya dinari 2 Ruminiya leyi noyabr 100 kron 2 75 Isvecre franki dekabr IstinadlarTravin Marganiya 2004 Glava 4 Avstro Vengriya Razvod po gabsburgskomu schyotu SN 2006 10 statya http www numizm ru html z zolota8 kronova8 val7ta html Zolotaya kronovaya valyuta Cuhaj 2009 seh 89 90 Cuhaj 2011 seh 1538 1539 Cuhaj 2008 seh 859 860 Radoczy 1984 seh 16 Cuhaj 2011 seh 121 122 1045 1046 Cuhaj 2008 seh 86 87 Graichen 1983 seh 84 87 Buzdugan 1977 seh 358 364 Radoczy 1984 seh 26 38 Cuhaj 2009 seh 93 Cuhaj 2011 seh 121 123 Graichen 1983 seh 36 49 Cuhaj 2009 seh 598 599 Cuhaj 2011 seh 1045 1046 Radoczy 1984 seh 67 78 Sajt Avstrijskogo monetnogo dvora Modern re strikes muenzeoesterreich at 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2012 02 25 Cuhaj 2008 seh 84 91 Radoczy 1984 seh 15EdebiyyatSlovar numizmata Opisanie monet 2006 10 asagidaki menbelerden meqaleler daxil olmaqla Numizmaticheskij slovar Zvarich V V 4 e izd Lvov 1980 Slovar numizmata Per s nem Fengler H Girou G Unger V 2 e izd pererab i dop M Radio i svyaz 1993 Sovremennyj ekonomicheskij slovar 4 e izd pererab i dop M Infra M 2005 Cuhaj G Michael T Miller H Standard Catalog of World Coins 1801 1900 6 e izd Iola Krause Publications 2009 ISBN 978 0 89689 940 7 Cuhaj G Michael T Miller H Standard Catalog of World Coins 1901 2000 39 e izd Iola Krause Publications 2011 ISBN 978 1 4402 1172 8 Cuhaj G S Standard Catalog of World Paper Money General Issues 1368 1960 12 e izd Iola Krause Publications 2008 ISBN 978 0 89689 730 4 Buzdugan G Luchian O Oprescu C C Monede si banknote romanesti Bucuresti Sport turism 1977 Graichen G Die Geldzeichen der Tschechoslowakei Berlin Transpress 1983 Radoczy G A legujabb kori magyar penzek 1892 1981 Budapest Corvina 1984 ISBN 963 13 1528 2 Travin D Marganiya O Evropejskaya modernizaciya V 2 tomah Philosophy 1 3000 nus M SPb AST Terra Fantastica 2004 ISBN 5 17 027096 8 Xarici kecidlerMagyar Bankjegykatalogus Macar banknotlari kataloqu mac ing Papirpenz hu 2016 11 05 at the Wayback Machine macar banknotlari mac Vikianbarda Avstriya Macaristan kronu ile elaqeli mediafayllar var