Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fridrix fon Hayek (ing. Friedrich August von Hayek; 8 may 1899[…], Vyana, Avstriya-Macarıstan – 23 mart 1992[…], Frayburq-im-Braysqau, Baden-Vürtemberq) — Avstriya iqtisad məktəbinin yetirməsi olan iqtisadçı və siyasətçi. Bazar iqtisadiyyatını XX əsrin ortalarından etibarən yüksələn sosialist hərəkatına qarşı müdafiə etməklə məşhurlaşmışdır. Eyni zamanda hüquq və epistemologiyaya da önəmli xidmətləri olmuşdur. 1974-cü ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatını zidd düşüncəyə sahib olduğu Qunnar Myurdalla bölüşdü.
| Fridrix fon Hayek | |
|---|---|
| alm. Friedrich August Hayek | |
 | |
| Doğum tarixi | 8 may 1899[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 mart 1992[…](92 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | iqtisadiyyat, fəlsəfə, siyasi fəlsəfə, liberalizm, Sosial fəlsəfə, koqnitiv elm |
| Elmi dərəcələri |
|
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbərləri | Lüdviq fon Mizes, Fridrix fon Vizer |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |     |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Təbiət üzrə elm xadimlərinin çoxluq təşkil etdiyi bir ailədə böyüməsinə baxmayaraq topçu zabiti olaraq iştirak etdiyi Birinci Dünya Müharibəsindən sonra sosial elmlərə istiqamətlənmişdir. Vyana Universitetində 1921-ci ildə hüquq, 1923-cü ildə isə siyasi elm üzrə doktorluq dərəcəsinə yüksəlmişdir. 1924-cü ildə ABŞ-dən geri döndükdən sonra sosializmə meyllənərkən Ludviq fon Misesin kitabından təsirlənmiş və düşüncəsini dəyişdirmişdir. Bundan sonra liberal fəlsəfəni iqtisadiyyat, siyasət və başqa sahələrdə uğurla müdafiə etmişdir.
Hayek bazar iqtisadiyyatının fəlsəfi müdafiəçilərindəndi. Avstriya iqtisadiyyat məktəbinin XX əsrdəki ən önəmli yetirmələrindəndir. Mərkəzləşdirilmiş planlamanın insanların azadlıqlarını və tələblərini məhdudlaşdıracağı düşüncəsini vurğulamış, plüralizm və iqtisadi subyektivizmi müdafiə etmişdir.
Hayekin fikrincə iqtisadi qərar vermə haqqı şəxsiyyətlərdən, onların dəyərlərindən, məqsədlərindən azad deyildir və qərar vermə haqları informasiyaya sahib olan şəxsiyyətlərdə olmalıdır. Rəqabətli bir bazarda qiymətlər, insanların fərqli əmtəə və xidmətlərə qoyduqları nisbi dəyərləri müəyyənləşdirməkdə, şəxsiyyətlər də bunlara baxıb istək və ehtiyaclarını ən yaxşı şəkildə necə qarşılayacaqlarına və hətta o istək və ehtiyacların nələr olduğuna qərar verməkdədirlər.
Hayek iqtisadiyyatdan başqa informasiya, hüquq, siyasət nəzəriyyəsi, və idrak psixologiyası kimi sahələrdə də tədqiqatlar aparmışdır.
Əsərləri
- 1944 — Köləlik yolu.
- 1945 — Bilginin toplumda istifadəsi.
- 1952 — Hissiyat nizamı.
- 1960 — Azadlığın konstitusiyası.
- 1979 — Qanun, qanunvericilik və azadlıq.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-06912-5_8.
- https://fee.org/articles/friedrich-a-hayek-1899-1992/.
- https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam.
- Lord and Lady of the media. ABC News, 2012.
- https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11138-013-0221-0.pdf.
- Friedrich von Hayek Dies at 92; An Early Free-Market Economist (ing.). // The New York Times / J. Kahn Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1992. ed. size: 443000 ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
Xarici keçidlər
- Fridrix fon Hayek haqqında Nobel mükafatı e-muzeyində məlumat
- Fridrix fon Hayekin Nobel mükafatı təqdim olunma mərasimində çıxışı
- Fridrix fon Hayek haqqında faktlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fridrix fon Hayek ing Friedrich August von Hayek 8 may 1899 Vyana Avstriya Macaristan 23 mart 1992 Frayburq im Braysqau Baden Vurtemberq Avstriya iqtisad mektebinin yetirmesi olan iqtisadci ve siyasetci Bazar iqtisadiyyatini XX esrin ortalarindan etibaren yukselen sosialist herekatina qarsi mudafie etmekle meshurlasmisdir Eyni zamanda huquq ve epistemologiyaya da onemli xidmetleri olmusdur 1974 cu ilde Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatini zidd dusunceye sahib oldugu Qunnar Myurdalla bolusdu Fridrix fon Hayekalm Friedrich August Hayek Dogum tarixi 8 may 1899 1899 05 08 Dogum yeri Vyana Avstriya MacaristanVefat tarixi 23 mart 1992 1992 03 23 92 yasinda Vefat yeri Frayburq im Braysqau Baden Vurtemberq Almaniya Federativ RespublikasiElm saheleri iqtisadiyyat felsefe siyasi felsefe liberalizm Sosial felsefe koqnitiv elmElmi dereceleri huquq elmleri doktoru d siyasi elmler uzre felsefe doktoru d Is yerleri Salzburq Universiteti Frayburq Universiteti Nyu York Universiteti Cikaqo Universiteti London Iqtisadiyyat ve Siyasi Elmler MektebiTehsili Vyana Universiteti 1918 1923 Vyana Universiteti Vyana UniversitetiElmi rehberleri Ludviq fon Mizes Fridrix fon VizerUzvluyu Ekonometrik Cemiyyet 1947 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTebiet uzre elm xadimlerinin coxluq teskil etdiyi bir ailede boyumesine baxmayaraq topcu zabiti olaraq istirak etdiyi Birinci Dunya Muharibesinden sonra sosial elmlere istiqametlenmisdir Vyana Universitetinde 1921 ci ilde huquq 1923 cu ilde ise siyasi elm uzre doktorluq derecesine yukselmisdir 1924 cu ilde ABS den geri dondukden sonra sosializme meyllenerken Ludviq fon Misesin kitabindan tesirlenmis ve dusuncesini deyisdirmisdir Bundan sonra liberal felsefeni iqtisadiyyat siyaset ve basqa sahelerde ugurla mudafie etmisdir Hayek bazar iqtisadiyyatinin felsefi mudafiecilerindendi Avstriya iqtisadiyyat mektebinin XX esrdeki en onemli yetirmelerindendir Merkezlesdirilmis planlamanin insanlarin azadliqlarini ve teleblerini mehdudlasdiracagi dusuncesini vurgulamis pluralizm ve iqtisadi subyektivizmi mudafie etmisdir Hayekin fikrince iqtisadi qerar verme haqqi sexsiyyetlerden onlarin deyerlerinden meqsedlerinden azad deyildir ve qerar verme haqlari informasiyaya sahib olan sexsiyyetlerde olmalidir Reqabetli bir bazarda qiymetler insanlarin ferqli emtee ve xidmetlere qoyduqlari nisbi deyerleri mueyyenlesdirmekde sexsiyyetler de bunlara baxib istek ve ehtiyaclarini en yaxsi sekilde nece qarsilayacaqlarina ve hetta o istek ve ehtiyaclarin neler olduguna qerar vermekdedirler Hayek iqtisadiyyatdan basqa informasiya huquq siyaset nezeriyyesi ve idrak psixologiyasi kimi sahelerde de tedqiqatlar aparmisdir Eserleri1944 Kolelik yolu 1945 Bilginin toplumda istifadesi 1952 Hissiyat nizami 1960 Azadligin konstitusiyasi 1979 Qanun qanunvericilik ve azadliq Hemcinin baxIqtisadiyyat uzre Nobel mukafati Bazar iqtisadiyyatiIstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 https link springer com chapter 10 1007 978 1 349 06912 5 8 https fee org articles friedrich a hayek 1899 1992 https www econometricsociety org society organization and governance fellows memoriam Lord and Lady of the media ABC News 2012 https link springer com content pdf 10 1007 s11138 013 0221 0 pdf Friedrich von Hayek Dies at 92 An Early Free Market Economist ing The New York Times J Kahn Manhattan NYC New York Times Company A G Sulzberger 1992 ed size 443000 ISSN 0362 4331 1553 8095 1542 667XXarici kecidlerFridrix fon Hayek haqqinda Nobel mukafati e muzeyinde melumat Fridrix fon Hayekin Nobel mukafati teqdim olunma merasiminde cixisi Fridrix fon Hayek haqqinda faktlar