Modelləşdirmə (ing. modeling, ru.моделирование) - şəraitin və ya fiziki obyektin təsvir edilməsi üçün riyazi üsullardan istifadə olunması. Kompüterlərdə modelləşdirmə əsasən iki sahədə aparılır: biznesdə və görüntülərin işlənməsində. Biznesdə modelləşdirmə, adətən, elektron cədvəllərin köməyilə, şirkətin durumunu və fəaliyyətini əks etdirən maliyyə verilənlərinin işlənməsi zamanı aparılır; verilənlərin idarə olunması, planların və layihələrin işlənib hazırlanması, eləcə də ehtimal olunan dəyişikliklərin təsirinin qiymətləndirilməsi üçün modelləşdirmədə riyazi düsturlardan istifadə olunur. Qrafik modelləşdirmədə obyektlərin və, lazım gələrsə, onlar arasındakı fəza əlaqələrinin təsviri üçün riyazi üsullardan istifadə edilir. Məsələn, CAD proqramları alətlər, ofislər, mürəkkəb molekullar və avtomobillər kimi fiziki obyektin ekran təsvirini yaradır. Beləliklə, həndəsi modellər, tənliklərə əsaslanmaqla, xətləri, əyriləri və s. yaradır və bu formaları ikiölçülü və ya üçölçülü fəzada bir-birinə nəzərən dəqiq yerləşdirir. Obyektləri boyamaq və onların müəyyən nöqtədən həcmli təsvirini vermək üçün işıq-kölgə effektlərinin modelləşdirilməsinin xüsusi riyazi üsullarından istifadə edilir. Moddelləşdirmə — Obyektin modelinin köməyi ilə obyekt orjinalın əsas xüsusiyyətləri barəsində məlumatın alınması məqsədi ilə bir obyektin başqası ilə əvəz edilməsidir. Beləlikiə, modelləşdirmə obyektin model vasitəsi ilə təsvir etmək və onun modeli üzərində eksperimentlər aparmaqla həmin obyekt haqqında məlumatın alınması deməkdir. Bir qrup obyektlərin (orijinalların) başqa qrup obyektlərlə ( modellə) əvəz olunmasının nəzəriyyəsi və oyektlərin xüsusiyyətlərini onların modelləri üzərində tətbiq olunması modelləşdirmə nəzəriyyəsi adlanır. Əgər modelləşdimənin nəticələri təsdiq olunursa və tədqiq olunan obyektlərdə gedən proseslər barəsində proqnoz verməyə əsas verirsə bu zaman deyirlər ki, model obyektə adekvativdir. Bu zaman modelin adekvativliyi modelləşdimənin məqsədindən və qəbul olunmuş kriteryalardan asılı olur. Müasir dövrdə məlumatın alınması əsasında qərarların qəbul edilməsinə əsaslanan müxtəlif sistemlərin idarə olunması sahəsində bu və ya digər dərəcədə modelləşdirmə metodlarından istifadə olunur. Modelləşdirmənin metodoloji əsası kimi elmi-tədqiqatların və dərk etmənin dialektik-materialist metodu götürülür. İnsan fəaliyyətinin istiqamətləndirildiyi hər bir şey obyekt adlandırılır (latınca objectum- əşya). Metodologiyanın işlənilməsi bizim şüurumuzdan asılı olmayaraq mövcud olan, öz aralarında və ətraf mühit ilə qarşılıqlı təsirdə olan obyektlər haqqında məlumatın alınmasının və malının nizamlanmasına yönəlmişdir.
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Mənbə
- "Sistemlərin modelləşdirilməsi" İ.Ə. İbrahimov və b., Bakı -1986
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Modellesdirme ing modeling ru modelirovanie seraitin ve ya fiziki obyektin tesvir edilmesi ucun riyazi usullardan istifade olunmasi Komputerlerde modellesdirme esasen iki sahede aparilir biznesde ve goruntulerin islenmesinde Biznesde modellesdirme adeten elektron cedvellerin komeyile sirketin durumunu ve fealiyyetini eks etdiren maliyye verilenlerinin islenmesi zamani aparilir verilenlerin idare olunmasi planlarin ve layihelerin islenib hazirlanmasi elece de ehtimal olunan deyisikliklerin tesirinin qiymetlendirilmesi ucun modellesdirmede riyazi dusturlardan istifade olunur Qrafik modellesdirmede obyektlerin ve lazim gelerse onlar arasindaki feza elaqelerinin tesviri ucun riyazi usullardan istifade edilir Meselen CAD proqramlari aletler ofisler murekkeb molekullar ve avtomobiller kimi fiziki obyektin ekran tesvirini yaradir Belelikle hendesi modeller tenliklere esaslanmaqla xetleri eyrileri ve s yaradir ve bu formalari ikiolculu ve ya ucolculu fezada bir birine nezeren deqiq yerlesdirir Obyektleri boyamaq ve onlarin mueyyen noqteden hecmli tesvirini vermek ucun isiq kolge effektlerinin modellesdirilmesinin xususi riyazi usullarindan istifade edilir Moddellesdirme Obyektin modelinin komeyi ile obyekt orjinalin esas xususiyyetleri baresinde melumatin alinmasi meqsedi ile bir obyektin basqasi ile evez edilmesidir Belelikie modellesdirme obyektin model vasitesi ile tesvir etmek ve onun modeli uzerinde eksperimentler aparmaqla hemin obyekt haqqinda melumatin alinmasi demekdir Bir qrup obyektlerin orijinallarin basqa qrup obyektlerle modelle evez olunmasinin nezeriyyesi ve oyektlerin xususiyyetlerini onlarin modelleri uzerinde tetbiq olunmasi modellesdirme nezeriyyesi adlanir Eger modellesdimenin neticeleri tesdiq olunursa ve tedqiq olunan obyektlerde geden prosesler baresinde proqnoz vermeye esas verirse bu zaman deyirler ki model obyekte adekvativdir Bu zaman modelin adekvativliyi modellesdimenin meqsedinden ve qebul olunmus kriteryalardan asili olur Muasir dovrde melumatin alinmasi esasinda qerarlarin qebul edilmesine esaslanan muxtelif sistemlerin idare olunmasi sahesinde bu ve ya diger derecede modellesdirme metodlarindan istifade olunur Modellesdirmenin metodoloji esasi kimi elmi tedqiqatlarin ve derk etmenin dialektik materialist metodu goturulur Insan fealiyyetinin istiqametlendirildiyi her bir sey obyekt adlandirilir latinca objectum esya Metodologiyanin islenilmesi bizim suurumuzdan asili olmayaraq movcud olan oz aralarinda ve etraf muhit ile qarsiliqli tesirde olan obyektler haqqinda melumatin alinmasinin ve malinin nizamlanmasina yonelmisdir EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Menbe Sistemlerin modellesdirilmesi I E Ibrahimov ve b Baki 1986Hemcinin baxModel Riyazi modellesdirme Mentiqi modellesdirme Kutlevi xidmet sistemleri GPSS