Koqnitivistika, koqnitiv elm (lat. cognitio "idrak") — qnoseologiya, koqnitiv psixologiya, neyrofiziologiya, koqnitiv dilçilik, qeyri-verbal ünsiyyət və süni intellekt nəzəriyyəsini birləşdirən fənlərarası elmi sahəsi.
Koqnitiv elm idrak sistemlərinin modelləşdirilməsi üçün iki standart hesablama yanaşmasından istifadə edir: simvolizm (klassik yanaşma) və konneksionizm (daha yeni yanaşma). Simvolizm insan təfəkkürünün simvolik informasiya vahidlərini ardıcıllıqla emal edən mərkəzi prosessor olan kompüterə bənzədiyi fərziyyəsinə əsaslanır. Konneksionizm, insan təfəkkürünün neyrobioloji məlumatlarla uyğunsuzluğu səbəbindən mərkəzi rəqəmsal prosessorla müqayisə edilə bilməyəcəyi, lakin paralel verilənlərin işlənməsini həyata keçirən "formal" neyronlardan ibarət olan süni neyron şəbəkələrindən istifadə etməklə təqlid edilə biləcəyi fərziyyəsinə əsaslanır .
Klassik koqnitiv elm şüur və beyin arasındakı əlaqə problemini, həmçinin psixologiya və neyrobiologiya arasındakı əlaqə problemini görməzdən gəlmişdir. Bu ona qarşı tənqidlərə səbəb olmuşdur. 1980-ci illərdə psixoloqlar və nevroloqlar daha sıx qarşılıqlı əlaqə qurmağa başladılar və bu, psixi hadisələrin beyin fiziologiyası ilə empirik şəkildə əlaqələndirilməsinə imkan verən beyin görüntüləmə üsullarından istifadə edərək yeni elmin — koqnitiv nevrologiyanın yaranmasına səbəb oldu. Əgər klassik koqnitiv elm şüuru nəzərə almırsa, müasir koqnitiv nevrologiyada şüur tədqiqat obyektidir .
Koqnitiv elmi mümkün edən əsas texnoloji irəliləyişlər yeni beyin skan etməsi üsulları idi. Tomoqrafiya və digər üsullar ilk dəfə beynin fəaliyyəti haqqında birbaşa məlumat əldə etməyə imkan verdi. Getdikcə güclənən kompüterlər də mühüm rol oynadı.
Koqnitivistika insan beyninin necə işlədiyinə dair dəqiq nəzəriyyələr hazırlamaq üçün süni intellekt nəzəriyyəsindən alınan kompüter modellərini və psixologiya və ali sinir fəaliyyətinin fiziologiyasından əldə edilən eksperimental metodları birləşdirir.
İstinadlar
- Adapted from (2003). "The cognitive revolution: a historical perspective". 7.
- И. П. Меркулов. Когнитивная Наука // Энциклопедия эпистемологии и философии науки (800 nüs.). Москва: «Канон+» РООИ «Реабилитация». Составление и общая редакция. . 2009. 364–365. ISBN .
- . Глава 2. Исторические основы науки о сознании // Психология сознания. Мастера психологии. Санкт-Петербург: Питер. Перевод: А. Стативка, З. С. Замчук. 2013. 89–90. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Koqnitivistika koqnitiv elm lat cognitio idrak qnoseologiya koqnitiv psixologiya neyrofiziologiya koqnitiv dilcilik qeyri verbal unsiyyet ve suni intellekt nezeriyyesini birlesdiren fenlerarasi elmi sahesi Dilcilik nevrologiya suni intellekt felsefe antropologiya ve psixologiya daxil olmaqla koqnitiv elmin yaranmasina tohfe veren elmi sahelerini tesvir eden resm Koqnitiv elm idrak sistemlerinin modellesdirilmesi ucun iki standart hesablama yanasmasindan istifade edir simvolizm klassik yanasma ve konneksionizm daha yeni yanasma Simvolizm insan tefekkurunun simvolik informasiya vahidlerini ardicilliqla emal eden merkezi prosessor olan komputere benzediyi ferziyyesine esaslanir Konneksionizm insan tefekkurunun neyrobioloji melumatlarla uygunsuzlugu sebebinden merkezi reqemsal prosessorla muqayise edile bilmeyeceyi lakin paralel verilenlerin islenmesini heyata keciren formal neyronlardan ibaret olan suni neyron sebekelerinden istifade etmekle teqlid edile bileceyi ferziyyesine esaslanir Klassik koqnitiv elm suur ve beyin arasindaki elaqe problemini hemcinin psixologiya ve neyrobiologiya arasindaki elaqe problemini gormezden gelmisdir Bu ona qarsi tenqidlere sebeb olmusdur 1980 ci illerde psixoloqlar ve nevroloqlar daha six qarsiliqli elaqe qurmaga basladilar ve bu psixi hadiselerin beyin fiziologiyasi ile empirik sekilde elaqelendirilmesine imkan veren beyin goruntuleme usullarindan istifade ederek yeni elmin koqnitiv nevrologiyanin yaranmasina sebeb oldu Eger klassik koqnitiv elm suuru nezere almirsa muasir koqnitiv nevrologiyada suur tedqiqat obyektidir Koqnitiv elmi mumkun eden esas texnoloji irelileyisler yeni beyin skan etmesi usullari idi Tomoqrafiya ve diger usullar ilk defe beynin fealiyyeti haqqinda birbasa melumat elde etmeye imkan verdi Getdikce guclenen komputerler de muhum rol oynadi Koqnitivistika insan beyninin nece islediyine dair deqiq nezeriyyeler hazirlamaq ucun suni intellekt nezeriyyesinden alinan komputer modellerini ve psixologiya ve ali sinir fealiyyetinin fiziologiyasindan elde edilen eksperimental metodlari birlesdirir IstinadlarAdapted from 2003 The cognitive revolution a historical perspective 7 I P Merkulov Kognitivnaya Nauka Enciklopediya epistemologii i filosofii nauki 800 nus Moskva Kanon ROOI Reabilitaciya Sostavlenie i obshaya redakciya 2009 364 365 ISBN 978 5 88373 089 3 Glava 2 Istoricheskie osnovy nauki o soznanii Psihologiya soznaniya Mastera psihologii Sankt Peterburg Piter Perevod A Stativka Z S Zamchuk 2013 89 90 ISBN 978 5 459 01116 6